Көзбояушылық (рия) туралы

«Аллаһ Тағ ала былай деді:

ق ُ ل ْ إ ِ ن ّ َ م َ ا أ َ ن َ ا ب َ ش َ ر ٌ م ِ ث ْ ل ُ ك ُ م ْ ي ُ و ح َ ى إ ِ ل َ ي ّ َ أ َ ن ّ َ م َ ا إ ِ ل َ ه ُ ك ُ م ْ إ ِ ل َ ه ٌ و َ ا ح ِ د ٌ ف َ م َ ن ْ ك َ ا ن َ ي َ ر ْ ج ُ و ل ِ ق َ ا ء َ ر َ ب ِ ّ ه ِ ف َ ل ْ ي َ ع ْ م َ ل ْ ع َ م َ ل ا ص َ ا ل ِ ح ً ا و َ ل ا ي ُ ش ْ ر ِ ك ْ ب ِ ع ِ ب َ ا د َ ة ِ ر َ ب ِ ّ ه ِ أ َ ح َ د ً ا (١ ١ ٠)

“(Мухаммад, оларғ а:) «Шынында мен де сендер сияқ ты адаммын. Мағ ан Қ ұ дайларың Жалғ ыз Қ ұ дай екендігі уә һ и етілуде. Кім Раббысына жолығ уды ү міт етсе, тү зу іс істеп, Раббысына жасағ ан қ ұ лшылығ ында Оғ ан ешкімді ортақ етпесін», - де” («ә л-Кә һ ф» сү ресі, 110-аят).

Тараудың «Бірқ ұ дайшылық Кітабына» сә йкестілігі:

Рия таухидті бұ затын ә рі ө зі араласқ ан істі зая кетіретін амал болғ андық тан, автор, Аллаһ оны рахымына бө лесін, осы кітапта оғ ан арнайы тарау бө луі қ ажет еді.

Рия – бұ л адамның ә лдебір қ ұ лшылық рә сімін немесе іс-амалды адамдар осыны кө ріп оны мақ тауы ү шін істеуі. Яғ ни ол бұ л амалды Аллаһ тан сауап алу ү шін емес, адамдар оны мақ тау ү шін істейді.

Бұ л аятта амалдарды оларда ширк пен оның бір тү рі болғ ан рия болмайтындай етіп, ық ыласты тү рде істеуге деген бұ йрық келген.

Аяттан алынатын пайдалар:

1. Аятта діннің негізі Аллаһ Тағ аланы қ ұ лшылық та жалғ ыз ету екеніне нұ сқ ау бар.

2. Аятта рия кө пқ ұ дайшылық екеніне нұ сқ алады.

3. Аятта мү шриктер тү скен кө пқ ұ дайшылық қ ұ лшылық тағ ы кө пқ ұ дайшылық болғ анына нұ сқ ау бар.

4. Аятта Аллаһ пен қ атар кімге (неге) болмасын қ ұ лшылық етуге тыйым салынғ анына нұ сқ алады, мейлі олар пұ ттар, пайғ амбарлар, ә улиелер не басқ алар болсын.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Абу Хурайра, оғ ан Аллаһ разы болсын, Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай дегенін жеткізген: «Аллаһ Тағ ала былай деді: " Мен серіктердің барлығ ынан ең баймын, ә рі Мен амалымен Мағ ан серік қ осқ анның кез-келгенін Мағ ан қ осқ ан серігімен бірге тә рк етемін"» (Муслим 2985, Ахмад 435, 301/2, Ибн Мә жаһ 4202, Ибн Хазм 938).

Бұ л хадисте Аллаһ қ ұ рамында рия немесе сол сияқ ты кө пқ ұ дайшылық тың тү рлеріне жататын ә лдебір нә рселер болғ ан амалдарды қ абыл етпейтініне нұ сқ ау келген.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте ширктің бү кіл кө рініс табатын тү рлерінен сақ тандыру бар, ө йткені ол амалдардың Аллаһ Тағ ала тарапынан қ абылдануына кедергі болады.

2. Хадисте іс-амалдарда міндетті тү рде ық ыластылық танытудың, яғ ни олар тек Аллаһ ү шін ғ ана істелуінің ә рі ширктің кез-келген тү рінің араласуынан таза болуы міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

3. Аятта Аллаһ Тағ аланы Оның ұ лылығ ына лайық ты болғ ан «байлық» сипатымен сипаттау келген.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Абу Саид, оғ ан Аллаһ разы болсын, Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) келесі сө здерін жеткізген: «Сендерге ә л-Масих ә д-Дә жжалдан да қ ауіптірек ә рі қ орқ ынышты болғ ан нә рсе туралы хабарлайын ба?» Адамдар: «Хабарлаң ыз, уа, Аллаһ тың Елшісі», - деді. (Сонда) ол былай деді: «Бұ л — адамның намазғ а тұ рып, оғ ан ә лдебіреудің қ арап жатқ анын кө ріп, оны арнайы ә демілеп (оқ уы)» (Ахмад, 3/30, Ибн Мә жаһ, 4204).

Бұ л хадисте риядан сақ тандыру жә не оның мә н-мағ ынасын тү сіндіру бар.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) ө з ү мметіне деген мейірімділігі мен ық ыластылығ ына нұ сқ ау бар.

2. Хадисте рияның ізгі-салиқ алы адамдарғ а Дә жжә лдің бү лігінен де кө бірек зиян тигізуі мү мкін екеніне нұ сқ ау бар.

3. Хадисте риядан жә не жалпы ширктен сақ тандыру бар.

--------------------------------------------------------------------------------------------

ОТЫЗ ЖЕТІНШІ ТАРАУ: