O, MƏHƏMMƏDTƏQİNİN ATASIDIR

AYƏ TULLAHÜ L-Ü ZMA BEHCƏ Tİ N HƏ YATI

ن ا م ک ت ا ب:....................ز ن د گ ی ن ا م ه ی آ ی ت ا ل ل ه ب ه ج ت

گ ر د آ و ر ن د ه:...............................ا س م ا ع ی ل ا س د ا ف

ن ا ش ر:................................................. ش ه ر ی ا ر

ت ا ر ی خ چ ا پ:..........................................1385

ن و ب ت چ ا پ:.............................................د و م

ت ی ر ا ژ:...............................................3000

Kitabı n adı:.............Ayə tullahü l-ü zma Behcə tin hə yatı

Toplayan:......................................Mə lahə t Ə sə dova

Nə ş r edə n:.................................................Ş ə hriyar

Ç ap tarixi:...........................................................2007

Ç ap nö vbə si:...................................................İ kinci

Tiraj:...................................................................3000

964-5934-69-9

Mü ndə ricat

AYƏ TULLAH BEHCƏ Tİ N HƏ YATINA QISA Bİ R BAXIŞ. 8

İ RFANDA PARLAYAN YENİ GÜ NƏ Ş. 8

O, MƏ HƏ MMƏ DTƏ Qİ Nİ N ATASIDIR. 9

MƏ HƏ MMƏ DTƏ Qİ BEHCƏ Tİ N TƏ HSİ Lİ. 10

AYƏ TULLAH BEHCƏ T VƏ TƏ HSİ LDƏ TƏ LATÜ M... 12

TƏ HSİ LDƏ Kİ NAİ Lİ YYƏ TLƏ Rİ. 12

İ RANA DÖ NÜ Ş. 13

AYƏ TULLAH BEHCƏ T TƏ DRİ S SAHƏ Sİ NDƏ.. 14

Bİ Rİ NCİ FƏ Sİ L.. 16

MƏ `NƏ Vİ YYAT YOLÇ USU.. 16

USTAD QAZİ Nİ N DƏ RSLƏ Rİ NƏ QATILMASI 17

MƏ `NƏ Vİ YOLUN İ LK Ç Ə Tİ NLİ KLƏ Rİ 17

AYƏ TULLAH QƏ RƏ Vİ İ SFAHANİ Nİ XATIRLARKƏ N. 19

AYƏ TULLAH QƏ RƏ Vİ Nİ N MÜ STƏ HƏ BB Ə MƏ LLƏ RƏ XÜ SUSİ Dİ QQƏ Tİ 22

CƏ NAB YƏ HYA, DOĞ RUSUNU Bİ LMƏ K İ STƏ SƏ N... 23

AYƏ TULLAH Mİ SBAH YƏ ZDİ İ LƏ MÜ SAHİ BƏ. 25

İ LK TANIŞ LIQ. 25

AYƏ TULLAH BEHCƏ Tİ N HÜ ZURUNDA. 26

AYƏ TULLAH BEHCƏ Tİ N MÜ Ə LLİ MLƏ Rİ 27

AYƏ TULLAH QƏ RƏ Vİ VƏ İ BADƏ T. 28

AYƏ TULLAH BEHCƏ Tİ N Ş Ə XSİ YYƏ Tİ NDƏ MÜ XTƏ Lİ F CƏ HƏ TLƏ R. 30

İ XTİ YARİ Ö LÜ M MƏ QAMI 31

ALLAH-TƏ ALANIN BEHCƏ TƏ XÜ SUSİ MƏ RHƏ MƏ Tİ 32

BEHCƏ TƏ XASS Ə LAMƏ TLƏ R. 32

HÖ CCƏ TÜ L-İ SLAM FEHRİ İ LƏ MÜ SAHİ BƏ. 35

Bİ Rİ NCİ Ə HVALAT.. 35

İ Kİ NCİ Ə HVALAT.. 37

Ü Ç Ü NCÜ Ə HVALAT.. 38

DÖ RDÜ NCÜ Ə HVALAT.. 38

MƏ Ş HƏ D Dİ Nİ -ELMİ HÖ VZƏ Sİ Nİ N BÖ YÜ K USTADLARINDAN MƏ HƏ MMƏ Dİ İ LƏ MÜ SAHİ BƏ 39

XÜ SUSİ YYƏ TLƏ Rİ. 39

BEHCƏ Tİ N Dİ Lİ NDƏ N. 41

OĞ URLANMIŞ GƏ Lİ NDƏ N XƏ BƏ R. 43

“OĞ LUNUN ADINI MƏ HƏ MMƏ DHƏ SƏ N QOY”. 43

Ş EYX MÜ RTƏ ZA TALİ QANİ Nİ YAD EDƏ RKƏ N. 44

Hİ DAYƏ T NURU. 45

MÜ RTƏ ZA, MÜ RTƏ ZA...?. 46

AXİ RƏ T SƏ FƏ Rİ NƏ HAZIRLIQ. 46

Ə Lİ DƏ N (Ə) KÖ MƏ K. 47

Bİ R GECƏ DƏ QƏ Nİ MƏ TDİ R. 48

İ Kİ NCİ FƏ Sİ L.. 50

KAMİ L ARİ F Ə LLAMƏ QAZİ. 50

HƏ YATI 50

QAZİ Nİ N ELMİ -TƏ RBİ YƏ Vİ METODU. 52

MÜ VƏ HHİ DLƏ R AĞ ASI 54

SEYYİ D Ə HMƏ D KƏ RBƏ LAYİ Nİ N GÖ Z YAŞ LARI 54

ZAHİ DLİ K NÜ MUNƏ Sİ 55

Ə LLAMƏ QAZİ Nİ N XÜ SUSİ MƏ CLİ SLƏ Rİ 56

Ə LLAMƏ QAZİ Nİ N AYƏ TULLAH XOYİ HƏ ZRƏ TLƏ Rİ NƏ Ə MƏ Lİ TAPŞ IRIĞ I 57

GECƏ NAMAZI HAQQINDA TÖ VSİ YƏ. 57

NAMAZI İ LK VAXTDA QILMAĞ IN TƏ `Sİ Rİ 58

İ BRƏ T DƏ RSİ 58

MƏ HBUBLA MÜ ZAKİ RƏ. 59

SEYYİ D QAZİ Nİ N KƏ RAMƏ TLƏ Rİ 59

VADİ YÜ S-SƏ LAMDAN ANLADIM! 62

QARNININ Fİ KRİ SƏ Nİ GÖ TÜ RMƏ Sİ N. 63

Ü Ç Ü NCÜ FƏ Sİ L.. 65

AYƏ TULLAH BEHCƏ T Hİ DAYƏ TÇ İ Kİ Mİ. 65

SEYRİ -SÜ LUKA DƏ `VƏ T. 65

ALLAH Ö VLİ YALARININ ZAHİ DANƏ HƏ YATI 66

QADINI DA HƏ YATDAN MƏ HRUM ETMƏ K OLARMI?. 67

KEÇ Mİ Ş GÜ NLƏ Rİ N HƏ SRƏ Tİ NDƏ. 68

HANI Ə MƏ L EDƏ N?. 68

SEYRİ -SÜ LUKDA Nİ YƏ Ş AGİ RD QƏ BUL ETMİ RSİ Nİ Z?. 68

AYƏ TULLAH BEHCƏ Tİ N GÜ NDƏ Lİ K PROQRAMI 69

YEMƏ K PROQRAMI 70

SÜ BH NAMAZINI GEC QILMAĞ IN SƏ BƏ Bİ 70

MƏ HBUBLA MÜ NACAT. 71

AYƏ TƏ L KÜ RSİ VƏ ONUN TƏ `Sİ RLƏ Rİ 72

“PEYĞ Ə MBƏ RSAYAĞ I Ə XLAQ.”. 73

AYƏ TULLAH BEHCƏ Tİ N DOSTLARA Dİ QQƏ Tİ 73

İ MAM XOMEYNİ Nİ XATIRLARKƏ N. 74

SADİ Q YUXU. 74

BU Ş Ə XSƏ EHTİ RAMI VACİ B Bİ Lİ RƏ M. 75

Bİ L Kİ, SADƏ Bİ R TƏ LƏ BƏ Ö VLADISAN. 76

İ NDONEZİ YALI QADININ Hİ DAYƏ T OLUNMASI 76

AZA QANE İ NSAN. 77

Ş Ə FAVERİ Cİ ZƏ MZƏ M.. 78

AYƏ TULLAH CAVADİ AMULİ Nİ N BEHCƏ TƏ MÜ NASİ BƏ Tİ 79

AYƏ TULLAH BEHCƏ Tİ N Ş AGİ RDLƏ Rİ NDƏ N Bİ Rİ Nİ N Dİ Lİ İ LƏ. 81

DÖ RDÜ NCÜ FƏ Sİ L.. 86

AYƏ TULLAH BEHCƏ Tİ N KƏ RAMƏ TLƏ Rİ. 86

NAMAZDA RUHUN TƏ CƏ RRÜ DÜ. 86

SƏ HLƏ MƏ SCİ Dİ NDƏ NURUN MÜ Ş AHİ DƏ Sİ 87

YUXU HALINDA SUALIN CAVABI 87

ETDİ KLƏ Rİ Nİ SÖ YLƏ Yİ MMİ?. 88

DÜ NYAYA BAĞ LILIQ. 88

HƏ Dİ YYƏ SAHİ Bİ Nİ TANIMAQ. 89

DUANIZDA İ SRAR EDİ N. 90

YARADILIŞ IN Sİ RRİ 90

HƏ Dİ S VƏ RƏ VAYƏ TLƏ RƏ Dİ QQƏ Tİ N LÜ ZUMU. 93

QEYB ALƏ Mİ Nİ N Ş Ü HUDU. 94

Bİ Z ELƏ Bİ R Zİ KR Bİ Lİ Rİ K Kİ... 95

İ LAHİ TÖ HFƏ. 95

HƏ R SÖ ZƏ TEZ İ NANMA. 96

YUXUDA SƏ NƏ DEMİ Ş Ə M.. 96

Dİ LƏ NƏ ZARƏ T Ü Ç Ü N TAPŞ IRIQ. 97

Ö VLADLARA BƏ RABƏ R SEVGİ 97

ALLAH Ö VLİ YASININ KƏ RAMƏ Tİ 97

İ NŞ ALLAH, DAHA YANMAZ. 98

CƏ NAB, Ö ZÜ NÜ TƏ RBİ YƏ BU CÜ R OLMAZ. 98

QURTULUŞ DÜ Z DANIŞ MAQDADIR. 99

TEZ GETMƏ Yİ Nİ Z MƏ SLƏ HƏ TDİ R. 100

İ STİ XARƏ. 100

Fİ KRİ OXUMAQ. 101

BATİ NDƏ N XƏ BƏ R. 101

BEŞ İ NCİ FƏ Sİ L.. 103

Ə MƏ Lİ TAPŞ IRIQLAR.. 103

(TÖ VSİ YYƏ LƏ R VƏ MOİ ZƏ LƏ R) 103

GÜ NAHI TƏ RK ETMƏ K AXAR Ç EŞ MƏ YƏ BƏ NZƏ R. 103

TAPŞ IRILANA Ə MƏ L ETMƏ K LAZIMDIR. 104

Rİ YANIN Ə LACI 105

Nİ YYƏ T. 105

NUR Ç EŞ MƏ Sİ NDƏ N.. 106

SÜ ZÜ LƏ N KƏ LAMLAR.. 106

KOMMUNİ STLƏ Rİ N QAFZAQDAKI REPRESİ YALARI 106

GÜ NAH VƏ GÜ NAHKARIN AQİ BƏ Tİ 106

MƏ KRUH YEMƏ K YEMİ Ş Dİ M... 107

HALAL VƏ HARAM YEMƏ Yİ N İ NSANIN TALEYİ NDƏ Kİ ROLU. 108

BU VƏ HŞ İ LƏ RƏ DEYİ N! 109

NE`MƏ T BOL DEYİ LSƏ, DEMƏ Lİ Ş Ü KRÜ MÜ Z AZ OLMUŞ DUR. 109

HALAL RUZİ Ü Ç Ü N HARAMA Ə L ATMAYAQ. 110

NAMAZIN Sİ RRİ HAQQINDA. 111

RÜ Ş VƏ TXORLUĞ UN MƏ NFİ TƏ `Sİ RLƏ Rİ 113

ALLAH-TƏ ALA KOMMUNİ ST İ DEOLOGİ YASINI MƏ HV ETDİ... 115

DUAM MÜ STƏ CAB OLDU. 116

PROBLEMLƏ Rİ Mİ Zİ N Ə SAS SƏ BƏ Bİ 118

150 Mİ N NƏ FƏ Rİ Ö LDÜ RMƏ K OLAR, AMMA OĞ RUNUN Ə Lİ Nİ KƏ SMƏ K OLMAZ? 119

DEYİ RƏ M HEÇ GÜ NAH ETMƏ YƏ DƏ Fİ Kİ RLƏ Ş MƏ Yİ N! 119

VALİ DEYNƏ İ TAƏ TDƏ MÜ STƏ HƏ BBİ Ə MƏ LLƏ Rİ N TƏ RKİ 120

MƏ Nİ M MALIM BATMAZ. 120

ELMİ N Ə HƏ Mİ YYƏ Tİ 121

CƏ ZASINI GÖ RDÜ M.. 122

TARİ X TƏ KRARLANIR. 122

Ş AH 20 Mİ LYON NƏ FƏ RLƏ OYUN OYNAYA Bİ LƏ R AMMA MƏ N... 123

PADŞ AHINIZA Ə DƏ B VERİ N. 123

İ MAM ZAMANLA GÖ RÜ Ş MƏ KDƏ N DAHA Ü STÜ N... 124

Ç Ə Tİ NLİ KLƏ RDƏ Ə N Ü STÜ N Zİ KR. 124

Fİ TNƏ VƏ İ XTİ LAFLARDA HAQQIN ME’YARI 124

FƏ RƏ C DUASININ MƏ `NASI 125

Ə MƏ Lİ TAPŞ IRIQLAR. 125

ALLAHIN ADI İ LƏ. 126

İ BADƏ Tİ N LƏ ZZƏ Tİ Nİ DADMAQ Ü Ç Ü N NƏ EDƏ K?. 126

Zİ YARƏ T VƏ TƏ VƏ SSÜ L HAQQINDA. 127

NƏ Sİ HƏ T VƏ MOİ ZƏ HAQQINDA. 134

SUAL VƏ CAVABLAR.. 138

Ayə tullah Behcə tin hə yatı na qı sa bir baxı ş

İ RFANDA PARLAYAN YENİ GÜ NƏ Ş

Mö `minlə rin nə zə rinə ç atdı rmaq istə yirik ki, Allah-tə ala hə r zaman, elə bizim dö vrü mü zdə də bə `zə n bə ndə lə rə xü susi mə hə bbə t gö stə rir. “Hə r kə s haqq yolunda sadiq olsa, Allah onu hidayə t edə r.”

Tə kamü l və insaniyyə t yolu bə ndə lə r ü ç ü n hə miş ə aç ı qdı r. Ə gə r insan zə hmə t ç ə ksə, indiki zamanı mı zda da İ mam Zamanı n (ə) diqqə ti sayə sində Allaha doğ ru gedə n yolun sadiq yolç usuna ç evrilə r və kamil mə qama ç atar. Hə qiqə tə n, bunlar bizə ü mid verir və imanı mı zı tə kamü lə doğ ru sö vq etdirir. Dediklə rimiz ə fsanə olmayı b, sü buta yetmiş eyni hə qiqə tlə rdir. Bu hə qiqə tlə ri də rk edə rə k qə lblə rimizi dü nya bağ lı lı qları ndan azad edə bilsə k, mə `nə vi lə zzə tlə rin maddi lə zzə tlə rdə n qat-qat ü stü n olduğ unu daha yaxş ı baş a dü ş ə rik. Tə ə ssü flə r olsun ki, bir tə rə fdə n mə `rifə t və iman zə ifliyi, digə r tə rə fdə n də batini və zahiri ş eytani amillə rin hü cumu ü stü nlü k tə ş kil etdiyinə gö rə belə qiymə tli xalis incilə rə az diqqə t edilir. Burada biz o bö yü k ş ə xsiyyə tlə rdə n biri ilə yaxı ndan tanı ş olacağ ı q.

Bö yü k arif hə zrə t Ayə tullah-ü zma Ş eyx Mə hə mmə d Tə qi Behcə t Fumə ni 1913-cü ildə Gilan vilayə tinin Fumə n ş ə hə rində dindar bir ailə də dü nyaya gö z aç ı b. Atası Kə rbə layi Mahmud Behcə t ş ə hə rin hö rmə tli və tanı nmı ş ş ə xslə rində n olub. O, ə kinç ilikdə n ə lavə, ş ə hə r ə halisinə idarə iş lə rində də yardı m edirmiş. Camaatı n e`timadı nı qazandı ğ ı ü ç ü n onun adı sə nə dlə rdə zamin kimi qeyd olunur. Ə də biyyat sahə sində gö zə l zö vqə malik olan Kə rbə layi Mahmudun yazdı ğ ı ş e`rlə rdə Ə hli-beyt (ə), o cü mlə də n İ mam Hü seynin (ə) və Kə rbə la ş ə hidlə rinin adı xü susi vurğ ulanı r. Aradan yarı m ə sr keç mə sinə baxmayaraq, bu ş e`rlə r hə lə də o diyarı n xə tib ə hli və mə ddahları nı n dillə r ə zbə ridir.[1]

Behcə t bir il dö rd aylı ğ ı nda ikə n anası və fat edir.[2] Elə kö rpə likdə n yetim qalaraq ç ə tinliklə rlə ü z-ü zə duran Behcə t bu ilahi imtahanda sı nanmaq ü ç ü n eniş li-yoxuş lu yollar keç mə li olur.

O, MƏ HƏ MMƏ DTƏ Qİ Nİ N ATASIDIR

İ lahi insanları n haqq yola hidayə t olunması və onları n bu yolda tə kamü lə ç atması nda Allah-tə alanı n gö zə l və aş kar tə dbiri vardı r. Bu ibrə tamiz gö zə lliklə rdə n ariflə r ş eyxi Ayə tullah Behcə tin hə yatı nda olduqca ç oxdur. Onlardan biri atası nı n cavanlı qda baş ı na gə lə n maraqlı ə hvalatdı r. Hə min ə hvalat belə dir:

Behcə tin atası tə qribə n on yeddi yaş ı nda olarkə n və ba xə stə liyinə yoluxub yatağ a dü ş ü r. Və ziyyə ti ağ ı r olduğ undan onun sağ qalacağ ı na heç kimin ü midi qalmı r. Behcə tin atası ö zü belə nə ql edir: Hə min ağ ı r və ziyyə tdə olduğ um vaxt, qə ribə bir sə s eş itdim. Kimsə deyirdi: “Onunla iş iniz olması n. O, Mə hə mmə d Tə qinin atası dı r.”

Elə bu vaxt də rin yuxuya gedir və hamı onun rə hmə tə getdiyini gü man edir. Amma bir mü ddə t keç ə ndə n sonra yavaş -yavaş tamamilə sağ alı r. Bu hadisə də n bir neç ə il sonra evlə nmə k qə rarı na gə lir və artı q o ə hvalatı (xə stə lik) yadı ndan ç ı xarı r. Evlə ndikdə n sonra ilk ö vladı nı n adı nı Mehdi qoyur. İ kinci ö vladı qı z olur. Ü ç ü ncü uş ağ ı nı n adı nı Mə hə mmə d Hü seyn qoyur. Dö rdü ncü ö vladı dü nyaya gə lə ndə ağ ı r xə stə olduğ u vaxt eş itdiyi sə si xatı rlayı r və buna gö rə də onu Mə hə mmə d Tə qi deyə ç ağ ı rı r. Amma Allah-tə ala onun bu ö vladı ü ç ü n qə ribə alı n yazı sı yazı bmı ş. Bu uş aq elə kö rpə ikə n su hovuzuna dü ş ü b boğ ulur. Allah ona baş qa bir ö vlad da nə sib edir. O, bunun da adı nı Mə hə mmə d Tə qi qoyur. İ llə r keç dikdə n sonra hə min uş aq zamanı mı zı n ariflə r ş eyxinə –Ayə tullah-Ü zma Ş eyx Mə hə mmə d Tə qi Behcə tə ç evrilir.[3]

MƏ HƏ MMƏ DTƏ Qİ BEHCƏ Tİ N TƏ HSİ Lİ

Ayə tullah Behcə t ibtidai tə hsilini Fumə ndə baş a vurduqdan sonra, dini elmlə ri ö yrə nmə yə baş layı r.

