Нды және құнсыз белоктар.

Қ ұ нды белоктарғ а қ ұ рамында барлық 8 алмастырылмайтын амин қ ышқ ыл бар белоктар жатады. Егер белок молекуласында алмастырмайтын амин қ ышқ ылдарының ең болмағ анда біреуі болмаса, онда ондай белок қ ұ нсыз деп аталады

5. Нә руыздарғ а тү сті реакциялар: жалпы жә не жеке амин қ ышқ ылдарына арналғ ан реакциялар. Осы реакциялардың медицинадағ ы маң ызы. Белоктарғ а тә н тү сті реакциялар. Осы реакциялардың медицинадағ ы маң ызы.

Барлық белоктарғ а тү сті реакциялар тә н. Жалпы тү сті реакцияғ а биурет реакциясы (пептидтік байланысты ашатын реакция) жә не a-амин тобын ашатын нингидрин реакциясы жатады. Бұ л реакция арқ ылы кез келген биологиялық сұ йық тық тағ ы белокты ашуғ а болады.

Жеке амин қ ышқ ылдарын ашуғ а арналғ ан тү сті реакциялар бар. Олардың кө мегімен белоктарғ а сапалық реакциялар жасап, белоктардың қ ұ ндылығ ын анық тауғ а болады.

Нә руыздардың амфотерлік қ асиеті. Бейтарап, қ ышқ ылдық, негіздік нә руыздар. Олардың қ ұ рамына қ андай амин қ ышқ ылдары кіреді? Бұ л нә руыздардың изоэлектрлік нү ктесі (ИЭН). Белок молекуласының амфотерлік қ асиеті.

Белоктар амин қ ышқ ылдарынан қ ұ ралғ андық тан, олар амфотерлік қ асиетке ие. Белоктардың бұ л қ асиеті организмнің гомеостазын сақ тауда маң ызы зор.

Белоктардың амфотерлік қ асиеті олардың молекуласындағ ы диссоциациялануғ а қ абілетті бос функционалдық топтарғ а: полипептидтік тізбектің шетіндегі карбоксил жә не амин топтары, қ ышқ ыл амин қ ышқ ылдарының (асп, глу) карбоксил тобы, негіздік амин қ ышқ ылдарының (лиз) амин тобы; аргининнің гуанидин тобы, гистидиннің имидазол сақ инасы жатады.

Карбоксил жә не амин топтарының кө пшілігі пептидтік байланыс тү зуге жұ мсалады. Бірақ кейбіреуі бос кү йде кездеседі, кем дегенде белок молекуласының екі шетінде бос бір амин тобы жә не бір карбоксил тобы болады, сондық тан белок молекуласын былай сипаттауғ а болады:

Гидратталғ ан кү йде диссоциацияланғ ан кү йде

Белок молекуласының кө пшілігінде бір мезгілде оң жә не теріс зарядтардың белгілі бір мө лшері болады.