Алгоритмі.

Мақ саты: диагностикалық Жабдық тау:

• таза, қ ү рғ ақ, белгі қ ойылғ ан ыдыстар (10)

• жолдама.
Пациентті дайындау:

• зерттеу жү ргізер алдында зэр айдағ ыш дэрілерді қ олданбау
керек.

• тэулігіне сү _йық тық қ абылдауды 1, 5л.дейін шектеу, зэр бө лу
кө бейіп, оның салыстырмалы тығ ыздығ ы тө мендемеу ү шін.

Іс-ә рекет алгоритмі:

1.Сыйымдылығ ы 200, 0мл. 8 ыдыс жә не қ осымша 2-3 ыдысты жуып, кептірің із.

2.Ә р ыдысқ а этикетка жапсырың ыз, онда кө рсетің із: зэрді

Зимницкий бойынша талдау, порция№1,...., пациенттің фамили-ясы, аты, жасы, бө лімше мен палатаның нө мірі, айы, кү ні жэне мейіркештің қ олы.

З.Пациентке былай деп тү сіндірің із: зэр тапсыратын кү ні таң ертең гі сағ ат б.ОО.-де зэрді унитазғ а отырсын, одан кейінгі зэрді эрбір 3 сағ ат сайын эрбір ыдысқ а отыру керек, келесі кү нгі таң ғ ы сағ ат 6-ғ а дейін.

4.Тү нде, тиісті уақ ытында пациентті оятып отыру керек.

5.Таң ертең, сағ ат 8.00-ден кешіьстірмей зэрдің барлық порция-сын зертханағ а жеткізу керек.

Ескертпе: Егер зэр артылып қ алса, онда оны қ осымша ыдыстарғ а жинау керек. Ыдыстың сыртына: «№.. порцияғ а қ осымша зэр» деп жазылады. Тиісті уақ ытында зэр бө лінбесе ыдыс зертханағ а бос қ алпында жеткізіледі.

10.14. БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРГЕ ЗӘ Р ЖИНАУ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: диагностикалық (зэрдегі микрофлора тү рін анық тау, инфекцияның таралуына бақ ылау жасау ү шін.) Жабдық тау:

• сыйымдылығ ы 200мл. залалсыздандырғ ан шыны ыдыс,
қ ақ пағ ы крафт қ ағ аздан

• жолдама.
Іс-ә рекет алгоритмі:

1.Пациентті зэрді зерттеуге жинау ережесімен таныстырың ыз, сыртқ ы жыныс мү шелерінің тазалығ ына баса назар аудару керек екендігін ескертің із.

2.Сосын пациент ыдыстың қ ақ пағ ына жэне ішкі бетіне ештең е жанастырмай ашады, оғ ан зэрге отырады, (ә йелдер зэрдің тек ортаң ғ ы бө лігін жинайды), ыдысты У₂ бө лігіне дейін толтырып қ ақ пағ ын жабады.

З.Таң ертенгі сағ ат 9.00. кешіктірмей жиналғ ан зэрді зертханағ а жіберің із.

Ескертпе: процедураны тез жэне нақ ты, ыдысты тез жаба-тындай етіп жасау керек жэне ыдыс таза емес беттермен жана-

спау керек; зә рді бактериологиялық зерттеулерге залалсызданды-ру ережелерін сақ тай отырып жинау керек, қ оршағ ан ортадан бак-териялар тү сіп кетпеу керек.

10.15. ЗӘ РДЕГІ Қ АНТ МӨ ЛШЕРШ АНЫҚ ТАУ Ү ШШ ЗӘ Р

ЖИНАУҒ А ПАЦИЕНТТІДАЙЫНДАУ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ

АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: зэрдегі қ ант мө лшерін анық тау. Жабдық тау:

• сыйымдылығ ы 3 литр жэне 200-250мл. ыдыстар

• ө лшем белгісі бар флакон

• шыны таяқ ша

• жолдама.
Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Зерттеу алдында ыдыстарды дайындап алың ыз.

2.3 литрлік банкге белгі салың ыз: қ ағ аз тілімін желімдең із, оғ ан кө лем кө рсеткіштерін жазың ыз (100, 200, 300, 400 жә не т.с.с.)

З.Пациентке зэр жинау ережесін тү сіндірің із: таң ертең қ уық ты тү нгі зэрден унитазғ а босату керек, сыртқ ы жыныс мү шелерін жақ сылап жуу керек, содан соң барып тэулік бойындағ ы зә рді 3 литрлік ыдысқ а жинау керек.

4.Тэуліктік диурезді ө лшең із.

5. Шыны таяқ шамен зэрді араластырың ыз.

6.200мл. ыдысқ а зэрді қ ү йып алың ыз.

7.3ертханағ а жолдама жазың ыз, онда кө рсетің із: зэрдегі қ антты анық тау, пациенттің фамилиясы, аты, жасы, бө лімше мен палатаның нө мірі, айы, кү ні, жэне мейіркештің қ олы.

8. Сағ ат 8.30.-ғ а дейін зертханағ а зэр мен жолдаманы жеткізің із.

10.16. НӘ ЖІСТІКОПРОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУГЕ ЖИНАУ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: ас қ орыту жолдарының барлық бө лімдерінің ас қ орыту қ абылеті жайында ақ парат алуғ а мү мкіндік береді. Жабдық тау:

• зерттеуге жолдама

• қ ү рғ ақ, таза, шыны ыдыс

• шпатель

• судно, горшок

• резең ке қ олғ ап

• зарарсыздандыру ерітінділері бар ыдыстар

• полиэтилен қ апшығ ы
Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Зерттеу алдында пациентке алдағ ы процедураның мақ саты мен барысын тү сіндіріп, келісімін алың ыз.

2.Дэрігер тағ айындағ ан диеттік тағ амның қ ү рамын тү сіндірің із(диеттік тамақ тануғ а ауысу нэжісті талдауғ а тапсыру-дан 4-5 кү н бү рын болу керек.)

3. Кешкісін қ у_рғ ақ, таза, шыны ыдыс жэне шпатель дайындап қ ойың ыз.

4.Нэжісті зерттеуге таң ертең жинау керек екендігін тү сіндірің із.

5. Пациентке ескертің із: зерттеу жү ргізілетін кү ні пациент ішектерін нэжістен суы жоқ судноғ а босату керек, унитазғ а отыр-мау керек. б.Фекалий алу тэртібін тү сіндірің із:

- фекалий алар алдында қ олғ ап кию керек. Ағ аш шпательмен
5-10 грамм фекалий алып (зэр араласпау керек), оны дайындалғ ан
ыдысқ а салу керек.

- қ олданылғ ан шпательді полиэтилен қ апшық қ а салу керек.

- қ олғ апты шешіп, оны да сол қ апшық қ а салу керек.

- қ апшық ты байлап, жою керек.

- қ олды жуып, антисептикпен ө ң деу керек.

- алынғ ан материалды жолдамамен қ оса зертханағ а жеткізу ке-
рек.

Ескертпе: амбулаториялық жағ дайда манипуляция орындау 120 кезінде қ олғ ап пен шпательді полиэтилен қ апшығ ына тастау ке-

рек, ал стационарлық жағ дайда қ олғ ап пен шпательді зарарсыз-дандыру керек.

Нэжісті бұ рандалы қ ақ пағ ы бар ыдысқ а жинайды. Ыдыс қ ү рғ ақ жэне таза болу керек. Зерттеу нэтижесінің нақ ты дұ рыс бо-луы пациенттің зерттеуге дұ рыс дайындалуына жэне фекалиді жи-нау тэртібіне тікелей байланысты болады. Зертханағ а фекалиді клизмадан соң, тік ішекке емдік майлар енгізгеннен соң, ішке бояғ ыш заттар қ абылдағ ан соң, кастор жэне вазелин майынан соң, белладонна, пилокарпин, темір, висмут, барий қ абылдағ ан соң тапсыруғ а болмайды.

