Туынды пайдалану шарты

1. Аудармашыларғ а жә не басқ а да туынды шығ армалардың авторларына ө здерiнiң жасағ ан аудармасына, қ айта жасағ анына, музыкалық ә уендерден немесе басқ а да ө ң деуден ө ткiзгенiне авторлық қ ұ қ ық берiледi. Аудармашы жә не басқ а да туынды шығ арма авторы ө зi аударатын, қ айта жасайтын, музыкалық ә уендейтiн немесе басқ а да ө ң деуден ө ткiзетiн туынды авторының авторлық қ ұ қ ығ ын сақ тағ ан жағ дайда ө зi жасағ ан туындығ а авторлық қ ұ қ ық ты пайдаланады.

2. Аудармашылардың жә не басқ а да туынды шығ арма авторларының авторлық қ ұ қ ығ ы сол туындыларды ө зге адамдардың аударуына жә не ө ң деуiне кедергi болмайды. Қ азақ стан Республикасының қ олданыстағ ы заң намасының талаптарын орындау мақ сатында жә не мыналарды назарғ а ала отырып:

• Пайдаланушы аралас қ ұ қ ық объектісіне жататын туындыларды жария орындауды жү зеге асырады;
• Туындыларды жария орындау ү шін фонограммаларды шығ арушыларғ а жә не орындаушыларғ а жинауғ а, бө луге жә не тө леуге тиісті ө кілеттігі бар қ ұ қ ық иеленушілердің сыйақ ыларын ұ йымдастырады;
• осы Шарт Қ азақ стан Республикасының заң намасымен қ орғ алатын авторлық қ ұ қ ық объектілерін заң ды пайдалану мә селелерін қ озғ амайды жә не Пайдаланушыны ұ жымдық негізде авторлардың мү ліктік қ ұ қ ық тарын басқ ару жө ніндегі авторлардан немесе қ оғ амнан тиісті лицензияны алу қ ажеттілігінен босатпайды,

Ұ йым осы Шартпен айқ ындалғ ан жағ дайларда коммерциялық мақ саттарда жарияланғ ан эфирге жә не/немесе кабель бойынша хабарлама жолымен жә не Ұ йымның қ ұ қ ық иелену тізіліміне сә йкес осы фонограммаларда тіркелген орындауларын Қ азақ стан Республикасының аумағ ында пайдалануғ а айрық ша емес қ ұ қ ық тарды Пайдаланушығ а береді.Пайдаланушы коммерциялық мақ саттарда жарияланғ ан фонограммаларды кабель бойынша хабарламаны жү зеге асырады жә не Ұ йымғ а аталғ ан фонограммаларды эфирге беру ү шін сыйақ ыны тө лейді. Ұ йым ұ жымдық негізде тиісті қ ұ қ ық тарды басқ ару жө ніндегі ө кілеттіктерді беру туралы шарттарды жасағ ан Ұ йыммен осы фонограммаларда орындаулары тіркелген фонограммаларды шығ арушылардың жә не орындаушылардың пайдасына коммерциялық мақ саттарда жарияланғ ан фонограммалар мен орындауларды Пайдаланушының кабелі бойынша хабарлама ү шін сыйақ ыны жинауды жү зеге асырады.

Шарт:

· Пайдаланушының коммерциялық мақ саттарда жарияланғ ан фонограммалардан басқ а, ө зге аралас қ ұ қ ық объектілерін, сондай-ақ авторлық қ ұ қ ық объектілерін пайдаланумен байланысты туындайтын қ арым-қ атынастарына;

· фонограммаларды шығ арушылардың жә не орындаушылардың мү ліктік емес қ ұ қ ық тарына қ олданылмайды.

45.Авторлық шарт бойынша тараптардың қ ұ қ ық тары мен міндеттері жә не жауапкершілігі

Авторлық шартта:

1) туындыны пайдалану ә дiстерi (осы шарт бойынша берiлетiн нақ ты қ ұ қ ық тар);

2) қ ұ қ ық берiлетiн мерзiм мен аумақ;

3) сыйақ ы мө лшерi жә не (немесе) туындыны пайдаланудың ә рбiр ә дiсi ү шiн сыйақ ы мө лшерiн белгiлеу тә ртiбi, оны тө леудiң тә ртiбi мен мерзiмi, сондай-ақ тараптар осы шарт ү шiн маң ызды деп есептейтiн басқ а да жағ дайлар кө зделуге тиiс.

Авторлық шартта қ ұ қ ық тың берiлу мерзiмi туралы ереже болмағ ан жағ дайда, егер пайдаланушығ а бұ л жө нiнде шарттың бұ зылуына дейiн ү ш ай бұ рын жазбаша хабарланғ ан болса, автор шартты ол жасалғ ан кү ннен бастап бiр жыл ө ткен соң бұ за алады. Авторлық шартта қ ұ қ ық берiлетiн аумақ туралы ереже болмағ ан жағ дайда шарт бойынша берiлетiн қ ұ қ ық тың қ олданылуы Қ азақ стан Республикасының аумағ ымен шектеледi.Туындыны пайдалануғ а авторлық шарт бойынша тiкелей берiлмеген қ ұ қ ық тар берiлмедi деп саналады. Шарт жасалғ ан кезде белгiсiз болғ ан туындыны пайдалану қ ұ қ ық тары авторлық шарт мә селесi бола алмайды. Сыйақ ы туындыны тиiсiнше пайдалану ә дiсiне сә йкес тү сетiн табыс процентi тү рiнде авторлық шартта немесе, егер мұ ны туындының сипатынан немесе оны пайдалану ерекшелiктерiне байланысты жү зеге асыру мү мкiн болмаса, шартта кө рсетiлген сома тү рiнде не басқ аша тү рде белгiленедi. Авторлық шарт бойынша берiлген қ ұ қ ық тар, егер ол тек шартта тiкелей кө зделген болса, басқ а адамдарғ а тү гелдей немесе iшiнара берiлуi мү мкiн. Осы Заң ның 14 жә не 33-баптарында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, автордың болашақ та жасайтын туындыларын пайдалану қ ұ қ ық тары авторлық шарт мә селесi бола алмайды. Автордың болашақ та белгiлi бiр тақ ырыпта немесе белгiлi бiр салада туынды жасауына шек қ оятын авторлық шарт ережесi жарамсыз болып табылады. Осы Заң ережелерiне қ айшы келетiн авторлық шарт ережелерi жарамсыз болып табылады. Авторлық шарт жазбаша тү рде жасалуғ а тиiс. Туындыны мерзiмдi баспасө зде пайдалану туралы авторлық шарт ауызша тү рде жасалуы мү мкiн. Электрондық нысанда жасалғ ан туындылардың, соның iшiнде ЭЕМ-ге жә не деректер базасына арналғ ан бағ дарламаның даналарын сату кезiнде, сондай-ақ кө пшiлiк пайдаланушыларғ а оны пайдалануғ а рұ қ сат беру кезiнде оларғ а Қ азақ стан Республикасының заң дарында белгiленген ө зге де шарт нысандары мен оларды жасасу тә ртiбiн қ олдануғ а болады. Авторлық шартта кө рсетiлген мiндеттердi орындамағ ан немесе тиiсiнше орындамағ ан тарап екiншi тарапқ а келтiрiлген залалды, соның iшiнде алынбағ ан пайдасын ө теуге мiндеттi.

46.Сабақ тас қ ұ қ ық.Субъектілері, объектілері, қ олдану мерзімдері.

47. Патент қ ұ қ ығ ы интеллектуальдық меншік қ ұ қ ығ ының институты ретінде

Қ азақ станның социалистік жү йеден нарық тық экономикағ а ауысуы санаткерлік ең бек нә тижелерін қ орғ ау жә не қ ұ қ ық тық қ атынастарды реформалауды талап етті. Осы кезең нен бастап, заң нама мен кү нделікті тұ рмысқ а «интеллектуалдық меншік», «ө неркә сіптік меншік», «патент», «патент иеленуші», «айрық ша қ ұ қ ық» ұ ғ ымдары енді. Егер ө згерістердің мә ніне қ ысқ аша тоқ талар болсақ, кең естік кезең дегі авторлық куә лік орнына ө неркә сіп меншігі объектілерін қ орғ ау жө ніндегі бү кіл ә лем танығ ан патент жү йесі келді. Кең естік ө нертабыс қ ұ қ ығ ының негізгі ерекшелігі - ө нертабушы автор ө з қ ұ қ ығ ын, кө бінесе, авторлық куә лікпен рә сімдейтін, кейбіреулері Мә скеуде, бү кіл Кең ес Одағ ы бойынша жалғ ыз Мемкомө нертабыс патент ведомствосында жарияланатын, сонан кейін кез келген адам аз сыйақ ы тө леу арқ ылы ө нертабысты ө з иелігіне жаратып жататын. Енді қ ұ қ ық иеленушінің келісімінсіз ешбір жан ө нертабысты, пайдалы модельды немесе тауао таң басын пайдалана алмайды. Қ ұ қ ық иеленушінің рұ қ саты, кө бінесе, сыйақ ы тө леу жә не лицензиялық шарт жасасу жолымен ғ ана пайдалану жолғ а қ ойылғ ан. Бұ л қ ұ қ ық «айрық ша қ ұ қ ық» деп аталады. Жә не ол Қ Р АК-нің 125, 964-баптарымен бекітілген. Сө йтіп, ө неркә сіптік меншік объектілерін қ ұ қ ық тық қ орғ ау қ ағ идалары тү бірімен ө згерген, демек, жаң а қ атынастар бү тіндей ө згеше қ ұ қ ық тық базаны қ алыптастыруды талап етті.1992 жылы Ұ лттық Патенттік ведомство патенттеудің бірегей жү йесін қ алыптастырды жә не оның қ ұ қ ық тық реттелуін Қ азақ стан Республикасының Патент Заң ында бекітті. Бұ л жү йені кейіннен Орталық Азия, Кавказдың кө птеген тә уелсіз мемлекеттері жә не Украина да қ олдады.

Патенттік қ ұ қ ық. Патентті беру жолымен — ө нертапкыштыктың — техникалық жә не басқ а шешімдерінің қ ұ қ ығ ын қ орғ ау жү йесін бекітетін қ ұ қ ық тық нормалардың жиынтығ ы. Патенттік қ ұ қ ық дербес сала болып саналмайды. Пагенттік қ ұ қ ық тың негізгі кө зі — ө нертапкыштық зияткерлік меншіктің басқ а нысандарымен байланысты қ ұ қ ық тық қ ағ ынастарды реттейтін арнайы зандар болып саналады.

Патент заң ы Осы Заң мен енеркә сіптік меншік объектілерін жасауғ а, қ ұ қ ық тық қ орғ ау мен пайдалануғ а байланысты мү ліктік, сондай-ақ оларғ а байланысты жеке мү ліктік емес қ атынастар реттеледі.Интеллектуалдық меншіктін ө зге объектілерін(селекциялық жетістіктер, интегралдық микротә сім топологиялары, тауар таң балары, қ ызмет кө рсету таң балары, тауар шығ арылатын жерлердін атаулары жә не басқ алар) қ орғ ау ө зге заң актілерімен реттеледі.

48. Патент қ ұ қ ығ ының қ айнар кө здерінің жалпы сипаттамасы.

Қ Р-ның патенттік заң ы 16 шілде 1999 жылы қ абылданғ ан.

Патент қ ұ қ ығ ының обьектілері: ө нертабыс, ө нерксіптік ү лгі, пайдалы модель. Патенттік қ ұ қ ық тың обьектісі болу ү шің ә рбір обьектінің патенттік қ абілеттілігі болуы тиіс. Ө нертабыс дегеніміз-ө ндірісте қ олдануғ а жарамды жаң а техникалық шешім. Ө нертабысқ а қ орғ ау қ ұ жатын беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - ө нертабысқ а ө тiнiм) бiр ө нертабысқ а немесе ө зара байланыстылығ ы ө нертапқ ыштық бiр ойды қ ұ райтын ө нертабыс тобына берiледi (ө нертабыс бiрлiгiнiң талабы).Пайдалы модель-жаң а жә не ө нертабыста қ олдануғ а болатын ө ндіріс қ ұ рал мен заттарын конструкциялық орындалуын жә не оғ ан қ орғ ау қ ұ қ ығ ын беретін техникалық шешім. Пайдалы модельге патент беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - пайдалы модельге ө тiнiм) бiр пайдалы модельге немесе байланыстылығ ы бiр ө нертапқ ыштық ойды қ ұ райтын пайдалы модельдер тобына (пайдалы модельдер бiрлiгiнiң талабы) қ атысты болуғ а тиiс.Ө неркә сіптік ү лгі- бұ йымның сыртқ ы тү рін белгілейтін жаң а тү пнұ сқ алық жә не ө неркә сіпте қ олдануғ а болатын қ ө ркемдік конструкциялық шешім.Ө неркә сiп ү лгiсiне патент беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - ө неркә сiп ү лгiсiне ө тiнiм) бiр ө неркә сiп ү лгiсiне немесе ө зара байланыстылығ ы ө неркә сiп ү лгiсiнiң бiрлiгi талабын қ анағ аттандыратын ө неркә сiп ү лгiлерi тобына қ атысты болуғ а тиiс.Ө неркә сiп ү лгiсiне ө тiнiмде: Ө нертабысты, пайдалы модельдi, ө неркә сiптiк ү лгiнi пайдалануғ а арналғ ан лицензиялық шарт пен қ осалқ ы лицензиялық шарт жазбаша нысанда жасалады жә не ол уә кiлеттi органда міндетті тү рде тiркелуге жатады. Жазбаша нысанды немесе тiркеу туралы талапты сақ тамау шарттың жарамсыздығ ына ә кеп соғ ады. Ө нертабыстарды, пайдалы модельдердi жә не ө неркә сiптiк ү лгiлердi қ орғ ау саласындағ ы уә кiлеттi мемлекеттiк орган (бұ дан ә рi - уә кiлеттi орган) - Қ азақ стан Республикасының Yкiметi айқ ындайтын жә не ө нертабыстарды, пайдалы модельдердi, ө неркә сiптiк ү лгілердi қ opғ ay саласындағ ы мемлекеттiк реттеудi жү зеге асыратын мемлекеттiк орган. Сараптама жасау ұ йымы Қ азақ стан Республикасының Ө нертабыстарының мемлекеттiк тiзiлiмiне, Қ азақ стан Республикасының Пайдалы модельдер мемлекеттiк тiзiлiмiне немесе Қ азақ стан Республикасының Ө неркә сiп ү лгiлерi мемлекеттік тiзiлiмiне тиiсiнше ө нертабысты, пайдалы модельдi немесе ө неркә сiп ү лгiсiн енгiзедi.

49. Патент қ ұ қ ығ ының қ ағ идалары.

Жаң ашылдық. Ө нертабыстың жаң алығ ы оның патент қ абілеттігінің негізгі жә не міндетті талабы болып табылады. Патент Заң ының 6-бабына сә йкес, егер ө нертабыс техника дең гейі туралы мә ліметтерден белгілі болмаса, жаң а болып табылады.

Ө нертапқ ыштық дең гей. Ө нертабыстың патентке қ абілеттілігінің келесі критерийі болып ө нертабыстың сапалық дең гейінің кө рсеткіші болып табылатын ө нертапқ ыштық дең гей саналады, себебі, оның кө мегімен ғ ылыми жә не техникалық погрескеиқ андай да бір зерттеменің ү лесі бағ алана алады.

Ө неркә сіптік қ олдануғ а жарамдылығ ы. Қ азақ стан Республикасының Патент Заң ының 6-бабына сә йкес, егер ө неркә сіпте, ауыл шаруашылығ ында, денсаулық сақ тауда жә не қ ызметтің басқ а да салаларында пайдалануғ а болса, ө нертабыс ө неркә сіпте пайдалануғ а жарамды деп танылады.

«Ө неркә сіпте қ олдануғ а жарамдылық» тү сінігі кенң мағ ынада қ олданылу қ ажеттілігін атап ө ту қ ажет, ол қ андай да бір техникалық пайдалануды максимальды тиімділігін мең земейді. Аталғ ан критерий міндеті мен мә ні ө нертапқ ыштық қ ызмет салаларының біреуінде қ олданылудың қ ағ идалық міндетін кө рсету.

50.Патент қ ұ қ ығ ы объектілерінің тү рлері

Патент қ ұ қ ығ ының обьектілері: ө нертабыс, ө нерксіптік ү лгі, пайдалы модоль. Ө нертабыс дегеніміз-ө ндірісте қ олдануғ а жарамды жаң а техникалық шешім. Ө нертабысқ а қ орғ ау қ ұ жатын беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - ө нертабысқ а ө тiнiм) бiр ө нертабысқ а немесе ө зара байланыстылығ ы ө нертапқ ыштық бiр ойды қ ұ райтын ө нертабыс тобына берiледi (ө нертабыс бiрлiгiнiң талабы).Пайдалы модель-жаң а жә не ө нертабыста қ олдануғ а болатын ө ндіріс қ ұ рал мен заттарын конструкциялық орындалуын жә не оғ ан қ орғ ау қ ұ қ ығ ын беретін техникалық шешім. Пайдалы модельге патент беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - пайдалы модельге ө тiнiм) бiр пайдалы модельге немесе байланыстылығ ы бiр ө нертапқ ыштық ойды қ ұ райтын пайдалы модельдер тобына (пайдалы модельдер бiрлiгiнiң талабы) қ атысты болуғ а тиiс.Ө неркә сіптік ү лгі- бұ йымның сыртқ ы тү рін белгілейтін жаң а тү пнұ сқ алық жә не ө неркә сіпте қ олдануғ а болатын қ ө ркемдік конструкциялық шешім.Ө неркә сiп ү лгiсiне патент беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - ө неркә сiп ү лгiсiне ө тiнiм) бiр ө неркә сiп ү лгiсiне немесе ө зара байланыстылығ ы ө неркә сiп ү лгiсiнiң бiрлiгi талабын қ анағ аттандыратын ө неркә сiп ү лгiлерi тобына қ атысты болуғ а тиiс.Ө неркә сiп ү лгiсiне ө тiнiмде: Ө нертабысты, пайдалы модельдi, ө неркә сiптiк ү лгiнi пайдалануғ а арналғ ан лицензиялық шарт пен қ осалқ ы лицензиялық шарт жазбаша нысанда жасалады жә не ол уә кiлеттi органда міндетті тү рде тiркелуге жатады. Жазбаша нысанды немесе тiркеу туралы талапты сақ тамау шарттың жарамсыздығ ына ә кеп соғ ады. Ө нертабыстарды, пайдалы модельдердi жә не ө неркә сiптiк ү лгiлердi қ орғ ау саласындағ ы уә кiлеттi мемлекеттiк орган (бұ дан ә рi - уә кiлеттi орган) - Қ азақ стан Республикасының Yкiметi айқ ындайтын жә не ө нертабыстарды, пайдалы модельдердi, ө неркә сiптiк ү лгілердi қ opғ ay саласындағ ы мемлекеттiк реттеудi жү зеге асыратын мемлекеттiк орган. Сараптама жасау ұ йымы Қ азақ стан Республикасының Ө нертабыстарының мемлекеттiк тiзiлiмiне, Қ азақ стан Республикасының Пайдалы модельдер мемлекеттiк тiзiлiмiне немесе Қ азақ стан Республикасының Ө неркә сiп ү лгiлерi мемлекеттік тiзiлiмiне тиiсiнше ө нертабысты, пайдалы модельдi немесе ө неркә сiп ү лгiсiн енгiзедi.

51.Ө нертабыс тү сінігі жә не белгілері, объектілері.

Белгілі бір ө нертабыс негізі болғ ан шығ армашылық тың дең гейін бағ алау қ ажет болғ андық тан, ө нертабыс тү сінігінің объективтік анық тамасын беру мү мкін емес. Сондық тан, Қ азақ стан Республикасының Патент Заң ында бұ л тү сініктің анық тамасы берілмеген, тек оғ ан қ ойылатын талаптар кө рсетілген:

жаң алығ ы;

ө нертапқ ыштық дең гейдің болуы;

ө неркә сіпте қ олдануғ а болатын техникалық шешімнің болуы.

Егер ө нертабыс осы аталғ ан талаптарғ а сай болса, онда оғ ан Қ азақ стан Республикасы Патент Заң ының 6-бабына сә йкес қ орғ ау қ амтамасыз етіледі. Алайда, ө нертабысты мә селенің шығ армашылық -техникалық шешімі ретінде анық талатын қ ұ былыс ретінде қ арастыру заң ды. «Техникалық шешім» термині техниканың ә р тү рлі салаларындағ ы қ ажеттіліктерді қ амтамасыз ету қ ұ ралыретінде, сонымен қ атар, мысалы, жаң а музыкалық аспап жасау арқ ылы ө нер; спорт кө мекші қ ұ ралдарын жасау арқ ылы спорт; жаң а емдеу ә дістерін, дә рі-дә рмектерді жасау арқ ылы медицина жә не т.б. салаларда кең мағ ынада қ олданылады. Осылай ауруды емдеу ә дістері техниканың жалпы тү сінігіне жатпайды. Бұ ғ ан қ арамастан, емдеудің терапиялық ә дістері емдеу қ ұ ралдарын нақ ты белгілеген мө лшерде, белгілі бір уақ ыт ішінде, белгілі бір кезектілікпен жә не т.б. қ олдануды мең зейтіндіктен, бұ л арқ ылы емдеу техникасы анық талады. Бұ л мағ ынада емдеу тә сілдері техникалық шешімретінде қ арастырылады. Осылай, ө нертабыс арқ ылы техника, ауыл шаруашылық, мә дениет, білім беру салаларындағ ы ә р тү рлі мә селелер ө з шешімін табады, бірақ бұ л жерде ө зге (экғ ономикалық, ә кімшілік, ұ йымдастырушылық т.б.) техникалық ә дістер мен қ ұ ралдар қ олданылмауы тиіс.

Ә рбір ө нертабыс белгілі бір объектіні, яғ ни қ оғ амдық қ ажеттілікті қ анағ аттандыра алатын техникалық қ ұ ралды сипаттайды. Ө нертабыс объектілерінің тү рлері қ ойылғ ан мақ сатқ а жету ү шін техникалық шешімдерде кө рсетілген қ ұ ралдарғ а тә уелді екендігі анық талады.

Ө нертабыс объектілерін нақ тылау патент иесінің қ ұ қ ық тары кө лемін анық тау заң мен қ орғ алатын ө нертабыстың пайдаланылуын бақ ылау мү мкіндігі ү шін қ ұ қ қ тық маң ызы зор.

Қ ұ рылғ ы - ө нертабыс объектісі ретінде. Ө нертабыс объектілері ретінде қ ұ рылғ ыларғ а конструкторлар мен бұ йымдар жатады. Кең істікте орналасқ ан бір-бірімен тығ ыз байланыстағ ы элементтер жү йесі қ ұ рылғ ы болып танылады. Бұ л машиналар – мысалы, «Қ ар жинаушы машина»; қ ұ рылғ ылар – «Магниттік ө ріс кө рсеткіші»; механизмдер – «Шарнир механизмы».

52.Патент қ ұ қ ығ ының қ орғ ау объектілері болып табылмайтын туындылар.

Патент қ ұ қ ығ ының обьектілері: ө нертабыс, ө нерксіптік ү лгі, пайдалы модоль. Ө нертабыс дегеніміз-ө ндірісте қ олдануғ а жарамды жаң а техникалық шешім. Ө нертабысқ а қ орғ ау қ ұ жатын беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - ө нертабысқ а ө тiнiм) бiр ө нертабысқ а немесе ө зара байланыстылығ ы ө нертапқ ыштық бiр ойды қ ұ райтын ө нертабыс тобына берiледi (ө нертабыс бiрлiгiнiң талабы).Пайдалы модель-жаң а жә не ө нертабыста қ олдануғ а болатын ө ндіріс қ ұ рал мен заттарын конструкциялық орындалуын жә не оғ ан қ орғ ау қ ұ қ ығ ын беретін техникалық шешім. Пайдалы модельге патент беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - пайдалы модельге ө тiнiм) бiр пайдалы модельге немесе байланыстылығ ы бiр ө нертапқ ыштық ойды қ ұ райтын пайдалы модельдер тобына (пайдалы модельдер бiрлiгiнiң талабы) қ атысты болуғ а тиiс.Ө неркә сіптік ү лгі- бұ йымның сыртқ ы тү рін белгілейтін жаң а тү пнұ сқ алық жә не ө неркә сіпте қ олдануғ а болатын қ ө ркемдік конструкциялық шешім.Ө неркә сiп ү лгiсiне патент беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - ө неркә сiп ү лгiсiне ө тiнiм) бiр ө неркә сiп ү лгiсiне немесе ө зара байланыстылығ ы ө неркә сiп ү лгiсiнiң бiрлiгi талабын қ анағ аттандыратын ө неркә сiп ү лгiлерi тобына қ атысты болуғ а тиiс.Ө неркә сiп ү лгiсiне ө тiнiмде: Ө нертабысты, пайдалы модельдi, ө неркә сiптiк ү лгiнi пайдалануғ а арналғ ан лицензиялық шарт пен қ осалқ ы лицензиялық шарт жазбаша нысанда жасалады жә не ол уә кiлеттi органда міндетті тү рде тiркелуге жатады. Жазбаша нысанды немесе тiркеу туралы талапты сақ тамау шарттың жарамсыздығ ына ә кеп соғ ады. Ө нертабыстарды, пайдалы модельдердi жә не ө неркә сiптiк ү лгiлердi қ орғ ау саласындағ ы уә кiлеттi мемлекеттiк орган (бұ дан ә рi - уә кiлеттi орган) - Қ азақ стан Республикасының Yкiметi айқ ындайтын жә не ө нертабыстарды, пайдалы модельдердi, ө неркә сiптiк ү лгілердi қ opғ ay саласындағ ы мемлекеттiк реттеудi жү зеге асыратын мемлекеттiк орган. Сараптама жасау ұ йымы Қ азақ стан Республикасының Ө нертабыстарының мемлекеттiк тiзiлiмiне, Қ азақ стан Республикасының Пайдалы модельдер мемлекеттiк тiзiлiмiне немесе Қ азақ стан Республикасының Ө неркә сiп ү лгiлерi мемлекеттік тiзiлiмiне тиiсiнше ө нертабысты, пайдалы модельдi немесе ө неркә сiп ү лгiсiн енгiзедi.

53.Пайдалы модель патент қ ұ қ ығ ының объектісі ретінде.

Патент қ ұ қ ығ ының обьектілері: ө нертабыс, ө нерксіптік ү лгі, пайдалы модоль. Ө нертабыс дегеніміз-ө ндірісте қ олдануғ а жарамды жаң а техникалық шешім. Ө нертабысқ а қ орғ ау қ ұ жатын беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - ө нертабысқ а ө тiнiм) бiр ө нертабысқ а немесе ө зара байланыстылығ ы ө нертапқ ыштық бiр ойды қ ұ райтын ө нертабыс тобына берiледi (ө нертабыс бiрлiгiнiң талабы).Пайдалы модель-жаң а жә не ө нертабыста қ олдануғ а болатын ө ндіріс қ ұ рал мен заттарын конструкциялық орындалуын жә не оғ ан қ орғ ау қ ұ қ ығ ын беретін техникалық шешім. Пайдалы модельге патент беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - пайдалы модельге ө тiнiм) бiр пайдалы модельге немесе байланыстылығ ы бiр ө нертапқ ыштық ойды қ ұ райтын пайдалы модельдер тобына (пайдалы модельдер бiрлiгiнiң талабы) қ атысты болуғ а тиiс.Ө неркә сіптік ү лгі- бұ йымның сыртқ ы тү рін белгілейтін жаң а тү пнұ сқ алық жә не ө неркә сіпте қ олдануғ а болатын қ ө ркемдік конструкциялық шешім.Ө неркә сiп ү лгiсiне патент беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - ө неркә сiп ү лгiсiне ө тiнiм) бiр ө неркә сiп ү лгiсiне немесе ө зара байланыстылығ ы ө неркә сiп ү лгiсiнiң бiрлiгi талабын қ анағ аттандыратын ө неркә сiп ү лгiлерi тобына қ атысты болуғ а тиiс.Ө неркә сiп ү лгiсiне ө тiнiмде: Ө нертабысты, пайдалы модельдi, ө неркә сiптiк ү лгiнi пайдалануғ а арналғ ан лицензиялық шарт пен қ осалқ ы лицензиялық шарт жазбаша нысанда жасалады жә не ол уә кiлеттi органда міндетті тү рде тiркелуге жатады. Жазбаша нысанды немесе тiркеу туралы талапты сақ тамау шарттың жарамсыздығ ына ә кеп соғ ады. Ө нертабыстарды, пайдалы модельдердi жә не ө неркә сiптiк ү лгiлердi қ орғ ау саласындағ ы уә кiлеттi мемлекеттiк орган (бұ дан ә рi - уә кiлеттi орган) - Қ азақ стан Республикасының Yкiметi айқ ындайтын жә не ө нертабыстарды, пайдалы модельдердi, ө неркә сiптiк ү лгілердi қ opғ ay саласындағ ы мемлекеттiк реттеудi жү зеге асыратын мемлекеттiк орган. Сараптама жасау ұ йымы Қ азақ стан Республикасының Ө нертабыстарының мемлекеттiк тiзiлiмiне, Қ азақ стан Республикасының Пайдалы модельдер мемлекеттiк тiзiлiмiне немесе Қ азақ стан Республикасының Ө неркә сiп ү лгiлерi мемлекеттік тiзiлiмiне тиiсiнше ө нертабысты, пайдалы модельдi немесе ө неркә сiп ү лгiсiн енгiзедi.

54.Ө ндірістік ү лгі патент қ ұ қ ығ ының объектісі ретінде.

Патенттік қ ұ қ ық (ағ ылш. patent right;) Патентті беру жолымен — ө нертапкыштыктың — техникалық жә не басқ а шешімдерінің қ ұ қ ығ ын қ орғ ау жү йесін бекітетін қ ұ қ ық тық нормалардың жиынтығ ы. Патенттік қ ұ қ ық дербес сала болып саналмайды. Пагенттік қ ұ қ ық тың негізгі кө зі — ө нертапкыштық зияткерлік меншіктің басқ а нысандарымен байланысты қ ұ қ ық тық қ ағ ынастарды реттейтін арнайы зандар болып саналады.

Патент заң ы (ағ ылш. patent law;) Осы Заң мен енеркә сіптік меншік объектілерін жасауғ а, қ ұ қ ық тық қ орғ ау мен пайдалануғ а байланысты мү ліктік, сондай-ақ оларғ а байланысты жеке мү ліктік емес қ атынастар реттеледі.

Интеллектуалдық меншіктін ө зге объектілерін (селекциялық жетістіктер, интегралдық микротә сім топологиялары, тауар таң балары, қ ызмет кө рсету таң балары, тауар шығ арылатын жерлердін атаулары жә не басқ алар) қ орғ ау ө зге заң актілерімен реттеледі.

Патент қ ұ қ ығ ының обьектілері: ө нертабыс, ө нерксіптік ү лгі, пайдалы модоль. Ө нертабыс дегеніміз-ө ндірісте қ олдануғ а жарамды жаң а техникалық шешім. Ө нертабысқ а қ орғ ау қ ұ жатын беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - ө нертабысқ а ө тiнiм) бiр ө нертабысқ а немесе ө зара байланыстылығ ы ө нертапқ ыштық бiр ойды қ ұ райтын ө нертабыс тобына берiледi (ө нертабыс бiрлiгiнiң талабы).Пайдалы модель-жаң а жә не ө нертабыста қ олдануғ а болатын ө ндіріс қ ұ рал мен заттарын конструкциялық орындалуын жә не оғ ан қ орғ ау қ ұ қ ығ ын беретін техникалық шешім. Пайдалы модельге патент беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - пайдалы модельге ө тiнiм) бiр пайдалы модельге немесе байланыстылығ ы бiр ө нертапқ ыштық ойды қ ұ райтын пайдалы модельдер тобына (пайдалы модельдер бiрлiгiнiң талабы) қ атысты болуғ а тиiс.Ө неркә сіптік ү лгі- бұ йымның сыртқ ы тү рін белгілейтін жаң а тү пнұ сқ алық жә не ө неркә сіпте қ олдануғ а болатын қ ө ркемдік конструкциялық шешім.Ө неркә сiп ү лгiсiне патент беруге ө тiнiм (бұ дан ә рi - ө неркә сiп ү лгiсiне ө тiнiм) бiр ө неркә сiп ү лгiсiне немесе ө зара байланыстылығ ы ө неркә сiп ү лгiсiнiң бiрлiгi талабын қ анағ аттандыратын ө неркә сiп ү лгiлерi тобына қ атысты болуғ а тиiс.Ө неркә сiп ү лгiсiне ө тiнiмде: Ө нертабысты, пайдалы модельдi, ө неркә сiптiк ү лгiнi пайдалануғ а арналғ ан лицензиялық шарт пен қ осалқ ы лицензиялық шарт жазбаша нысанда жасалады жә не ол уә кiлеттi органда міндетті тү рде тiркелуге жатады. Жазбаша нысанды немесе тiркеу туралы талапты сақ тамау шарттың жарамсыздығ ына ә кеп соғ ады. Ө нертабыстарды, пайдалы модельдердi жә не ө неркә сiптiк ү лгiлердi қ орғ ау саласындағ ы уә кiлеттi мемлекеттiк орган (бұ дан ә рi - уә кiлеттi орган) - Қ азақ стан Республикасының Yкiметi айқ ындайтын жә не ө нертабыстарды, пайдалы модельдердi, ө неркә сiптiк ү лгілердi қ opғ ay саласындағ ы мемлекеттiк реттеудi жү зеге асыратын мемлекеттiк орган.

55.Патент қ ұ қ ығ ының субъектілері.

Патенттік қ ұ қ ық (ағ ылш. patent right;) Патентті беру жолымен — ө нертапкыштыктың — техникалық жә не басқ а шешімдерінің қ ұ қ ығ ын қ орғ ау жү йесін бекітетін қ ұ қ ық тық нормалардың жиынтығ ы. Патенттік қ ұ қ ық дербес сала болып саналмайды. Пагенттік қ ұ қ ық тың негізгі кө зі — ө нертапкыштық зияткерлік меншіктің басқ а нысандарымен байланысты қ ұ қ ық тық қ ағ ынастарды реттейтін арнайы зандар болып саналады.

