Егер… ”, - деп айту туралы

Аллаһ Тағ ала былай деді:

ي َ ق ُ و ل ُ و ن َ ه َ ل ْ ل َ ن َ ا م ِ ن َ ا ل أ م ْ ر ِ م ِ ن ْ ش َ ي ْ ء ٍ ق ُ ل ْ إ ِ ن ّ َ ا ل أ م ْ ر َ ك ُ ل ّ َ ه ُ ل ِ ل ّ َ ه ِ ي ُ خ ْ ف ُ و ن َ ف ِ ي أ َ ن ْ ف ُ س ِ ه ِ م ْ م َ ا ل ا ي ُ ب ْ د ُ و ن َ ل َ ك َ ي َ ق ُ و ل ُ و ن َ ل َ و ْ ك َ ا ن َ ل َ ن َ ا م ِ ن َ ا ل أ م ْ ر ِ ش َ ي ْ ء ٌ م َ ا ق ُ ت ِ ل ْ ن َ ا ه َ ا ه ُ ن َ ا ق ُ ل ْ ل َ و ْ ك ُ ن ْ ت ُ م ْ ف ِ ي ب ُ ي ُ و ت ِ ك ُ م ْ ل َ ب َ ر َ ز َ ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ ك ُ ت ِ ب َ ع َ ل َ ي ْ ه ِ م ُ ا ل ْ ق َ ت ْ ل ُ إ ِ ل َ ى م َ ض َ ا ج ِ ع ِ ه ِ م ْ و َ ل ِ ي َ ب ْ ت َ ل ِ ي َ ا ل ل ّ َ ه ُ م َ ا ف ِ ي ص ُ د ُ و ر ِ ك ُ م ْ و َ ل ِ ي ُ م َ ح ِ ّ ص َ م َ ا ف ِ ي ق ُ ل ُ و ب ِ ك ُ م ْ و َ ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل ِ ي م ٌ ب ِ ذ َ ا ت ِ ا ل ص ّ ُ د ُ و ر ِ

“Тағ ы да олар: «Егер іс біздің еркімізде болғ анда, осы жерде ө лтірілмес едік», - дейді. (Мухаммад) оларғ а: «Егер сендер ү йлерің де болсаң дар да, ө лтірілуі жазылғ андар, ә рине, ө лтірілетін жерлерінде болар еді. Аллаһ кө кіректерің дегіні сынау жә не жү ректерің дегіні тазарту ү шін ө стіді. Сондай-ақ Аллаһ жү ректерің дегіні толық Білуші», - деп айт” («Ә ли-Имран» сү ресі, 154-аят).

Тараудың «Бірқ ұ дайшылық Кітабына» сә йкестілігі:

Тағ дырды қ абыл алу таухидтің толық тығ ының сипаттарының бірі болып табылады ә рі «егер» деген сө з ешнә рсемен кө мектесе алмайды, ө йткені ол тағ дырғ а наразылық таныту сияқ ты тү сініледі, ал бұ л ө з кезегінде таухидке қ айшы келеді.

Бұ л аят тағ дырғ а жазылғ ан нә рселерде «егер» деп айту тыйым салынғ анына жә не бұ л екіжү зділердің сө здерінен екеніне нұ сқ айды.

Аяттан алынатын пайдалар:

1. Аятта тағ дырғ а жазылғ ан нә рселерге қ атысты «егер» деген сө зді қ олданудың тыйым салынғ анына нұ сқ ау бар, ө йткені ол тағ дырғ а наразы болуды білдіреді, ә рі ол арқ ылы жү ректерде мұ ң -шер пайда болады. Ал егер адам бұ л сө зді босқ а жіберіп алғ ан уақ ытына ө кініш білдіру мағ ынасында айтқ ан болса, онда бұ да қ орқ ынышты ешнә рсе жоқ, ө йткені бұ л адамның игілікке ұ мтылуын білдіреді.

2. Аят адамның тағ дырмен қ анағ аттануы жә не оғ ан наразылық танытпауы керек екеніне нұ сқ айды.

3. Аят сондай-ақ егер адам ә лдебір нә рседен қ ауіптеніп-сақ танса, ал бұ л нә рсе оның тағ дырына жазылғ ан болса, оның қ ауіптеніп-сақ тануы оны одан қ ұ тқ ара алмайтынына дә лел болады.

4. Аят егер ә лдебіреуге ә лдебір жерде ө лу жазылғ ан болса, ол сол жерге бармауғ а барынша тырысса да, міндетті тү рде сол жерге барып ө летініне нұ сқ ау бар.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Аллаһ Тағ ала былай деді:

ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ ق َ ا ل ُ و ا ل إ خ ْ و َ ا ن ِ ه ِ م ْ و َ ق َ ع َ د ُ و ا ل َ و ْ أ َ ط َ ا ع ُ و ن َ ا م َ ا ق ُ ت ِ ل ُ و ا ق ُ ل ْ ف َ ا د ْ ر َ ء ُ و ا ع َ ن ْ أ َ ن ْ ف ُ س ِ ك ُ م ُ ا ل ْ م َ و ْ ت َ إ ِ ن ْ ك ُ ن ْ ت ُ م ْ ص َ ا د ِ ق ِ ي ن َ

“(Мухаммад,) ө здері ү йлерінде отырып, туыстарына: «Егер олар тілімізді алғ анда, ө лтірілмес еді», - дегендерге: «Сө здерің шын болса, ө лімді ө здерің нен тойтарың дар», - деп айт” («Ә ли Имран» сү ресі, 168-аят).

Бұ л аятта «егер» деген сө зді (аятта келген мағ ынада қ олдану) екіжү зділердің сипаттарынан болып табылатынына нұ сқ ау бар.

Аяттан алынатын пайдалар:

1. Аятта адам «егер» деген сө зді тағ дырғ а немесе басына тү скен қ айғ ы-қ асіретке наразылық білдіру мағ ынасында айтуынан сақ тандыру бар.

2. Аятта иман бізден тағ дырды қ абыл етуді жә не оғ ан разы болуды талап ететініне, сондай-ақ тағ дырды қ абыл етпеу екіжү зділердің сипаттарының бірі екеніне нұ сқ ау бар.

3. Аятта екіжү зділердің жә не адасқ андардың кү мә ндарын жә не ө тірік сенімдерін жою мақ сатында олармен пікірталастыру заң ды екеніне нұ сқ ау бар.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Муслимнің «ә с-Сахихында» Абу Хурайрадан, оғ ан Аллаһ разы болсын, Аллаһ Елшісінің (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) оғ ан былай деп айтқ ан хадисі жеткізіледі: “Ө зің е пайда келтіретін нә рсеге ұ мтыл да, Аллаһ тан кө мек сұ ра, ә рі осалдық қ а салынба, ал егер басың а (сә тсіздіктер мен бақ ытсыздық тардан) бір нә рселер тү сіп жатса: «Егер мен былай істегенімде, былай болар еді», - деп айтпа! Алайда: «Бұ л Аллаһ тың тағ дыры, ә рі Ол қ алағ анын істеді», - деп айт, ө йткені (бұ л) «егер» шайтанның азғ ыруына жол ашады” (Муслим, 2664).

Бұ л хадисте ә лдебір бақ ытсыздық тарғ а шалдық қ ан сә тте «егер...» деп айтудың тыйым салынғ анына нұ сқ алады жә не бұ л сө здердің кесірі қ андай екені тү сіндіріледі.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте не жедел пайдағ а, не болашақ тағ ы пайдағ а қ ол жеткізу ү шін барлық қ ажетті себептерді жасап, ынта-жігер танытуғ а ынталандыру бар.

2. Хадисте пайдалы істер істеуде міндетті тү рде Аллаһ тан кө мек сұ рау қ ажет екеніне, ә рі ө з кү ш-қ уатың а сү йенуге болмайтынына нұ сқ ау бар.

3. Хадисте пайдалы нә рсеге ұ мтылуда осалдық пен жалқ аулық танытудың жә не оғ ан қ ол жеткізудің себептерін жасамаудың тыйым салынғ анына нұ сқ ау бар.

4. Хадисте тағ дырғ а иман келтірудің міндетті екеніне, сондай-ақ тағ дырғ а иман келтіру себептер жасауғ а жә не игілікке қ ол жеткізуге ұ мтылуғ а қ айшы келмейтініне нұ сқ ау бар.

5. Хадисте қ иыншылық тар мен бақ ытсыздық тар кезінде сабыр танытудың міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

6. Хадисте орын алғ ан бақ ытсыздық қ а наразылық танытып, «егер...» деп айтудың тыйым салынғ анына нұ сқ ау жә не мұ ның зиянын тү сіндіру бар.

7. Хадисте шайтанның айлаларынан сақ тандырып ескерту бар.

------------------------------------------------------------------------------------------------

ЕЛУ СЕГІЗІНШІ ТАРАУ: