М һәм Шайтан

Иншә ллаһ, был дә рестә беҙ һ еҙ гә кешелек тарихының нимә нә н башланғ анын һ ө йлә йә сә кбеҙ. Ә кешелек тарихы иһ ә, ә лбиттә, иң беренсе кешенә н башланып киткә н. Ә ул беренсе кешене – бө тә кешелә рҙ ең дә беренсе атаһ ы Ә ҙ ә мде – Аллаһ ы Тә ғ ә лә Ү ҙ е, Ү ҙ ҡ улдары менә н балсыҡ тан яратҡ ан. Был турала Ҡ ө рьә ндә кү п кенә аяттарҙ а ә йтелә:

«Беҙ кешене шыйыҡ балсыҡ тың асылынан яраттыҡ» («Иманлылар» сү рә һ е, 12 аят);

«Ул (Аллаһ) кешене сү лмә к яһ ай торғ ан балсыҡ кеү ек яң ғ ырауыҡ лы мә тенә н яратты. Ә ендә рҙ е саф ут ялҡ ынынан бар итте» («Ә р-Рахман» сү рә һ е, 14 – 15 аяттар);

«Эй, Иблис! Мин Ү ҙ ҡ улдарым менә н яһ ағ ан нә мә гә сә ждә ҡ ылыуҙ ан һ ине нимә тыйҙ ы? Тә кә бберлә ндең ме һ ин, ә ллә юғ арыларҙ ан булдың мы?» - тине Аллаһ. «Мин унан яҡ шыраҡ: Һ ин мине уттан яраттың, ә уны балсыҡ тан барлыҡ ҡ а килтерҙ ең», - тине Иблис» («Сад» сү рә һ е, 75 – 76 аяттар); һ ә м башҡ а аяттар.

Шулай итеп, Аллаһ ы Тә ғ ә лә хә бә р итеү енсә, кеше балсыҡ тан яратылғ ан. Был – хә ҡ иҡ ә т. Ә тө рлө «ғ илми» теориялар һ ә м гипотезалар (мә ҫ ә лә н, кешенең маймылдан килеп сығ ыуы теорияһ ы) – улар етди ғ илми хеҙ мә ттә р ҙ ә тү гел, ә ни бары ҡ айһ ы бер кешелә рҙ ең фараздары. Бө гө н иһ ә фә н шуны иҫ бат итә: балсыҡ та булғ ан бө тә химик матдә лә р кеше тә нендә лә бар (мә ҫ ә лә н, ҡ ара: «Ваҡ ыт!», №6, 2012 йыл – «Кеше балсыҡ тан яратылғ ан!»). Тимә к, кешенең балсыҡ тан бар ителеү е ниндә йҙ ер ғ ә жә йеп, башҡ а һ ыймаҫ лыҡ хә л тү гел. Ә бына, мә ҫ ә лә н, кешенең, дарвинистар ө йрә ткә нсә, осраҡ лы тә биғ и процестар арҡ аһ ында барлыҡ ҡ а килеү е – ул, ысынлап та, мө мкин булмағ ан бер нә мә. Ә йтә йек, мә ҫ ә лә н, берә й завод шартлағ андан, тө рлө кә рә кле шө рө птә р һ ә м ҡ алай киҫ ә ктә ре, электрон приборҙ ар һ ә м ултырғ ыстар, тә гә рмә стә р һ ә м пропеллерҙ ар тирә -яҡ тан осоп килеп, ү ҙ енә н-ү ҙ е, бер кем етә кселек итмә йенсә, заманса самолёт барлыҡ ҡ а килгә н кеү ек. Һ ә м, шулай уҡ, бер маймыл да кешегә ә йлә нә алмай, һ арыҡ та кә зә гә ә йлә нмә й, һ ә м кә зә лә ат булып ү ҫ мә й. Кешене ошо камил һ ә м матур формалы итеп Аллаһ ы Тә ғ ә лә яратҡ ан – аҡ ылы булғ андарғ а быны асыҡ аң ларғ а ваҡ ыттыр. Был ғ илми яҡ тан да, логика яғ ынан да дө рө ҫ, һ ә м мосолман кешеһ е бығ а (кешенең балсыҡ тан яратылыуына) шиклә нергә тейеш тү гел, ә Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең Ҡ ө рьә ндә ге һ ә р һ ү ҙ енә, һ ә р аятына 100 процентҡ а ышанырғ а тейеш. Ысынлап та, тә ү ге кешенең нисек барлыҡ ҡ а килгә нен Аллаһ Ү ҙ е яҡ шыраҡ белә ме, ә ллә ниндә йҙ ер бер меҫ кен фә йлә сү фме?..

