![]() Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
ЖҮкті темір жол кӨлігінен автомобиль кӨлігіне берудіҢ экономикалыҚ тиімділігін аныҚтау
Жемді темір жол кө лігінен автомобиль кө лігінеауыстырудың экономикалық тиімділігін анық тау. Жү к алушығ а дейін автоколікпен немесе темір жол кө лігімен жеткізуге болады. Жемді элеватордан жү к алушығ а автокө лікпен немесе темір жол кө лігімен жеткізуге болады. Жемді автокө лік арқ ылы тасымалдау кезінде жалпы жү ккө тергіштігі 10, 5 т. тіркеме мен ЗИЛ-130 бү йір автокө лігі пайдаланылады. Осындай автокө ліктер стансадан жү кті шығ арғ ан кезде де пайдаланылады. Жемнің ауыстырылып-тиелуі механизацияланғ ан.1 т жү кті тиеу қ ұ ны 38 тенгені қ ұ райды.
5-кесте Берілген мә ліметтер
Шешуі: Жү к тасымалын мең герудің екі жә не одан да кө п нұ сқ аларын салыстырғ анда, тиімдісі болып, қ айсысына келтірілген шығ ындар ең азы болғ аны есептеледі. Ә леватордан автокө лікпен тұ тынушығ а жү кті жеткізу кезіндегі меншіктік пайдалану шығ ындары мына формула бойынша анық талады:
мұ ндағ ы С1, СД – сә йкесінше автокө лік жү рісінің 1 км-не келетін жол қ ұ рамасының шығ ындары жә не айнымалы шығ ындар; lij – i жә не j пункттері арасындағ ы жү кті тасымалдау қ ашық тығ ы; qн – автокө ліктің (автопойыздың) номиналды жү к кө тергіштігі;
k3 – қ осымша ең бек ақ ы тө лемін, жү ргізушілерге таптылық ү шін берілетін ү стемеменесептелген соманы ескеретін коэффициент. ЗИЛ-130 автокө лігінде жұ мыс істеу кезіндеү стемелер келісілген ең бек ақ ы тө лемінің 27% шамасын қ ұ райды (k = 1, 27); С2, С3 – сә йкесінше 1 т жә не 1 т км ү шін жү ргізуші ең бегін тө леудің келісілген бағ алауы.
Бастапқ ы-соң ғ ы операциялармен байланысты меншіктік пайдалану шығ ындары, Меншіктік капиталды қ аржы бө лу:
мұ ндағ ы
Келесіде жылжымалы қ ұ рамғ а меншіктік капиталды қ аржы бө луді есептейміз:
мұ ндағ ы
vт – автокө лік қ озғ алысының орташа техникалық қ ұ ны, км/сағ. Қ алалық тасымалдаулар ү шін 20-24 км/сағ, қ ала сыртында 33-35 км/сағ. Жемнің қ осымша ағ ым тасымалы автокө лік жолын қ айта қ ұ руды талап етпейді. ІІІ категориялы (тегіс жер) жол қ ұ рылысының бірінші ауданы мен автокө ліктердің жабық сақ талуы ү шін ас =1, 0, ад =0, 93, а =1, 16, Ка =8560тенге.:
Жү к массасының меншіктік қ ұ ны:
Жемді автокө ліктермен тасымалдау кезіндегі меншіктік келтірілген шығ ындар:
Жү кті темір жол арқ ылы тасымалдауғ а кеткен меншіктік пайдалану шығ ындары мына формула бойынша анық талады:
мұ ндағ ы
Тасымалдаудың кірме жол – магистральды темір жол кө лігі – автокө лік сұ лбасы бойынша операциялар саны, Жылжымалы қ ұ рамғ а жә не тұ рақ ты қ ұ рылғ ыларғ а меншіктік капиталды қ аржы бө лу мына формула бойынша есептеледі:
мұ ндағ ы
Жү к массасының меншіктік қ ұ нын мына формула бойынша анық таймыз:
мұ ндағ ы Б – 1 т жү ктің бағ асы; lj – j - кө ліктегі тасымалдаудың ара қ ашық тығ ы; vгр – жү кті жеткізудің орташа жылдамдығ ы.
Жү к массасының меншіктік қ ұ нынан шығ а отырып, жү кті жеткізудің орташа жылдамдығ ын анық тайық:
мұ ндағ ы tпп – кірме жолдың бойымен жү кті стансағ а жеткізуге кеткен уақ ыт; tм – жү ктің магистральды темір жолдың бойымен жү руіне кеткен уақ ыт tм=lж: vуч; tпер – жү кті ауыстыруғ а кеткен уақ ыт.
Сандық мә ндерді орнына қ ояйық:
Темір жол мен автокө лікті тасымалдау ү шін пайдалану кезіндегі меншіктік келтірілген шығ ындар
Келтірілген шығ ындар:
Жем тасымалын темір жолдан автомобиль кө лігіне тасымалдауғ а берудің тиімділігі шамамен 106 мың тенгені қ ұ райды. Жү кті темір жолдан автомобиль кө лігіне беру мақ сатқ а лайық сыз болғ ан жағ дайдағ ы тасымалдаудың критикалық ара – қ ашық тығ ын
№ 6-ТӘ ЖІРИБЕЛІК САБАҚ ТІКЕЛЕЙ ТЕМІР ЖОЛ Қ АТЫНАСЫМЕН САЛЫСТЫРҒ АНДА АРАЛАС ТЕМІР ЖОЛ-СУ Қ АТЫНАСЫНДАҒ Ы ЖҮ КТЕРДІ ТАСЫМАЛДАУДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МАҚ САТҚ А ЛАЙЫҚ ТЫЛЫҒ ЫН АНЫҚ ТАУ
К жә не Л стансалары арасындағ ы тікелей темір жол қ атынасымен салыстырғ андағ ы аралас темір жол-су қ атынасындағ ы тас кө мірді тасымалдаудың экономикалық мақ сатқ а лайық тылығ ын анық тау керек. Жө нелтушілер мен қ абылдаушылардың кірме жолдары бар. Жү ктің темір жолдан суғ а жә не керісінше ауысуы П1 жә не П2 порттарында жү зеге асады.
6-кесте Берілген мә ліметтер
Шешуі: Жү ктің ө зен жолы арқ ылы тасымалдауы кезіндегі меншіктік келтірілген шығ ындар мына формула бойынша анық талады:
мұ ндағ ы Мына формулағ а қ оямыз:
мұ ндағ ы
Меншіктік капиталды қ аржы бө лу мына формула бойынша есептеледі:
Шығ ын ставкалардың мә ндері пайдалану шығ ындарын есептеу кезінде пайдаланылатын сә йкес мө лшерлеріне ұ қ сас, мұ ндағ ы
Тікелей қ атынасты пайдалану кезіндегі меншіктік пайдалану шығ ындар мен капиталды қ аржы бө луді есептеу ү шін мына байланыстарды пайдаланайық:
мұ ндағ ы
мұ ндағ ы
Темір жолмен жү кті жеткізудің орташа ұ зақ тығ ы 2 тә улік, ал аралас қ атынасты пайдалану кезінде 25 тә улік, 1 т. тас кө мірдің қ ұ ны 15 тенге, сонда,
Бұ дан басқ а, аралас қ атынас кезінде жү ктің жоғ алуы пайда болады. Есептеулер меншіктік жоғ алу 0, 020-0, 025 т. қ ұ райтынын кө рсетеді. Осыны есепке ала отырып, келтірілген шығ ындар:
Жү кті жеткізудің екі сұ лбасына арналғ ан келтірілген шығ ындарды салыстыра отырып, тікелей темір жол қ атынасын пайдалануының мақ сатқ а лайық тылығ ы туралы қ орытынды жасауғ а болады. Бұ л шешім жылына 3, 79 млн. ү немділігін алуғ а мү мкіндік береді.
6.2-кесте
Жү кті жеткізудің екі сұ лбасына арналғ ан келтірілген шығ ындар
№ 7-ТӘ ЖІРИБЕЛІК САБАҚ
|