10.17. НӘ ЖІСТІЖАСЫРЫН Қ АНҒ А ЖИНАУ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ

АЛГОРИТМІ

Мақ саты: нэжісті жасырын қ анғ а зерттеу Жабдық тау:

• зерттеуге жолдама

• таза, қ ұ рғ ақ шыны ыдыс

• шпатель

• судно, горшок

• резең ке қ олғ ап

• зарарсыздандыру ерітінділері бар ыдыстар

• полиэтилен қ апшық іс-эрекет алгоритмі.
Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Пациентке 3 кү н бұ рын алдағ ы процедура жайында, оның мақ саты мен орындалу барысы жайында тү сіндірің із, алдағ ы дайындық тар жайында ескертіп қ ойың ыз.

2. Пациентті келесі жағ дайлар жайында хабардар етіп қ ойың ыз:
3 кү н бұ рын ет, балық тағ амдарын жеуге болмайды, сондай-ақ кө к
жемістерді жеуге болмайды, яғ ни қ ұ рамында темірі бар тағ амдар.,
сондай-ақ йод, бром, темірі бар тағ амдарды қ олдануғ а болмайды.

3. Пациенттен немесе оның семья мү шелерінен анық таң ыз:
оның басқ а жерлерінен қ ан кету байқ алмай ма екен, (тіс қ анау,
қ ан тү кіру, геморрой, менструация), бү _л жағ дайлар жалғ ан ыә тиже
алуғ а ық пал етеді.

4.Егер мү ндай жағ дайлар байқ алса, нэжіске қ ан тү сіп кетпеуін қ амтамасыз ететін жағ дайларды ұ сынып, кең ес берің із.

5.Кешкісін қ ақ пағ ы бар, таза, қ ү рғ ақ, шыны ыдысты жэне шпательді дайындаң ыз.

6. Зерттелетін кү ні таң ертең фекалий алу керек екендігін тү сіндірің із.

7.Пациент ү лкен дә ретке унитазғ а емес, судноғ а (суы жоқ) от-ыру керектігін тү сіндірің із.

8. Фекалий алу тэртібін тү сіндірің із:

- фекалий алар алдында қ олғ ап кию керек. Ағ аш шпательмен
5- 1 Ограмм фекалий алып (зэр араласпау керек), оны дайындалғ ан
ыдысқ а салу керек.

- қ олданылғ ан шпательді полиэтилен қ апшық қ а салу керек.

- қ олғ апты шешіп, оны да сол қ апшық қ а салу керек.

- қ апшық ты байлап, жою керек.

- қ олды жуып, антисептикпен ө ң деу керек.

- алынғ ан материалды жолдамамен қ оса зертханағ а жеткізу ке-
рек.

9.Алынғ ан материалды жолдамамен қ оса зертханағ а жеткізің із.

Ескертпе: амбулаториялық жағ дайда манипуляция орындау кезінде қ олғ ап пен шпательді полиэтилен қ апшығ ына тастау ке-рек, ал стационарлық жағ дайда қ олғ ап пен шпательді зарарсыз-дандыру керек.

10.18. НӘ ЖІСКЕ БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ЖҮ РГІЗУ ІС - Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: бактерияларды анық тау: Кө рсеткіші:

• жедел ішек жү қ пасы
Жабдық тау:

• сымғ а немесе арнайы сым- ілгекке оралғ ан мақ та тампоны
бар залалсыздандырғ ан пробиркалар

• зерттеуге жолдама

• резең ке қ олғ аптар

• тасымалдауғ а арналғ ан контейнер немесе темір пенал, оларда

бактерияларды ө сіруге арналғ ан орталары бар пробиркалар жэне нэжіс алуғ а арналғ ан ағ аш шпатель орналасқ ан.

• консерванты бар флакон(30 % глицерин ерітіндісі жэне 70 %
физиологиялық ерітінді)

• зарарсыздандыратын ерітінділері бар ыдыстар
•стеклограф

• штатив.
Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Алдын -ала пациентке алдағ ы процедура жайында, оның мақ саты жайында тү сіндірің із.

2.Қ олың ызды жуып, қ ұ рғ атың ыз.

З.Клеенка алжапқ ышты алдың ызғ а жауып, қ олғ апты киің із.

4.Столғ а барлық қ ажетті заттарды қ ойып алың ыз.

5. Стеклографпен пробиркаларғ а жолдамадағ ы нө мірге сэйкес
етіп нө мірлерін қ ойып шығ ың ыз.

6. Пробиркаларды штативке орналастырың ыз.

7. Пробиркадан залалсыздандырғ ан тампонды алып шығ ың ыз.
8.Пробиркағ а 3-5 мл. консервант қ ұ йың ыз.

9. Тампонды консервантқ а малып алың ыз, артық мө лшерін пробирка қ абырғ асына сығ ьтп тастаң ыз.

Ю.Пациенттен сол жақ қ ырымен жатып, аяғ ын ішіне қ арай бү гуін сұ раң ыз.

П.Сол қ олың ызбен пациенттің 2 жамбас арасын ашың ыз, ал оң қ олың ызбен ақ ырын, кү штемей айналмалы қ озғ алыстармен тік ішекке 3-4 см. терең дікке тампонды енгізің із.

12.Тампонды шығ арың ыз.

ІЗ.Тампонды пробирканың шеттеріне жанастырып алмай қ ұ рғ ақ залалсыздандырғ ан пробиркағ а салың ыз.

14.Пробирканы штативке орналастырың ыз, ал штативті кон-тейнерге салып, тығ ыздап жабың ыз.

15.Қ олғ апты шешің із, оны зарарсыздандырың ыз.

іб.Қ олың ызды жуып, антисептикпен ө ң дең із.

П.Алынғ ан материал мен жолдаманы бактериологиялық зертханағ а жіберің із.

10.19 НӘ ЖІСТІ ГЕЛЬМИНТ (Қ ¥ РТ) ЖҰ МЫРТҚ АСЫНА ЗЕРТТЕУ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: қ ү рггардың бар- жоқ тығ ын анық тау. Жабдық тау:

• зерттеуге жолдама қ ағ аз

• қ ұ рғ ақ, таза шыны ыдыс

• ағ аш шпатель

• стеклограф

• судно немесе горшок

• резең ке қ олғ ап, клеенка алжапқ ыш

• зарарсыздандыру ерітінділері бар ыдыстар

• антисептик ерітінділері.
Іс-ә рекетінің алгоритмі:

І.Алдын -ала пациентке алдағ ы процедура жайында, оның мақ саты жайында тү сіндірің із.

2.Қ ү _рғ ақ, таза, қ ақ пағ ы бар ыдысты дайындаң ыз.

З.Пациентке фекалийді зерттеу жасайтын кү ні таң ертең жинау керектігін тү сіндірің із.

4.Фекалийді унитазғ а емес, судноғ а (суы жоқ) жинау керек екенін ескертің із.

5.Резең ке колғ апты киің із.

б.Ағ аш шпательмен фекалиді эр жерден (ү ш жерден) алың ыз жэне қ ү рғ ақ шыны ыдысқ а салып, аузын жабың ыз.

7.Қ олың ызды жуып, антисептикпен ө ң дең із.

8.Жолдама жазың ыз.

9.Алынғ ан материалды жолдамамен қ осып зертханағ а жіберің із.

Ескертпе: амбулаториялық жағ дайда манипуляция орындау кезінде қ олғ ап пен шпательді полиэтилен қ апшығ ына тастау ке-рек, ал стационарлық жағ дайда қ олғ ап пен шпательді зарарсыз-дандыру керек.

П.І.-Пациенттің асқ азанын рентген тексерісіне

дайындау алгоритмі.

11.2.-Пациенттің тоқ ішегін рентген тексерісіне дайындау алгоритмі.

11.3.- Пациентті холецистоскопияғ а дайындау алгоритмі.

11.4.- Пациентті холеграфияғ а дайындау алгоритмі.

П.5.- Пациентті экскреторлық пиелографияғ а дайындау алгоритмі.

Ә ндоскопиялық тексеру ә дістері

П.6.- Пациентті ректороманоскопияғ а дайындау алгоритмі.

11.7.- Пациентті жоспарланғ ан фиброгастродуоденоскопияғ а дайындау алгоритмі.

11.8.- Пациентті фиброколоноскопияғ а дайындау алгоритмі.

11.9.- Пациентті бронхоскопияғ а дайындау алгоритмі.

11.10.- Пациентті колоноскопияғ а дайындау алгоритмі.

11.11.- Пациентті цистоскопияғ а дайындау алгоритмі.

11.12.- Пациенттің іш қ уысын УДЗ-ге дайындау алгоритмі.

11.13.- Пациенттің ө т жолдарын жиырылу жағ дайын УДЗ-ге дайындау алгоритмі.

11.14.- Пациенттің кіші жамбас мү шелерін УДЗ-ге дайындау алгоритмі(қ уық, жатыр, аналық без, аталық без).

11.15.- Пациенттің бү йрек, жү рек жэне қ ан тамырларын УДЗ-ге дайындау алгоритмі.

11.1. ПАЦИЕНТТЩ АСҚ АЗАНЫН РЕНТГЕН ТЕКСЕРІСШЕ ДАЙЫНДАУ АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: асқ азанның кө лемін, орналасуын, кілегейлі қ абатының жағ дайын, қ атерлі ісіктердің болуын анық тау.

Кө рсеткіштері: асқ азан аурулары.

Қ арама қ арсы кө рсеткіштері: асқ азан-ішек жолдарынан қ ан кету.

Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Пациентке алдағ ы тексеру мақ саты мен жэне дайындау мағ ынасын тү сіндірің із.

2.Тексеру алдында ү ш кү н бү рын пациенттің ем дэмінен ішекте жел пайда болуын тудыратын тағ амдарды алып тастаң ыз (қ ара нан, картоп, шикі сү т т.б.)-

З.Тексеріс алдында пациент тығ ыс тамақ ішпеуі керек.

4.Кешкі тағ ам жең іл болып, сағ ат 18.00. кейін тамақ ішпеу ке-рек.

5.Кешкі тағ амнан кейін тексеріс алдында тамақ ішуге, су ішуге, шылым шегуге, дэрілерді қ олдануғ а болмайды.

б.Тексеріс тэң ертең ашқ арында жү ргізіледі.

7.Тексеріс алдында рентгенологтың ү сынысымен пациентке 250 мл контрасттық затты (барий сульфаты) ішкізіп, содан кейін тексеріс жү ргізіледі.

11.2 ПАЦИЕНТТЩ ТОҚ ІШЕГІН РЕНТГЕН ТЕКСЕРІСІНЕ ДАЙЫНДАУ АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: тоқ ішектің органикалық жэне функционалдық ау-руларын анық тау.

Кө рсеткіштері: тоқ ішектің аурулары.

Қ арама қ арсы кө рсеткіштері: асқ азан-ішек жолдарынан қ ан кету.

Іс-ә рекет алгоритмі:

1. Пациентке алдағ ы тексеру мақ саты мен дайындау мағ ынасын 126 тү сіндірің із.

2.Тексеру алдында ү ш кү н бұ рын пациенттің ем дэмінен ішекте жел пайда болуын тудыратын тағ амдарды алып тастаң ыз (кдра нан, шикі сү т) т. б.

3.24 сағ ат бү рын тексеріс алдында пациентке ЗОмл кастор май-ын ішкізің із.

4.Тексеріс алдында кешкі уақ ытта пациентке екі жоғ арғ ы та-зарту клизмасын жасаң ыз.

5.Таң ертең, тексеріс алдында 3 сағ ат бү рын пациентке тағ ы да бір тазарту клизмасын жасаң ыз.

б.Пациентті тексеріске жіберің із.

7.Тексеріс алдында рентгенологтың ұ сынысымен пациентке Эсмарх кружкасы арқ ылы тоқ ішегіне контрасттық затгы (барий сульфаты) жіберің із.Тоқ ішектің кілегейін анық зерттеу ү шін ба-рий қ оспасына (1 литр суғ а 5-10г танинді) қ осың ыз.

П.З.ПАЦИЕНТТІ ХОЛЕЦИСТОСКОПИЯҒ А ДАЙЫНДАУ АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: ө т жолдарының диагностикасы.

Қ арама қ арсы кө рсеткіштері: бауырдың ауыр тү рдегі патоло-гиялары, дене қ ызуының кө теріліуімен ө тетін бауырдың жедел қ абынулары.

Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Пациентке алдағ ы тексеру мақ сатымен жэне дайындау мағ ынасын тү сіндірің із.

2.Тексерер алдында табиғ и жолмен ішекті босату.

З.Тексерер алдында 14-17 сағ ат бү рын бір сағ аттың ішінде 10 мин сайын контрастық затты тэтті шаймен ішкізің із.

4.Ашқ арында рентген бө лімшесіне апару.

5.Рентген бө лімшесінде ең бірінші жалпы К-сү рет жасайды, содан кейін пациент ө тті айдайтын тағ ам ішеді (екі жұ мыртқ аның сарысын, 20г сорбит);

б.Ә рбір 10, 20, 30, 45 минут сайын, содан кейін екі сағ ат аралығ ында 20 минуттан кейін рентген сү реттерін жасайды;

7.Пациентке рентген сү реттерін дэрігерге экелу туралы айту.

Ескертпе:

• Егер пациентке осы процедураны тү сіну қ иын болса қ ағ азғ а
жазып берің із. Іші тырсылдағ ан кезінде кешкі уақ ытта 2 сағ ат
бұ рын тазарту клизмасын жасаң ыз.

• Кейбір жағ дайда контрасттық заттың тү рі мен дозасы рент-
генологпен тағ айындалады.

• Ө тті айдайтын тағ ам кейбірде тағ айындалмайды.

• Ө тті айдайтын тағ ам арқ ылы ө ттің таралу қ абілетін
анық тайды.

• Ауруханалық жағ дайда пациентті палатағ а апарып,
тыныштық та болуын бақ ылауды қ амтамасыз етің із.

11.4. ПАЦИЕНТТІ ХОЛЕГРАФИЯҒ А ДАЙЫНДАУ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: ө т жолдарының диагностикасы.

Қ арама қ арсы кө рсеткіштері: бауырдың ауыр тү рдегі патоло-гиялары, дене қ ызуының кө теріліуімен ө тетін бауырдың жедел қ абынулары.

Іс-ә рекетінің алгоритмі:

І.Пациентке алдағ ы тексеру мақ сатьшен жэне дайындау мағ ынасын тү сіндірің із;

2.1-2 кү н бү рын рентген контрастық заттың сезімталдығ ына тексерің із;

З.Тексерер алдында кешкі уақ ытта тазарту клизмасын жасаң ыз.

4.Ренттен бө лімшесінде пациентке ашқ арында кө к тамырына рентгенконтрастық затты керекті мө лшерде 5-8 мин аралығ ында жіберіп, кө лденең інен жатқ ызың ыз;

5. 15 минуттан кейін рентген сү реттер жасалынады.

б.Пациентке рентген сү реттерін дэрігерге экелу туралы.

Ескертпе:

1.Егер пациентке осы процедураны тү сіну қ иын болса қ ағ азғ а жазып берің із;

2.Қ арапайым эдіс ол - калий иодид ерітің дісін ү ш мезгіл ү лкен қ асық пен кабылдау. Егер жағ ымсыз болса онда бө ртпелер, қ ышыма пайда болады.

З.Контрастық заттың тү рі мен дозасы рентгенологпен тағ айындалады;

4.Ауруханалық жағ дайда пациентті палатағ а апарып тыныштық та болуын бақ ылауды қ амтамасыз етің із.

11.5. ПАЦИЕНТТІ ЭКСКРЕТОРЛЫҚ ПИЕЛОГРАФИЯҒ А ДАЙЫНДАУ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: бұ йрек жэне сыртқ а шығ ару жолдары патологиясының диагностикасы. Жабдық тар:

• 20 мл бір рет қ олданылатын шприц

• 30% натрий тиосульфат ертің дісі

• тазарту клизмасын жасауғ а арналғ ан жабдық тар

• дэрігердің нү хқ ауы бойынша тағ айындалғ ан рентген
контрастық зат (урогафин немесе верографин).

Іс-ә рекетінің алгоритмі:

1.Пациентке жэне оның жанұ я мү шелеріне осы тексеріске дай-ындауын ү йретің із;

2.Тексеру алдында пациенттің ем дэмінен ішекте жел пайда болуын тудыратын тағ амдарды алып тастаң ыз (қ ара нан, ашытқ ы, шикі сү т т.б.);

З.Метеоризмде дэрігердің нұ сқ ауы бойынша белсендірілген кө мірді берің із;

4.Тексеріс алдында 18-20 сағ ат бү рын тамақ тың қ абылдауын пациентке шектетің із;

5.Тү скі астың алдында дэрігердің нү хқ ауы бойынша ішті жү ргізетін дэрімен қ амтамасыз етің із, кү ннің екінші бө лігінде сү йық тық ты шектетің із;

б.Тексерер алдында кешкі жатар кезінде 22 сағ атта жэне таң ертең тексеріс алдында 1, 5-2 сағ ат бұ рын тазарту клизмасын жасаң ыз;

7.Тексеріс алдында тамақ, дэрі ішуге, шылым шегуге, инъек-ция, тағ ыда басқ а процедураларды жасауғ а болмайды;

8.Тексерер алдында қ уық ты зэрден босату керектігін айтың ыз;

9.Пациентті рентген бө лімшесіне апарың ыз.

Ю.Рентген бө лімшесінде ең бірінші жалпы сү рет жасайды.

П.Пациентке ашқ арында кө к тамырына рентгенконтрастык

затты керекті мө лшерде (20-40-60мл) енгізің із.

12. Рентген сү реттер жасалынады.

ІЗ.Пациентке рентген сү реттерін дә рігерге экелу туралы айтың ыз.

11.6 ПАЦИЕНТТІ РЕКТОРОМОНОСКОПИЯҒ А ДАЙЫНДАУ

АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: тік ішектің органикалық жэне функционалдық ау-руларын анық тау.

Кө рсеткіштері: тіқ жэне сигма ішектің аурулары. Қ арама қ арсы кө рсеткіштері:

• пациенттің ауыр халдегі жағ дайы;

• тік ішектің жедел жэне ірің ді процестері;

• тік ішектің тарылуы.
Іс-ә рекеті алгоритмі:

1.3 кү н бү -рын тексеру алдында пациенттің ем дә мінен ішекте жел пайда болуын тудыратын тағ амдарды алып тастаң ыз.

2.24 сағ ат бұ рын тексеріс алдында пациентке ЗОмл кастор май-ын ішкізің із.

З.Тексеріс алдында кешкі уақ ытта пациентке екі жоғ арғ ы та-зарту клизмасын жасаң ыз.

4.Таң ертең, тексеріс алдында 3 сағ ат бү _рын пациентке тағ ы да бір тазарту клизмасын жасаң ыз.

5.Тексеріс алдында 30 мин бұ рын пациентке Імл 0, 1% атропин сульфат ертің дісін тері астына жэне 2мл 50% аналгин ерітіндісін кө к тамырғ а жіберің із.

б.Пациентті тексеріске жіберің із.

11.7.ПАЦИЕНТТІ ЖОСПАРЛАНҒ АН

ФИБРОГАСТРОДУОДЕНОС-КОПИЯҒ АДАЙЫНДАУ

АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: асқ азанның органикалық жэне функционалдық ау-руларын анық тау.

Қ арама қ арсы кө рсеткіштері:

• ө нештің тарылуы;

• ө кпе жэне жү рек жеткіліксіздігі;

• қ олқ а аневризмасы;

• миокард инфарктысы;

• инсульт;

• психикалық аурулар;

• омыртқ аның қ исайюы;

• тө стік жемсау;

• ө ң еш кө к тамырларының кең еюі.
Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Пациентке алдағ ы тексерудің мақ саты мен дайындау мағ ынасын тү сіндірің із. Ең соң ғ ы тағ ам кешкі сағ ат 18 болуы тиіс.

2.Тексеріс алдында 30 мин бұ рын пациентке Імл 0, 1% атропин сульфат ерітің дісін тері астына жіберің із.

3.3-5 мин бұ рын тексеріс алдында ауызын 1 % дикаин немесе ли-докаин, ксикаин, тримекаин ерітің ділерінің бірімен шайғ ызың ыз.

4.Тексерісті универсалдық операциялык столда жү ргізеді. Пациентті сол жақ қ ырына жатқ ызың ыз.Тексеріс барысында пациенттің жағ дайын қ адағ алап отырың ыз.

5. Тексерістен кейін бір сағ ат тамақ, су ішуге тиім салынады. Жұ тқ ыншақ тың ауырсыну жағ дайында 3% натрий гидрокарбонат немесе 0, 02% фурацилин ерітің дісімен шайғ ызың ыз.

П.8.ПАЦИЕНТТІ ФИБРОКОЛОНОСКОПИЯҒ А ДАИЫНДАУ

АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: тоқ ішектің кілегей қ абатының органикалық жэне функционалдық ауруларын анық тау. Кө рсеткіштері:

• тоқ ішектің созылмалы аурулары;

• қ атерлі ісік жэне полиптерге кү діктену;

• ішектің анық талмағ ан қ ан кетулері.
Қ арама қ арсы кө рсеткіштері:

• жү рек жеткіліксіздігі;

• миокард инфарктісі;

• ми тамырларының тромбозы;

• хирургиялық кірісуге апаратын іштің жедел аурулары (пери-
тонит);

• гемофилия.
Іс-ә рекет алгоритмі:

1.2-3 кү н бұ рын тексеру алдында № 16 шлаксыз емдэмді тағ айындаң ыз пациенттің ем дэмінен ішекте жел пайда болуын ту-дыратын тағ амдарды алып тастаң ыз.

2.Тексеріс алдында пациентке тү скі сағ ат 14-16-да 30-50 мл ка-стор майын ішкізің із.

З.Тексеріс алдында кешкі уақ ытта пациентке екі жоғ арғ ы та-зарту клизмасын жасаң ыз.

4.Таң ертең, тексеріс алдында 3 сағ ат бұ рын пациентке тағ ыда бір тазарту клизмасын жасаң ыз.

5.Тексеріс алдында 30 мин бұ рын пациентке Імл 0, 1% атропин сульфат ерітің дісін тері астына жэне 2мл 50% анальгин ерітің дісін кө к тамырғ а жіберің із.

б.Пациентті сол жақ қ ырына жатқ ызың ыз.

7.Тексеріс барысында пациентің жағ дайын қ адағ алай отырып, дэрігердің нү хқ ауын орындаң ыз.

11.9. ПАЦИЕНТТІБРОНХОСКОПИЯҒ А ДАИЫНДАУ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: ірі жә не орта бронхтар ауруларының диагностика-сы, карауы, емі.

Жабдық тар: залалсыздандырылғ ан бронхоскоп Іс-ә рекет алгоритмі:

I.Пациентке алдағ ы тексеру мақ саты мен дайындау мағ ынасын
тү сіндірің із;

2.Дэрігердің нү хқ ауы бойынша бірнеше кү н транквилизатор-лармен премедикация жү ргізің із;

З.Таң ертең тексеріс алдында тамақ, су, дэрі ішпеу туралы ескертің із;

4.Қ уық ты, ішекті босату туралы ұ сыныс берің із;

5.Процедура жасар алдында 15 мин бұ рын дэрігердің нұ сқ ауы бойынша премедикация жү ргізің із;

б.Эндоскопиялық кабинетке апарың ыз.

7.Пациентті орындық қ а отырғ ызың ыз.

8.Жоғ арғ ы тыныс алу жолдарын, ауыз немесе мұ рын арқ ылы жаң сыздандырың ыз.

9.Дэрігер бронхоскопты мұ рын немесе ауыз арқ ылы жібереді, мейіркеш кө мектеседі.

10. Бронхоскопиядан кейін асфиксияның алдын алуын жү ргізу;

I1.Бронхоскопты, қ ү _рал жабдық тарды, қ олғ аптарды
зарарсыздандырың ыз жә не залалсыздандырың ыз.

Ескертпе:

• пациент хабардың дұ рыс тү сінгеніне кө з жеткізің із;

• тыныштандыратын дэрілерді қ олдану;

• тексеру барысының нақ тылығ ы;

• жағ ымсыз заттарды алып тастау;

• бронхоскопты еркін енгізу ү шін жағ дай жасау;

• ауруханалық жағ дайда эндоскопиялық кабинетте
жү ргізіледі;

• дэрілерге сынақ ө ткізгеннен кейін келесі дэрілер
қ олданылады: 10% новокаин, 5% тримекаин, 2% лидокаин
ерітің ділері; 133

• бронхоскопты, қ урал жабдыктарды, колғ аптарды зарарсыздан-дыруды жэне залалсыздандыруцы арнайы нұ сқ ау бойышпа жү ргізеді.

П.ІО.ПАЦИЕНТТІ КОЛОНОСКОПИЯҒ А ДАЙЫНДАУ АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: тоқ ішектің жоғ арғ ы бө лігінің диагностикасы. Жабдық тар: залалсыздандырылғ ан колоноскоп Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Пациентке осы тексеріске дайындауын ү йретің із;

2.Ү ш кү н бұ рын тексеріс алдында № 4 шлаксыз емдэмтуралы айтың ыз;

З.Екі кү н бойы кастор майын берің із;

4.Тексерер алдында бір кү н бү _рын кешке жатар алдында тазар-ту клизмасын жасаң ыз;

б.Тексеретін кү ні 4 жэне 2сағ ат бү рын тағ ы да тазарту клизма-сын жасаң ыз;

6.20-30мин тексерер алдында дэрігердің нұ сқ ауы бойынша премедикация жасаң ыз.

7.Тексерісті дэрігер жү ргізеді, пациентті сол жақ қ ырына жатқ ызың ыз.

8.Колоноскоп жіберер алдында тік ішек маң айына анестезия жү ргізің із.

9.Колоноскопты тік ішекке кіргізің із.

ІО.Тексергеннен кейін колоноскопты шығ арып, зарарсыздан-дырып ерітің дісіне салың ыз.

11. Колоноскопты, қ урал жабдық тарды, қ олғ аптарды зарарсыздандырың ыз.

Ескертпе:

• пациент хабарды дурыс тү сінгеніне кө з жеткізініз;

• тоқ ішек нэтижелі тазартылады;

• 3% дикаин майын қ олданады;

• ауруханалық жағ дайда эндоскопиялық кабинетте
жү ргізіледі;

• колоноскопты, курал жабдық гарды, қ олғ аптарды зарарсызданды-
руды жэне залалсыздандыруды арнайы нү хқ ау бойынша жү ргізеді.

11.11. ПАЦИЕНТТІ ЦИСТОСКОПИЯҒ А ДАИЫНДАУ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: қ уық тың эртү рлі ауруларының диагностикасы. Жабдық тар: залалсыздандырылғ ан цистоскоп. Іс-ә рекет алгоритмі:

1.Пациентке алдағ ы тексеру мақ саты мен дайындау мағ ынасын тү сіндірің із;

2.Таң ертең тексеріс алдында тазарту клизмасьш жасаң ыз;

З.Тексерер алдында қ уық ты босату;

4.Ашқ арында таң ертең эндоскопиялық кабинетке пациенггі апарың ыз.

5.Тексеріс гинекологиялық креслода жү ргізіледі.

б.Цистоскоп енгізер алдьшда еркектерге анестезия жү ргізеді.

7.Дэрігер цистоскопты жібереді, мейіркеш кө мектеседі.

8.Тексерістен кейін пациент тө сек тэртібін сақ тау тиіс;

9.Цистоскопты, қ урал жабдық тарды, қ олғ аптарды зарарсыз-дандыруды жэне залалсыздандыруды арнайы нү хқ ау бойынша жү ргізеді.

Ескертпе:

• пациент хабарды дурыс тү сінгеніне кө з жеткізу;

• тоқ ішек нэтижелі тазартылады;

• процедура барысында асептика ережесін сақ тау;

• курал жабдық тарды, қ олғ аптарды 3% хлорамин ертің дісіне 60
мин зарарсыздандырады жэне залалсыздандыруды арнайы нұ сқ ау
бойынша жү ргізеді.

П.12.ПАЦИЕНТТЩ ІШ Қ УЫСЫН УДЗ-ІНЕ ДАИЫНДАУ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: қ ұ рсақ ауруларының диагностикасы. Іс-ә рекет алгоритмі:

1.2-3 кү н бү _рын тексеру алдында шлаксыз ем-дэмді тағ айындаң ыз пациенттің ем - дэмінен ішекте жел пайда болуын тудыратын тағ амдарды алып тастаң ыз.

2.Тексеріс алдында пациентке жатар алдында 2 сағ аттың ішінде 8 таблетка белсендірілген кө мір немесе 1 ас қ асық укроп дэнін, 200 гр қ айнатылғ ан суғ а қ осып, суытып ¹/г стакан 3 мезгіл қ абылдауын сұ раң ыз.

З.Ішегі тырсылдағ ан кезінде ферменттік препараттарды қ олдануын айтың ыз (фестал, панкреатин т. б.

4.8-10 сағ ат бұ рын тексеріс алдында тағ ам ішпеуін ескертің із.

5.Тексеріске жіберің із.

И.ІЗ.ПАЦИЕНТТІ Ө Т Қ АПШЫҒ ЫНЫҢ ЖИЫРЫЛУ

Қ АБІЛЕТІН АНЫҚ ТАУ Ү ШШ УДЗ-ГЕ ДАЙЫНДАУ

АЛГОРИТМІ

Мақ саты: ө т жолдары патологиясының диагностикасы. Іс-ә рекет алгоритмі:

1.2-3 кү н бұ рын тексеру алдында шлаксыз ем-дэмді тағ айындаң ыз пациенттің ем - дэмінен ішекте жел пайда болуын тудыратын тағ амдарды алып тастаң ыз.

2.Тексеріс алдында пациентке жатар алдында 2 сағ аттың ішінде 8 таблетка белсендірілген кө мір немесе 1 ас қ асық укроп дэнін, 200 гр қ айнатылғ ан суғ а қ осып, суытып ¹А стакан 3 мезгіл қ абылдауын сү _раң ыз.

З.Ішегі тырсылдағ ан кезінде ферменттік препараттарды қ олдануын айтың ыз (фестал, панкреатин т. б.)

4.8-10 сағ ат бү _рын тексеріс алдында тағ ам ішпеуін ескертің із.

5.УДЗ тексеріске жібергенде 2 жұ мыртқ а сарысын шикі тү рінде қ абылдауына кең ес берің із.

6. Алғ ашқ ы қ арау аш қ арында жү ргізіледі, содан кейін жұ мыртқ а сарысын беріп, 50-60 минуттан кейін қ айтадан тексереді.

11.14.ПАЦИЕНТТЩ КІШІ ЖАМБАС Қ УЫСЫНДА

ОРНАЛАСКДН МҮ ШЕЛЕРШ УДЗ-ГЕ ДАЙЫНДАУ

АЛГОРИТМІ (Қ УЫҚ, ЖАТЫР, АНАЛЫҚ БЕЗ, АТАЛЫҚ БЕЗ)

Мақ саты: кіші жамбас мү шелері ауруларының диагностика-сы.

Іс-ә рекет алгоритмі:

1.2-3 кү н бұ рын тексеру алдында шлаксыз емдэмді тағ айындаң ыз пациенттің ем- дэмінен ішекте жел пайда болуын тудыратын тағ амдарды алып тастаң ыз.

2.Тексеріс алдында пациентке жатар алдында 2 сағ аттың ішінде 8 таблетка белсендірілген кө мір немесе 1 ас қ асық укроп дэнін, 200 гр қ айнатылғ ан суғ а косып, суытып ^х/г стакан 3 мезгіл қ абылдауын сұ раң ыз.

З.Ішегі тырсылдағ ан кезінде ферменттік препараттарды қ олдануын айтың ыз(фестал, панкреатин т. б.

4.2-3 сағ ат бойы 1-1, 5 литр су ішкізің із.

11.15.ПАЦИЕНТТЩ БҮ ЙРЕК, ЖҮ РЕК ЖӘ НЕ Қ АН ТАМЫРЛАРЫН УДЗ-ГЕ ДАЙЫНДАУ АЛГОРИТМІ

Айтарлық тай дайындық керек емес. Пациент УДЗ тексерісіне барғ анда қ осымша аяқ киім, ауру тарихын, орамалын, ақ жайма-сын алуын ескертің із

12.1-Қ ұ сық болғ ан жағ дайда кө мек кө рсету іс-эрекетінің алгоритмі

12.2-Сана сезімі жоқ, немесе элсіз пациентте қ ұ сық болғ ан жағ дайда кө мек кө рсету іс-ә рекетінің алгоритмі

12.3- Асқ азандьі жуу іс-эрекетінің алгоритмі

12.4-Фракциялық эдіспен асқ азаннан сө л алу іс-эрекетінің алгоритмі

12.5-Он екі елі ішекке зонд енгізу іс-эрекетінің алгоритмі

12.1. Қ ¥ СЫҚ БОЛҒ АН ЖАҒ ДАЙДА КӨ МЕК КӨ РСЕТУ ІС-Ә РЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: асқ азанды керексіз сұ йық тық тардаң босату Жабдық тар:

• клеенкалы алжапқ ыш

• шелек немесе леген

• орамал

• қ ақ пағ ы бар таза ыдыс

• су немесе 2% натрий гидрокарбонат ерітіндісі

• лоток

• резең ке баллон.
Іс-ә рекет алгоритмі:

Егер пациенттің сана сезімі айқ ын болса: 1.Пациентті тыныштандырың ыз; 2.Пациентті отырғ ызып, клеенкамен жабың ыз; З.Орамалды беріп, екі аяғ ының арасына леген қ ойың ыз;. 4.Дэрігерге хабарлаң ыз;

5.Қ ұ сып жатқ анда, пациенттің маң дайын ұ стап тұ рың ыз; б.Қ ұ сқ аннан кейін ауызын су немесе 2% натрий гидрокарбонат ертіндісімен шайғ ызып отырың ыз; 7.К, ¥ Сық ты дэрігерге кө рсетің із.

Ескертпе: белгісіз улы затпен уланғ анда қ ұ сық ты таза шыны ыдысқ а жинап, қ ақ пағ ын жауып, жолдама жазып лабораторияғ а жіберің із.

12.2. САНА СЕЗІМІЖОҚ НЕМЕСЕ Ә ЛСІЗ ПАЦИЕНТТЕ

Қ Ұ СЫҚ БОЛҒ АН ЖАҒ ДАЙДА КӨ МЕК КӨ РСЕТУ ІС-

Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ

Егер пациент элсіз болса, немесе сана сезімі айқ ын емес жағ дайда болсаГ

І.Пациентті қ ырымен жатқ ызың ыз немесе басын бір жағ ына қ арай бұ рың ыз;

2.Жедел тү рде дэрігер шақ ырың ыз;

З.Жастық ты алып тастаң ыз;

4.Тіс протездерін (егер бар болса) алып тастаң ыз;

5.Клеенкамен мойынын, кеудесін жабың ыз;

б.Ауызына лоток қ ойың ыз;

7.Электросорыш немесе резең ке баллонмен ауыздан, мұ рыннан қ ұ сық ты сорып алың ыз;

8.Ауызды қ ұ сық шық қ ан сайын жуыныз.

Ескертпе: Электросорғ ышпен немесе резең ке баллонмен ау-ыздан, мұ рыннан қ ұ сық ты сорып алың ыз немесе саусақ қ а оралғ ан залалсыздандырылғ ан дэкемен сү ртіп отырың ыз.

12.3. АСҚ АЗАНДЫ ЖУУ ІС-Ә РЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: асқ азанды ө ң еш арқ ылы тазалау, емдеу, диагности-калау эдісін жү ргізу.

Кө рсеткіштері: ішімдікпен, дэрілермен, тамақ пен улану, ішектің тү йілуі.

Қ арама қ арсы кө рсеткіш і ері:

• асқ азаннан, ө ң ештен қ ан кету

• асқ азан мен ө ң ештің кү йігі

• ө ң ештің тарылуы

• стенокардия

• миокард инфарктісі

• қ олқ а аневризмасы

• инсульт.
Жабдық тар:
•лоток

• сыйымдылығ ы 0, 5-1 л шыны қ ұ йғ ыш

• 2 жуан зонд

• зондтарды жалғ айтын шыны тү тік

• 10 л (бө лме I сэйкес) су

• ожау

• леген

• клеенкалы екі фартук

• мэрлі дэкелер

• қ ақ пағ ы бар таза ыдыс

• латекстық қ олғ ап

• зарарсыздандыруғ а арналғ ан ыдыстар.
Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Пациентпен сенімділік қ арым-қ атынас жасапДс-ә рекет мақ сатымен, орындау барысымен таныстырып, келісімін алың ыз.

2.Керекті жабдық тарды дайындаң ыз.

З.Алжапқ ышты киің із.

4.Қ олды жуып, қ ұ рғ атып, латекстық қ олғ апты киің із.

5.Пациентті орындық қ а отырғ ызып, басын алдына қ арай кішкене ең кейтің із.

б.Екі аяғ ының ортасына легенді қ ойың ыз.

7.Пациентке алжапқ ышты кигізің із.

8.3ондпен мү _рын ұ шынан бастап қ ұ лақ ұ шына дейін, содан кейін кіндікке дейін ө лшемдерді алың ыз.

9.3ондтарды шыны тү тікпен жалғ астырың ыз.

Ю.Зондтың соң ғ ы ү лдын жылы суғ а салың ыз.

11.Пациенттің ауызын ашып, зондты оң жақ қ олың ызғ а алып (ұ зындығ ы 10 см), жұ тқ ыншақ қ а қ арай кіргізің із.

12.Пациентке жү лыну арқ ылы зондты асқ азан дең гейіне дейін жұ тқ ызың ыз (зондта белгісі бар).

ІЗ.Зондқ а қ ұ йғ ышты жалғ ап, асқ азаннан тө мен жэне кішкене қ исайтып тү сірің із.

14.Қ ү _йғ ышқ а суды қ ұ йың ыз.

15.Жайлап қ ұ йғ ышты пациенттің ауыз дең гейіне дейін 25-30 см кө терің із.

іб.Қ ұ йғ ыштың тү бінде су қ алу керек.

П.Қ айтадан қ ұ йғ ышты пациенттің тізесінен тө мен тү сіріп, ішіндегісін тө гің із, ең біріншісін таза ыдысқ а жинап, лабораторияғ а жіберің із.

18.Су тазарғ анша осы процедураны бірнеше рет қ айталап отырың ыз.

19.3ондты жайлап алып, қ ұ йғ ыш екеуін зарарсыздандырғ ан ертіндіге салың ыз.

2О.Пациентке аузьш сумен шайғ ызып, ауыз маң айын дэкелермен сү ртің із.

21.Физикалық, психикалық тыныштық ты қ амтамасыз етің із.

Ескертпе: зондты жібергенде асқ азанғ а кедергісіз ө ткенін тексеріп отыру қ ажет.

12.4. ФРАКЦИЯЛЫҚ Ә ДІСПЕН АСКДЗАННАН СӨ Л АЛУ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: асқ азанның секреторлық қ ызметін зерттеу. Кө рсеткіштері: асқ азан ауруларын анық тау. Қ ұ рал - жабдық тар:

• лоток

• жің ішке асқ азан зонды

• 20 мл шприц, қ ысқ ыш

• 10 белгіленген ыдыстар

• 0, 25% пентагастрин ертің ділері-2мл

• 70% спирт
•контейнер

• резең ке қ олғ ап

• орамал

• қ айнағ ан жылы су (200мл).
Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Пациентпен сенімді қ арым қ атынас жасап, келісім алың ыз, қ арама - қ арсы кө рсеткіштерді анық таң ыз (гипертония ауруын, аневризма, ө ң ештің ауруларын, улануларды), тү сіндірің із (таң ертең ашқ арында алуын).

2.Қ олды гигиеналық дең гейде жуып, қ олғ ап киініз.

З.Асқ азанғ а кіретін зондтың ұ зындығ ын ө лшең із (қ ұ лақ тың ү хпынаң мұ рынғ а дейін, мұ рыннан кіндікке дейін).

4.Пациентті отырғ ызып, егер тіс протезі болса шешініз, басын алдына қ арай кішкене ең кейтің із.

5.Алдына (мойнына, кеудесіне) орамал жабып, қ олына лоток пен дэкені берің із.

б.Зондты оң жақ қ олына алып 10 - 15 см шамасында суғ а ма-лып, сол қ олымен зондтың бос жағ ын ұ станыз.

7.Пациенттің аузын ашуын сұ рап, зондтың соқ ыр ұ шын тілдің тү біне қ ойыныз.

8.Пациент жү _тқ анда мұ рнымен терең дем алып отырады. Зонд-ты белгіленген жерге дейін жіберің із.

9. Шприцті зондтқ а жалғ ап " О" порцияны ыдысқ а сорып
алың ыз.

10. Ә рбір 15 минут сайын асқ азан сө лін сорып алың ыз (1
сағ аттың ішінде 1, 2, 3, 4 порция).

11. Қ ысқ ышпен зондты 15 минутқ а жабың ыз.

12. Шприцке 0, 2%-2, 0 пентагастрин ертіндісін алып тері асты-
на ең гізің із.

ІЗ.Қ ысқ ышты алып, шприцті зондқ а жалғ ап эр бір 15 минут сайын №5, 6, 7, 8 порцияларды жинап алың ыз.

14. Шприцты зондтаң алыныз.

15.3ондты асқ азаннан шығ арып алып дезертіндісіне салың ыз, пациенттің аузын шайғ ызып, дэкемен сү ртің із.

16. Қ олғ апты шешіп, қ олың ызды жуың ыз.

П.Зертханағ ағ а 9 порцияны жіберің із.

12.5. ОН ЕКІ ЕЛІІШЕККЕ ЗОНД ЕНГІЗУ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: диагностикалық, емдік (ө т жолдарының дренажы). Кө рсеткіштері: ө т жолдары ауруларын анық тау. Қ ұ рал - жабдық тар:

• залалсыздандырылғ ан Юсм сайын 9 белгісі бар (темір
тү тікшесі бар) ұ лтабар зонды

• 20 мл шприц

• қ ысқ ыш, резең ке қ олғ ап
•лоток

• штатив, 8-10 пробиркалар

• 33 % - 25 - 32 мл магний сульфат ертіндісі
•орамал.

• жұ мсақ жастық немесе валик

• стакан мен жылы су

• жылытқ ыш

• салфетка

• зертханағ а жолдама.
Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Процедура туралы пациентке айтып тү сіндіріп, келісім алың ыз.

2.Пациентті ү ш кү н бұ рын дайындау ү шін №4 ем-дэм тағ айындалады:

• Ішін кептіретін тағ амдарды қ олданбау;

• Оң жақ қ абырғ а астына жылытқ ышты қ ою;

• Тү нге қ арай бір стакан тэтті шай ішу;

З.Бір кү н бұ рын кешкі уақ ытта жең іл тамақ ты кешкі 19°° сағ кешікпей ішу.

4, Процедура таң ертең ашқ арынғ а жү ргізіледі (дэрі, тамақ, су ішуге болмайды).Қ олды жуып, қ олғ апты киініз.

5.Пациенттің аузын ашуғ а ү _сыныс беріп, зондты асқ азанғ а жіберің із.

б.Пациентке зондты 45-50 см дейін жү тқ ызып, содан кейін асқ азанның қ алдығ ын шприцпен сорып алың ыз, зондты 144 қ ысқ ышпен қ ысың ыз.

7.Пациенттпен тағ ы да зондты 65-70см дейін жү луын сұ рап, тізесін бү гіп, оң жақ қ ырына жастық сыз жатқ ызың ыз.

8.Жамбасының астына, валик немесе жастық, бауыр тү хына жылытқ ышты қ ойыныз.Зондты 15-20 см эрі қ арай жұ тқ ызың ыз (80-90 см).

9.Белгіге дейін жылжығ ан соң қ ышқ ышты алып, зондтың ұ шын пробиркағ а салың ыз. Алтын сары мө лдір, сілті реакция-лы сұ йық тық бө ліне бастайды. Ол- А - порциясы болады. 20-30 минуттың аралығ ында 2-3 пробиркағ а 10-15мл(асқ азан, ішек, ұ йқ ы без) сө лі бө лінеді.

Ю.Шприцты воронка ретінде пайдаланып, зондтқ а жылы тү рде 33 % - 50 мл магний сульфат ертіндісін жіберің із.

Н.Қ ысқ ышты зондтқ а 10-20 минутқ а салып, пациентті арқ асымен жатқ ызың ыз.

12.Пациентті қ айтадан оң жақ қ ырына жатқ ызып, зондтың ұ шын пробиркағ а салып, қ ысқ ышты алың ыз.

ІЗ.Жасыл тү сті, мө лдір кілегейлі сө л ағ а бастайды. Бұ л Б - пор-циясы (30-60мл), ө т қ апшығ ынан шығ ады.

14.Егер тү сі ашық сары лимон тэрізді сө л шығ а бастаса, зон-дтты келесі пробиркағ а салың ыз. Ол С - порциясы, бауыр - ө т жол-дарынан шық қ ан сө л, 10-15 мл жиналады.

15.3ондты салфеткамен орап шығ арып алып, зондты жэне қ олданылғ ан қ ұ рал -жабдық тарды зарарсыздандырың ыз.

іб.Пробиркаларды зертханағ а жіберің із, пациентті палатағ а апарып жағ дайын қ адағ алап отырың ыз.

_В 13-ТАРАУ. Ө КПЕ-ЖҮ РЕК РЕАНИМАЦИЯСЫ

Г

13.1 -Зардап шеккен адамғ а реанимациялық шараларды қ олдану іс-эрекетінің алгоритмі.

13.1. ЗАРДАП ШЕККЕН АДАМҒ А РЕАНИМАЦИЯЛЫҚ ШАРАЛАРДЫ Қ ОЛДАНУ ІС-Ә РЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: ө кпенің жэне жү ректің жұ мысын, қ ан айналысын қ алпына келтіру. Кө рсеткіші: клиникалық ө лім; суғ а бату, тоқ соғ у, жедел аурулар. Клиникалык ө лімнің белгілері:

• ірі магистральдық тамырларда тамыр соғ уының жоқ тығ ы
(ұ йқ ы, ортан жілік)

• жамбас артерияларында

• сана сезімінің жоғ алуы

• кө з қ арашығ ының кең еюі

• клоникалық, тоникалық тырысудың пайда болуы

• демнің тоқ тауы.
Биологиялық ө лімнің белгілері

• демнщ мү лде тоқ тауы;

• тамыр соғ ысының жоғ алуы;

• рефлекстердің жоғ алуы;

• терісінің ө те ө ң сіз болуы;

• бұ лшық еттердің босаң суы;

• тө менгі жақ сү йегінің тө мендеуі;

• кө з жанары кетуі;

• дене температурасынын тө мендеуі;

• денесінің қ атаюы;

• дақ тардың пайда болуы.
Қ арама қ арсы кө рсеткіштері:

• биологиялық ө лім;
146

• созылмалы жазылмайтын ү зақ аурулар. Ө кпеге дем жіберу. Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Пациенттің иығ ынан ү стап (сізге не болды деп сұ раң ыз?), оның реакциясын анық таң ыз, омыртқ асын зақ ымдандырып алмау ү шін айқ ын, қ атты қ озғ алыстар жасамаң ыз.

2.Пациентті қ атты жерге жатқ ызың ыз, қ ысып тұ рғ ан киімдерін шешің із;

З.Басын шалқ айтып, сол жақ қ олын маң дайына, оң жақ қ олын мойнының астына салың ыз.

4.Жауырынына жү мыр жастық салың ыз, тө менгі жақ сү йегін алдына қ арай тартып, пациенттің аузын ашың ыз, ауыз-қ уысын та-залап, тілін бекітің із.

5.Демнің бар-жоғ ын қ ұ лағ ың ызбен немесе сү рау арқ ылы білің із.

б.Егер демі анық талмаса, 2 рет демді ішің ізге алың ыз.

7.Сол жақ қ олдың екі саусағ ымен мұ рнын жабың ыз.

8.Терең нен алғ ан демді 1-1, 5 сек ішінде пациенттің аузына апа-рып, бү кіл демді жіберің із.

9.Ү зіліс жасаң ыз, кеуде экскурсиясын қ адағ алап отырың ыз.

1О.¥ йқ ы артериясының соғ ысын байқ ап отырың ыз.

П.Егер тамыр соғ ысы болмаса, жедел жэрдем келгенше ырғ ақ ты демді минутына 12-18 рет жасап, ө кпе -жү рек реанима-ция шараларын жалғ астырың ыз.

Жү рекке жабық -тікелей емес массаж жасау.

Мақ саты: жү ректің жү мысын, қ ан айналысын қ алпына келтіру.

Кө рсеткіші: клиникалық ө лім.

Міндетті жағ дай: жү рек-ө кпе реанимациясының бірізділігін сақ тау:

1.Жү рекке жасалынатын тікелей емес массаж, ө кпені жасанды желдетумен сэйкес келіп отыруы тиіс. Ә рбір 2 минут сайын тамыр соғ ысын ұ йқ ы артериясынан жэне кө з қ арашығ ы арқ ылы тексеріп отырың ыз.

2.Жедел жэрдем машинасын шақ ырың ыз.

З.Жедел тү рде жү рек-ө кпе реанимациясын жү ргізің із.

4.Пациенттің басы жү ректен тө мен немесе жү рек тү сында бо-луын байқ аң ыз.

5.Қ ысып тү рғ ан киімдерін шешің із.

б.Пациенттің жанына тізең ізді бү гіп отырың ыз.

7.Бір қ олың ызды тө с сү йегінің тө менгі ұ шына, ү стіне екінші қ олды салың ыз.

8.Массаж жасағ анда қ олды бос ұ стаң ыз.

9.Тө стің тө менгі жағ ын 3, 8-5 см терендікке дейін басып отырың ыз.

Ю.«Жоғ ары-тө мен» - ырғ ақ ты ұ стап отырың ыз.

П.Егер реанимацияны жалғ ыз адам жасап отырса 9-11 сек ішінде зардап шегушінің екі рет дем алуымен бірге 15 ырғ ақ ты массаж жасап отырың ыз.

12.Егер реанимацияны екі адам жасаса, онда зардап шегушінің бір рет дем алуымен 4-5 ырғ ақ ты массажды жасап отырың ыз.

ІЗ.Жү рек жү мысының нэтижесін 1-2 мин сайын тексеріп отырың ыз.

14¥ йқ ы артериясының соғ ысын, кө з қ арашығ ын анық таң ыз.

15.Жедел жэрдем келгенше дем жолдарын ашық тү рінде сақ таң ыз.

іб.Дем алу жиілігін, тамыр соғ ысын бақ ылап отырың ыз.

17.дем жолдарының ө ткізгіштігін қ алпына келтірің із.

18.Компрессиямен демнің қ арым қ атынасы 2: 15 болу керек.

19.Ө кпе- жү рек реанимациясының 4 комплекс жиынтығ ын жа-сап, нә тижесін бағ алаң ыз.

2О.Реанимация шараларын жедел жэрдем келгенше жасай берің із, 30 мин аралығ ында.

Реанимация шараларының нә тижелі белгілері:

• ү йқ ы жэне шынтақ артерияларында тамыр соғ ысының білінуі;

• кө з қ арашағ ының жің ішкеленуі;

• қ ан қ ысымының қ алпына келуі;

• цианоздың, ө ң і бозарудың азаюы;

• демнің қ алпына келуі.

Реанимация қ олданғ анда болатын асқ ынулар:

• қ абырғ алардың жарақ аттануы;

• тө стің жарақ аттануы;

• ө кпенің, жү ректің, бауыр, кө кбауырдың зақ ымдануы.
Асқ ынудың алдын-алуы:

• реанимацияны дұ рыс қ олдану.

Рецензенты:

Сейдуманов С.Т. - диреістор Республиканского медицинского кол-леджа, кандидат медицинских наук.

Абеуов М.Е. - директор кгкп «Областная Клиническая больница», кандидат медицинских наук, доцент.

Бшкеева Б.И. - заместитель директора КГКП ОКБ по сестринско-му делу.

Составлен под руководством кандидата медицинских наук А.Н. Нур-бекова.

Соавторы:

Ахметова Б.Р. - зам директора по практическому обучению.

Апраимов А.А. - заведующий циклом хирургии, акушерства и гине-кологии.

Омарова А.А. - заведующая циклом терапии и основ сестринского дела.

Кнашина С.А. - заведующая циклом педиатрии.

Сборник стандартов сестринских манипуляций предназначен для студентов медицинских колледжей и медицинских сестер практическо-го здравоохранения.

978-601-273-082-1

Рассмотрены на заседании ЦМК Медицинского колледжа г. Караган-ды

ГЛАВА 1. ПРИЕМНОЕ ОТ