Уарзæтты дуэт

(Зарæ джы текст)

— Макæ, чызгæ й, ма мæ м бæ лл, —

Æ з æ нкъард дæ н, сидзæ рау;

Ахæ м равзар цардæ мбал, —

Хъазгæ, худгæ чи цæ ра.

— Уæ д цы кæ нын хъæ лдзæ гæ й, —

Царды мур мæ т ма кæ на?

Азы фидыц — уалдзæ гæ й

Цины цæ ссыг ма кæ ла?!

— Æ з æ дзæ м цъæ х денджыз дæ н,

Ды — хъуытаззæ л сау суадон.

Хъуамæ цины ленчытæ й

Де ‘нкъард уды бафсадон.

— Æ з æ гуыппæ г тар хъæ д дæ н,

Ды — рæ ууддзæ ф цинцыбæ л.

— Зазбæ лæ стæ н, фатхъæ дтæ н

Се ‘ртæ х сыфтыл симдзынæ н.

— Æ з æ хсæ вы талынг дæ н,

Ды — цырагъдар хуры тын.

— Арвырон, ыстъалытæ й

Худдзынæ н дæ сурæ ты.

— Уæ дæ ратæ х, хурзæ рин,

Тар æ хсæ вы бабуц кæ н;

Хъæ д — æ ртæ хдзæ ст худдзæ ни,

Денджыз цинæ й абуздзæ н.

***

(Зарæ джы текст)

Ракæ с-ма, чызгай,

Баззади дæ цæ стыты мæ уд.

Ма мæ м у тæ ргай,

Иу хатт мæ м дæ мидбылты фæ худ!

Айсаф мын мæ маст,

Сагъæ с мын мæ зæ рдæ йæ фæ сур;

Мæ нæ цыма скаст

Мигъты ‘хсæ нæ й арвыроны хур.

Рухсдзæ сгом чызгай,

Уалдзæ джимæ ивддзæ гтæ кæ ныс;

О, мæ зæ ды хай,

О, мæ ризгæ хуры тын, мæ ныфс.

Ракæ с-ма, чызгай,

Баззади дæ цæ стыты мæ уд.

Иу хатт мæ м чъызгæ,

Аивæ й дæ мидбылты фæ худ.

Нæ горæ ты къуыдиппытæ

Нысхъæ л кодтой сæ бæ рзæ йтæ,

Сæ къухтæ — тъыст сæ дзиппыты,

Æ мæ цæ уынц сæ рбæ рзондæ й

Нæ горæ ты къуыдиппытæ.

Фæ барынц цард зындонимæ, —

Фæ тонынц æ й æ взæ рдæ йæ.

Уый, райгуырдысты дунемæ

Тæ ргай æ мæ хъыгзæ рдæ йæ.

Нæ хи цардыл — былысчъилтæ,

Фæ сарæ нтæ й куы сыппæ лынц!

Иронау ма, дам, исчи дæ р

Ныхас йæ дзыхæ й сыппары?!

Цыргъвындз дзабыртæ й асфалтыл

Цы фæ разынц тын уафынæ н!

Æ ниу сæ ‘фхæ рут цас фæ нды, —

Кæ д райгуырдысты кафынæ н!

Æ рхъызы дæ ндаг — бурзæ рин

Сæ дзыхæ й чызгмæ февдисынц;

Сæ сомыгæ нæ н — хурзæ рин,

Сæ «судзгæ» зæ рдæ се ‘вдисæ н...

Хур аныгуылы, атайы,

Сæ зæ рдæ йы уарзт ахуыссы.

Тæ нзæ рдæ чызг йæ катайы

Сæ уазал сурæ т ахæ ссы...

Нысхъæ л кодтой сæ бæ рзæ йтæ,

Сæ къухтæ — тъыст сæ дзиппыты,

Æ мæ цæ уынц сæ рбæ рзондæ й

Нæ горæ ты къуыдиппытæ.

Чиныг «ЦАРДЫ Æ РТÆ ХТÆ»

***

Хæ рзбон, мæ дард цъæ х уалдзыгон рæ уфынтæ, —

Мæ риссаг цин, мæ удылтайгæ маст!..

Фыццаг æ мæ фæ стаг хатт мыл уæ фендæ й

Æ мбисæ хсæ в бæ ллиццаг хур ыскаст,

Æ мæ ныррухс æ рвæ рттывдæ й мæ зæ рдæ,

Ызнæ т æ рвнæ рдæ й байдзаг и мæ уд,

Мæ сæ рмæ скалдта арвырон цæ хæ ртæ,

Æ рвгъуыздзæ ст зæ д мæ м йе ‘рфæ нсей ныххудт.

Ыстъалытимæ сси мæ гуырдз æ мдзæ рин,

Йæ химсе сау зæ хх нал æ лвæ ста мæ н;

Мæ тæ хгсе фæ ндаг — хуры тын сыгъзæ рин,

Мæ уаз нысан — бæ рзонд арвы тæ мæ н.

Цæ мæ й уыдаид рухстауæ г уæ ццæ зынг

Мæ уарзтæ й судзгæ хурыйас зæ рдæ,

Мæ раттæ г зæ ххыл мигътимæ мæ цæ ссыг,

Дзæ м-дзæ мы ‘ртæ хтау, калдтаинæ з дæ р...

Фæ лæ уый уыд мæ линаг лæ джы рухс фын,

Уый фыны ‘вæ рдтон зæ ххсей арвмæ хид:

Фыдбойнаг цъах-цъах ауади мæ хъустыл, —

Ныппæ ррæ ст кодта фын æ мæ йæ м сид!..

Фæ ци

Мæ цин,

Æ рталынг мыл æ мбисбон,

Фæ лæ уыдзынæ н фидæ ны хуындзау,

Зæ ххон лæ джы уæ ларвон фыны ‘мбисонд

Мæ фæ донтæ н æ з дзурдзынæ н фыццаг.

