Көз ұясының флегмонасы

Топографиялық анатомиясы. Шекарасы кө з ұ ясының қ абырғ аларына сә йкес. Кө з ұ ясының флегмонасы кө з кө к тамырларының тромбофлебитінен, гаймориттен, қ анат- таң дай қ ойнауының, самай асты кең естігінің ірің ді процестерінен жә не 3 2 1 | 1 2 3 тіс ауруларының асқ ынуларынан дамуы мү мкін.

К л и н и к а с ы. Кө з ұ ясының флегмонасы ө те ауыр ағ ымда ө тетін, асқ ынуғ а бейімділігі ө те жө ғ ары ірің ді инфекцияларының бірі. Негізгі клиникалық белгісі кө з алмасының ілгері ығ ысуымен (экзофтальм) сипатталады. кей жағ дайда кө з алмасының қ озғ алысы шектеліп, қ абақ маң ының жұ мсақ тіндері ісінеді жә не кө з сың ылауы мү лдем жабылып қ алуы мү мкін. Кө здің кө руі нашарлайды, кейінірек кө з нервісінің семуінен (атрофиясынан) науқ ас мү лдем кө рмей қ алуы мү мкін. Алғ ашқ ыда кө з кіреберісінің коньюктивасы домбығ ып ісінеді (хемоз). Дене қ ызуы кө теріліп, науқ астың жалпы жағ дайы нашарлайды.

Кө з ұ ясының абцесі мен флегмонасында неврологиялық асқ ынуларының (кеуікті қ ойнаудың тромбозы, менингит) туындауын естен шығ армай невропатологпен, окулиспен кең ес жү ргізген жө н. Дұ рыс ем жү ргізілмеген жағ дайда ірің нің кө з ұ ясы ішінің қ ысымынан кө з нервтің атрофиясы дамып, кө здің кө руі мү лдем жойылуы мү мкін.

Е м і. Кө з ұ ясының тө менгі қ ырынан тері, тері асты қ абаты тілінеді, кө з ұ ясының сү йек беті бойымен жұ мсақ тіндер тұ йық ажыратылып ірің шығ арылады. Егер ірің кө з ұ ясының терең бө лімінде орналасса, оны гаймор қ уысы арқ ылы шығ арғ ан тиімді. Ол ү шін гаймор қ уысын алдың ғ ы қ абырғ асынан (ит ойығ ы тұ сынан) ашқ аннан кейін (гайморотомия) кө з ұ ясының тө менгі қ абырғ асын сү йек қ ысқ ышымен немесе қ ырғ ыш (кюретажды) қ асық пен тесіп, ірің гаймор қ уысына шығ арылады. Сонда соң ірің ө ткізгіш (дренаж) ретінде гаймор қ уысы дә келі білтемен бостау етіліп толтырылады, бір шеті мұ рынның тө менгі жолынан жаснды тесік арқ ылы сыртқ а шығ арылады. Дә кілі білтенің орнына бірнеше жерден тіселген полихлорвинильді тү тік қ алдыруғ а болады.

Ауыз қ уысы тү бінің флегмонасы.

Ауыз қ уысы тү бінің флегмонасы деп ауыз қ уысы тү бінің диафрагмалық бұ лшық еттің (mm., mylohyoi-deus s. diaphragma oris) жоғ арғ ы жә не тө менгі жағ ында орналасқ ан жайылмалы ірің ді қ абынуды айтады. Бұ л негізінде —тіл асты жә не жақ асты аймағ ының флегмонасы.

Жиі инфекциялы-қ абынулық прцестің қ арама-қ арсы жақ тағ ы аттас анатомиялық аймақ қ а, осылардың арасында орналасқ ан иек асты аймақ жә не тіл тү бірі клетчаткасына таралуы байқ алады.

Шекаралары.

Жоғ арғ ы —ауыз қ уысы тү бінің шырышты қ абығ ы, теменгі- иек жә не жақ асты аймағ ының терісі, алдың ғ ысыртқ ы – тө менгі жақ денесінің ішкі беті, ішкі – тілдің негізі, артқ ы - біз ө сіндіге бекітілген бұ лшық ет.

Клиникалық кө рінісі.

Науқ астар жұ тынғ анда, сө йлегенде ауырсынуғ а, кейде тыныс алудың қ иындауына шағ ымданады. Науқ ас мә жбү р қ алыпта: басын алғ а тү сіріп отырады. Тү рі қ иналғ ан секілді, аузы кішкене ашылғ ан, сілекей ағ ады, сө зі тү сініксіз, ауыз қ уысынана ірің секілді иіс шығ ады. Оң жә не сол жақ асты аймағ ында тіндердің жайылмалы ісінуі, терінің тығ ыздалуы байқ алады.

Тері асты май клетчаткасының зақ ымдалуы кезінде тері қ ызарғ ан, флюктуация анық талады. Тіл ауыз қ уысы тү бі тіндерінің ісінуіне байланысты кө терілген, сұ р жабындымен жабылғ ан, ісінген, тістің іздері байқ алады. Ауыз қ уысы тү бірінің шырышты қ абың ы қ ызарғ ан.

Жақ асты аймағ ының абсцесі мен флегмонасы.

Жақ асты аймағ ының шекаралары. Жоғ арғ ыішкі—жақ –тіл асты бұ лшық ет (m. mylohyoideus), сыртқ ы — тө менгі жақ денесінің ішкі беті.

Инфицирленудің негізгі кө зі жә не таралуы. Инфекцияның лимфа жолы арқ ылы енуі болады себебі жақ бет аймағ ының регионарлы лимфатикалық тү йіндері жақ асты ү шбұ рышында орналасқ ан.

Клиникалық кө рінісі.

Негізгі шағ ымдары — шайнау, сө йлеу, жұ тыну кезінде кү шейетін жақ асты аймағ ындағ ы ауырсыну. Инфекциялық қ абынулыұ прцестің беткей орналасуы кезінде айқ ын кө рінетін жақ асты аймағ ындағ ы тіндердің ісінуіне байланысты беттің ассиметриясы сырттан қ арағ ан кезде байқ алады. Осығ ан ұ қ сас жағ дайда жақ асты аймағ ының терісі тығ ыздалғ ан жә не қ ызарғ ан. Инфильтратты пальпациялау ауырсынуды шақ ырады. Ортасында флюктуацияны анық тауғ а болады. Инфекциялы-қ абынулық процесс тері орналасқ ан кезде (m. Platysma астында) қ абынулық процестің кө ріністері ә лсіз, ауырсыну айқ ын. Ауырсынуғ а байланысты жұ ту, шайнау қ ызметтері бұ зылғ ан. Жақ асты аймағ ында флегмонасы бар науқ астарда қ ызба, нейтрофильжі лейкоцитоз секілді ағ заның жалпы реакциясының айқ ындылығ ы байқ алады. Инфекция ары қ арай тіл асты, иек асты, жақ арты жә не қ ұ лақ маң ы-шайнау, жұ тқ ыншақ маң ы кең істігіне, алдың ғ ы кеуде аралық қ а (мойынның жү йке-тамырлық шоғ ыры бойымен) таралуы мү мкін.

Операцияның жолы.

Тө менгі жақ бұ рышынан 2 см тө менгі бө лігін иек астынының ортаң ғ ы нү ктесін қ осатын жақ асты аймағ ындағ ы сызық бойымен теріні тіледі. Тіліктің ұ зындығ ы инфильтраттың ө лшеміне байланысты. Терінің бү кіл тілігі бойымен мойынның тері астылық май клетчаткасы, беткейлік фасция жә не тері асты бұ лшық етін ажыратады. Жақ астында терең орналасқ ан кезінде беттік артеря мен венаны байлап кеседі. Сосын қ ан тоқ татқ ыш қ ысқ ыш арқ ылы тіндерді ажыратып, жақ асты сілекей бездерін жылжытады жә не инфекциялы-қ абынулық ошақ тың орталығ ына енеді.

Болжамы.

Егер инфекциялы-қ абынулы процесс кө ршілес аймақ қ а жә не сол арқ ылы кеуде аралық қ а енбеген жағ дайда ө з уақ ытында жә не рациональды емдеу кезінде болжамы қ олайлы.