Жаңбырдың жаууын жұлдыздардың орналасуымен байланыстыру туралы

«Аллаһ Тағ ала былай деді:

و َ ت َ ج ْ ع َ ل ُ و ن َ ر ِ ز ْ ق َ ك ُ م ْ أ َ ن ّ َ ك ُ م ْ ت ُ ك َ ذ ِ ّ ب ُ و ن َ (٨ ٢)

«Ақ иқ атты жасынғ а шығ аруларың ды ө здерің е ризық етесің дер ме?» («ә л-Уақ иа» сү ресі, 82-аят)».

Осы тараудың «Бірқ ұ дайшылық Кітабына» сә йкестілігі – адамның жаң быр мен оның берекесін Аллаһ Тағ алағ а емес, жұ лдызғ а телуінде. (Осылайша,) адам ө зінің жү регін Аллаһ Тағ аладан ө зге біреумен байлайды, нығ меттерді Аллаһ тан ө згеге телиді, жаң бырдың жаууының себебін жұ лдыздардан деп санайды, ал мұ ның барлығ ы таухидтің міндетті болғ ан кемелдігіне қ арама-қ айшы келеді. Адам кез-келген нығ метті Аллаһ қ а телуге міндетті. Оны Аллаһ тан ө зге нә рсеге телу харам болып табылады. Бұ л таухидтің толық тығ ына қ арама-қ айшы келеді, ә рі кіші кү пірлік болып табылады.

Бұ л аятта Пә к Аллаһ Тағ ала жаң бырдың жаууын Одан басқ ағ а телитіндерге сө гіс білдіреді, мейлі олар жұ лдыздар немесе басқ а бір нә рселер болсын, ә рі мұ ны ө тірік жә не кү пірлік деп атайды.

Аяттан алынатын пайдалар:

1. Аятта жаң бырдың жаууын жұ лдыздарғ а телудің негізсіз екеніне нұ сқ ау бар.

2. Аятта жаң бырдың жаууын жұ лдыздарғ а телу ө тірік екеніне нұ сқ алады.

3. Аятта Аллаһ Тағ аланың нығ меттері ү шін Оғ ан шү кіршілік етудің ә рі жаң бырдың жаууын Оғ ан телудің міндетті екеніне, сондай-ақ Ол мұ ны Ө зінің мейірімімен жә не жақ сылығ ымен істейтініне нұ сқ ау бар.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Абу Малик ә л-Аш'ари, Аллаһ оғ ан разы болсын, Аллаһ Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай дегенін баяндағ ан: «Менің ү мметімде (Исламғ а дейінгі) надандық тың (жә һ илиеттің) адамдар оны тастамайтын тө рт қ алдығ ы бар: тектілігін мақ таныш ету (немесе ата-бабаларының ұ станғ анымен тә каппарлану), ө згенін шық қ ан тегін балағ аттау, жаң бырдың жаууын жұ лдыздармен байланыстыру жә не ө лілерге жоқ тау айту». Содан сол ол: «Жоқ тау айтатын ә йел ө лгеніне дейін тә убе етпесе, Қ иямет Кү ні қ ара шайырдан (немесе балқ ытылғ ан мыстан) киім киген жә не ү стін қ атпар қ аптағ ан кү йде қ айта тіріледі», - деп қ осты (Муслим, 934).

Абу Малик – бұ л ә л-Харис ибн Харис ә ш-Шами, Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) сахабасы.

Бұ л хадисте жаң бырдың жаууын жұ лдыздарғ а телудің тыйым салынғ анына нұ сқ алады, ө йткені бұ л Исламғ а дейінгі надандық тың (жә һ илиеттің) қ алдығ ы болып табылады.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте жаң бырдың жаууын жұ лдыздарғ а телуге тыйым салынғ анына, сондай-ақ бұ л надандық дә уірінің амалдарының бірі екеніне нұ сқ ау бар.

2. Хадисте адамдар надандық заманының барлық істерін тастамайтынына нұ сқ ау бар.

3. Хадисте надандық дә уірінің амалдары Ислам дінінде айыпталатынына нұ сқ алады.

4. Хадисте надандық дә уірінің адамдарына ұ қ сап-еліктеудің тыйым салынғ анына нұ сқ ау бар.

5. Хадисте шық қ ан текпен менменсінуге тыйым салынғ анына ә рі бұ л надандық заманының амалдарынан екеніне нұ сқ ау бар.

6. Хадисте ө згелердің шық қ ан тегін сө гіп қ орлаудың тыйым салынғ анына нұ сқ ау бар.

7. Хадисте қ айтыс болғ ан адамды дауыстап жоқ тауғ а тыйым салынғ анына нұ сқ ау мен мұ ның жазасының сипаттамасы, сондай-ақ бұ л адамды опат етуші кү нә лардан екеніне нұ сқ ау келген.

8. Хадисте кү нә қ андай ү лкен болса да, тә убе оның ө темі болып табылатынына (яғ ни ө шіретітіне) нұ сқ алады.

9. Хадисте мұ сылман адамғ а надандық заманының амалдарының қ айсысын болса да істеуге рұ қ сат етілмейтініне нұ сқ ау бар, алайда бұ л «егер ол мұ ндайды істесе, кә пір болады» дегенге нұ сқ амайды.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Зә йд ибн Халид, Аллаһ оғ ан разы болсын, Аллаһ Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) жаң быр жауып болғ ан бойда олармен бірге Худайбияда таң намазын оқ ығ анын хабарлағ ан. Намаздан соң ол адамдарғ а бұ рылды да: «Раббыларың не дегенін білесің дер ме?», - деді. Адамдар: «Аллаһ пен Оның Елшісі жақ сырақ біледі», - деді. Сонда Пайғ амбар (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деп айтты: " Ол: «Менің қ ұ лдарымның арасынан Мағ ан иман келтіргендер жә не иман келтірмегендер айқ ын болды. Егер адам жаң быр Аллаһ тан жә не Оның рахымымен жауады десе, ол Мағ ан иман келтіреді де, жұ лдыздарғ а иман келтірмейді. Ал егер адам жаң быр ә лдебір жұ лдыздың себебімен жауады десе, онда ол Мағ ан иман келтірмейді де, жұ лдыздарғ а иман келтіреді», - деді" (ә л-Бухари 846, Муслим 71).

Муслим, Аллаһ оны рахымына бө лесін, осығ ан ұ қ сас хадисті Ибн Аббастан, Аллаһ оғ ан разы болсын, жеткізген, ә рі онда кейбір адамдардың: «Пә лен жұ лдыз ү мітті ақ тады», - деп айтқ аны, ә рі сол кезде Аллаһ Тағ ала мына аяттарды тү сіргені хабарланады:

ف َ ل ا أ ُ ق ْ س ِ م ُ ب ِ م َ و َ ا ق ِ ع ِ ا ل ن ّ ُ ج ُ و م ِ (٧ ٥)و َ إ ِ ن ّ َ ه ُ ل َ ق َ س َ م ٌ ل َ و ْ ت َ ع ْ ل َ م ُ و ن َ ع َ ظ ِ ي م ٌ (٧ ٦)إ ِ ن ّ َ ه ُ ل َ ق ُ ر ْ آ ن ٌ ك َ ر ِ ي م ٌ (٧ ٧)ف ِ ي ك ِ ت َ ا ب ٍ م َ ك ْ ن ُ و ن ٍ (٧ ٨)ل ا ي َ م َ س ّ ُ ه ُ إ ِ ل ا ا ل ْ م ُ ط َ ه ّ َ ر ُ و ن َ (٧ ٩)ت َ ن ْ ز ِ ي ل ٌ م ِ ن ْ ر َ ب ِ ّ ا ل ْ ع َ ا ل َ م ِ ي ن َ (٨ ٠)أ َ ف َ ب ِ ه َ ذ َ ا ا ل ْ ح َ د ِ ي ث ِ أ َ ن ْ ت ُ م ْ م ُ د ْ ه ِ ن ُ و ن َ (٨ ١)و َ ت َ ج ْ ع َ ل ُ و ن َ ر ِ ز ْ ق َ ك ُ م ْ أ َ ن ّ َ ك ُ م ْ ت ُ ك َ ذ ِ ّ ب ُ و ن َ (٨ ٢)

«Жұ лдыздардың орындарымен ант етемін. Егер білсең дер, ол – зор ант. Шын мә нінде, ол Сақ таулы Кітаптағ ы (Лә ух ә л-Махфуздағ ы) Ардақ ты Қ ұ ран. Оны тап-таза болғ андар ғ ана ұ стайды. Ә лемдердің Раббысынан тү сірілген. Сендер осы сө зді қ ұ р кө ресің дер ме? Ақ иқ атты жасынғ а шығ аруларың ды ө здерің е ризық етесің дер ме?» («ә л-Уақ иа» сү ресі, 75-82 аяттар).Муслим (73).

Аллаһ Тағ аланың: «Адамдардың арасында Аллаһ қ а ө згені тең дес ететіндер ә рі оларды Аллаһ ты сү йгендей сү йетіндер бар», - деген сө здері туралы

Аллаһ Тағ ала былай деді:

و َ م ِ ن َ ا ل ن ّ َ ا س ِ م َ ن ْ ي َ ت ّ َ خ ِ ذ ُ م ِ ن ْ د ُ و ن ِ ا ل ل ّ َ ه ِ أ َ ن ْ د َ ا د ً ا ي ُ ح ِ ب ّ ُ و ن َ ه ُ م ْ ك َ ح ُ ب ِ ّ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ آ م َ ن ُ و ا أ َ ش َ د ّ ُ ح ُ ب ّ ً ا ل ِ ل ّ َ ه ِ و َ ل َ و ْ ي َ ر َ ى ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ ظ َ ل َ م ُ و ا إ ِ ذ ْ ي َ ر َ و ْ ن َ ا ل ْ ع َ ذ َ ا ب َ أ َ ن ّ َ ا ل ْ ق ُ و ّ َ ة َ ل ِ ل ّ َ ه ِ ج َ م ِ ي ع ً ا و َ أ َ ن ّ َ ا ل ل ّ َ ه َ ش َ د ِ ي د ُ ا ل ْ ع َ ذ َ ا ب ِ (١ ٦ ٥)

«Адамдардың арасында Аллаһ қ а ө згені тең дес ететіндер ә рі оларды Аллаһ ты сү йгендей сү йетіндер бар. Ал мү миндер Аллаһ ты артығ ырақ сү йеді. Егер залымдар ғ азапты кө рген кезде, бү кіл қ уаттың Аллаһ қ а тә н екенін ә рі шын мә нінде Аллаһ тың қ атты азап иесі екенін білсе еді» («ә л-Бақ ара» сү ресі, 165-аят).

Тараудың «Бірқ ұ дайшылық кітабына» сә йкестілігі:

Аллаһ қ а деген махаббат Исламда негіз болып табылатындық тан ә рі оның себебімен адамның діні толық болатындығ ы себепті, бұ л «осы махаббатта ә лдебір кемшілік болса, онда адамның наным-сенімінде де кемшілік болады» дегенді білдіреді. Ә рі автор, Аллаһ оны рахымына бө лесін, бұ л тарауда осының барлығ ына нұ сқ айды.

Бұ л аятта Қ асиетті ә рі Пә к Аллаһ Тағ ала кө пқ ұ дайшылдардың жағ дайына ә рі оларды Аллаһ қ а деген бұ зық сү йіспеншілігі себепті арғ ы дү ниеде қ андай жаза кү тіп тұ рғ анына нұ сқ ады.

Аяттан алынатын пайдалар:

1. Аятта кімде-кім ә лдебір пұ тты Аллаһ Тағ алағ а серік етіп алса, ә рі оғ ан деген махаббатын Аллаһ Тағ алағ а деген махаббатпен тең етсе, сол ү лкен ширк жасағ ан кә пір ә рі кө пқ ұ дайшыл болып табылатынына нұ сқ ау бар.

2. Аятта кә пірлердің арасында Аллаһ Тағ аланы қ атты сү юмен сү йетіндері бар екеніне, алайда олар махаббатты тұ тасымен жалғ ыз Аллаһ Тағ алағ а арнамайынша, бұ л жақ сы кө ру оларғ а кө мектеспейтініне нұ сқ ау бар.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Аллаһ Тағ ала былай деді:

ق ُ ل ْ إ ِ ن ْ ك َ ا ن َ آ ب َ ا ؤ ُ ك ُ م ْ و َ أ َ ب ْ ن َ ا ؤ ُ ك ُ م ْ و َ إ ِ خ ْ و َ ا ن ُ ك ُ م ْ و َ أ َ ز ْ و َ ا ج ُ ك ُ م ْ و َ ع َ ش ِ ي ر َ ت ُ ك ُ م ْ و َ أ َ م ْ و َ ا ل ٌ ا ق ْ ت َ ر َ ف ْ ت ُ م ُ و ه َ ا و َ ت ِ ج َ ا ر َ ة ٌ ت َ خ ْ ش َ و ْ ن َ ك َ س َ ا د َ ه َ ا و َ م َ س َ ا ك ِ ن ُ ت َ ر ْ ض َ و ْ ن َ ه َ ا أ َ ح َ ب ّ َ إ ِ ل َ ي ْ ك ُ م ْ م ِ ن َ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ر َ س ُ و ل ِ ه ِ و َ ج ِ ه َ ا د ٍ ف ِ ي س َ ب ِ ي ل ِ ه ِ ف َ ت َ ر َ ب ّ َ ص ُ و ا ح َ ت ّ َ ى ي َ أ ْ ت ِ ي َ ا ل ل ّ َ ه ُ ب ِ أ َ م ْ ر ِ ه ِ و َ ا ل ل ّ َ ه ُ ل ا ي َ ه ْ د ِ ي ا ل ْ ق َ و ْ م َ ا ل ْ ف َ ا س ِ ق ِ ي ن َ (٢ ٤)

“(Ә й, Мухаммад! Мү миндерге:) «Егер сендердің ә келерің, балаларың, бауырларың, жұ байларың, туыстарың, сондай-ақ тапқ ан малдарың жә не сендер пайдасыз болуынан қ орқ атын сауда, ө здерің ұ натқ ан тұ рғ ын-баспаналар сендер ү шін Аллаһ пен Оның Елшісінен, Оның жолында кү ресуден гө рі сү йіктірек болса, онда Аллаһ азаптау туралы ә мірін келтіргенге дейін кү те тұ рың дар! Аллаһ шектен шығ ушы қ ауымды тура жолғ а салмайды», - деп айт! ” («ә т-Тә уба» сү ресі, 24-аят).

Бұ л аятта Аллаһ Тағ алағ а деген махаббатты жә не Ол жақ сы кө ретін нә рселердің барлығ ын, мейлі олар адамдар, не амалдар болсын, ең бірінші кезекке қ оюдың міндетті екеніне, сондай-ақ бұ л махаббат басқ а нә рсенің барлығ ынан жоғ ары болуы керектігіне нұ сқ ау бар.

Аяттан алынатын пайдалар:

1. Аятта Аллаһ ты жә не Ол жақ сы кө ретін нә рселерді сү юдің міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

2. Аятта Пайғ амбарды (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) жақ сы кө рудің міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

3. Аятта осы аталғ ан сегіз нә рсеге немесе басқ а да ә лдебір нә рселерге деген махаббатты Исламғ а деген махаббаттан жоғ ары қ оятын адамғ а қ орқ ыту бар.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Ә настың, оғ ан Аллаһ разы болсын, сө здерінен Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай дегені жеткізіледі: «Сендердің біреуің мені ә кесінен, баласынан жә не барлық адамдардан артық жақ сы кө рмейінше шынайы иман келтірген болмайды» (ә л-Бухари 15, Муслим 44).