Тә ү ге кеше яратылмаҫ борон, был Ер шарында ендә р йә шә й торғ ан булғ ан. Ендә рҙ е Аллаһ ы Тә ғ ә лә кешелә рҙ ә н алдараҡ барлыҡ ҡ а килтергә н. Ә ммә, ендә р кү плә п гонаһ тар һ ә м боҙ оҡ лоҡ тар ҡ ыла башлағ ас, Аллаһ ы Тә ғ ә лә уларғ а яза итеп фә рештә лә р ғ ә скә рен ебә реп, ендә р донъяһ ын тулыһ ынса юҡ ҡ а сығ ара. Фә рештә лә р шунда бә лә кә с бер ен балаһ ын ү лтермә й ҡ алдырып, Аллаһ ы Тә ғ ә лә рө хсә те менә н уны ү ҙ ҙ ә ре менә н кү ккә алып менә лә р. Был ен (буласаҡ Иблис) фә рештә лә р араһ ында ү ҫ ә, ҙ урая, бик ҙ ур белем эйә һ е була. Хатта белем яғ ынан кү п кенә фә рештә лә рҙ е лә артта ҡ алдыра. Аллаһ ҡ а ғ ибә ҙ ә т ҡ ылыу яғ ынан да ныҡ тырыша был ен: кү к йө ҙ ө ндә ул Аллаһ ҡ а сә ждә ҡ ылмағ ан бер генә урын да ҡ алмай.

Бына Аллаһ ы Тә ғ ә лә кешене яратырғ а ҡ арар итте һ ә м фә рештә лә ргә шулай тип ө ндә ште: «Һ ә м бына Раббың фә рештә лә ргә: «Мин Ер йө ҙ ө ндә Ү ҙ емдең хә лифә мде булдырасаҡ мын», - тине…» («Һ ыйыр» сү рә һ е, 30 аят). (Хә лифә – русса наместник). Ә ҙ ә мде ғ ә лә йһ иссә лә м (ғ ә рә псә – Ә дә м) барлыҡ ҡ а килтергә с һ ә м барыһ ын да уның аҡ ылы һ ә м дә рә жә һ е менә н таныштырғ ас, Аллаһ ы Тә ғ ә лә уларғ а ошо беренсе кешегә сә ждә ҡ ылырғ а ҡ уша, йә ғ ни ә мер итә: «Һ ә м бына Беҙ фә рештә лә ргә: «Ә ҙ ә мгә сә ждә ҡ ылығ ыҙ!» - тип ә йттек...» («Һ ыйыр» сү рә һ е, 34 аят). Барлыҡ фә рештә лә р ҙ ә – ҙ урҙ ары ла, бә лә кә йерә ктә ре лә, кө слө лә ре лә, кө сһ ө ҙ ө рә ктә ре лә – Аллаһ тың был бойороғ он ишетеү менә н, кү ндә м рә ү ештә сә ждә гә тө шә лә р. Баяғ ы теге ен – Иблистә н башҡ а. Йә ғ ни Иблис Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең бойороғ он ү тә ү ҙ ә н кү рә лә тә баш тарта. Ҡ ө рьә ндә был ваҡ иғ а бер нисә сү рә лә бә йә н ителеп киткә н. Мә ҫ ә лә н, «Сад» сү рә һ ендә:

Бына һ инең Раббың фә рештә лә ргә ә йтте: «Мин балсыҡ тан кеше яһ аясаҡ мын. Уны камиллап тамам иткә с һ ә м уғ а Ү ҙ рухымды ө ргә с, һ еҙ уғ а сә ждә ҡ ылығ ыҙ!» - тине. Һ ә м фә рештә лә р барыһ ы ла сә ждә ҡ ылды, Иблистә н башҡ а. Ул иһ ә тә кә бберлә нде һ ә м кафырҙ арҙ ан булды.

Эй, Иблис! Мин Ү ҙ ҡ улдарым менә н яһ ағ ан нә мә гә сә ждә ҡ ылыуҙ ан һ ине нимә тыйҙ ы? Тә кә бберлә ндең ме һ ин, ә ллә юғ арыларҙ ан булдың мы?» - тине Аллаһ. «Мин унан яҡ шыраҡ: Һ ин мине уттан яраттың, ә уны балсыҡ тан барлыҡ ҡ а килтерҙ ең», - тине Иблис. «Сығ ып кит бынан, бынан ары һ ин – таштар менә н бә реп ҡ ыуылыусы. Һ ә м, ысынлап, Хө кө м кө нө нә ҡ ә ҙ ә р һ инең ө ҫ тө ң дә Минең лә ғ нә тем булыр!» - тине Аллаһ.

«Раббым, кешелә р ҡ ә берҙ ә рҙ ә н терелтеп сығ арылғ ан кө нгә ҡ ә ҙ ә р миң ә ваҡ ыт бир», - тине Иблис. «Һ ин – кисектерелгә ндә рҙ ә н, ваҡ ыты билдә ле кө нгә ҡ ә ҙ ә р», - тине Аллаһ. «Һ инең бө йө клө гө ң менә н ант итә м! Мин уларҙ ың барыһ ын да юлдан яҙ ҙ ырасаҡ мын, араларындағ ы Һ инең иң ихлас ҡ олдарың дан башҡ а!» - тине Иблис. «Был – дө рө ҫ, һ ә м Мин хаҡ һ ү ҙ ә йтә м: Мин тамуҡ ты һ ин һ ә м һ иң ә эйә реү селә рҙ ең барыһ ы менә н тултырасаҡ мын!» - тине Аллаһ» («Сад» сү рә һ е, 71 – 85 аяттар).

Шулай итеп, беренсе кеше – атабыҙ Ә ҙ ә мгә кө нсө ллө гө арҡ аһ ында Аллаһ ы Тә ғ ә лә хозурынан ҡ ыуылғ ан Иблис кешелә рҙ ең иң ҙ ур дошманына ә йлә нде. Ә йткә ндә й, тап шул мә лдә н уны Иблис тип йө рө тә башлайҙ ар, йә ғ ни «ө мө тө ө ҙ ө лгә н», «ө мө тһ ө ҙ» мә ғ ә нә һ ендә. Кү пмелер ваҡ ыт ү ткә с, Иблис йә ннә ткә ү теп кереп, шунда йә шә ү се Ә ҙ ә мде һ ә м Һ ауаны алдатыуғ а ирешә: уларҙ ы тыйылғ ан (харам) ағ астың емешен ашарғ а кү ндерә. Ә ҙ ә м менә н Һ ауа иһ ә Аллаһ яратҡ ан бер баҡ сала йә шә й инелә р. Аллаһ ы Тә ғ ә лә ул баҡ салағ ы бө тә нә мә не лә ҡ улланырғ а рө хсә т иткә н ине, лә кин бер генә ағ астың емешен ашауҙ ы тыйҙ ы. Ә Иблис иһ ә уларҙ ы, тө рлө хә йлә лә р һ ә м сә бә птә р уйлап сығ арып, шул емеште бер генә тапҡ ыр булһ а ла татып ҡ арарғ а (йә ғ ни, Аллаһ ы Тә ғ ә лә нең ә меренә ҡ аршы килергә – гонаһ эшлә ргә) кү ндерҙ е. Ысынлап та, Иблис – ул яҡ шы нә мә лә р вә ғ ә ҙ ә итеп, кешегә зарар ғ ына килтереү се бер мә хлү к. Ә леге кө ндә лә ул шулай: «Ҡ ара, ниндә й матур тормош!», «Ҡ ара, ниндә й матур ҡ ыҙ ҙ ар!», «Ни тиклем яҡ шы машина, урла уны!» тип кешене тө рлө гонаһ тарғ а һ аман этә рә... Шулай итеп, атабыҙ Ә ҙ ә м менә н ә сә беҙ Һ ауа алдандылар. Бының ө сө н Аллаһ ы Тә ғ ә лә уларҙ ы йә ннә ттә н сығ арып, ерҙ ә ге тормошҡ а ебә рҙ е...