«Салық жә не бюджетке тө ленетін басқ а да міндетті тө лемдер туралы (Салық кодексі)» Қ азақ стан Республикасының 2008 жылғ ы 10 желтоқ сандағ ы № 99-IV Кодексінің 74-б. сә йкес Салық тө леушінің (салық агентінің) салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ ру (ұ зарту, қ айта бастау) туралы салық тық ө тініш негізінде, осы бапта белгіленген тә ртіппен:
1) салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ руғ а;
2) салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ ру мерзімін ұ зартуғ а қ ұ қ ығ ы бар.
Патент негізінде арнаулы салық режимін қ олданатын дара кә сіпкер қ ызметін тоқ тата тұ рғ ан жағ дайда, орналасқ ан жері бойынша салық органына патенттің қ олданылу мерзімі біткенге дейінгі алдағ ы кезең ге салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ ру (ұ зарту, қ айта бастау) туралы салық тық ө тініш береді. Салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ ру мерзімі, оны ұ зарту ескеріле отырып, осы Кодекстің 46-бабында белгіленген мерзімнен аспауғ а тиіс.
Салық органының салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ ру туралы шешімі салық тық ө тініш берілген кү нге уә кілетті орган белгілеген нысан бойынша шығ арылады.
Салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ ру туралы шешім салық тө леушіге немесе оның ө кіліне жеке ө зіне қ олын қ ойдыра отырып немесе жө нелту жә не алу фактісін растайтын ө зге тә сілмен тапсырылады.
Салық есептiлiгiн табыс етудi тоқ тата тұ рудан бас тарту туралы шешiм ө тініш берілген кү ні салық тө леушінің (салық агентінің) салық берешегі, міндетті зейнетақ ы жарналары, міндетті кә сіптік зейнетақ ы жарналары, ә леуметтік аударымдар бойынша берешегі болғ ан немесе салық тө леуші (салық агенті) осы баптың 1-тармағ ында кө рсетілген салық есептілігін табыс етпеген жағ дайда қ абылданады.Салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ ру туралы шешім салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ ру туралы салық тық ө тініште кө рсетілген кү ннен бастап қ ызметін қ айта бастау кү ніне дейінгі кезең де патент алу ү шін есеп-қ исап табыс етпеуге негіз болып табылады.
Салық тө леуші, егер осы бапта ө згеше белгіленбесе, қ ызметін тоқ тата тұ ру мерзімі аяқ талғ аннан кейін қ ызметін қ айта бастағ ан болып танылады.
Салық тө леуші салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ рудың ағ ымдағ ы кезең і аяқ талғ ан кү ннен кешіктірмей салық органына салық есептілігін табыс етуді тоқ тата тұ ру (ұ зарту, қ айта қ алпына келтіру) туралы салық тық ө тініш беруге қ ұ қ ылы. Мұ ндай ө тініш онда кө рсетілген қ ызметті қ айта бастау кү ніне дейін патент қ ұ нының есеп-қ исабын табыс етпеуге негіз болып табылады.
Салық тө леуші қ ызметін қ айта бастағ ан кү ннен бастап алдағ ы кезең ге патент қ ұ нының есеп-қ исабын салық органдарына беру арқ ылы қ ызметін тоқ тата тұ ру мерзімі аяқ талғ анғ а дейін қ ызметін қ айта бастауғ а қ ұ қ ылы.

56.Тауарлар мен қ ызметтер азаматтық айналымының қ атысушыларын дараландыру қ ұ ралдарын қ ұ қ ық тық қ орғ ау.

Тауарлар, жұ мыстар немесе қ ызметтердің азаматтық айналымына қ атысушыларды дараландыру қ ұ ралдарына қ ұ қ ық тар санкцияланбағ ан пайдаланудан қ орғ ау ү шін тіркелуі мү мкін.

Адам ойының жә не қ ызметінің ә р ө німі ө зіндік қ ұ ндылық қ а ие. Ә р азамат ө з ө нертабысына, ғ ылым, ә дебиет жә не ө нер туындысына, интеллектуалдық қ ызметтің ө зге де нә тижелеріне заң ды қ ұ қ ық қ а ие (Қ Р Азаматтық кодексінің 14-бабы). Осы мақ алада интеллектуалдық меншікке не жататынын жә не оны қ алай қ орғ ауғ а болатынын білесіз.

Интеллектуалдық меншік – жә не бұ л тауарлар, жұ мыстар немесе қ ызметтердің азаматтық айналымына қ атысушыларды дараландыру қ ұ ралдары жә не зияткерлік шығ армашылық қ ызметтің нә тижелері. Басқ аша айтқ анда интеллектуалдық меншік екі тү рге бө лінеді: бірінші – бұ л ө нер туындысы, шығ армашылық жә не ғ ылыми ә зірлемелер, ноу-хау, екінші тү рі компания немесе тұ лғ а басқ алардан ерекшелене алатын тауарлық белгілер, логотип, ұ ран жә не т.б. Бұ л сияқ ты сыныптамаАзаматтық кодекстің 961-бабында кө рсетілген.

Азаматтық айналымғ а қ атысушыларды, тауарларды, жұ мыстарды немесе қ ызмет кө рсетулердi дараландыру қ ұ ралдарына:

· фирмалық атаулар;

· тауарлық белгiлер (қ ызмет кө рсету белгiлерi);

· тауарлар шығ арылатын жерлердің атаулары (шығ атын жерін кө рсету);

осы Кодексте жә не заң актілерінде кө зделген реттерде азаматтық айналымғ а қ атысушылардың, тауарлар мен қ ызмет кө рсетулердiң басқ а да дараландыру қ ұ ралдары (логотип, ұ ран) жатады.

Тұ тынушылардың қ ұ қ ық тарын қ орғ ау жекелеген қ ұ қ ық тар салаларында да бекітілген еді. Алайда, экономиканы монополиялау жағ дайында тауарлар мен қ ызметтердің ерекше ә ртү рлілігінің пайда болулары, жарнамалаудың қ уатты қ ұ ралдарының ө мірге келуі, тұ тынушылардың бұ рыннан бар қ ұ қ ық тық қ орғ ау қ ұ ралдарының жеткілікті емес екендігін кө рсетті. Дамығ ан нарық ты қ орғ ауғ а тікелей қ атысты арнайы нормативтік актілердің шығ уы осы себептерге байланысты еді.

Оғ ан мыналарды жатқ ызуғ а болады: Францияда – сауда мен игі қ ызметтер кө рсету кезіндегі алдау мен жалғ андық туралы Заң (1905), «қ ардан қ ала тұ рғ ызу» қ ағ идасының сауда туралы Заң (1953), «алдамшы жарнамаларды болғ ызбау» туралы Заң (1935); Данияда – тауарды сатып алу-сату келісімі туралы Заң (1906), тауарды таң балап жә не бағ асын кө рсету туралы Заң (1977), тұ тынушылармен жасалғ ан келісімдердің ә рқ илы тү рлері туралы Заң (1978); Ұ лыбританияда – тұ тынушылардың қ ауіпсіздігі туралы Заң (1978), келісімдердің арамдық жағ дайлары туралы Заң (1977), шектеуші сауда тә жірибесі туралы Заң (1956) жә не басқ алар.

57. Тауарлар мен қ ызметтер азаматтық айналымының қ атысушыларын дараландыру қ ұ ралдарын қ ұ қ ық тық қ орғ ау туралы заң намалар.

Тауар таң баларын, қ ызмет кө рсету таң баларын жә не тауар шығ арылғ ан жерлердiң атауларын қ ұ қ ылық қ орғ ау

1. Тауар таң баларын, қ ызмет кө рсету таң баларын жә не тауар шығ арылғ ан жердiң атауын пайдалану қ ұ қ ығ ы Заң мен қ орғ алады.

2. Қ азақ стан Республикасында тауар таң баларын, қ ызмет кө рсету таң баларын жә не тауар шығ арылғ ан жерлердiң атауларын қ ұ қ ылық қ орғ ау оларды осы Заң да белгiленген тә ртiппен тiркеу жә не куә лiк беру негiзiнде немесе Қ азақ стан Республикасының халық аралық шарттарына сә йкес берiледi.