Бұ л хадисте Пайғ амбарғ а (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) деген сү йіспеншілікті басқ а жаратылыстардың барлығ ына деген сү йіспеншіліктен жоғ ары қ ою керек екеніне, сондай-ақ бұ л иманның (жү зеге асуының) шарты болып табылатынына нұ сқ ау бар.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте Пайғ амбарғ а деген (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) махаббат, жаратылыстардың басқ аларына деген махаббаттан жоғ ары тұ руы керек екендігіне нұ сқ ау бар.

2. Хадисте амалдар иманғ а жататынына нұ сқ ау бар, ө йткені махаббат жү рек амалдарына жатады. Бұ л хадисте Пайғ амбарғ а (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) деген махаббатты, адамдардың ә лдебіреуіне деген махаббаттан тө мен қ оятын адамдардың иманы теріске шығ арылады.

3. Хадисте егер хадистерде (шариғ атқ а қ айшы келетін ә лдебір нә рсені істеген адамның) иманын теріске шығ ару келсе, бұ л мұ ндай адамның Исламнан шығ ып кететінін білдірмейтініне нұ сқ ау бар.

4. Хадисте шынайы иман туралы мә лімдейтін адамда сол (шынайы иман) кө рініс табуы міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

----------------------------------------------------------------------------------------------

Ә настың, оғ ан Аллаһ разы болсын, сө здерінен Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай дегені жеткізіледі: «Иманның лә ззатын (мына) ү ш (сипатпен) ерекшеленетін кісі сезінеді: ол Аллаһ пен Оның Елшісін барлық нә рседен артық жақ сы кө реді; кімді жақ сы кө рсе де, тек Аллаһ ү шін жақ сы кө реді; ә рі кү пірлікке оралуды Отқ а тасталуды қ аламайтынындай қ аламайды» (ә л-Бухари, 16; Муслим, 43).

Басқ а бір хадисте: «Ү ш сипатқ а ие болмай, ешкім иманның лә ззатын сезіне алмайды....», - деп айтылады.Ә рі қ арай мә тін осыдан алдың ғ ы (хадистегідей) келеді (ә л-Бухари 5694).

Бұ л хадисте Аллаһ қ а жә не Оның Елшісіне (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) деген махаббатты ө згелерге деген махаббаттан абзал кө рудің артық шылық тары сипатталады.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте Аллаһ қ а жә не Оның Елшісіне (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) деген махаббатты ө зге нә рселердің барлығ ынан абзал кө рудің артық шылығ ына нұ сқ ау бар.

2. Хадисте Аллаһ ү шін жақ сы кө рудің артық шылығ ына нұ сқ алады.

3. Хадисте мү мин адам Аллаһ Тағ аланы ық ыласты тү рде жақ сы кө руі керек екеніне нұ сқ ау бар.

4. Хадисте осы ү ш сипатпен сипатталғ ан адам олармен сипатталмағ ан адамнан жақ сырақ екеніне нұ сқ ау бар, тіпті ол бұ рын кә пір болып, Исламды кейін қ абылдағ ан, немесе бұ рын кү нә хар болып, кү нә ларына кейін тә убе еткен болса да.

5. Хадисте кү пірлікті жә не кә пірлерді жек кө рудің заң ды екеніне нұ сқ ау бар, ө йткені кім ә лдебір нә рсені жек кө рсе, онымен сипатталғ андарды да жек кө реді.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Ибн Аббас, оғ ан Аллаһ разы болсын, былай деп жеткізген: «Кім Аллаһ ү шін жақ сы кө рсе, Аллаһ ү шін жек кө рсе, Аллаһ ү шін достасса жә не Аллаһ ү шін жауласса, сонысымен Аллаһ тың қ амқ орғ ынына қ ол жеткізеді. Дә л осылай болмайынша Аллаһ тың қ ұ лы иманның лә ззатын сезіне алмайды, ә рі оғ ан ұ зақ оқ ылғ ан намаздары мен ұ стағ ан оразалары да кө мектеспейді. Ал қ азір адамдар арасындағ ы бауырластық дү ние тіршілігі ү шін ғ ана қ ұ рылатын болды, ә рі бұ л оларғ а ешқ андай пайда бермейді» (Ибн Мубә рак «ә з-Зуһ д» 353).