Elə uş aq yaş ları ndan bö yü k ruha malik olan Mə hə mmə d Tə qi uş aq oyunları oynamaqdan pə rhiz edə rmiş. Tə hsilə olan bö yü k marağ ı və iste`dadı bais olur ki, elə ilk gü nlə rdə n ş ə hə rin ruhanilə rilə get-gə li artsı n.

1927-ci ildə ə rə b ə də biyyatı nı bitirdikdə n sonra, hö vzə elmlə rini tə kmillə ş dirmə k ü ç ü n hicrə t etmə k qə rarı na gə lir. Ə vvə lcə Qum ş ə hə rinə yollanı r. O zamanlar hə lə Qum elmi hö vzə si yaranmamı ş dı. Bir mü ddə t bu ş ə hə rdə qalandan sonra aş iqlə r diyarı Kə rbə laya yollanı r. Tə qribə n dö rd il bu ş ə hə rdə sakin olan Mə hə mmə d Tə qi dini tə hsil almaqla yanaş ı nə fsinin islahı ilə də mə ş ğ ul olur. O, bu diyarı n bö yü k ustadları ndan olan Ş eyx Ə bdü l Qasim Xoyinin[4] də rslə rində n də sə mə rə li istifadə edir.

Tə hsilini davam etdirmə k və dini elmlə rə daha də rində n yiyə lə nmə k ü ç ü n 1931-ci ildə Nə cə f-Ə ş rə fə hicrə t edir. Ali tə hsilin son mə rhə lə lə rini Nə cə fin yü ksə k də rə cə li alimlə rində n kə sb edə rə k baş a vurur. Onları n sı rası nda Ş eyx Mü rtə za Taliqani kimi tanı nmı ş ş ə xslə rin adı qeyd olunur.

Ayə tullah Behcə t Hacı Ziya Ə raqi və Mirzə Naininin də rslə rini bitirdikdə n sonra Ş eyx Mə hə mmə d Qə rə vi İ sfahaninin ç ox yü ksə k sə thdə hö vzə də rslə rinə qatı lı r, ali fiqh və ü sul nə zə rlə rini belə cə daha da tə kmillə ş dirir. O, hə min vaxtlar 20 yaş lı bir cavan olması na baxmayaraq, yü ksə k qavrama qabiliyyə tinə malik imiş. Keç ilə n hə r də rsə tə nqidi-tə hlili baxı mdan yanaş ma bacarı ğ ı onun ç ox tez bir zamanda elmi və mə `nə vi tə kamü lə ç atacağ ı ndan xə bə r verirmiş. Nə cə f alimlə rində n biri bu barə də belə deyir: “O, ç ox vaxt Ayə tullah Kompaninin də rslə rində bə hsə qatı lı r və yeri gə lə ndə ö z fikrini sö ylə mə yi də ç ox yaxş ı bacarı rdı.”

O, elə cə də Seyyid Ə bü lhə sə n İ sfahani, Ş eyx Mə hə mmə d Kazim Ş irazidə n də rs almı ş və hə mç inin Ayə tullah Milaninin “mə kasib” də rslə rində də iş tirak etmiş dir.

Ayə tullah Behcə t mə rhum Seyyid Hü seyn Badkubinin yanı nda fiqh və ü sul bə hslə rini ö yrə nmə klə yanaş ı, İ bn Sinanı n “İ ş arat və Tə nbihat” və Molla Sə dranı n “Ə sfari ə rbə ə ” kitabları nı da mə nimsə miş dir. O, bu də rslə rə mə ş ğ ul olduğ u zaman Nə cə fdə ali sə thdə hö vzə də rslə rini tə dris edirmiş. Behcə t “kifayə ” tə dris edə n tə crü bə li mü ə llimlə rdə n hesab olunurmuş. Bü tü n bunlardan ə lavə “Sə finə tü l-bihar” kitabı nı n yazı lması nda Abbas Qummi ilə hə mkarlı ğ ı olubmuş. Hal-hazı rda “Sə finə tü l-bihar”ı n Behcə t tə rə fində n yazı lmı ş ə lyazma nü sxə sinin bö yü k bir hissə si mö vcuddur.[5]