Иблис ү ҙ енең мотлаҡ тамуҡ ҡ а элә гә сә ген белә, һ ә м уның берҙ ә н-бер маҡ саты: кү берә к кешене ү ҙ е менә н бергә йә һ ә ннә мгә алып китеү. Шуғ а Аллаһ ы Тә ғ ә лә уның турала Ҡ ө рьә ндә: «Шайтан һ еҙ гә дошман, һ ә м һ еҙ ҙ ә уны дошман итеп кү регеҙ!» («Барлыҡ ҡ а килтереү се» сү рә һ е, 6 аят), - ти.

Иблис – ул ен, ә ендә р уттан яратылғ ан. Ендә рҙ ең кешелә рҙ е тө рлө насар уйҙ арғ а кү ндерә торғ ан һ ә лә те бар. Шуғ а ла уларҙ ан һ аҡ ланыу сараларын кү рер кә рә к. Улар бер нисә ү, бының турала хатта айырым китаптар ҙ а яҙ ылғ ан. Иң кө слө һ аҡ ланыу иһ ә – ул Аллаһ ы Тә ғ ә лә гә доғ а ҡ ылыу, зикер ә йтеү һ ә м Ҡ ө рьә н уҡ ыу. Йоҡ ларғ а ятҡ анда, табынғ а ултырғ анда, бә ҙ рә фкә кергә ндә, тышҡ а сыҡ ҡ анда һ ә м башҡ а саҡ тарҙ а – йә ғ ни һ ә р ваҡ ыт Аллаһ ы Тә ғ ә лә не иҫ кә алып, зикер ә йтеп, Иблистә н һ ә м уның ғ ә скә рҙ ә ренә н һ аҡ ланып йө рө р кә рә к. Ә йткә ндә й, Иблистең ғ ә скә рҙ ә ре бар, ул яң ғ ыҙ тү гел. Ул кү п кенә ендә рҙ е кешелә ргә ҡ аршы кө рә шергә кү ндерҙ е. Һ ә м ошо ендә р (шайтандар) кешелә ргә ҡ арата тө рлө боҙ оҡ лоҡ тар ҡ ылалар: кемдер ир менә н ҡ атынды айырылышырғ а кү ндерә, кемдер кешене араҡ ы эсеү гә этә рә, кемдер – ү лтерергә, кемдер – урлашырғ а, һ ә м башҡ аһ ы. Шулай уҡ, Иблистең кешелә р араһ ынан да ү ҙ хеҙ мә тселә ре бар. Шулай итеп, шайтандар кешене тө рлө гонаһ тар ҡ ылырғ а вә свә сә лә йҙ ә р, тинек (вә свә сә лә ү – ул ҡ отҡ о таратыу). Һ ә м беҙ гә ү ҙ ебеҙ ҙ ең уйҙ арыбыҙ ҙ а, һ ү ҙ ҙ ә ребеҙ ҙ ә һ ә м ҡ ылыҡ тарыбыҙ ҙ а һ ә р саҡ уяу булыр кә рә к – шайтан беҙ ҙ ең башыбыҙ ғ а тө рлө шикле уйҙ ар һ елтә п, беҙ ҙ е гонаһ тарғ а батырмаһ ын. Сө нки, аң латып ү ткә небеҙ сә, шайтандарҙ ың бер маҡ саты: кешене Аллаһ ы Тә ғ ә лә юлынан ситкә алып китеү.

«Ә йт: «Кешелә рҙ ең Раббыһ ына һ ыйынам, кешелә рҙ ең батшаһ ына, кешелә рҙ ең илаһ ына – йә шерен вә свә сә лә ү сенең (шайтандың) яуызлығ ынан, кешелә рҙ ең йө рә ктә ренә вә свә сә һ алыусынан, һ ә м ул (шайтан) – ендә р һ ә м кешелә р араһ ында!» - ти Аллаһ ы Тә ғ ә лә («Кешелә р» сү рә һ е, 1 – 6 аяттар).

Мө хә ммә т пә йғ ә мбә р (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) Иблис тураһ ында бик кү п хә ҙ истә р һ ө йлә п ҡ алдырғ ан. Мә ҫ ә лә н:

«Бер ваҡ ыт ике кеше ирешеп китә. Береһ енең бите ҡ ыҙ арып, муйынындағ ы тамырҙ ары ҡ абарып сығ а. Быны кү ргә н Мө хә ммә т пә йғ ә мбә р (ғ ә лә йһ иссә лә м): «Мин шундай һ ү ҙ ҙ ә р белә м – ә гә р был кеше уларҙ ы ә йтһ ә, тынысланыр ине. Ул һ ү ҙ ҙ ә р: «Ә ғ ү ҙ ү биллә һ и минә ш-шә йтанир-рраджим» («Лә ғ нә тле шайтандан Аллаһ ҡ а һ ыйынам»), - ти. Һ ә м теге кешегә: «Лә ғ нә тле шайтандан Аллаһ ҡ а һ ыйын», - тиҙ ә р» (Бохари һ ә м Мө слим хә ҙ ис йыйынтыҡ тарынан).

Тимә к, асыуланғ ан ваҡ ытта «Ә ғ ү ҙ ү биллә һ и минә ш-шә йтанир-рраджим» тип ә йтер кә рә к. Сө нки асыуланыу – ул шайтандан. Ә асыуы ҡ абарғ ан кеше шайтан ҡ улындағ ы ҡ урсаҡ ҡ а ә ү ерелә. Ошо ваҡ ытта шайтан уны тө рлө гонаһ тарғ а бик ең ел этә рә: һ уғ ышырғ а, ирешергә, ҡ атыны менә н айырылырғ а һ ә м башҡ аһ ына.

Шулай уҡ, мә ҫ ә лә н, тағ ы бер хә ҙ ис: «Кеше Ҡ ө рьә ндә ге сә ждә аяттарын уҡ ып сә ждә ҡ ылһ а, шайтан унан илай-илай алыҫ лаша һ ә м: «Ҡ айғ ы миң ә, Ә ҙ ә м балаһ ына сә ждә ҡ ылырғ а ә мер ителде һ ә м ул сә ждә ҡ ылды, уғ а йә ннә т буласаҡ; ә миң ә сә ждә ҡ ылырғ а ә мер ителгә ндә мин тың ламаным, миң ә йә һ ә ннә м буласаҡ...» - тип ә йтә, ти» (Мө слим хә ҙ истә р йыйынтығ ынан). Ҡ ө рьә ндә сә ждә ҡ ыла торғ ан айырым аяттар бар (йә мғ еһ е 15 аят), бында шулар тураһ ында һ ү ҙ бара. Сә ждә – кешенең Аллаһ ы Тә ғ ә лә гә иң ныҡ яҡ ынлашҡ ан мә ле, шуғ а, ә лбиттә, кешенең сә ждә ҡ ылыуы шайтанғ а бер ваҡ ытта ла оҡ шамай.

Ғ ә зиз ҡ ә рҙ ә штә р! Сә ждә нең ә һ ә миә тен аң лағ ыҙ! Ошо донъяла бө гө н кү пме мосолман бар, уларҙ ың кү пселеге Аллаһ ы Тә ғ ә лә гә бер тапҡ ыр ғ ына булһ а ла сә ждә ҡ ылмағ андар! Мосолман кешеһ е сә ждә ҡ ылғ анда, йә ғ ни маң лайын ергә терә гә ндә, ул ү ҙ енең Аллаһ ҡ а ҡ оллоғ он кү рһ ә тә, ү ҙ енең Аллаһ ҡ а ҡ арата ихласлығ ын иҫ батлай. Аллаһ ы Тә ғ ә лә иһ ә сә ждә ҡ ылыусы кешелә рҙ е бик ныҡ ярата, уларҙ ы Ү ҙ енә яҡ ын итә, уларҙ ан риза була. Шуғ а кү рә, ғ ә зиз ҡ ә рҙ ә штә р, ү ҙ егеҙ ҙ е мосолман һ анап та, ғ ү мерегеҙ ҙ ә бер тапҡ ыр ҙ а Аллаһ ҡ а сә ждә ҡ ылмағ ан кешелә рҙ ә н була кү рмә геҙ.

Иблис һ ә м уның ярандары һ ә р ваҡ ыт беҙ ҙ ең эргә лә – улар беҙ ҙ е дошман кү рә, ҡ амасаулай, беҙ ҙ ең мосолман булыуыбыҙ ҙ ы телә мә йҙ ә р. Улар кешелә рҙ е Аллаһ ы Тә ғ ә лә юлынан алып китеп, уларҙ ы кө фө рлө ккә батыралар. Эй, кешелә р, шайтандарғ а алданмағ ыҙ бер ү к!

«Эй һ еҙ, Ә ҙ ә м балалары! Ояттарын кү рһ ә теү ө сө н кейемдә рен һ алдырып, ата-ә сә геҙ ҙ е (Ә ҙ ә м менә н Һ ауаны) ожмахтан сығ арғ ан кеү ек, Шайтан (Иблис) һ еҙ ҙ е алдамаһ ын! Һ еҙ уларҙ ы кү рмә гә н урындан ул һ ә м уның ырыуы һ еҙ ҙ е кү рә. Ысынлап та, Беҙ шайтандарҙ ы иман килтермә гә н кешелә рҙ ең яҡ лаусылары иттек!» («Кә ртә лә р» сү рә һ е, 27 аят). Эйе, иман килтермә гә н кешелә р, – ү ҙ ҙ ә ре быны, бә лки, аң ламаһ алар ҙ а, улар Иблис ғ ә скә рен тә шкил итә лә р. Һ ә м, Иблис вә свә сә лә ренә алданып, кө фө рлө ктө Исламдан ө ҫ тө н кү реп, улар туп-тура йә һ ә ннә мгә юл алғ ан. Ниндә й ҡ урҡ ыныс был яҙ мыш! Аллаһ ы Тә ғ ә лә беҙ ҙ е шайтандарҙ ан алданыуҙ ан һ аҡ лаһ ын! Шулай уҡ – беҙ ҙ ең балаларыбыҙ ҙ ы, ата-ә сә лә ребеҙ ҙ е, яҡ ындарыбыҙ ҙ ы һ ә м бө тә мосолмандарҙ ы! Амин!

Унынсы дә рес тамам.

11-се дә рес