Ал Аллаһ Тағ аланың: «...Ә рі олардың ө зара байланыстары ү зіледі...» («ә л-Бақ ара» сү ресі, 166-аят) сө здері туралыИбн Аббас, оғ ан Аллаһ разы болсын, былай деді: «Яғ ни сү йіспеншілік пен ынтық тық» (Хаким «ә л-Мустадрак» 272/2).

Бұ л асарда пенденің Қ асиетті ә рі Пә к Аллаһ Тағ алағ а деген махаббатқ а ие болуы жә не Аллаһ Тағ аланың қ ұ лына кө мек кө рсетуінің екі шарты бар екені туралы айтылады:

1. Аллаһ тың жақ сы кө ретін қ ұ лын шын жү рекпен жақ сы кө ру жә не оның дұ шпандарын жү рекпен жек кө ру.

2. Аллаһ тың жақ сы кө ретін қ ұ лдарына деген махабатты жә не оның дұ шпандарына деген жек кө рушілікті ө з амалдарың мен кө рсету, мейлі бұ л оларды қ олдау немесе Оның дұ шпандарымен жиһ ад жү ргізу болсын.

Бұ л асардан алынатын пайдалар:

1. Асарда Аллаһ Тағ аланың қ ұ лына деген махаббатына жә не Оның пендесіне деген кө мегіне қ ол жеткізудің себептері тү сіндіріледі.

2. Асарда Аллаһ Тағ аланы Оның ұ лық тығ ына сә йкес болғ ан «сү ю» деген сипатпен сипаттау бар.

3. Асарда Аллаһ ү шін жақ сы кө рудің жә не Аллаһ ү шін жек кө рудің заң ды екеніне, ал егер адамда бұ л нә рсе болмаса, онда оғ ан істеген жақ сы амалдарының кө птігі кө мектеспейтініне нұ сқ ау бар.

4. Асарда мү миндерге қ олдау кө рсетудің жә не кө мектесудің, ә рі кә пірлерге жек кө рушілік танытудың жә не оларғ а қ арсы жиһ ад жү ргізудің заң ды екеніне нұ сқ ау бар.

5. Асарда Аллаһ Тағ ала ү шін жақ сы кө рудің жә не Аллаһ ү шін жек кө рудің жемістеріне нұ сқ ау бар, ал бұ л – адамның иманның лә ззатын сезінуі жә не онымен лә ззаттануы.

6. Асарда бұ л дү ние ү шін жақ сы кө ру мен жек кө рудің айыпталатынына, жә не олардың да, олардың салдарының да кесірлі екеніне нұ сқ ау бар.

------------------------------------------------------------------------------------------------

ОТЫЗ ЕКІНШІ ТАРАУ:

Аллаһ Тағ аланың: «Бұ л сендерді ө з кө мекшілерімен қ орқ ытатын шайтан ғ ана. Олардан қ орық паң дар да, Менен қ орқ ың дар, егер мү мин болсаң дар», - деген сө здері туралы

Аллаһ Тағ ала былай деді:

إ ِ ن ّ َ م َ ا ذ َ ل ِ ك ُ م ُ ا ل ش ّ َ ي ْ ط َ ا ن ُ ي ُ خ َ و ِ ّ ف ُ أ َ و ْ ل ِ ي َ ا ء َ ه ُ ف َ ل ا ت َ خ َ ا ف ُ و ه ُ م ْ و َ خ َ ا ف ُ و ن ِ إ ِ ن ْ ك ُ ن ْ ت ُ م ْ م ُ ؤ ْ م ِ ن ِ ي ن َ (١ ٧ ٥)

«Бұ л сендерді ө з кө мекшілерімен қ орқ ытатын шайтан ғ ана. Олардан қ орық паң дар да, Менен қ орқ ың дар, егер мү мин болсаң дар» («Ә ли Имран» сү ресі, 175-аят).

