Тапсырыс шарты

Тапсырыс шарты – экономикалық агенттердің қ ұ қ ық тық қ атынасы.

Мұ нда бір тарап (мердігер) екінші тараптың (тапсырыс берушінің) тапсырысы бойынша белгілі бір жұ мысты орындауғ а жә не оның нә тижесін тапсырыс берушіге ө ткізуге, ал ол ө з кезегінде жұ мысты қ абылдап алуғ а жә не ақ ысын тө леуге міндеттенеді. Тапсырыс шарты ө німді дайындауғ а не ө ң деуден ө ткізуге (қ айта ө ң деуге) немесе жұ мысты орындап, нә тижесін жә не осы нә тижені меншіктену қ ұ қ ығ ын тапсырыс берушіге табыстау ү шін жасалады. Ә детте мердігерлік жұ мыс мердігердің материалдарынан жасалады, соның кү шімен жә не қ аражатымен орындалады. Тапсырыс беруші мердігердің ө з міндеттерін орындауғ а қ осалқ ы мердігерлер деп аталатын басқ а адамдарды тартуына рұ қ сат етуі мү мкін. Мұ ндайда мердігер бас мердігер рө лін атқ арады. Мердігер қ осалқ ы мердігердің міндеттемелерді орындамағ аны не жеткіліксіз орындағ аны ү шін тапсырыс беруші алдында, ал тапсырыс берушінің міндеттемелерді орындамағ аны не жеткіліксіз орындағ аны ү шін қ осалқ ы мердігер алдында жауап береді.

Тапсырыс шартында мердігер мен тапсырыс беруші арасындағ ы тә уекел былайша бө лінеді: Мердігерлік жұ мысты орындағ ан кезде пайдаланылатын материалдардың, жабдық тардың жә не басқ а да мү ліктердің кездейсоқ зақ ымдануын оларды берген тараптар кө тереді, ал жұ мыс нә тижелерінің тапсырыс беруші қ абылдап алғ анғ а дейін кездейсоқ зақ ымдануын мердігер кө тереді. Тапсырыс шартта жұ мысты орындаудың басталуы мен аяқ талу кезең і міндетті тү рде кө рсетіледі, ал қ ажет болғ ан жағ дайда жұ мыстың жекелеген кезең дерінің аяқ талу мерзімі (аралық мерзім) де кө рсетіледі. Жұ мыстың бағ асы, ә детте Мердігерліктің сметасын жасау жолымен айқ ындалады, бұ л орайда мердігердің ү немдеген қ аржысы орындалғ ан жұ мыстың сапасына ә сер етпейтін болса, оның ө зінде қ алады. Тапсырыс беруші тапсырыс шартында кө зделген мерзімде жә не тә ртіппен мердігер орындағ ан жұ мыстың нә тижесін қ арап, қ абылдауғ а, шарттан ауытқ ушылық байқ алғ ан жағ дайда мұ ны мердігерге дереу хабарлауғ а міндетті. Жұ мысты тексермей қ абылдағ ан тапсырыс беруші жұ мысты қ абылдағ ан кезде бірден байқ ауғ а болатын кемістіктерді сылтау ету қ ұ қ ығ ынан айрылады. Егер Тапсырыс шартта басқ аша кө зделмеген болса, тапсырыс беруші жұ мыс нә тижесін ө ткізгенге дейін шартты орындау-дан бас тартуына болады, мұ ндай жағ дайда ол мердігерге жұ мыстың орындалғ ан бө лігінің ақ ысын Мердігерлік бағ а бойынша тө лейді.

1. Тапсырыстың авторлық шарты бойынша автор шарт ережелерiне сә йкес туынды жасап, оны тапсырысшығ а беруге мiндеттенедi.
Тапсырыстың авторлық шартында туынды тапсырыс берушіге берілуге тиіс мерзім, сондай-ақ туындыны пайдалануғ а мү ліктік қ ұ қ ық тарды беру кө зделуге тиіс.

2. Тапсырыс берушi шартта келiсiлген сыйақ ы есебiнен авторғ а аванс тө леуге мiндеттi. Аванстың мө лшерi, тө леу тә ртiбi мен мерзiмi тараптардың келiсуiмен шартта белгiленедi.

85) Авторлық лицензиялық шарт, туындыны пайдалану шарттарының тү рлері.

Авторлық шарт - туынды (шығ арма) авторы мен сол шығ арманы пайдаланушы арасында жасалғ ан шарт. Заң бойынша автор болып, автордың ө зі немесе қ осымша автор ә лде оның мұ рагері есептелінеді. Шарттасушы жақ жеке немесе заң ды тұ лғ а да болуы мү мкін.

Авторлық шарттың тү рлері - кө леміне қ арай шартта негізделетін қ ұ қ ық та ө згеше болады; ерекше қ ұ қ ық жә не ерекше емес қ ұ қ ық. Ерекше қ ұ қ ық шешім қ абылдауғ а қ ұ қ ығ ы бар тұ лғ ағ а беріледі; ол шығ арманы белгілі бір жағ дайда пайдалануына жә не оғ ан басқ а тұ лғ аның оны пайдалануына тыйым салу қ ұ қ ығ ын береді. Ерекше емес қ ұ қ ық қ а ие тұ лғ а, оны (шығ арманы) иесі немесе пайдалану қ ұ қ ығ ы бар ү шінші тұ лғ а арқ ылы ғ ана пайдалана алады. Авторлық ақ парат бойынша берілетін қ ұ қ ық Заң мен бекітілген. Егер шартта тікелей ө зге жағ дайлар кө зделмесе, онда ерекше емес болып табылады.

Авторлық шарт – нысанасы бір немесе бірнеше авторлық қ ұ қ ық объектілерін пайдалануғ а мү ліктік қ ұ қ ық тарды беру болып табылатын шарт. Авторлық шарт лицензиялық шарттың бір тү рі болып табылады;

Авторлық шартта:
1) туындыны пайдалану ә дiстерi (осы шарт бойынша берiлетiн нақ ты қ ұ қ ық тар);
2) қ ұ қ ық берiлетiн мерзiм мен аумақ;
3) сыйақ ы мү лшерi жә не (немесе) туындыны пайдаланудың ә рбiр ә дiсi ү шiн сыйақ ы мө лшерiн белгiлеу тә ртiбi, оны тө леудiң тә ртiбi мен мерзiмi, сондай-ақ тараптар осы шарт їшiн маң ызды деп есептейтiн басқ а да жағ дайлар кө зделуге тиiс.
2. Авторлық шартта қ ұ қ ық тың берiлу мерзiмi туралы ереже болмағ ан жағ дайда, егер пайдаланушығ а бұ л жө нiнде шарттың бұ зылуына дейiн ү ш ай бұ рын жазбаша хабарланғ ан болса, автор шартты ол жасалғ ан кү ннен бастап бiр жыл ө ткен соң бұ за алады.
3. Авторлық шартта қ ұ қ ық берiлетiн аумақ туралы ереже болмағ ан жағ дайда шарт бойынша берiлетiн қ ұ қ ық тың қ олданылуы Қ азақ стан Республикасының аумағ ымен шектеледi.
4. Туындыны пайдалануғ а авторлық шарт бойынша тiкелей берiлмеген қ ұ қ ық тар берiлмедi деп саналады.
5. Шарт жасалєан кезде белгiсiз болєан туындыны пайдалану қ ұ қ ық тары авторлық шарт мә селесi бола алмайды.
6. Сыйақ ы туындыны тиiсiнше пайдалану ә дiсiне сә йкес тү сетiн табыс процентi тү рiнде авторлық шартта немесе, егер мұ ны туындының сипатынан немесе оны пайдалану ерекшелiктерiне байланысты жү зеге асыру мү мкiн болмаса, шартта кө рсетiлген сома тү рiнде не басқ аша тү рде белгiленедi.
7. Авторлық шарт бойынша берiлген қ ұ қ ық тар, егер ол тек шартта тiкелей кө зделген болса, басқ а адамдарғ а тү гелдей немесе iшiнара берiлуi мү мкiн.

86) Авторлық шарт бойынша тараптардың қ ұ қ ық тары мен міндеттері жә не жауапкершілігі.

Тараптардың қ ұ қ ық тары

1. Осы Заң да кө зделген реттердi қ оспағ анда, орындаушығ а мынадай мү лiктiк емес жеке жә не мү лiктiк қ ұ қ ық тар:

1) есiмiнiң қ ұ қ ығ ы;

2) орындаушылық ты немесе қ ойылымды орындаушының ар-намысына жә не қ адiр-қ асиетiне нұ қ сан келтiре алатын кез келген бұ рмалаудан немесе ө зге де қ олсұ ғ ушылық тан қ орғ алу қ ұ қ ығ ы (беделiн қ орғ ау қ ұ қ ығ ы);

3) орындаушылық ты немесе қ ойылымды пайдаланудың ә рбiр тү рi ү шiн сыйақ ы алу қ ұ қ ығ ын қ оса, кез-келген тү рде пайдалану қ ұ қ ығ ы берiледi.

1-1. Мү лiктiк емес жеке қ ұ қ ық тар орындаушығ а оның мү лiктiк қ ұ қ ық тарына қ арамастан тиесiлi жә не орындаушылық ты пайдалануғ а айрық ша мү лiктiк қ ұ қ ық тарын берген жағ дайда да олар ө зiнде сақ талып қ алады.

2. Орындаушының орындаушылық ты немесе қ ойылымды пайдалануғ а айрық ша қ ұ қ ық тары мынадай iс-ә рекеттердi:
1) бұ рын жазылмағ ан орындаушылық ты немесе қ ойылымды жазуды;

2) орындаушылық немесе қ ойылым жазбасын кез келген нысанда тiкелей немесе жанама қ айта шығ аруды;

3) орындаушылық тың немесе қ ойылымның жазбасын пайдаланбай-ақ орындаушылық ты немесе қ ойылымды эфирге берудi, кә бiл арқ ылы жалпыжұ рттың назарына хабарлауды немесе жалпыжұ рттың назарына жеткiзудi;

4) осы Заң ның 39-бабының 1-тармағ ында кө зделген жағ дайларды қ оспағ анда, орындаушылық немесе қ ойылым жазбасын эфирге берудi, кә бiл арқ ылы жалпыжұ рттың назарына хабарлауды немесе жалпыжұ рттың назарына жеткiзудi;

5) орындаушының қ атысуымен орындаушылық немесе қ ойылым жазылғ ан, коммерциялық мақ сатта жарияланғ ан фонограмманы прокатқ а (жалғ а) берудi жү зеге асыруғ а рұ қ сат ету немесе тыйым салу қ ұ қ ығ ын бiлдiредi. Орындаушылық ты фонограммағ а жазуғ а шарт жасалғ ан кезде бұ л қ ұ қ ық фонограмманы шығ арушығ а ауысады. Бұ л ретте орындаушы мұ ндай фонограмманың даналарын прокатқ а (жалғ а) бергенi ү шiн сыйақ ы алу қ ұ қ ығ ын сақ тап қ алады.

3. Орындаушының осы баптың 2-тармағ ының 2)-тармақ шасында кө зделген айрық ша қ ұ қ ығ ы мына жағ дайларда:

1) орындаушылық тың немесе қ ойылымның бастапқ ы жазбасы орындаушының келiсiмiмен жасалғ ан;

2) орындаушылық ты немесе қ ойылымды кө шiрмелеу орындаушылық ты немесе қ ойылымды жазу кезiнде орындаушының келiсiмi алынғ ан мақ сатпен жасалғ ан;

3) орындаушылық ты немесе қ ойылымды кө шiрмелеу осы Заң ның 41-бабының ережелерiне сә йкес жазба жү ргiзiлген мақ сатта жү зеге асырылғ ан жағ дайда қ олданылмайды.

4. Осы баптың 2-тармағ ында аталғ ан рұ қ сатты орындаушы бередi, ал ұ жым болып орындағ ан кезде пайдаланушымен жазбаша шарт жасау арқ ылы сондай ұ жымның жетекшiсi бередi.

5. Егер орындаушының эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұ йымымен жасасқ ан шартында кө зделсе, орындаушылық ты немесе қ ойылымды кейiннен беруге, мұ ндай жазбаны беру мен кө шiрмелеу ү шiн эфирлiк немесе кабельдiк хабар тарату ұ йымдарының жазып жү зеге асыруғ а осы баптағ ы 2-тармақ тың 1), 2) жә не 3)-тармақ шаларында аталғ ан рұ қ сат алу талап етiлмейдi. Бұ лайша пайдаланғ аны ү шiн орындаушығ а берiлетiн сыйақ ы мө лшерi де осы шартта белгiленедi.

6. Орындаушы мен дыбыс-бейнежазу туындысын шығ арушы арасында жасалғ ан шарт орындаушының осы баптың 2-тармақ тың 1), 2), 3), 4)-тармақ шаларында аталғ ан қ ұ қ ық тарды беруiне ә кеп соғ ады.

87) Туындыны сақ тауғ а беру

Туындыларды сақ тауғ а алу – автор туындысын есепке алып, автор белгілеген мерзімге немесе осы шығ арманың авторлық қ ұ қ ығ ының қ орғ алу мерзімі аяқ талғ анша /автордың ө мірі бойына жә не қ айтыс болғ ан соң 70 жыл/ Қ азАҚ мұ рағ атында сақ тау.

Сақ тауғ а тапсыру ерікті тү рде жасалады. Сақ тауғ а жарияланғ ан шығ арманы да, жарияланбағ ан шығ арманы да ө ткізуге болады.

Сақ тауғ а алудың жабық жә не ашық тә сілі бар. Ашық тә сіл бойынша оны ү шінші бір тұ лғ аның кө руіне рұ қ сат етілсе, жабық тә сіл бойынша – оғ ан тыйым салынады.

Сақ тауғ а алу ү шін мынадай талаптар қ ойылады:

1. сақ тауғ а алу туралы ө тініші.

2. сақ тауғ а тапсырылатын авторлық қ ұ қ ық нысаны /қ олжазба, магниттік жазылым, т.с./

Сақ тауғ а алу шараларын Қ азАҚ 2000-жылдың наурыз айынан бастап жү зеге асыра бастағ ан-ды. Алайда, сақ тауғ а алынғ ан шығ армалардың кө бейіп кетуіне байланысты, ә рі осындай қ ызметті Ә ділет министрлігінің Зияткерлік меншік комитеті де жү зеге асыра бастағ андық тан, Қ азАҚ тө рағ асының 2006 жылғ ы 27 ақ пандағ ы №12 Бұ йрығ ы бойынша сактауғ а тек ә дебиет пен ө нер туындылары ғ ана алынатын болғ ан. Тө рағ аның 2011 жылғ ы 17 маусымдағ ы Бұ йрығ ы бойынша тек Қ азАҚ мү шелерінің туындылары ғ ана сақ тауғ а тегін алынатын болды.

Автордың немесе ө зге қ ұ қ ық иеленушiнiң келiсiмiнсiз жә не сыйақ ы тө лемей, бiрақ туындысы пайдаланылатын автордың есiмi мен қ ай деректен алынғ аны мiндеттi тү рде кө рсетiле отырып, туындының жалғ ыз данасын:

1) заң ды тү рде жарияланғ ан туындыны кiтапханаларда жә не архивтерде қ алпына келтiру, жоғ алып кеткен немесе бү лiнген даналарды ауыстыру, ө з қ орындағ ы туындыны белгiлi бiр себептермен жоғ алтып алғ ан басқ а кiтапханаларғ а туындының даналарын беру ү шiн;

2) кiтапханалар мен архивтердiң жинақ тарда, газеттерде жә не басқ а мерзiмдi басылымдарда заң ды тү рде жарияланғ ан жеке мақ алалар мен шағ ын кө лемдi туындыларды, заң ды тү рде жарияланғ ан жазбаша туындылардан қ ысқ аша ү зiндiлердi (суретпен немесе суретсiз) жеке тұ лғ алардың оқ ып-ү йрену жә не зерттеу мақ сатындағ ы сауалдары бойынша;

3) жинақ тарда, газеттерде жә не басқ а да мерзiмдi басылымдарда заң ды тү рде жарияланғ ан жекелеген мақ алалар мен шағ ын кө лемдi туындыларды, заң ды тү рде жарияланғ ан жазбаша туындылардың қ ысқ аша ү зiндiлерiн (суретпен немесе суретсiз) білім беру ұ йымдары дә рiсханалардағ ы сабақ қ а пайдалану ү шiн, пайда алмай репродукциялауына жол берiледi.

88) Авторлық қ ұ қ ық тың ә рекет ету мерзімдері.

1. Авторлық қ ұ қ ық автордың бү кiл ғ ұ мыры бойы жә не қ айтыс болғ аннан кейiн жетпiс жыл бойы кү шiн сақ тайды.

2. Авторлық қ ұ қ ығ ын, оның есiмнiң қ ұ қ ығ ын жә не автордың беделiн қ орғ ау қ ұ қ ығ ын қ орғ ауғ а шек қ ойылмайды.

3. Жасырын немесе бү ркеншiк атпен жарияланғ ан туындығ а авторлық қ ұ қ ы ол туынды заң ды тү рде жарияланғ ан кү ннен кейiн жетпiс жыл бойы кү шiн сақ тайды. Егер аталғ ан мерзiм iшiнде жасырын немесе бү ркеншiк атпен шығ арылғ ан туындының авторы ө зiнiң шын есiмiн немесе оның кiм екенi ендiгi жерде кү мә н туғ ызбаса, осы баптың 1-тармағ ының ережесi қ олданылады

4. Тең авторлар жасағ ан туындығ а авторлық қ ұ қ ық ө мiр бойы жә не басқ а тең авторлардан ұ зақ ө мiр сү рген ең соң ғ ы автор қ айтыс болғ аннан кейiн жетпiс жыл бойы кү шiн сақ тайды.

5. Автор қ айтыс болғ аннан кейiн отыз жыл iшiнде бiрiншi рет жарық қ а шығ арылғ ан туындығ а авторлық қ ұ қ ық туынды жарық қ а шық қ аннан кейiнгi жылдың бiрiншi қ аң тарынан есептегенде ол жарық қ а шық қ аннан кейiн жетпiс жыл бойы кү шiн сақ тайды.

6. Егер автор қ уғ ын-сү ргiнге ұ шырап, қ айтыс болғ аннан кейiн ақ талса, онда қ ұ қ ық қ орғ аудың осы бапта кө зделген мерзiмi ақ талғ ан жылдан кейiнгi жылдың бiрiншi қ аң тарынан бастап кү шiне енедi.

7. Осы бапта кө зделген мерзiм сол мерзiмнiң басталуы ү шiн негiз болып табылатын заң ды факт болғ ан жылдан кейiнгi жылдың бiрiншi қ аң тарынан есептеле бастайды.

8. Қ азақ стан Республикасы бекiткен халық аралық шарттарғ а сә йкес туындығ а қ орғ ау берiлген кезде, осы Заң ның 5-бабының 4-тармағ ына сай авторлық қ ұ қ ық тың қ олданылу мерзiмiн туындының шық қ ан елінде белгiленген мерзiмнен асыруғ а болмайды.
Осы бапта кө зделген мерзiмдер мерзiмнiң ө туiнiң басталуына негiз болып табылатын заң дық факт осы Заң қ олданысқ а енгiзiлгенге дейiнгi жетпiс жылдан ә рi емес мерзiмде орын алғ ан барлық жағ дайларда қ олданылады.

89) Сабақ тас қ ұ қ ық тың ә рекет етуі

Сабақ тас қ ұ қ ық тар қ ойылымдарғ а, орындаушылық тарғ а, фонограммаларғ а, эфирлiк жә не кабельдiк хабар тарату ұ йымдарының хабарларына олардың мақ сатына, мазмұ ны мен сапасына, сондай-ақ жеткiзiлу ә дiсi мен нысанына қ арамастан қ олданылады.

Сабақ тас қ ұ қ ық тардың субъектiлерi

1. Орындаушылар, фонограмма жасаушылар, эфирлiк жә не кабельдiк хабар тарату ұ йымдары сабақ тас қ ұ қ ық тардың субъектiлерi болып табылады.

2. Фонограмма жасаушы, эфир жә не кә біл бойынша хабар таратушы ұ йымдар осы тарауда кө зделген қ ұ қ ық тарын орындаушымен жә не фонограммағ а жазылғ ан не эфирде немесе кабель бойынша берiлетiн туындыны орындаушымен, сондай-ақ оның авторымен жасалғ ан шарт бойынша алғ ан қ ұ қ ық тары шегiнде жү зеге асырады.

3. Орындаушы осы тарауда кө зделген қ ұ қ ық тарын орындалатын туынды авторларының қ ұ қ ық тарын сақ тағ ан жағ дайда жү зеге асырады.

4. Сабақ тас қ ұ қ ық тардың пайда болуы жә не жү зеге асырылуы ү шiн қ андай да болсын формальдылық ты сақ тау талап етiлмейдi. Фонограмма шығ арушы жә не (немесе) орындаушы ө з қ ұ қ ық тары туралы хабарлау ү шiн фонограмманың ә р данасында жә не (немесе) оның ә рбiр қ орбындата кө рсетiлетiн жә не ү ш элементтен тұ ратын сабақ тас қ ұ қ ық тарды қ орғ ау белгiсiн пайдалануғ а қ ұ қ ылы, олар:

1) қ оршауғ а алынғ ан латынша Р ә рпi: Р;

2) айрық ша сабақ тас қ ұ қ ық тар иесiнiң есiмi (атауы);

3) фонограмманың алғ аш жарияланғ ан жылы.

5. Егер ө згеше дә лелденбесе, фонограммада жә не (немесе) оның қ орабында есiмi немесе атауы кө рсетiлген жеке немесе заң ды тұ лғ а фонограмма шығ арушы болып танылады.

90) Топологияғ а қ ұ қ ық тар

Осы Ереже Қ азақ стан Республикасының " Интегралдық микросхемалар топологияларын қ ұ қ ық тық қ орғ ау туралы" 2001 жылғ ы 29 шілдедегі Заң ына (бұ дан ә рі - Заң) сә йкес ә зірленді жә не интегралдық микросхема топологиясын тіркеуге ө тінім жасау, беру, қ арау, тіркеу жә не куә лік беру тә ртібін айқ ындайды.

Заң ның 11-бабы 1-тармағ ына сә йкес ө тінім беруге топологияның авторының немесе ө зге қ ұ қ ық иеленуші (бұ дан ә рі - ө тініш беруші) қ ұ қ ылы.
Топология авторы мынадай жағ дайларда:
1. егер топология қ ызметтік міндеттерді немесе жұ мыс берушінің нақ ты тапсырмасын орындау ретінде жасалғ ан болып табылмаса;
2. егер топология қ ызметтік міндеттерді немесе жұ мыс берушінің нақ ты тапсырмасын орындау ретінде жасалғ ан, бірақ автор мен жұ мыс беруші арасындағ ы шартпен автор тіркеуге ө тінім беруге жә не топологияны тіркеу туралы куә лік алуғ а қ ұ қ ығ ы кө зделген болса.
3. Ө тінім беру қ ұ қ ығ ын қ андай да бір қ ұ жатпен растау талап етілмейді.

4. Ө тінім, топологияны алғ ашқ ы пайдаланғ ан кү ннен бастап, егер ондай орын алғ ан болса, екі жылдан аспайтын мерзімде берілуі мү мкін.
Ө тінім тікелей уә кілетті органғ а беріледі немесе поштамен жіберіледі.

5. Ө тінім тікелей не ө кіл арқ ылы, сонымен бірге уә кілетті органда тіркелген патенттік сенімді ө кіл арқ ылы берілуі мү мкін.