25—26.06.1977 аз. Гагрæ

***

Фæ дисы цардмæ сид ракетæ —

Æ рвæ рдын уалдзыгон ыссыгъд.

Фæ лмæ н, кæ ркæ -мæ ркæ дымгæ тæ м

Мæ уды урс пæ лæ зтæ тыгъд.

***

Сабиау мын ме ‘нхъæ лцау рæ вдауы

Æ хсæ рты ‘хсæ н сырх цым къутæ р.

Сæ рсæ фæ ны сау айнæ гыл ауыгъд

Æ хсæ рдзæ ны пырх дзыккутæ.

***

Мигъ фæ цæ йлæ сти сагъæ сау рагъыл

Æ мæ хъæ ды дзыккуты ныссуй,

Фæ лæ рухс ныфсау талынгæ й рахылд

Æ мæ сдардта зæ рин цырагъ цъуй.

***

Æ ртасыд арвырон, Батрадзы ‘рдынау, хæ хты,

Нылвæ ста йæ йæ тыхджын æ ртты уалдзæ г;

Цыма ракетæ йау нæ ртон зынгфат æ врæ гътыл

Ныртæ ккæ ‘хситгæ нгæ ысуайдзæ н.

***

Хуры тынтыл мигъпæ лæ з — бырæ гътæ,

Фæ ззæ г — аргъуан, бæ лæ стæ — цырæ гыæ:

Арвæ рдын гуылф-гуылф кæ ны нæ хъæ дты

Æ мæ мын мæ лыны бар нæ дæ тты.

***

Уæ лæ ирд арвы цъæ х тæ ны

Æ з мæ цæ стытæ й рæ мпъузын,

Мигъы сатæ гсау æ мпъузæ н,

Хуры ма сфæ нд кæ н æ хгæ нын.

***

Цæ й, мæ нæ й цы дæ хъæ уы, цы кæ ныс,

Цæ й, мæ уд цæ й тыххæ й мын ныгæ ныс?

***

Æ з — историйы уырынгон;

Æ з — цытыхджындæ р домбай;

Æ з — æ нус-æ нус æ рыгон;

Æ з — æ нæ мæ лæ ты ‘мбай.

***

Хъисфæ ндыры ‘лвæ ст тагау дзыназгæ,

Рæ стæ г искуы ку’ аскъуыйа мæ царды, —

Ме стихтæ, уæ гъдидон бæ хтау, уасгæ,

Къахындзæ г кæ ндзысты уæ д мæ мардыл.

4. V. 1970

***

Урссæ р истори, мæ ныййарæ г мад,

Никуы дæ дзыкку нæ тондзынæ, — хатын.

Ахæ м дæ хъæ бул дын не скæ ндзæ н кад, —

Сомбон æ взонай дæ рустæ йæ мардыл.

3.XII. 1969

***

Æ хсæ в цъититыл батад, йæ сау дон,

Ронгау, комы хъæ лæ смæ лæ дæ рсы.

Хæ хты срæ мыгъта рухс царды суадон,

Хур сыгъзæ рин уылæ нтæ й æ нхъæ взы.

***

Ацы мæ нг, æ лгъыст дунемæ

Демæ ‘рцæ уыныл тыхсын:

Хур мын уæ рццаг кæ й у демæ,

Уый дæ р нæ у мæ бон быхсын.

Урс хилтæ

Уый, цырæ гътау, йæ урс хилтæ дунемæ

Дары ‘взонг чызг, хæ рз æ рыгон, сонт...

Кæ д йæ зæ рдæ йы уымæ н ысбон æ мæ

Хурау рухс тынтæ суагъта йæ зонд.

9—10.У1.1970

***

Æ ртуылæ н денджыз афтæ арф дæ бахызтæ н

Æ мæ мын нал и ‘гас хæ дзар ыссарæ н;

Дæ иу æ ртах дæ р фаг уыди зынг бахуыстæ н,

Æ нусбонмæ хъынцъымæ н æ мæ сарæ н.

***

Цытджын Серо, дæ фыдæ хæ й мæ бахиз,

Лæ гæ й-лæ гмæ дæ м де ‘мсæ рау кæ й дзурын,

Дæ хорзæ хæ й, дæ пьедесталæ й рахиз,

Мæ разы иугæ р судæ гас дæ дуры,

Дæ къæ хты рыг — лæ ууын æ з ам дæ цуры.

***

Дысон та мæ м ралæ бурдтой куыйтæ,

Алырдыгæ й: «мæ нæ», «мæ нæ» кодтой.

Кастæ н сын сæ сæ тæ йдзаг хæ мхудтæ м,

Аивæ й мæ мидрихийы худтæ н:

Зонын, циу сæ рæ йд æ мæ сæ хылы сæ р:

Нал быхсынц, куыдз кæ й нæ дæ н сæ хуызæ н.

26. IX. 1969

***

Дис кæ нын мæ хинымæ р:

Бур сыфтæ ртæ сæ рды?!

Кæ д сыгъзæ рин хины маргъ

Атахти мæ сæ рты?..

Кæ д сыгъзæ рин пакъуывдзæ

Атахти мæ сæ рты,

Аззадис йæ пакъуытæ й

Фæ ззæ джы къæ сæ ртыл?

***

Пегас — хъал æ фсургъ, дзындзæ рду —

Ма хиз м ‘архъанæ й дæ хи.

Ма ‘нхъæ л, а-лæ ппу зындзырд у,

Ма ‘нхъæ л, а-лæ ппу зындзард у:

Фенис, фенис-ма зынгзæ рдæ, —

Демæ стъалымдзу тæ хин!