Тараудың «Бірқ ұ дайшылық кітабына сә йкестілігі»:

Қ орқ у – бұ л Қ асиетті ә рі Пә к Аллаһ Тағ аланың алдында ық ыластылық пен орындалуы қ ажет болып табылатын ғ ибадаттың жалпы тү рлерінің бірі болғ андығ ы себепті, автор бұ л тарауда Аллаһ тың алдында ық ыластылық жә не қ орқ ушылық танытуғ а назар аударады.

Аяттан алынатын пайдалар:

1. Аятта қ орқ у – бұ л Аллаһ тың алдында ық ыластылық танытуды талап ететін қ ұ лшылық екеніне нұ сқ ау бар.

2. Аятта Аллаһ тан басқ а кімнен (неден) болсын Аллаһ тан қ орық қ андай қ орқ у ширк екеніне нұ сқ ау бар. Мысалы, егер адам Аллаһ тан ө згеден, тағ уттан немесе сол сияқ тыдан ол оғ ан зиян тигізе алады деп қ орық са.

3. Аятта шайтанның айласынан сақ тандыру бар.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Аллаһ Тағ ала былай деді:

و َ م ِ ن َ ا ل ن ّ َ ا س ِ م َ ن ْ ي َ ق ُ و ل ُ آ م َ ن ّ َ ا ب ِ ا ل ل ّ َ ه ِ ف َ إ ِ ذ َ ا أ ُ و ذ ِ ي َ ف ِ ي ا ل ل ّ َ ه ِ ج َ ع َ ل َ ف ِ ت ْ ن َ ة َ ا ل ن ّ َ ا س ِ ك َ ع َ ذ َ ا ب ِ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ل َ ئ ِ ن ْ ج َ ا ء َ ن َ ص ْ ر ٌ م ِ ن ْ ر َ ب ِ ّ ك َ ل َ ي َ ق ُ و ل ُ ن ّ َ إ ِ ن ّ َ ا ك ُ ن ّ َ ا م َ ع َ ك ُ م ْ أ َ و َ ل َ ي ْ س َ ا ل ل ّ َ ه ُ ب ِ أ َ ع ْ ل َ م َ ب ِ م َ ا ف ِ ي ص ُ د ُ و ر ِ ا ل ْ ع َ ا ل َ م ِ ي ن َ (١ ٠)

«Адамдардың кейбірі: «Аллаһ қ а иман келтірдік», - дейді де, бірақ Аллаһ жолында жапа тартса, адамдардың кесірін Аллаһ тың азабындай кө реді. Ә лбетте, Раббың нан бір нұ сырат (жең іс) келетін болса: «Ә рине, біз сендермен бірге едік», - дейді. Аллаһ ә лемдегілердің кө ң ілдеріндегіні жақ сы біледі емес пе?» («ә л-‘Анкабут» сү ресі, 10-аят).

Бұ л аятта Қ асиетті ә рі Пә к Аллаһ Тағ алағ а иман келтірген ү шін адамдар зиян тигізеді деп қ орқ у иманның ә лсіздігі болып табылатынына нұ сқ ау бар.

Аяттан алынатын пайдалар:

1. Аятта ө зің нің иман келтіргенің ү шін адамдардың жазалауынан қ орқ у Аллаһ тан басқ адан қ орқ у болып табылатынына нұ сқ ау бар.

2. Аятта Аллаһ тың жолындағ ы қ иыншылық тарды кө теруде сабырлық танытудың міндетті екеніне нұ сқ алады.

3. Аятта екіжү зділердің ниеттері мен мү дделерінің пә стігіне нұ сқ алады.

