Сәуегей-балгерлер мен солар секілділер туралы

Муслим Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ә йелдерінің бірінен Аллаһ Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай дегені туралы хадисін жеткізеді: «Кім балгерге келіп, одан ә лдебір нә рсе туралы сұ раса, соның қ ырық кү н намазы қ абыл болмайды» (Муслим 2230, Ахмад «Муснадта» 68/4, 380/5).

Тараудың «Бірқ ұ дайшылық кітабына» сә йкестілігі:

Балгер-сә уегейлер мен солар сияқ тылар ғ айыпты білеміз деп мә лімдейді, ал ғ айыпты білу – бұ л Аллаһ Тағ ала Ө зін сипаттағ ан ә рі тек Аллаһ қ а ғ ана тә н болғ ан сипат. Ал кім ғ айыпты білемін деп мә лімдесе, сол ө зін Аллаһ Тағ алағ а тең еген болады. Автор, Аллаһ оны рахымына бө лесін, осындай адамдар мен оларғ а сенушілердің ү кімін жә не жазасын кө рсеткісі келді.

Бұ л хадисте сә уегейлер мен солар сияқ тыларғ а барудың жә не сенудің тыйым салынғ андығ ына нұ сқ ау бар, ө йткені бұ л бірқ ұ дайшылық қ а қ айшы келеді.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте балгерлерге барудың жә не олардан ғ айып нә рселер туралы сұ раудың, ә рі олардың айтқ андарына сенудің тыйым салынғ андығ ына нұ сқ ау бар, ө йткені мұ ның барлығ ы кү пір болып табылады.

2. Хадисте балгерліктің (сә уегейліктің) тыйым салынғ андығ ына жә не бұ л опат етуші кү нә лардың бірі екеніне нұ сқ ау бар.

Шейх, Аллаһ оны рахымына бө лесін, бұ л басқ а хадисте айтылатынындай, балгерге барып, (бірақ) оның айтқ андарына сенбеген кісінің намазы қ ырық кү н қ абыл болмайтынына дә лел келтіреді. Ал кім оғ ан барып, айтқ андарына сенсе, сол Пайғ амбарғ а (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) тү сірілгенге кү пірлік танытқ ан болады.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Абу Хурайра, оғ ан Аллаһ разы болсын, Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) келесі айтқ андарын жеткізді: «Кім сә уегейге (кә хин) келіп, оның айтқ андарына сенсе, сол сонысымен Мухаммадқ а тү сірілгенге кү пірлік танытты» (Ахмад, 2/408, 476; Исхақ ибн Рахауайх «Муснадта», 482; ә л-Бухари «ә т-Тарих ә л-Кабирде», 3/16; ә д-Дарими, 1/275; Абу Дауд, 3904; ә т-Тирмизи, 135; ә н-Нә саи «Сунан ә л-Кубрада», 9016, 9017; Ибн Мә жаһ, 639).

Ә л-Хаким Абу Хурайрадан Бухари мен Муслимнің талаптарына сә йкес келетін, онда Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Кім балгерге (’арраф) немесе сә уегейге (кә хин) келіп, оның айтқ анына сенсе, сол сонысымен Мухаммадқ а тү сірілгенге кү пірлік танытты», - деп айтқ анхадисін келтіреді. Ә л-Хаким мен тө ртеуі жеткізген(«тө ртеуі» дегенде – Абу Дауд, ә н-Насаи, ә т-Тирмизи жә не Ибн Мә жаһ мең зеледі).

Абу Я'лә осығ ан ұ қ сас мауқ уф хадисті жақ сы иснадпен Ибн Масғ удтан келтіреді.

Бұ л хадисте балгерлер мен сә уегейлерге жү гінуге тыйым салынады ә рі осы іс-ә рекеттер ү шін қ орқ ытып-ескерту қ амтылғ ан.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте сә уегейлер мен балгерлерге барудың, олардан ә лдебір нә рселер туралы сұ раудың тыйым салынғ андығ ына жә не олардан аулақ болудың міндетті екеніне нұ сқ ау бар. Ө йткені егер адам олардың айтқ анына сеніп қ алса, бұ л ол тарапынан кү пірлік болады. Бірақ ол олардың сө здеріне сенбесе де, бұ л бә рібір харам (кү нә) болады.

2. Хадисте сә уегейлер мен жұ лдызнамашыларды ә шкерелеу міндетті болып табылатынына нұ сқ ау бар.

3. Хадисте кім оларғ а келіп, сенсе, сол Пайғ амбарғ а (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) тү сірілгенге кү пірлік танытанына нұ сқ ау бар.

4. Хадисте балгерлік, сә уегейлік кө пқ ұ дайшылық болып табылатынына нұ сқ ау бар, ө йткені оның қ ұ рамында адамның ғ айыпты білуде ө зін Аллаһ қ а тең еуі бар.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Имран ибн Хусайн Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) келесі сө здерін жеткізген: «Ә лдебір нә рсені жаман ырым деп санайтын жә не сол ырымдарғ а сенетін, сә уегейлікпен айналысатын жә не соларды тың дайтын, сиқ ыршылық жасайтын немесе сиқ ырдың кө мегіне жү гінетін - бізден емес. Ал сә уегейге келіп, оның айтқ андарына сенген адам, сонысымен Мухаммадқ а тү сірілгенге кү пірлік танытты» (ә л-Баззар, 3578 жә не ә т-Табарани «ә л-Кабирде», 18/162).

Тура осындай хадисті ә т-Табарани де «ә л-Ә усатта» Ибн Аббастан жақ сы иснадпен келтіреді, бірақ «Ал сә уегейге келіп...» деген сө здерден басталатын оның аяқ жақ бө лігінсіз (ә т-Табарани «ә л-Ә усат», 4262. Ибн ’Ади «ә л-Камилде», 3/339 жә не басқ алар).

Ә л-Бағ ауи былай деді: «Балгер (‘арраф) — бұ л белгілі бір белгілер арқ ылы шынайы фактілерді білетінін жә не ұ рланғ ан, жоғ алғ ан, т.с.с. заттың қ айда екенін кө рсете алатынын мә лемдейтін адам».

Сондай-ақ: «Бұ л — сә уегей», - деп айтып жатады. Сә уегей (кә хин) деп болашақ та не болатынын хабарлайтын адам аталады.

«Бұ л адамның ойындағ ы қ ұ пия ойларды жеткізе алады», - деп те айтылып жатады.

Абу ә л-Аббас ибн Таймия былай деді: «Балгер (‘арраф) — бұ л сә уегейді (кә хин), жұ лдызнамашыны (мунажим), топырақ пен бал ашатынды (римә л), яғ ни осылайша тағ дырды білуге талпынатынның ә рбірін біріктіретін атау» (Қ з.: «Мә жму’ ә л-Фатауа», 35/173, 193).

Ә л-Бағ ауи – бұ л ә л-Хусейн ибн Масғ уд ибн Фарра. Ол Хорасан тұ рғ ындарынан болғ ан ғ алым жә не қ арапайым тұ рмыс кешуші (заһ ид) кісі болатын. Һ ижра бойынша 516 жылдың шә ууал айында қ айтыс болды (Қ з.: «ә с-Сияр», 19/439).

Бұ л хадисте балгерлікпен айналасытандырдың жә не солар сияқ тылардың ә рі соларғ а сенушілердің барлығ ына қ атаң қ орқ ыту келеді.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте ғ айыпты білу туралы мә лімдеудің тыйым салынғ андығ ына нұ сқ ау бар, ө йткені бұ л бірқ ұ дайшылық қ а қ айшы келеді.

2. Хадисте сә уегейлікпен айналысатындарғ а сенуге тыйым салынғ анына нұ сқ ау бар, ө йткені оларғ а сену Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) алып келгеніне кү пірлік болып табылады.

3. Хадисте сә уегейлерді ә шкерелеу жә не олардың ө здерінен де, ғ ылымдарынан да аулақ болу міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

4. Хадисте Елшіге (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) тү сірілгенге ілесу жә не осығ ан қ айшы келетін нә рселердің барлығ ын тастау міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Ибн Аббас сандар арқ ылы сә уегейлік жасайтын жә не жұ лдыздарғ а қ арап бал ашатындар туралы: «Мен осы нә рселермен айналысатындардың біреуі болса да Аллаһ тың алдында жақ сылық қ а ие бола алады деп ойламаймын», - деп айтқ ан(Ибн Уахб «ә л-Жә ми’те», 690; Абду-р-Раззақ, 19805; ә л-Бә йһ ақ и «Сунан ә л-Кубрада», 8/139 жә не басқ алар).

Бұ л асарда ө здерін ғ айыпты білетіндер ретінде кө рсету мақ сатымен сандар арқ ылы сә угейлік жасайтындар мен жұ лдыз-жорамалмен айналысатындар жә не ө здерінің айналысып жатқ ан нә рселері адамдардың тағ дырына ә сер етеді деп мә лімдейтіндер сә уегей-балгерлердің анық тамасына кіріп кететіндеріне ә рі сондық тан да Аллаһ Тағ аланың алдында несібеден жұ рдай болатынына нұ сқ ау бар.

Асардан алынатын пайдалар:

1. Асарда ғ айыптың кілті ретінде сандар арқ ылы жорамал жасаумен айналысудың тыйым салынғ анына нұ сқ ау бар, ө йткені бұ л таухидке қ айшы келеді. Алайда егер сандар басқ а бір бағ ыттарда, мысалы, уақ ытты, кү нді белгілеу ү шін қ олданылса, бұ да тыйым салынғ ан еш нә рсе жоқ.

2. Асарда жұ лдызнамамен (жұ лдыз-жорамалмен) айналысудың тыйым салынғ андығ ына нұ сқ ау бар, ө йткені бұ л адамның кө пқ ұ дайшылық қ а тү сіп кетуіне себеп болады.

3. Асарда мұ ндай адамдармен алданудың тыйым салынғ анына нұ сқ ау бар, ө йткені олар кө пқ ұ дайшылық қ а алдап шақ ыратын еліктіргіш тұ зақ болып табылады.

------------------------------------------------------------------------------------------------

ЖИЫРМА ЖЕТІНШІ ТАРАУ: