Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Топологияларды тiркеу.
|
|
1. Топологиялар авторы немесе ө зге қ ұ қ ық иеленушi Қ азпатентке тiркеуге ө тiнiм беру жолымен топологияларды тiркетуге қ ұ қ ылы.
2. Тiркеуге ө тiнiм беру топологияларды пайдаланғ ан, егер сондай болғ ан жағ дайда, кү ннен бастап екi жылдан аспайтын мерзiмде жү зеге асырылуы мү мкiн.
3. Тiркеуге ө тiнiм бiр топологияғ а қ атысты жә не онда:
1) топология атауына тiркеу сұ ралып отырғ ан автор жә не тұ лғ алар, сондай-ақ олардың мекен-жайлары немесе тұ ратын жерлерi, егер топологиялар пайдаланылғ ан болса, алғ ашқ ы пайдаланылғ ан кү нi кө рсетiлген тiркеуге ө тiнiшi;
2) рефератты қ оса алғ анда, топологияларды дә лме-дә л келтiрушi материалдары;
3) егер тiркеуге ө тiнiм ө кiл арқ ылы берiлсе, сенiмхаты;
4) тiркеу ү шiн ақ ы тө ленгенiн растайтын қ ұ жаты болуғ а тиiс.
Тiркеуге ө тiнiмдердi жасауғ а жә не ресiмдеуге қ ойылатын талаптарды Қ азпатент белгiлейдi.
4. Тiркеуге ө тiнiмдер тү скен соң Қ азпатент қ ажеттi қ ұ жаттардың бар екенiн жә не олардың Заң дағ ы баптың 3-тармағ ында кө рсетiлген талаптарғ а сай келуiн тексередi. Тексеру нә тижесi оң болғ ан жағ дайда, Қ азпатент топологияларды Интегралдық микротә сiмдер топологиялары мемлекеттiк тiзiлiмiне енгiзедi, ө тiнiм берушiге топологиялардың тiркелгенi туралы куә лiк бередi жә не тiркелген топологиялар туралы мә лiметтердi бюллетеньде жариялайды.
Қ азпатенттiң сұ рауы бойынша немесе жеке бастамасымен ө тiнiм берушi мә лiметтер бюллетеньде жарияланғ анғ а дейiн ө тiнiм материалдарын толық тыруғ а, нақ тылауғ а жә не тү зетуге қ ұ қ ылы.
Тiркеу тә ртiбi, тiркеу туралы куә лiк нысаны, онда кө рсетiлген мә лiметтер қ ұ рамы, сондай-ақ бюллетеньде жарияланатын мә лiметтер тiзiмiн Қ азпатент белгiлейдi.
5. Интегралдық микротә сiмдер топологиялары мемлекеттік тiзiлiмiне енгiзiлген мә лiметтер, керiсiнше екендiгi дә лелденгенше, шынайы болып есептеледi.
6. Топологияларды тiркеуге ө тiнiм қ абылдау, оларды тiркеу, куә лiктер беру жә не оларғ а қ атысушылардың қ ұ қ ық тары мен мiндеттерiнен туындайтын ө зге iс-ә рекеттердi қ амтитын Заң да кө зделген іс-ә рекеттердi жү зеге асырғ аны ү шiн Қ азпатент заң намағ а сә йкес ақ ы алады.
71. Топологияғ а қ ұ қ ық субъектiлерi.
Топологияларғ а берiлетiн авторлық:
1. Ө зiнiң шығ армашылық ең бегiмен топологиялар жасағ ан жеке тұ лғ а оның авторы болып танылады.
2. Егер топологияларды жасауғ а бiрнеше жеке тұ лғ а қ атысса, олардың бә рi оның авторлары (тең авторлары) болып есептеледi. Тең авторларғ а тиесiлi қ ұ қ ық тарды пайдалану тә ртiбi олардың арасындағ ы келiсiммен айқ ындалады.
3. Топологияларды жасауғ а жеке шығ армашылық ү лесiн қ оспағ ан, авторғ а тек техникалық, ұ йымдық немесе материалдық кө мек кө рсеткен не оғ ан жә не оны пайдалану қ ұ қ ығ ын ресімдеуге жә рдемдескен жеке тұ лғ алар автор ретiнде танылмайды.
4. Топологияларғ а авторлық қ ұ қ ық ажыратылмайтын жеке мү лiктiк емес қ ұ қ ық болып табылады жә не мерзiмi белгiленбей қ орғ алады.
Топологияларды пайдалануғ а айрық ша қ ұ қ ық
1. Топологияларды пайдалануғ а айрық ша қ ұ қ ық топологиялар авторына не Заң ның 8-бабында кө зделген жағ дайларда жұ мыс немесе тапсырыс берушiге немесе олардың қ ұ қ ық тық мұ рагерлерiне тиесiлi болады.
2. Қ ұ қ ық иеленушiнiң топологияларды ө з қ алауы бойынша кез келген тә сiлмен, атап айтқ анда, Заң ның 9-бабымен кө зделгеннен басқ а жағ дайларда, бұ л топологияларды басқ а адамдардың қ ұ қ ық иеленушiнiң тиiстi рұ қ сатынсыз пайдалануына тыйым салу қ ұ қ ығ ын қ оса алғ анда, осы топологиялы интегралды микротә сiмдер жасау жолымен пайдалануғ а қ ұ қ ығ ы бар.
3. Бiрнеше қ ұ қ ық иеленушiге тиесiлi айрық ша қ ұ қ ық ты пайдалану тә ртiбi олардың арасындағ ы келiсiммен айқ ындалады.
Мұ ндай келiсiм болмағ ан ретте олардың ә рқ айсысы қ орғ алатын топологияларды ө з қ алауы бойынша пайдалана алады, бiрақ қ алғ ан қ ұ қ ық -иеленушiлердiң келiсiмiнсiз оғ ан лицензия беруге немесе басқ а бiреуге айрық ша қ ұ қ ығ ын беруге қ ұ қ ысы жоқ.
72. Топологияғ а мү лiктiк жә не мү лiктiк емес қ ұ қ ық тар.
«Интегралдық микросхемалар топологияларын қ ұ қ ық тық қ орғ ау туралы»Қ азақ стан Республикасының 2001 жылғ ы 29 маусымдағ ы N 217 Заң ы.
Заң мен топологияларды жасауғ а, қ ұ қ ық тық қ орғ ауғ а жә не пайдалануғ а байланысты туындайтын мү лiктiк, сондай-ақ олармен байланысты жеке мү лiктiк емес қ атынастар реттеледi.
Топологияғ а айрық ша қ ұ қ ық - қ ұ қ ық иеленушiнiң топологияны ө з қ алауы бойынша кез келген ә дiспен пайдалануғ а мү ліктік қ ұ қ ығ ы. Топологияғ а айрық ша қ ұ қ ық ты топологияның авторы не осы Заң ның 9-бабында кө зделген жағ дайларда жұ мыс берушi немесе тапсырыс берушi немесе олардың қ ұ қ ық мирасқ орлары иеленедi. Топологияның бiрнеше авторы немесе ө зге де қ ұ қ ық иеленушiлер иеленетiн айрық ша қ ұ қ ық ты пайдалану тә ртiбi олардың арасындағ ы шартта белгiленедi. Мұ ндай шарт болмағ ан жағ дайда, олардың ә рқ айсысы қ орғ алатын топологияны ө з қ алауына қ арай пайдалана алады, бiрақ басқ а қ ұ қ ық иеленушiлердiң келiсiмiнсiз оғ ан лицензия беруге немесе айрық ша қ ұ қ ығ ын басқ а тұ лғ ағ а беруге қ ұ қ ығ ы жоқ. Қ ұ қ ық иеленушiнiң рұ қ сатынсыз мынадай iс-ә рекеттер жасау:
1) топологияның тү пнұ сқ алық болып табылмайтын бө лiгiн ғ ана кө шiрудi қ оспағ анда, оны интегралдық микросхемағ а енгiзу арқ ылы немесе ө зге де жолмен оны тұ тастай немесе оның бiр бө лiгiн кө шiру;
2) топологияны, осы топологиямен бiрге интегралдық микросхеманы немесе осындай интегралдық микросхемасы бар бұ йымды қ олдану.
73. Тауар нышанын, қ ызмет кө рсету белгісін, тауардың шық қ ан жерінің атауына қ ұ қ ық тар субъектілері.
Тауарлар, жұ мыстар немесе қ ызметтердің азаматтық айналымына қ атысушыларды дараландыру қ ұ ралдарына қ ұ қ ық тар санкцияланбағ ан пайдаланудан қ орғ ау ү шін тіркелуі мү мкін. Тауарлық белгіні немесе тауардың шығ арылғ ан жерінің атауын пайдалану деп тауарлық белгіні немесе тауардың шық қ ан жерінің атауын тауардың атауында немесе тауардың заттаң басында қ олдануды тү сінеді. Жалпы тауар белгілері жә не шығ арылғ ан орнының атауы дайындауда, сатуда, жарнамада жә не тіпті қ ұ қ ық иеленушінің ресми қ ұ жаттамасында пайдаланылуы мү мкін. Тауар белгісінің немесе тауардың орналасқ ан орнының атауын пайдалану қ ұ қ ығ ының иесі – кә сіпкерлік қ ызметті жү зеге асыратын жеке тұ лғ а немесе заң ды тұ лғ а - тауар белгісіне қ ұ қ ық қ а немесе тауардың шығ арылғ ан жерінің атауын пайдаланудың айрық ша қ ұ қ ығ ына ие. Азаматтық айналым, тауарлар, жұ мыстар немесе қ ызметтерге қ атысушыларды дараландыру қ ұ ралдарына мыналар жатады: фирмалық атауы; тауар белгілері (қ ызмет кө рсету белгілері); тауарлардың шық қ ан орнының атауы (шық қ ан орнын кө рсету); Осы Кодексте жә не заң намалық актілерде (ұ ран, логотип) кө зделген жағ дайларда тауарлар жә не қ ызметтердің азаматтық айналымына қ атысушыларды дараландырудың басқ а қ ұ ралдары.
74. Тауар нышанын, қ ызмет кө рсету белгісін, тауардың шық қ ан жерінің атауына қ ұ қ ық ты рә сімдеу.
1. Заң ның 25-бабының 2-тармағ ына сә йкес табиғ и жә не (немесе) адам факторларын қ оса алғ анда, географиялық ортағ а байланысты осы географиялық объектіде кә сіпкерлік қ ызметпен айналысатын жә не тауарлар ө ндіретін жеке жә не заң ды тұ лғ алар ө тінім беруге қ ұ қ ығ ы бар.2. Ө тінім Заң ның 28-бабына сә йкес сараптама жасау ұ йымына тікелей немесе почта не факсимильдік байланыс арқ ылы жіберіледі. Егер ө тінім факсимильдік байланыс арқ ылы жіберілсе, ол факспен келіп тү скен кү ннен бастап бір айдан кешіктірілмей қ ағ аз кө зіндегі тү пнұ сқ амен расталуғ а тиіс. Осы талаптар сақ талғ ан жағ дайында, факс арқ ылы келіп тү скен кү ні ө тінімнің келіп тү скен кү ні болып саналады. Егер ө тінім қ ұ жаттары кө рсетілген мерзім ө тіп кеткеннен кейін келіп тү ссе немесе факс арқ ылы берілгеннен оның айырмашылығ ы болса, бұ л жерде қ ұ жаттар олардың тү пнұ сқ асының келіп тү скен кү нінен бастап тіркеледі.3. Ө тінім мемлекеттік немесе орыс тілінде беріледі. Ө тінім мен оғ ан қ оса берілетін қ ұ жаттар егер басқ а тілде тапсырылса, онда олар мемлекеттік немесе орыс тілдеріндегі аудармасы болуғ а тиіс. Аударма ө тінімнің келіп тү скен кү нінен бастап екі айдан кешіктірілмей берілуі тиіс. 4. Ө тінім ү ш данада берілед
75.Тауар нышанын, қ ызмет кө рсету белгісін, тауардың шық қ ан жерінің атауына қ ұ қ ық мазмұ ны.
Тауарлар, жұ мыстар немесе қ ызметтердің азаматтық айналымына қ атысушыларды дараландыру қ ұ ралдарына қ ұ қ ық тар санкцияланбағ ан пайдаланудан қ орғ ау ү шін тіркелуі мү мкін. Тауарлық белгіні немесе тауардың шығ арылғ ан жерінің атауын пайдалану деп тауарлық белгіні немесе тауардың шық қ ан жерінің атауын тауардың атауында немесе тауардың заттаң басында қ олдануды тү сінеді. Жалпы тауар белгілері жә не шығ арылғ ан орнының атауы дайындауда, сатуда, жарнамада жә не тіпті қ ұ қ ық иеленушінің ресми қ ұ жаттамасында пайдаланылуы мү мкін. Тауар белгісінің немесе тауардың орналасқ ан орнының атауын пайдалану қ ұ қ ығ ының иесі – кә сіпкерлік қ ызметті жү зеге асыратын жеке тұ лғ а немесе заң ды тұ лғ а - тауар белгісіне қ ұ қ ық қ а немесе тауардың шығ арылғ ан жерінің атауын пайдаланудың айрық ша қ ұ қ ығ ына ие. Сараптама қ орытындылары негізінде қ ұ зыретті орган тауар шық қ ан жердің атауын тіркеу туралы немесе онымен пайдалану қ ұ қ ығ ын беруге шешім қ абылдайды. Мә лімденген белгі, ө тінімнің басқ а да материалдарының жә не оғ ан қ осымша берілетін осы Нұ сқ аулық тың талаптарына сә йкес келген жағ дайда, уә кілетті орган тауар шығ арылғ ан жердің атауына пайдалану қ ұ қ ығ ын беру жә не/немесе тіркеу туралы шешімін қ абылдайды. Тауар шық қ ан жер атауы Тізілімде тіркеуден ө ткен жағ дайда, сондай-ақ ө тінім материалдарының осы Нұ сқ аулық талаптарының 6 тармағ ына, соның ішінде осы Нұ сқ аулық тың белгіленген талаптарына сә йкес келген жағ дайда, осығ ан дейін тіркеуден ө ткен тауар шық қ ан жердің атауын пайдалану қ ұ қ ығ ын беру туралы шешімін қ абылдайды. Тауар шық қ ан жердің атауын пайдалану қ ұ қ ығ ын беру жә не (немесе) тіркеу туралы шешімінде тө мендегідей мә ліметтер келтіріледі: пайдалану қ ұ қ ығ ын беру қ атысындағ ы белгіге, тауар шық қ ан жердің атауы ретінде тіркелетін; тауар шық қ ан жер атауына пайдалану қ ұ қ ығ ы берілетін, тұ лғ а туралы мә ліметтер; ө тінімнің тү скен кү ні; тауар тү рі; тауар шық қ ан жердің атауын пайдалану қ ұ қ ығ ы берілетін жә не/немесе тіркелетін, тауардың ерекше қ асиеттерін сипаттау.
76.Тауар нышанын, қ ызмет кө рсету белгісін, тауардың шық қ ан жерінің атауына қ ұ қ ық тардың тоқ татылуы.
Егер сараптама кезінде мә лімденген белгі, Заң ның 27 жә не 29 баптарымен белгіленген талаптарына сә йкес жауап бермесе, сондай-ақ ө тінім жә не оғ ан қ осымша берілген қ ұ жаттар осы Нұ сқ аулық тың талаптарына қ айшы толтырылғ ан жағ дайда, қ ұ зыретті орган тауар шық қ ан жердің атауын пайдалану қ ұ қ ығ ын тіркеуден бас тарту туралы шешім қ абылдайды. Егер сараптама кезінде мә лімденген белгі Тізілімде тіркелгені анық талғ ан жағ дайда, ал ө тінім жә не оғ ан қ осымша берілген қ ұ жаттар белгіленген талаптарғ а, сондай-ақ осы Нұ сқ аулық тың 6 тармағ ымен белгіленген талаптарғ а қ айшы толтырылғ ан жағ дайда, уә кілетті орган тауар шық қ ан жердің атауын пайдалану қ ұ қ ығ ын тіркеуден бас тарту туралы шешімін қ абылдайды. Тауар шық қ ан жердің атауын пайдалану қ ұ қ ығ ын тіркеу жә не беруден бас тарту туралы шешімінде тіркеуден бас тарту себептері кө рсетіледі. Ө тінім беруші тіркеуден бас тарту шешімі жіберілген кү ннен бастап ү ш ай ішінде Заң ның 31 бабы 2 тармағ ы негізінде сараптама жасау ұ йымына сараптаманың шешімін қ айта қ арау туралы ө тінішімен дә лелді қ арсылық ұ сыну қ ұ қ ылы. Сараптаманың қ айталама шығ арылғ ан шешімімен келіспеген жағ дайда, ө тінім беруші Заң ның 12 бабының 5 тармағ ымен қ аралғ ан тә ртіпте қ арсылық білдіру қ ұ қ ығ ы бар.
77.Қ осавторлық.
1. Екi немесе одан да кө п адамның (тең авторлардың) бiрлескен шығ армашылық ең бегiмен жасалғ ан туындының авторлық қ ұ қ ығ ы, мұ ндай туындының бө лiнбес бiртұ тас болуына немесе ә рқ айсысы ө з алдына жеке мә нге ие бө лiмдерден тұ ратындығ ына қ арамастан, тең авторларғ а тиесiлi болады.
Егер туындының бiр бө лiгiн осы туындының басқ а бө лiктерiне қ арамастан пайдалану мү мкiн болса, бұ л бө лiгi дербес мә нi бар туынды деп танылады.
Егер тең авторлар арасындағ ы келiсiмде ө згеше кө зделмесе, олардың ә рқ айсысы туындының дербес мә нi бар ө зi жасағ ан бө лiгiн ө з қ алауы бойынша пайдалануғ а қ ұ қ ылы.
2. Тұ тас алғ анда туындыны пайдалану қ ұ қ ығ ы тең авторларғ а ортақ. Тең авторлардың ө зара қ атынастары олардың арасында жасалғ ан келiсiм арқ ылы белгiленуi мү мкiн. Егер тең авторлардың туындысы бө лiнбейтiн бiртұ тас дү ние болса, тең авторлардың бiр де бiрiнiң туындыны пайдалануғ а жеткiлiктi негiздерi болмайынша тыйым салуғ а қ ұ қ ығ ы жоқ.
3.Тең авторлардың ә рқ айсысы ө з атынан, соның iшiнде, басқ а тең авторлардың рұ қ сатын алмастан, егер олардың арасында келiсiммен ө згеше кө зделмесе, ө з қ ұ қ ық тарын қ орғ ауғ а байланысты осы Заң да жә не Қ азақ стан Республикасының ө зге де заң актiлерiнде кө зделген шараларды қ олдануғ а қ ұ қ ылы.
78.Патент иеленушілер жә не мұ рагерлер патент қ ұ қ ығ ының субъектілері ретінде
1992 жылы 24 шілдеде Қ азакстан Республикасының алғ ашқ ы Патент Заң ы қ абылданды.
Ө нертабыстар мен ө ң дірістік ү лгілерді патенттік қ орғ аудың жаң а нысанына кө шкеннен кейін Қ азақ стан Республикасындағ ы патент иеленушілер осы объектілерді пайдалануғ а моно-полиялык қ ұ қ ық ты мемлекеттің берген қ ұ қ ық тық кепілдігіретінде алды. Монополиялык кү кық ты иеленуші тұ лғ аларда ү шінші тұ лғ алардың кұ кық тарын жә не заң наманың нормала-рын бұ збай патенттік кұ кық объектілеріне билік ету мү мкіндігі пайда болды.
Кұ қ ық тық реформаларды жү ргізу барысында мемлекетіміз 1994 жылы экономикалық кұ қ ық тық қ атынастарды реттеудің негізі болып табылатын Казақ стан Республикасының Азамат-тык кодексін бекітті.
Пайдалы модельге патент бес жыл бойы, патент иесінің ө ті-ніші бойынша бұ л мерзімді патент органы ұ зартуы мү мкін, бірак ү ш жылдан аспауы керек.
Патенттеу мақ саты — сә йкес саладағ ы маман патент мазмү -нын оқ ып, ондағ ы техникалық шешімді жү зеге асыра алатындай дең гейге жеткізіп ашу.