4. Аятта Қ асиетті ә рі Пә к Аллаһ тың біліміне нұ сқ ау бар.

----------------------------------------------------------------------------------------------

Аллаһ Тағ ала былай деді:

إ ِ ن ّ َ م َ ا ي َ ع ْ م ُ ر ُ م َ س َ ا ج ِ د َ ا ل ل ّ َ ه ِ م َ ن ْ آ م َ ن َ ب ِ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ا ل ْ ي َ و ْ م ِ ا ل آ خ ِ ر ِ و َ أ َ ق َ ا م َ ا ل ص ّ َ ل ا ة َ و َ آ ت َ ى ا ل ز ّ َ ك َ ا ة َ و َ ل َ م ْ ي َ خ ْ ش َ إ ِ ل ا ا ل ل ّ َ ه َ ف َ ع َ س َ ى أ ُ و ل َ ئ ِ ك َ أ َ ن ْ ي َ ك ُ و ن ُ و ا م ِ ن َ ا ل ْ م ُ ه ْ ت َ د ِ ي ن َ (١ ٨)

«Аллаһ тың мешіттерін шынайы тү рде Аллаһ қ а, Ақ ырет кү ніне иман келтірген, намазды толық орындайтын, зекет беретін жә не Аллаһ тан ғ ана қ орық қ ан кісі жандандырады. Міне, солардың тура жол табушылардан болулары ү міт етіледі» («ә т-Тауба» сү ресі, 18-аят).

Бұ л аятта жалғ ыз Аллаһ Тағ алағ а қ ұ лшылық жасаудың негізі болып табылатын қ орқ уда ық ылас танытудың міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

Аяттан алынатын пайдалар:

1. Аятта Қ асиетті ә рі Пә к Аллаһ Тағ аланың алдында ық ыластылық танытудың міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

2. Аятта егер амалдарғ а ширк араласатын болса, олар пайда келтірмейтініне нұ сқ ау бар.

3. Аятта мешіттің шын мә нінде тұ рғ ызылуы жай ғ имарат қ ұ ру ғ ана болып қ оймай, ғ ибадат пен ізгі амалдарғ а негізделуі керек екеніне нұ сқ ау бар.

4. Аятта мешіт қ ұ руғ а ынталандыру материалдық ә рі рухани болуғ а тиісті екеніне нұ сқ алады.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Абу Саид, оғ ан Аллаһ разы болсын, бірде Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оғ ан былай деп айтқ анын баяндағ ан: «Аллаһ ты ашуландыру арқ ылы адамдардың ризашылығ ын іздейтін болсаң, ә рі Аллаһ сағ ан берген ризық ү шін оларды мадақ тайтын болсаң, сондай-ақ Аллаһ сағ ан бермеген нә рсе ү шін оларды сө гетін болсаң, сенімің ә лсіз болады. Кө ксеушінің қ атты дә метуі Аллаһ тан ризық алып келмейді, ал қ аламаушының жек кө руі оны (ризық ты) кері қ айтара алмайды» (Абу Нуайм «ә л-Хилияда» 106/5, 41/10. Ә л-Бә йһ ақ и «Шуаби-л-Иманда» 203).

Бұ л хадисте пайда іздеуде жә не қ айғ ы-қ асіреттен қ орғ ануда жү ректі Аллаһ пен байлау міндетті екеніне, сондай-ақ тек Пә к Аллаһ Тағ аладан ғ ана қ орқ у керек екеніне ә рі басқ а жаратылыстарғ а кө ң іл бұ рмау жә не егер Аллаһ сағ ан ә лдебір нә рсені берген болса, сол ү шін оларды мадақ тамау, немесе егер Ол сенен ә лдебір нә рсені алып қ ойғ ан болса, сол ү шін оларды сө кпеу керек екеніне нұ сқ ау бар.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте Аллаһ Тағ алағ а тә укел етудің, Одан қ орқ удың жә не Одан ғ ана ризық тілеудің міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

2. Хадисте тағ дырғ а иман келтіруге нұ сқ ау бар.