Іріктеменің негізгі сипаттамаларын есептеу әдістері.

1. Шартты варианта

2. Іріктеме ортасы мен дисперсиясын кө бейту ә дісімен есептеу

3. Алғ ашқ ы берілген варианталарды бірдей қ ашық тық ты варианталарғ а келтіру

Шартты варианта

Айталық, іріктеме варианталары ө спелі тү рде берілсін, яғ ни вариациялық қ атар тү рінді берілсін.

Айырмасы болатын арифметикалық прогрессия қ ұ ратын варианта, бірдей (тең) қ ашық тық ты варианталар деп аталады.

, тең дігімен анық талатын варианта шартты варианта деп аталады, мұ ндағ ы с -жалғ ан нө ль деп, ал -қ адам деп аталады.

-екі кө рші алғ ашқ ы варианталар арасындағ ы айырма.

Мысал. Варианта 23, 6 28, 6 33, 6 38, 6 43, 6

Жиілік 5 20 50 15 10

Статистикалық ү лестіруінің шартты вариантасын табың дар.

Шешуі: С =33, 6 деп аламыз. ;

сонда шартты варианта

болады.

Бұ дан біз шартты варианталық кіші бү тін сандар болатынын кө реміз. Ө зінен-ө зі бұ нымен жұ мыс істеу алғ ашқ ы вариантамен жұ мыс істеуден ә лде қ айда жең іл болады.

К -шы ретті шртты эмпирикалық момент деп шартты варианта ү шін есептелген к -шы ретті алғ ашқ ы моментті айтады.

Дербес жағ дайда

бұ дан .

Жай моменттерді шартты моменттер арқ ылы ө рнектесек:

. Бұ дан ; Жай моменттер арқ ылы орталық моменттерді оң ай табуғ а болады.

Дербес жағ дайда .