Патенттің негізгі қ ызметі — жаң алық ты енгізетін тү лғ ағ а монополияны қ амтамасыз ету болып табылады.
Патенттік қ орғ ау келесі аспектілермен сипатталады:
- қ орғ алатын объектілердің шектеулі шең бері;
—патенттік қ ү қ ық тар пайда болуының ерекше тә ртібі; патент иесіне қ ү кық тар кешенінің жә не объектіні пайдалануғ аайрық ша қ ү қ ық тың берілуі;
- айрық ша кү қ ық (қ орғ ау қ ү жаты) ә рекетінің мерзімдік
жә не аумақ тық сипаты;
—айрық ша қ ұ қ ыктардың заң ды шектелу мү мкіндігі.
Аталғ ан объектілердің барлығ ы біздің мемлекетімізде қ олданылады.
Патент иеленушi ө зi алғ ан қ орғ ау қ ұ жатын кез келген жеке немесе заң ды тұ лғ аларғ а бере алады. Ө згеге беру шарты уә кiлеттi органда мiндеттi тү рде тiркелуге жатады.
Қ орғ ау қ ұ жатын ө згеге беру шарты мен оны алуғ а қ ұ қ ық ты ө згеге беру шартын тiркеу сараптама жасау ұ йымы жү ргiзетiн материалдарды сараптау нә тижелерi бойынша жү зеге асырылады.
Егер Қ азақ стан Республикасының заң намасында ө згеше кө зделмесе, қ орғ ау қ ұ жатын алуғ а қ ұ қ ық ты ө згеге беру шартын тiркеу тә ртiбiне ө згеге беру шартын тiркеу туралы ереже қ олданылады.
Ө згеге беру шартын тiркеу ү шiн сараптама жасау ұ йымына белгiленген нысандағ ы ө тiнiш ұ сынылады.
Ө тiнiшке:
1) нысанасы бiртектес ө неркә сiптiк меншiк объектiлерi болып табылатын, титулдық парақ пен жабдық талғ ан, ө згеге беру шартының тө рт дана тү пнұ сқ асы қ оса берiледi. Шарттың ә рбiр данасы тiгiледi, тiгiлген жә не нө мiрленген парақ тардың саны туралы жазба жасалғ ан қ ағ аз пломбамен бекiтiледi, мө р бедерлемесi мен екi тараптың немесе соғ ан уә кiлеттiк берiлген екi тарап тұ лғ аларының не ө тiнiш берушiнiң қ олдары қ ойылады.
Ө згеге беру шарты тү пнұ сқ аларының орнына шарттың нотариат куә ландырғ ан кө шiрмелерi ұ сынылуы мү мкiн;
2) ө тiнiш патенттiк сенiм бiлдiрiлген ө кiл немесе ө зге ө кiл арқ ылы берiлген жағ дайда – сенiмхат;
3) мемлекеттiк бажды тө легенiн растайтын қ ұ жат қ оса берiледi.
Ұ лттық ө тiнiш берушiлер жоғ арыда кө рсетiлген қ ұ жаттардан басқ а, қ орғ ау қ ұ жаты немесе айрық ша қ ұ қ ық тар иесiнiң басқ ару органдарының, қ ұ рылтайшылардың немесе акционерлердiң жалпы жиналысының шарт жасасу жә не шартқ а кә сiпорын басшысының қ ол қ ою ө кiлеттiгiн беру мә селесi бойынша шешiмiн ұ сынады.
79.Заң ды тұ лғ а жә не мемлекет патент қ ұ қ ығ ының субъектілері ретінде.
Заң ды тұ лғ а дегеніміз адамның кез – келген жиынтығ ы емес, ұ йымдық бірлігімен бө лшектенетін, яғ ни мақ саттарымен міндетпе, қ ұ қ ық тары айқ ын кө рсетілген ө з жарғ ысы жә не ережесе бор ұ йымдық бірлік.
Азаматтық қ ұ қ ық ғ ылымы заң ды тұ лғ аны мынадай белгілері бойынша айқ ындайды: 1) ұ йымдасқ андық бірлігі; 2) мү ліктік оқ шаулығ ы; 3) дербес мү ліктік жауапкершілігі; 4) азаматтық айналымғ а ө з атынан қ атынасуы.
Патент – patent – мына мә н – жайларды:
1) Аталғ ан техникалық шешімнің ө нертабыс екендігін;
2) Авторы болып белгілі бір тұ лғ а екендігін;
3) Аталғ ан тұ лғ а немесе оның мұ рагері осы ө нертабысқ а айрық ша қ ұ қ ық иеленетіндігін куә ландыратын қ ұ жат. Патент оны берген ведомство мемлекеті аумағ ында ә рекет етеді. Шетел қ ұ қ ығ ы бойынша, лицензия немесе патент алу туралы келісімге қ ол жеткізілген кезде, иесіне сыйақ ы тө лей отырып, патентті мемлекет немесе оның еркі бойынша белгілі бір ұ йымның қ олданылуына мә жбү рлеп сатып алынуы мү мкін. Кө птеген елдерде кө зделген патентиесінің қ ұ қ ық тарын қ орғ ау шараларының бірі ұ қ сас ө нертабыс кө рінетін бұ йымдарды енгізуге жаза қ олдану болып табылады (ө темақ ы, келтірілген зиянды жою туралы талап арыз қ ою т.б). Патенти беру ә р елде оның патент қ ұ қ ығ ы нормаларына сә йкес жү ргізіледі. Ө нертабысқ а келесі талаптар қ ойылады: «ө нертапқ ыштық дең гей», «прогрессивтілігі», «қ олданылуғ а жарамдылығ ы» жә не міндетті тү рде жаң алығ ы. Кейбір елдерде жаң алығ ын бұ л жағ дайлардың қ айда болғ анына байланыссыз мемлекет ішінде немесе шетелдерде жариялануы мен қ олданылуы бұ зады, тежейді. Екінші рет басқ а мемлекеттерде ө нертабыс жаң алығ ын ө з мемлекетінде де, шетел елінде де жариялау мен қ олдану бұ зады. Ал ө зге мемлекеттерде ө з мемлекетінің аумақ тық сипаты ғ ана болмау ү шін халық аралық келісімдер жасасу қ олданылады.
Патенттеу мақ саты - сә йкес саладағ ы маман патент мазмұ нын оқ ып, ондағ ы техникалық шешімді жү зеге асыра алатындай дең гейге жеткізіп ашу.
Патенттің негізгі қ ызметі – жаң алық ты енгізетінтұ лғ ағ а монополияны қ амтамасыз ету болып табылады.
Патенттік қ орғ ау келесі аспектілермен сипатталады:
· қ орғ алатын объектілердің шектеулі шең бері;
· патенттік қ ұ қ ық тар пайда болуының ерекше тә ртібі, патент иесіне қ ұ қ ық тар кешенінің жә не объектіні пайдалануғ а айрық ша қ ұ қ ық тың берілуі;
· айрық ша қ ұ қ ық (қ орғ ау қ ұ жаты) ә рекетінің мерзімдік жә не аумақ тық сипаты;
· айрық ша қ ұ қ ық тардың заң ды шектелу мү мкіндігі.
80.Авторлық қ ұ қ ық тың субъектілері туралы жалпы ережелер
1996 жылдың 10 маусымында «Авторлық қ ұ қ ық тар жә не сабақ тас қ ұ қ ық тар туралы» Қ азақ стан Республикасының Заң ы қ абылданғ ан.
А вторлық қ ұ қ ық дегенміз- автордың жеке мү лiктiк емес жә не мү лiктiк қ ұ қ ық тары, ал сабақ тас қ ұ қ ық тар - орындаушының, фонограмма жасаушының, эфирлiк жә не кә бiлдiк хабар тарату ұ йымының мү лiктiк қ ұ қ ық тары жә не орындаушының жеке мү лiктiк емес қ ұ қ ық тары.
Авторлық қ ұ қ ық тың субъектісі болып заң немесе келісім шарт бойынша авторлық қ ұ қ ық қ а ие, ғ ылыми, ә деби жә не ө нер туындыларының шығ арушылары, олардың қ ұ қ ық иеленушілері немесе жұ мыс берушілер мен басқ а да тұ лғ алар табылады.
Авторлық қ ұ қ ық субъектісі ретінде жеке тұ лғ алар секілді заң ды тұ лғ алар да бола алады. Соң ғ ысына ә детте газет, журналдар баспасы жә не басқ а да кейбір қ ұ рамды шығ армалар, аудиовизуалды шығ арманы дайындаушылар жә не қ ызметтік шығ арманың авторына жұ мыс берушілер жатады. Авторлық қ ұ қ ық тың субъектісі бұ л туынды шығ армағ а қ атысты субъективті
Э.П.Гаврилов мынадай бө луді кө рсетеді: авторлық қ ұ қ ық тық субъектілер алғ ашқ ы
Бұ л субъектілер ішінде автор-шығ армашылық ең бегімен туынды жасағ ан жеке
“Автор” деген ұ ғ ым туындының тү пнұ сқ асын дайындағ ан тұ лғ аларды ғ ана
Заң бойынша автордың мү ліктік қ ұ қ ық тары мұ рагерлік бойынша берілетін
Қ азақ стан Республикасы авторлық қ атынастарғ а ө кілетті Ү кіметтік орган арқ ылы
Қ азақ стан Республикасының авторлық қ ұ қ ығ ының субъектілерін саралай келе мынадай
Қ азақ стан Республикасының “Авторлық қ ұ қ ық жә не сабақ тас қ ұ қ ық тар туралы”
автор (9-бап)
дыбыс, бейнежазу туындысын дайындаушы (13-бап)
жұ мыс беруші (бап)
мұ рагерлер (30-бап)
Қ Р арнайы ө кілетті органы (28, 30-бап)
автордың мү ліктік қ ұ қ ық тарын ұ жымдық негізде басқ арушы орган (43-бап)
басқ ада тұ лғ алар (31-бап)
Авторлық қ ұ қ ық тың негізгі субъектілеріне — ғ ылым, ә дебиет
Кө рсетілген авторлардың туындығ а авторлық қ ұ қ ық тар ә ртү рлі заң и фактілерге
Ғ ылым, ә дебиет жә не ө нер шығ армасын дү ниеге келтіру нә тижесінде
Авторлық қ ұ қ ық ты иеленуші тұ лғ а туындыны пайдалануғ а байланысты ерекше
Қ азақ стан Республикасының ә рекет етуші заң ы шығ арманы жасаушылар ү шін
Бұ л ұ ғ ымның ә ртү рлі болуы басқ а ел заң дары мен
Авторлардың қ ұ қ ын классификациялаудың бірнеше тү рі бар. Олардың кө птеген
Авторлық қ ұ қ ық ты былай классификациялау бө ліну критерийіне қ арамастан ү лкен
Туынды шығ арманы пайдалануғ а байланысты мү ліктік қ ұ қ ық тар авторлық шарттар
авторлық (авторлық қ ұ қ ығ ы, авторлық атауы);
шығ арманың жариялануы (қ айта ө ң деу, басып шығ ару, тарату);
шығ армағ а қ ол сұ қ паушылық
Мү ліктік қ ұ қ ық тар екі топқ а бө лінеді:
1) автордың сыйақ ы алу қ ұ қ ығ ы;
2) авторғ а келтірілген шығ ынды ө теу жә не қ ұ қ ық ты бұ зушығ а
Автордың мү ліктік емес жеке қ ұ қ ық тары Қ Р АК 977-бабында
Мү ліктік емес жеке қ ұ қ ық тардың ең негізгісіне туындының авторы
Есімі аталу қ ұ қ ығ ының мазмұ ны туынды пайдаланғ ан кез-келген жағ дайда
Автордың беделін қ орғ ау қ ұ қ ығ ы мынадай негізгі қ ұ қ ық тарды қ амтиды:
Кері қ айтарып алу қ ұ қ ығ ы бойынша автор бұ рын қ абылданғ ан
81. Авторлар жә не қ ұ қ ық қ абылдаушылар
Авторлық қ ұ қ ық — программалық бұ йымды ә зірлеуге қ атысты автордың қ ұ қ ық тық жағ дайын анық тайтын заң шығ аратын нормалар жиынтығ ы.
Авторлық қ ұ қ ық ғ ылым, ә дебиет, ө нер шығ армаларын шығ ару жә не пайдалануғ а байланысты қ атынасты реттейтін азаматтық қ ұ кық тарауы; ол ұ лттық қ ұ қ ық пен авторлық қ ұ қ ық ты қ орғ ау жө ніндегі халық аралық конвенциялармен реттеледі.
Ғ ылым, ә дебиет жә не ө нер шығ армаларын жасаумен жә не пайдаланумен (басып шығ ару, орындау жә не т.б.) байланысты қ атынастарды реттейтін азаматтық қ ұ қ ық бө лімі. Авторлық қ ұ қ ық ты қ орғ ау жө ніндегі ұ лттық қ ұ қ ық пен жә не халық аралық конвенциялармен реттеледі. Қ ұ қ ық ты калпына келтіру, сондай-ақ келтірілген залалды ө теу туралы талап арыздың кө мегімен, бұ зылғ ан қ ұ қ ық тарды қ орғ ау, сотта істі қ арау тә ртібімен жү зеге асырылады.
АВТОРЛЫҚ Қ Ұ Қ ЫҚ ТЫҢ Қ ОЛДАНУ АЯСЫ:
1)Авторларының немесе олардың қ ұ қ ық мұ рагерлерінің азаматтығ ына қ арамастан, Қ азақ стан Республикасының аумағ ында жарияланғ ан не жарияланбағ ан, бірақ қ андайда болмасын обьекивті нысандағ ы туындыларғ а:
2)Жарияланғ ан не жарияланбағ ан, бірақ Қ азақ стан Республикасынан тыс жерлердегі қ андайда болсын обьективті нысандағ ы туындыларғ а қ олданылады жә не Қ азақ стан Республикасының азаматтары авторлар жә не олардың қ ұ қ ық мұ рагерлері деп танылады.
3)Жарияланғ ан не жарияланбағ ан, бірақ Қ Р тыс жерлерде қ андайда болсын обьективті нысандағ ы туындыларғ а қ олданылады жә не Қ Р халық аралық шарттарына сә йкес басқ а мемлекеттердің азаматтары авторлар (олардың қ ұ ық мұ рагерлері) деп танылады.
4)Қ азақ стан Республикасы аумағ ында туынды халық аралық шарттарғ а сә йкес қ орғ алатын болғ ан жағ дайда туындының авторы авторлық қ ұ қ ық ты алуғ а негіз болғ ан іс-ә рекет немесе мә н-жай орын алғ ан мемлекеттің заң ы бойынша анық талады.
82. Туынды туындыларды жасаушылар.
Дыбыстау-бейнелеу туындысын шығ арушы - осындай туынды жасаудың бастамасы мен жауапкершiлiгiн мойнына алғ ан жеке немесе заң ды тұ лғ а. Ө зге дә лелдемелерi болмағ ан кезде, осы туындыда есiмi немесе атауы белгiленген тұ лғ а дыбыстау-бейнелеу туындысын шығ арушы деп танылады. Автор - шығ армашылық ең бегiмен туынды жасағ ан жеке тұ лғ а. туынды шығ арма - басқ а туындыны шығ армашылық пен ө ң деу нә тижесiнде жасалғ ан туынды. Аудармашыларғ а жә не басқ а да туынды шығ армалардың авторларына ө здерiнiң жасағ ан аудармасына, қ айта жасағ анына, музыкалық ә уендерден немесе басқ а да ө ң деуден ө ткiзгенiне авторлық қ ұ қ ық берiледi. Аудармашы жә не басқ а да туынды шығ арма авторы ө зi аударатын, қ айта жасайтын, музыкалық ә уендейтiн немесе басқ а да ө ң деуден ө ткiзетiн туынды авторының авторлық қ ұ қ ығ ын сақ тағ ан жағ дайда ө зi жасағ ан туындығ а авторлық қ ұ қ ық ты пайдаланады. 2. Аудармашылардың жә не басқ а да туынды шығ арма авторларының авторлық қ ұ қ ығ ы сол туындыларды ө зге адамдардың аударуына жә не ө ң деуiне кедергi болмайды. 1. Дыбыс-бейнежазу туындысының авторлары (тең авторлары): 1) сценарий авторы; 2) дыбыс-бейнежазу туындысына арнайы жасалғ ан музыкалық туындының (мә тiнi немесе мә тiнсiз) авторы (сазгер); 3) қ оюшы-режиссер; 4) қ оюшы-оператор; 5) қ оюшы суретшi болып табылады. Бұ рын шығ арылғ ан, қ айта ө ң делген немесе дыбыс-бейнежазу туындысының қ ұ рамдас бө лiгi ретiнде енгiзiлген туынды авторы да дыбыс-бейнежазу туындысының тең авторы болып саналады. Қ ызмет бабында мiндеттердi немесе жұ мыс берушiнiң қ ызметтiк тапсырмасын орындау тә ртiбi бойынша жасалғ ан туынды авторының мү лiктiк емес жеке қ ұ қ ығ ын қ ызметтiк туынды авторы иеленедi. 2. Егер жұ мыс берушi мен автор арасындағ ы шартта кө зделсе жә не ө згеше кө зделмесе, қ ызметтiк туындыны пайдалануғ а мү лiктiк қ ұ қ ық ты жұ мыс берушi иелендi. 3. Қ ызметтiк туынды кез келген жағ дайда пайдаланылса, жұ мыс берушi ө з атауын кө рсетуге немесе солай кө рсетiлуiн талап етуге қ ұ қ ылы. 4. Туынды табыс етiлген кезден бастап он жыл ө ткеннен кейiн, ал жұ мыс берушi келiскен жағ дайда - одан да ертерек, жұ мыс берушiмен жасасқ ан шартқ а қ арамастан, оның туындыны пайдалануғ а жә не авторлық сыйақ ыны алуғ а толық кө лемде авторлық қ ұ қ ығ ы болады. 5. Қ ызмет бабындағ ы мiндеттердi немесе жұ мыс берушiнiң қ ызметтiк тапсырмаларын орындау тә ртiбiмен энциклопедияларды, энциклопедиялық сө здiктердi, ғ ылыми ең бектердiң мерзiмдi жә не жалғ астырыла беретiн жинақ тарын, газеттердi, журналдарды жә не басқ а да мерзiмдi басылымдарды (осы Заң ның 11-бабының 2-тармағ ы) жасауғ а бұ л баптың ережелерi қ олданылмайды.
83. Қ осавторлық.
1. Екi немесе одан да кө п адамның (тең авторлардың) бiрлескен шығ армашылық ең бегiмен жасалғ ан туындының авторлық қ ұ қ ығ ы, мұ ндай туындының бө лiнбес бiртұ тас болуына немесе ә рқ айсысы ө з алдына жеке мә нге ие бө лiмдерден тұ ратындығ ына қ арамастан, тең авторларғ а тиесiлi болады.
Егер туындының бiр бө лiгiн осы туындының басқ а бө лiктерiне қ арамастан пайдалану мү мкiн болса, бұ л бө лiгi дербес мә нi бар туынды деп танылады.
Егер тең авторлар арасындағ ы келiсiмде ө згеше кө зделмесе, олардың ә рқ айсысы туындының дербес мә нi бар ө зi жасағ ан бө лiгiн ө з қ алауы бойынша пайдалануғ а қ ұ қ ылы.
2. Тұ тас алғ анда туындыны пайдалану қ ұ қ ығ ы тең авторларғ а ортақ. Тең авторлардың ө зара қ атынастары олардың арасында жасалғ ан келiсiм арқ ылы белгiленуi мү мкiн. Егер тең авторлардың туындысы бө лiнбейтiн бiртұ тас дү ние болса, тең авторлардың бiр де бiрiнiң туындыны пайдалануғ а жеткiлiктi негiздерi болмайынша тыйым салуғ а қ ұ қ ығ ы жоқ.
3.Тең авторлардың ә рқ айсысы ө з атынан, соның iшiнде, басқ а тең авторлардың рұ қ сатын алмастан, егер олардың арасында келiсiммен ө згеше кө зделмесе, ө з қ ұ қ ық тарын қ орғ ауғ а байланысты осы Заң да жә не Қ азақ стан Республикасының ө зге де заң актiлерiнде кө зделген шараларды қ олдануғ а қ ұ қ ылы.