3. Тауар таң баларын жә не қ ызмет кө рсету таң баларын қ ұ қ ылық қ орғ ау шаруашылық жү ргiзушi кез келген субъектiге берiлуi мү мкiн.

Шаруашылық жү ргiзушi субъект ө зi шығ аратын барлық тауарлар (кө рсететiн қ ызметi) ү шiн бiр тауар таң басын немесе тү рлi сапалық сипаты бар ә р алуан тауар тү рлерi (кө рсететiн қ ызметi) немесе тауарлар ү шiн бiрнеше тауар таң басын иелене алады.

4. Тауар таң балары мен қ ызмет кө рсету таң баларын немесе соғ ан шектесiп кету дә режесiне дейiн ұ қ сас таң баны бiртектес тауарлар мен қ ызмет кө рсетуге қ атысты шаруашылық айналымына рұ қ сатсыз енгiзу ол белгiлер иесiнiң айрық ша қ ұ қ ығ ын бұ зу болып табылады.

Заң да пайдаланылатын ұ ғ ымдар

" Тауар таң басы жә не қ ызмет кө рсету таң басы" (бұ дан ә рi - " тауар таң басы") - шаруашылық жү ргiзушi бiр субъектiнiң тауарлары мен кө рсететiн қ ызметiн шаруашылық жү ргiзушi басқ а субъектiнiң бiртектес тауарлары мен кө рсететiн қ ызметiнен ажырату ү шiн қ олданылатын тiркелген сө здiк, бейнелiк, кө лемдiк немесе басқ а да таң ба;

" Ұ жымдық тауар таң басы" - одақ тың, шаруашылық қ ауымдастығ ының, концерннiң немесе ө зге де бiрлестiктiң (бұ дан ә рi - бiрлестiк) сапасы немесе ө зге де сипаттамалары бiрың ғ ай етiп шығ арылатын немесе ө ткiзiлетiн тауарларды белгiлеуге арналғ ан тауар таң басы;

" Тауар шығ арылғ ан жер атауы" - тауардың ерекше қ асиеттерi тек қ ана немесе негiзiнен оны шығ аратын жермен (табиғ и жағ дайларымен немесе адам факторларымен не табиғ и жағ дайлары жә не адам факторларымен бiр мезгiлде) байланысты тауар белгiлеуге пайдаланылатын географиялық объект атауы;

58. Дараландыру қ ұ ралдарының тү рлері.

Тауарлар, жұ мыстар немесе қ ызметтердің азаматтық айналымына қ атысушыларды дараландыру қ ұ ралдарына қ ұ қ ық тар санкцияланбағ ан пайдаланудан қ орғ ау ү шін тіркелуі мү мкін.

Адам ойының жә не қ ызметінің ә р ө німі ө зіндік қ ұ ндылық қ а ие. Ә р азамат ө з ө нертабысына, ғ ылым, ә дебиет жә не ө нер туындысына, интеллектуалдық қ ызметтің ө зге де нә тижелеріне заң ды қ ұ қ ық қ а ие (Қ Р Азаматтық кодексінің 14-бабы). Осы мақ алада интеллектуалдық меншікке не жататынын жә не оны қ алай қ орғ ауғ а болатынын білесіз.

Интеллектуалдық меншік болып табылатын не?

Интеллектуалдық меншік – жә не бұ л тауарлар, жұ мыстар немесе қ ызметтердің азаматтық айналымына қ атысушыларды дараландыру қ ұ ралдары жә не зияткерлік шығ армашылық қ ызметтің нә тижелері. Басқ аша айтқ анда интеллектуалдық меншік екі тү рге бө лінеді: бірінші – бұ л ө нер туындысы, шығ армашылық жә не ғ ылыми ә зірлемелер, ноу-хау, екінші тү рі компания немесе тұ лғ а басқ алардан ерекшелене алатын тауарлық белгілер, логотип, ұ ран жә не т.б. Бұ л сияқ ты сыныптама Азаматтық кодекстің 961-бабында кө рсетілген.

Интеллектуалдық шығ армашылық қ ызметтің нә тижелеріне мыналар жатады:

· ғ ылым, ә дебиет жә не ө нер туындылары;

· эфирлiк жә не кә бiлдiк хабар тарату ұ йымдарының орындаушылығ ы, қ ойылымдары, фонограммалары мен хабарлары;

· ө нертабыс, пайдалы ү лгілер, ө ндірістік ү лгілер;

· селекциялық жетістіктер;

· интегралдық микросызба топологиялары;

· ашылмағ ан ақ парат, оның iшiнде ө ндiрiс қ ұ пиялары (ноу-хау);

Азаматтық Кодексте немесе ө зге де НҚ А кө зделген реттерде интеллектуалдық шығ армашылық қ ызметтiң басқ а да нә тижелерi жатады.

Азаматтық айналымғ а қ атысушыларды, тауарларды, жұ мыстарды немесе қ ызмет кө рсетулердi дараландыру қ ұ ралдарына:

· фирмалық атаулар;

· тауарлық белгiлер (қ ызмет кө рсету белгiлерi);

· тауарлар шығ арылатын жерлердің атаулары (шығ атын жерін кө рсету);

осы Кодексте жә не заң актілерінде кө зделген реттерде азаматтық айналымғ а қ атысушылардың, тауарлар мен қ ызмет кө рсетулердiң басқ а да дараландыру қ ұ ралдары (логотип, ұ ран) жатады.

59. Фирмалық атау.

Заң ды тұ лғ аның фирмалық атауды бір ғ ана ө зі пайдалануғ а қ ұ қ ығ ы бар. Бө тен бір фирмалық атауды заң сыз пайдаланатын тұ лғ а фирмалық атаудың қ ұ қ ық иесінің талап етуі бойынша мұ ндай атауды пайдалануды тоқ татуғ а жә не келтірілген залалдардың орнын толтыруғ а міндетті.

Сонымен қ атар мұ нан бұ рын тіркелген заң ды тұ лғ аның фирмалық атауына ұ қ сас фирмалық атау пайдаланылмайды.

Заң ды тұ лғ а ә ділет органдарында тіркелген кү ннен бастап фирмалық атауды пайдалануғ а айрық ша қ ұ қ ығ ы бар.

Атап айтқ анда ресми бланкілер, баспа ө німдері, жарнама, маң дайшалар, проспектілер, есептер, тауарларда жә не олардың бумаларында жә не заң ды тұ лғ аларды дараландыру ү шін қ ажетті басқ а да жағ дайларда кө рсетеді.

Сонымен бірге қ олданыстағ ы заң намаларда атауларды пайдалануғ а қ атысты бірқ атар шектеулер бар. Заң ды тұ лғ аның атауында заң талаптарына немесе мораль қ алыптарына қ айшы келетін аттарды, егер жеке адамдардың есімдері қ атысушылардың есімдеріне сә йкес келмесе не қ атысушылар бұ л адамдардың есімін пайдалануғ а олардан (олардың мұ рагерлерінен) рұ қ сат алмаса, олардың есімдерін пайдалануғ а жол берілмейді.

