Бірінші міндет: Денесін жуу не сүйекке түсу

1)Мә йіттің денесі хош иістендірілген арнайы ғ ұ сыл ү стелінің ү стіне жатқ ызылады. Жү зі мен аяқ тары қ ұ былағ а бағ ытталады.

2)Ү стінен перде ұ сталғ ан соң киімі шешіледі. Аллаһ тың елшісі Ә лиге(Аллаһ оғ ан разы болсын): «Саның ды кө рсетпе! Сондай-ақ ө зің де тірі кісінің де мә йіттің де сан етіне

қ арама!», – деп айтқ ан1.

А)Мә йіттің ә уреті қ олғ а шү берек оралып не ақ матадан арнайы тігілген қ олғ аппен перденің астынан жуылады. Абдулла ибн ә л-Харис (Аллаһ оғ ан разы болсын): «Ә ли Аллаһ елшісінің денесін жуды. Пайғ амбардың ү стінде ұ зын кө йлек болғ ан. Ә ли қ олына шү берек орап кө йлектің астынан жуды», – деген2.

3)Дә рет алынатын дене мү шелерінен бастап жуу. Мұ рын мен ауыз қ уыстары сулы шү берекпен сү ртіледі. Егер жү ніп екені белгілі болса, онда қ олдан келгенше аузы мен мұ рны да жуылуы шарт. Пайғ амбар қ ызы Зейнептің денесін жууғ а кіріскен ә йел кісілерге: «Денесінің оң жағ ынан жә не дә рет алынатын орындардан бастаң дар!», – деп ү йреткен3.

4. Мә йіттің денесіне сидр езілген жылы су қ ұ йылады. Ибн Аббас (Аллаһ оғ ан разы болсын): «Пайғ амбардың қ асында ихрамда болғ ан бір кісіні тү йесі жығ ып мерт болды. Аллаһ тың елшісі: «Оны сумен жә не сидрмен1 жуың дар жә не ү стіндегі екі киіміне кебің дердер! Хош иіс жақ паң дар жә не басын да бү ркемең дер! Расында, ол қ иямет кү ні тә лбия айтып тіріледі», – деп айтқ ан2.

5.Шашы бө лек жуылып, оғ ан хош иіс жағ ылады.

6.Мә йіт сол жақ қ ырына жатқ ызылып, денесінің оң жағ ына су қ ұ йылып жуылады. Сосын оң жақ қ ырына жатқ ызылып, денесінің сол жағ ына су қ ұ йылып жуылады.

7.Мә йітті жуындырушы оның арқ асын ө зінің оң иығ ына сү йеп отырғ ызып, сол қ олымен ақ ырын ішін сипалайды. Егер артқ ы жыныс жолынан нә жіс шық са, орны жуылады. Ғ ұ сыл қ айталанбайды.

8. Соғ ыс кезінде жау ә скері мұ сылмандардың қ андай да бір ауылына шапқ ыншылық жасап, барлық тұ рғ ындарын ө лтірсе, ер кісілердің де ә йел адамдардың денелері жуындырылмайды. Ө йткені олар шаһ ид ө лімімен қ аза тапқ ан саналады3.

9.Адам денесінің қ олы не аяғ ы секілді бір бө лігі ғ ана табылса, ғ ұ сыл да намаз да атқ арылмайды. Тек жерге кө міледі. Ө йткені жаназа намазы ө лгендігі белгілі денеге оқ ылады. Ал қ ол не аяқ секілді мү шелер иесінің ө лі екендігін білдірмейді, ол кісі тірі болуы ық тимал. Ал тіріге намаз оқ ылмайды. Ал егер денесінің жартысы басымен бірге не одан кө бірек бө лігімен табылса, онда жаназа оқ ылады. Ө йткені кө бірек кө лемге толық дененің ү кімі жү реді4.

10.Табылғ ан мә йіттің мұ сылман не кә пір екені белгісіз болса, егер ол мұ сылмандар тұ рып жатқ ан кенттен табылса, мұ сылман болғ аны. Ғ ұ сыл мен жаназасы атқ арылады. Ал егерде мұ сылман еместердің кентінен табылса, сыртқ ы бейнесінен мұ сылман екендігіне сілтейтін кіиім не сү ндетке отырғ аны секілді белгілер болмаса, жуындырылмайды, жаназа оқ ылмайды5.

11.Жол қ арақ шыларының қ олынан қ аза тапқ ан кісі жуындырылмайды. Ө йткені ол мал-мү лкін қ орғ ау жолында қ аза тапты. Ондай ө лімге жолық қ ан кісі

Пайғ амбар хадисі бойынша шаһ ид саналады. Сол себепті ғ ұ сыл атқ арылмайды. Сол секілді кім зұ лымдық пен қ ару арқ ылы ө лтірілсе, оғ ан да ғ ұ сыл Атқ ырылмайды

12.Кім жыртқ ыш талау, ө рт апаты, таудан қ ұ лау, қ ирағ ан қ ұ рылыстың астында қ алу, суғ а бату секілді себептермен қ аза тапса, ө з ө лімімен жан тапсырғ ан ү кім бойынша, оларғ а ғ ұ сыл атқ арылады1.

13. Жаралары себепті ғ ұ сыл кезінде денесі бө лініп қ алыну қ аупі болса, денесінің ү стіне су қ ұ йылады. Су қ ұ ю да қ ауіп тудырса, денесіне таяммум атқ арылса болады. Бұ л сумен жуынуы зиян кө рілген тірі кісінің амалына ұ қ сайды. Егер денесінің бір бө лігіне ғ ана су тигізу қ ауіпті болса, онда қ ауіпсіз бө лігі сумен жуылып, қ алғ анына таяммум атқ арылады2. Денесі кепкен соң кебінделеді.

14. Мә йітті жуындырғ ан кісіге ғ ұ сыл қ ұ йыну – мустахаб. Ә бу Һ урайра (Аллаһ оғ ан разы болсын) Аллаһ елшісінің: «Мә йітті жуындырғ ан кісі ғ ұ сыл қ ұ йынсын», – деп айтқ анын жеткізген3

15. Жуындырушы кісінің жү ніп не етеккір кү йде болуы – мә крү һ.

А)Ә йел кісіні ә йел туыстары жуындырады. Ер кісіге ө з ә йелінің денесін жууғ а болмайды. Ө йткені ә йелі кө з жұ мғ ан еркектің некесі бірден ү зіледі деп саналады. Ә йелінен айырылу талақ ү кімі секілді енді оғ ан қ арауына жә не ұ стауына тыйым салады. Сондай-ақ бұ л айырылу оғ ан марқ ұ м ә йелінің ә пкесіне не сің ілісіне ү йлене алынуын рұ қ сат етеді.

Б)Ә йел кісіге кү йеуінің денесін жууғ а рұ қ сат етіледі. Ө йткені кү йеуі ө лген соң ә йелдің некесі `идда кү ндері ө тпейінше ү зілмейді.