Шекаралық қабат.

Шекаралық қ абаттың теориясын Франкель анық тағ ан жә не кө п зерттеулер жү ргізген. Дене сұ йық пен немесе газбен ә серлескенде оның жанында шекаралық қ абат пайда болады. Егер сұ йық тұ тқ ыр болса, ал идеал сұ йық тар ү шін шекарлық қ абат болмайды. Шекаралық қ абаттың мағ насы мынада; Денеге жақ ын жатқ ан бірінші қ абаттың жылдамдығ ы “0”-ге ате» болады. Келесi кабаттарда жылдамдық ө се бередi.Сө йтiп қ абаттың қ алың дығ ы болғ ан кезде жылдамдық ағ ын жылдамдығ ымен тең еседі.

1.Ламинарлық ағ ыс ү шін

2Турбуленттік ағ ыс ү шін.

Дененің арқ асында пайда болатын қ ұ йын қ арсы ә сер кү шін кө бейтеді. Келесі қ ұ йын бірінші қ ұ йынды итеріп ағ ысқ а қ арай шығ арады. Соның нә тижесінде Кармон жолы деген жолақ пайда болады.

Соплоның ең кіші кө лденең қ имасында газдың жылдамдығ ы дыбыс жылдамдығ ына тең еседі , ал қ ысым болады.

Лаваль соплосының минималь кө лденең қ имасынан кейінгі жердегі кө лденең қ има артады, жылдамдық не кішірейеді, бұ л жерде дыбыс жылдамдығ ына дейінгі жағ дайғ а кө шеміз, не артады, ал бұ л жағ дайда дыбыс жылдамдығ ынан жоғ ары жағ дайғ а кө шеді.

Сапло бойындағ ы қ ысым қ ысымғ а дейін ө суі мү мкін не қ ысымғ а дейін тө мендейді. осы екі жағ дайда ғ ана сапло кесіндісінде газ ү здіксіз ағ уы мү мкін.

қ ысым кезінде дыбыс жылдамдығ ына дейінгі жағ дай орнайды, ал

кезінде минималь кө лденең қ имасынан кейін дыбыс жылдамдығ ынан кейінгі жағ дайғ а кө шеді, сапло кесіндісінде белгілі бір дыбыс жылдамдығ ынан жоғ ары жыдамдық болады. Сапло кесіндісіндегі жылдамдық ты арттыру ү шін баллондағ ы газдың параметрлер ө згертпей, тек қ ысымды ө згерту арқ ылы амалғ а асыру мү мкін емес.Дыбыс жылдамдығ ынан артық жылдамдық алу ү шін шығ у кө лденең қ иманың ауданын минималь ауданғ а қ атынасын алу арқ ылы қ ол жеткізуімізге болады.