Мемлекеттік органдар болып табылмайтын заң ды тұ лғ алардың фирмалық атауларында, қ ызмет кө рсету таң баларында, тауар таң баларында, Қ азақ стан Республикасының заң актілерінде, Президенті мен Ү кіметі актілерінде белгіленген Қ азақ стан Республикасы мемлекеттік органдарының ресми атауларына сілтемелерді пайдалануғ а тыйым салынады.

«Қ азақ стан Республикасындағ ы тіл туралы» Заң ғ а сә йкес мемлекеттік ұ йымдардың, олардың қ ұ рылымдық бө лімшелерінің атаулары мемлекеттік жә не орыс тілінде беріледі. Бірлескен, шетелдік ұ йымдардың атаулары мемлекеттік жә не орыс тілінде транслитерация арқ ылы беруге тиіс.

Коммерциялық заң ды тұ лғ алардың атауына келер болсақ қ олданыстағ ы заң намаларда арнайы регламенттелмеген.

Ал ендігі мә селе жарнамағ а байланысты. Жарнамаларда жү йелілік жоқ екендігі рас. Кейбір жарнамалардың мазмұ ны мен сауаты сын кө термейді. Қ азіргі таң да жарнамада бейбастық қ а жол берілуде. Жарнама мә селесі жергілікті атқ арушы органдардың қ ұ зіретінде.

60. Тауар нышанын, қ ызмет кө рсету белгісін, тауардың шық қ ан жерінің атауын азаматтық -қ ұ қ ық тық қ орғ ау ерекшеліктері

Ұ жымдық тауар белгісін тіркеуге ө тінім қ абылдауды; ә деттегі сараптама жү ргізуді; ө тінім материалдарына ө згерістер мен тү зетулер енгізуді; ө тінім берушінің бастамасы бойынша тауар белгісіне ө тінімдерді сыныптар бойынша бө луді; тауар белгісіне ө тінімді ұ жымдық тауар белгісіне қ айта ө згертуді жә не керісінше ө згертуді; Мадрид келісіміне сә йкес халық аралық ө тінімді қ абылдауды; тауарлар мен кө рсетілетін қ ызметтердің халық аралық жіктемесіне сә йкес тауарлар мен кө рсетілетін қ ызметтердің тізбесін дайындауды; халық аралық ө тінімге ө згерістер енгізу туралы ө тінішті салып жіберуді, ресімдеуді; ү шеуден асатын ә рбір сынып ү шін қ осымша ө тінімге сараптама жү ргізуді; ө тінім берілген кү ннен бастап алты айдан кейін толық сараптаманы жедел ә рі жылдамдатып жү ргізуді; тіркеуден алдын ала бас тарту туралы шешімге қ арсылық тарды қ арауды; сараптама шешіміне қ арсылық беру мерзімін ә рбір айғ а ұ зартып отыруды; сұ рау салуғ а жауап қ айтару мерзімін ә рбір айғ а ұ зартып отыруды; сұ рау салуғ а жауап қ айтарудың, тө лемнің, қ арсылық берудің ө тінім беруші ө ткізіп алғ ан мерзімін қ алпына келтіруді; тіркеу туралы мә ліметтерді жариялауды; қ орғ алатын тауар белгілерінің, қ ызмет кө рсету белгілерінің жә не тауар шығ арылғ ан жерлер атауларының мемлекеттік тізілімдеріне ө згерістер енгізуді; тауар шығ арылғ ан жердің атауын пайдалану қ ұ қ ығ ына арналғ ан тіркеудің, тауар белгісіне арналғ ан жә не ү шеуден асатын ә рбір сынып ү шін қ осымша тіркеудің қ олданылу мерзімін ұ зартуды; ұ зарту туралы мә ліметтерді жариялауды; кепіл шартына, бір немесе бір топ ө неркә сіптік меншік объектілеріне қ атысты кешенді кә сіпкерлік лицензия беру туралы шартқ а сараптама жү ргізуді; қ осымша келісімдерге сараптаманы жә не шарттарды тіркеу туралы мә ліметтерді жариялауды; мемлекеттік тізілімнен ү зінді кө шірмелер, анық тамалар беруді; тауар белгілерінің дерекқ орындағ ы белгілемелерді жә не іздестіру туралы есепті ұ сына отырып, тауарлар мен кө рсетілетін қ ызметтердің кө рсетілген сыныптарына қ атысты тіркеуге мә лімделген белгілемелерді алдын ала іздестіруді жү ргізуді; баспа жә не электрондық басылымдарды ө ткізуді жә не жариялауды қ оса алғ анда, тауар белгілерін, қ ызмет кө рсету белгілері мен тауар шығ арылғ ан жерлердің атауларын тіркеуге ө тінімдер қ абылдау жә не ө тінімдерге сараптама, тауар белгілеріне, қ ызмет кө рсету белгілеріне қ ұ қ ық тарды беру туралы шарттарғ а, лицензиялық (қ осалқ ы лицензиялық) шарттарғ а сараптама жү ргізу, қ орғ алатын тауар белгілерінің, қ ызмет кө рсету белгілерінің жә не тауар шығ арылғ ан жерлер атауларының мемлекеттік тізілімдерін жү ргізу жө ніндегі қ ызмет мемлекеттік монополияғ а жатады

61.Ә деттегі емес интеллектуальдық меншік объектілерінің жалпы сипаттамасы.

Кү нделікті ө мірімізде біз «интеллектуалдық меншік» немесе «интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ы» деген сө здерді жиі болмаса да естіп жатамыз. Егер бұ л сө здерге ден қ ойып кө ң іл аударар болсақ, оның мә ні терең де жатканын аң ғ арамыз. Интеллектуалдық ментттіктің нақ ты аның тамасы Қ азақ стан Республикасында қ олданылып жү рген заң дарда берілмесе де Қ азақ стан Республикасының Азаматтык кодексінің 125-бабында кө рсетілгендей: «Осы кодексте белгіленген реттер мен тә ртіп бойыніиа азаматтық немесе заң ды тұ лғ аның шығ армашылық интеллектуалдық қ ызме тінің нә тижелеріне жә не оларғ а тең естірілген заң ды тұ лғ аны дараландыру қ ұ ралдарына, жеке немесе заң ды тұ лғ аның ө зі орындайтын жұ мысының немесе қ ызметі ө німдеріне (фирмалық атау, тауар белгісі, қ ызмет кә рсету белгісі жә не т. б.) ерекше қ ұ қ ығ ы танылады». Мұ ны біз заң дық тұ рғ ыда бекітілген интеллектуалдық меншіктің анық тамасы ретінде қ абылдаймыз.

Интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ының объектілері алуам тү рлі болып келеді. Оларғ а мыналарды жатқ ызуғ а болады:

• интеллектуалдық қ ызметтің туындылары;

• ғ ылым, ә дебиет жә не ө нер туындылары;

• ө нертабыс, ү лгі, ө ндірістік ү лгілер;

• фирмалық атаулар;

• тауарлық белгілері жә не т. б.

Объектілерді интеллектуалдык шығ армашылык қ ызметтің нә тижесі жә не азаматтық айналымғ а қ атысушылардың даралану кұ ралы деп екіге бө ліп карастырут болады.

Жоғ арыда кө рсетілген интеллектуалдық шығ а