Тағдырды теріске шығаратындар туралы

Абдуллаһ ибн Умар (Аллаһ оғ ан жә не ә кесіне разы болсын) былай деді: «Ибн Умардың жаны Қ олында болғ ан (Аллаһ тың) атымен ант етемін, егер олардың ә лдебіреуінде ү лкендігі Ухуд тауындай бір тау алтыны болып, ол осы байлық тың бә рін Аллаһ жолында жұ мсаса да, бұ л адам тағ дырғ а иман келтірмейінше Аллаһ мұ ны қ абыл алмас еді». Сосын ол ө з сө здеріне дә лел ретінде Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Иман дегеніміз сенің Аллаһ қ а, Оның періштелеріне, Оның Кітаптарына, Оның елшілеріне, Ақ ырет Кү ніне иман келтіруің ді, сондай-ақ тағ дырғ а оның жақ сылығ ымен жә не жамандығ ымен иман келтіруің ді білдіреді», - деп айтқ ан сө здерін келтірді (Муслим, 8; Абу Дауд, 4695; ә т-Тирмизи 2613; Ибн Мә жаһ 63).

Тараудың «Бірқ ұ дайшылық кітабына» сә йкестілігі:

Аллаһ ты жалғ ыз Раббы деп тану бірқ ұ дайшылығ ы адамның тағ дырды растауынсыз ә рі оғ ан иман келтіруінсіз толық болмайтындығ ы себепті, автор (Аллаһ оғ ан рахым етсін) осы тарауда тағ дырды теріске шығ ару адамды неге алып келетінін тү сіндіріп, сонысымен оғ ан иман келтірудің міндеттілігіне нұ сқ ады.

Осы асарда тағ дырды теріске шығ аратын адамдардың ү кімінің тү сіндірмесі бар.

Осы асардан алынатын пайдалар:

1. Асарда тағ дырды мойындамау кү пірлік екеніне нұ сқ ау бар.

2. Асарда жақ сы амалдар тек мү мин адамнан ғ ана қ абыл болатынына нұ сқ ау бар.

3. Асарда дә лел-дә йектер тек Қ ұ ран жә не Сү ннеттен келтірілетініне ә рі қ абылданатынына нұ сқ ау бар.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Убада ибн ә с-Самит (Аллаһ оғ ан разы болсын) ө зінің ұ лына былай деді: «Балам, сен иманның лә ззатын ө зің мен орын алғ ан бақ ытсыздық тың сені айналып ө туі мү мкін емес болғ анын, ал ө зің ді айналып ө ткен нә рсе сағ ан келіп тиюі мү мкін емес болғ анын тү сініп-білгенің де ғ ана сезінесің. Мен Аллаһ Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) былай деп айтқ анын естігенмін: «Аллаһ Қ аламды жарата салысымен оғ ан: “Жаз! ”, - деді. Қ алам: “Я, Раббым, не жазайын? ”, - деп сұ рады. Аллаһ Тағ ала: «Қ иямет Сағ аты басталғ анғ а дейін тағ дыр етіп бекітілген нә рсенің барлығ ын жаз», - деді». Балам, мен сондай-ақ Аллаһ Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): “Кім осындай сенімі болмай қ айтыс болса, сол менен емес”, - деп айтқ анын естідім» (Абу Дауд, 4700; ә т-Табарани «Муснад ә ш-Шамиййинде», 59; ә л-Бә йһ ақ и «Сунан ә л-Кубрада», 10/204 т.б.).

Ахмадтың нұ сқ асында былай делінеді: “Аллаһ Қ аламды жарата салысымен оғ ан: «Жаз!», - деді. Ә рі сол сағ атта Қ иямет Кү ніне дейінгі барлық нә рселер жазылып қ ойылды” (Ахмад, 5/317).

Ибн Уаһ бтың нұ сқ асында былай делінеді: “Аллаһ Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): «Тағ дырғ а оның жақ сылығ ы мен жамандығ ымен иман келтірмейтін адамды Аллаһ Отта ө рттейді», - деді” (Ибн Уаһ б «Китаб ә л-Қ адарда», 26 т.б.).

Убада ибн ә с-Самиттің ұ лы – бұ л Пайғ амбардың (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) уақ ытысында туылғ ан Уалид ибн Убада. Ол атақ ты табиғ индердің бірі болып есептеледі. Уалид ибн Убада һ ижра жыл санауы бойынша 70 жылы қ айтыс болды, Аллаһ оны рахымына бө лесін.

Ибн Уаһ б – бұ л Абдуллаһ ибн Уаһ б ибн Муслим ә л-Масари, сенімге лайық ты фақ иһ, имам Мә ликтің серігі болғ ан. Һ ижра жыл санауы бойынша 125 жылы дү ниеге келіп, 167 жылы қ айтыс болды, Аллаһ оны рахымына бө лесін.

Осы асарда тағ дырғ а иман келтірудің міндеттілігінің тү сіндірмесі мен оны теріске шығ арып, оғ ан кү пірлік етуден сақ тандыру бар, сондай-ақ бұ ғ ан ілесетін қ орқ ытудың тү сіндірмесі бар.

Осы асардан алынатын пайдалар:

1. Асарда тағ дырғ а иман келтірудің міндеттілігіне нұ сқ ау бар.

2. Асарда тағ дырды теріске шығ арудың салдары болатын қ орқ ынышты жазағ а нұ сқ ау бар.

3. Қ аламның бар екеніне, ә рі ол Қ иямет Кү ніне дейінгі ө ткен жә не болашақ тағ ы тағ дыр етілген нә рсенің барлығ ын жазып қ ойғ анына нұ сқ ау бар.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Ахмад «ә л-Муснадта» жә не Ибн Мә жаһ «ә с-Сунанда» Ибн ә д-Дайлә мидің былай деп айтқ ан хадисін келтіреді: «Мен Убай ибн Ка’бқ а келіп: “Менің ішімде тағ дырғ а кү мә ндануғ а итермелейтін бір нә рсе бар. Мағ ан бірдеме айтшы, мү мкін, Аллаһ мұ ны менің жү регімнен алып тастар”, - дедім. Ол: “Егер сен Аллаһ жолында ү лкендігі Ухуд тауындай алтын жұ мсасаң да, Ол сенен мұ ны тағ дырғ а иман келтірмейің ше, ә рі ө зің мен болғ ан сә тсіздік сені айналып ө тпеуі керек болғ анын, ал сені айналып ө ткен нә рсе сағ ан келіп жетуі мү мкін емес болғ анын ұ қ пайың ша, қ абыл алмайды. Егер сен осындай сенімге ие болмай қ айтыс болсаң, От тұ рғ ындарының арасынан (бірақ) шығ асың ”, - деді. Осыдан кейін мен Абдуллаһ ибн Масғ удқ а, Хузайфа ибн ә л-Яманғ а жә не Зә йд ибн Сабитке (Аллаһ оларғ а разы болсын) кіріп шық тым, ә рі олардың ә рқ айсысы Пайғ амбарғ а (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) сілтей отырып, тура соны айтып берді» (Ахмад, 5/185-189; Абу Дауд, 4699; Ибн Мә жаһ, 77; ә т-Табарани «ә л-Кабирде», 4940; Ибн Хиббан, 1817).

Ибн ә л-Дайлә ми – бұ л Абдуллаһ ибн Файруз ә д-Дайлә ми, сенімге лайық ты жеткузіші, белгілі табиғ индердің бірі, Аллаһ оны рахым етсін. Оның ә кесі Файруз жалғ ан пайғ амбар Асуд ә л-Ә нсиге қ арсы соғ ысқ ан.

Осы асарда тағ дырғ а иман келтірудің міндетті екеніне нұ сқ алады, ә рі бұ л сахабалардың Пайғ амбардан (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) жеткізгені.

Осы асардан алынатын пайдалар:

1. Асарда тағ дырғ а сенбейтін адамғ а қ орқ ынышты қ ауіп-қ атерге нұ сқ алады.

2. Асарда адам ө зіне тү сініксіз болғ ан кез-келген нә рселер туралы ғ алымдардан сұ рауы керектігіне нұ сқ алады, ол ақ ида (наным-сенім) мә селелері немесе басқ а сұ рақ тар болса да.

3. Асарда кү мә ндарды жою мен адамдар арасында білім тарату ғ алымдардың міндеті болып табылатынына нұ сқ алады.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

АЛПЫС БІРІНШІ ТАРАУ: