Студопедия

Главная страница Случайная страница

КАТЕГОРИИ:

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Күн суытып кетпесе жарар еді».






Ол басындағ ы тымағ ын басың қ ырап киді. Қ олындағ ы таяғ ын оң тайлап ұ стап, алғ а ентелей тү сті.

Ойлар тө белердің баурайымен қ алқ ып келеді. Маң ай тү тей бастады. Бұ рын қ ар еріп, боран онша мық ты болмай тұ р еді, енді қ ар ұ лпадай ұ шуғ а айналды. Итсигектер мен жусандар кө мілуге жақ ын, олардың да ысырылғ ан қ арды енді ұ стай алатындай қ ауқ ары жоқ, тек қ ылтиып жің ішке ұ штары қ алыпты.

Ойлар бұ рынғ ыдан да гө рі бір-біріне жабыса тығ ылып, бірінің -бірі бү йірлерін ү йкелей, алғ а ұ мтылады. Жақ ындағ ы қ ойлардың маң ырағ аны айқ ын естіледі. Кү н тү с болып қ алғ ан шығ ар. Енді Отамалы адасқ анын анық білді. Бірақ ол мұ ны барлық дала адамдарындай салқ ынқ андылық пен қ арсы алды: ү н қ атпастан қ ойлардың соң ынан ере берді. Қ айырғ анмен, қ ойлар бір ық тасынғ а жетіп алмай, сірә, тоқ тамайды. Сондық тан алдына шығ ып та керегі жоқ. Мұ з-қ арғ а тиіп қ айыс етіктің басы мү жіліп, ағ арып барады.

Тү стен кейін қ ар бұ рынғ ыдан да гө рі тү тіліп, маң ай ә лем-тапырық болып кетті. Осы шақ та алдағ ы ешкілердің мү йіздері кө міліп, қ ой тобының тең жартысы кө рінбей қ алды. Тө белер бірте-бірте терең судың тү біне батып бара жатқ андай, бірінің соң ынан бірі жоғ ала берді.

Отамалының шекпенінен жел ә лдеқ ашан ө тіп кететін еді, ү стіне қ атқ ан мұ зы абырой болды. Бірақ етек пен мойыннан улеп, пә ле боп тұ р. Жә не башпайлары да удай ашығ анын сездіре бастады.

Ойлар жү рісті ү детті. Отамалы бұ рынғ ыдан да гө рі ентелеп желіп келеді. Енді айнала бірте-бірте қ араң ғ ылана бастағ ан сияқ ты. Қ ар кө бейе берді.

Лашығ ым кө міліп қ алды-ау».

Отамалы байдың ақ ү йін кө з алдына бір елестетіп ө тті. Шұ бат ішіп отырғ ан бай, оның зерең ге малынғ ан қ ара мұ рты кө з алдына келіп тұ рып алды.

Осы кезде қ ойлар жапатармағ ай маң ырап кетті. Олар бір топ бұ таның арасына кірген екен. Отамалының кө з алдындағ ы мұ рт жоғ алып кетті. Жыра я ық тасын кездесті ме деп ү міттеніп қ алды. Бірақ бұ талардың арасында қ ар қ алың екен жә не ық тасын боларлық биік те емес — жел айдағ ан қ ойлар, Отамалы, ит — бә рі малтығ ып, панасы жоқ бұ талардың жанынан жү зіп ө те шық ты.

Араң ғ ы тартып барады. Отамалының кө зінің алды қ ара мұ нарланып, тү нерің кірей бастады. Жердегі қ ардың да, ұ шып бара жатқ ан ақ мұ нардың да жү здеріне сынық енген. Тү нге дейін тоқ талмаса, тағ ы қ иын. Ә сіресе, тү нде қ айда бара жатқ аның ды білмейсің. Бірақ бә рі бір емес пе? Кү ндіз болғ анымен, қ азір не кө рініп, не айырылып жатыр...

Отамалы кеше кештен бері тамақ ішпегенін есіне алды. Ә рине, қ ызулық тан, жү рістен, қ ауіптен ә лі ол аштық туралы ойлағ ан жоқ, қ арнының да ашқ анын сезген жоқ, бірақ бір кү н тамақ ішпегендігін есіне алды да қ ойды. Белбеуін тағ ы да тартың қ ырап буып, қ ымтанып алды да, тізеден қ ар кешіп, алғ а жылжи берді. Қ ойлар кү ндізгі ү рдіс жү рісін қ ойғ ан, жел қ анша қ атты болса да, жай жү ріп келеді. Ө йткені қ ар қ ойлардың жү рісіне қ иындық келтіре бастап еді. Жә не даланың биік шө птері де қ арды тұ та берген. Отамалының кө зінің алдында мың дағ ан дө ң гелектер ойнап, маң ай қ арауытып, ө згере берді. Боранның басылатын тү рі жоқ. Жер бетін жалап, ызылдап, ысқ ырып тұ р.

Отамалының кө зіне бай ү йі қ айта елестеді. Байдың келіншегі, оның ү стіндегі самарқ ан, қ ытай жібектері, қ ыздарының басындағ ы желкілдек ү кілер, жібек желбаулар, ағ ыл-тегіл дү ние...

Отамалының тізесіне шекпенінің етегі сарт етті де, оны мына дү ниеге қ айта алып келді. Аяқ ты қ айыс-сірі жеп тастапты. Аяз кеш жақ ындағ ан сайын кү шейіп келеді. Бірақ Отамалы аяздың белін тү н сындырады ғ ой деген ү мітте.

Тү н келді. Тобыр қ араң ғ ылық қ а бірден жұ тылды. Отамалығ а таяқ тастам жер ә рең кө рінеді. Қ ойлардың жалынышты маң ырағ аны ертіп келе жатыр оны. Манадан жауып тұ рғ ан қ ар қ иыршық тары да толастағ ан сияқ ты.

Отамалы қ орық пайтын. Бірақ мына қ атерлі тү н оның кө ң іліне ү лкен кү дік енгізді: қ ойғ а қ асқ ыр шабуы мү мкін. Мұ ндайда қ асқ ырлар, қ айдан жиналғ аны белгісіз, самсап қ оршап алады. Боранда олардың отты кө здері де кө рінбейді, аяқ тың астынан шығ а келіп, дү рілдетіп ала жө неледі. Отамалы ә лсін-ә лі боран ызылының арасынан осы дү рілді іздеп, қ ұ лағ ын тосады. Бірақ ә зір тыныштық.

Бұ ларды жел қ азір ырқ ынша айдап келе жатыр. Мың дағ ан қ ойлар қ ар бетімен ұ шқ ан бір жапырақ сияқ ты. Я қ онатын сай, я тығ ылар пана бермей, бір тө бенің баурайынан ысырып шығ ып, екінші тө бенің баурайына қ арай қ алқ ытады. Одан тағ ы тайғ анақ тап, су бетіндегі қ оғ адай толқ ынмен алысып жылжи береді, жылжи береді.

Отамалы енді мық тап тоң а бастады. Жаң а кешке қ арай басталғ ан боран жылы бола ма деп еді, бірақ уақ ыт ө ткен сайын аяз біз тұ мсығ ын тізеге батыра тү сті.

Ойлар тү німен ық ты. Бұ ларғ а бағ ыт беріп те, айдап та, адастырып та келе жатырғ ан — сол жел. Ақ боранмен бірге ойнақ тасқ ан жел таң ғ а жақ ын тө сін жазғ андай. Ақ ырында ашулы ызамен тө белердің бауырынан тү нді де дү ркірете ысырып, ық жақ қ а ұ шырып алып кетті. Таң Отамалыны мың дағ ан қ ылыштардың суылымен қ арсы алды. Бейне оның маң айында мың сан қ ол кө рінбейтін қ ылыштарын жалаң датып, бірін-бірі аяусыз турап жү ргендей.


Поделиться с друзьями:

mylektsii.su - Мои Лекции - 2015-2024 год. (0.006 сек.)Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав Пожаловаться на материал