Кіріспе

Молекулалық биология нуклеин қ ышқ ылдары мен ақ уыздардың қ ұ рылысы мен қ асиеттерін, матрицалық синтезді, генетикалық материалдардың қ ұ рылымы мен қ ызмет атқ аруын, сонымен қ атар жасушалардың қ ұ рылысы мен қ ызметін оның органеллаларын, жасушалардың ө су, даму, бө ліну жә не ө лу ү рдістерінің молекулалық негіздерін зерттейді.

Медициналық генетика тұ қ ым қ уалайтын аурулардың пайда болу себептері мен дамуын, оларды диагноз қ ою, алдын алу жә не емдеудің ә дістерін зерттейді.

Медициналық жоғ ары оқ у орындарында молекулалық биологияны оқ ытудың интеграциялық бағ ыты жасушалардың қ ұ рлысы мен қ ызметінің, гендер экспрессиясының реттелуі мен матрицалдық синтездердің, сигнал берудің молекулалық негіздерін тү сінуге мү мкіндік береді. Мұ ның ө зі қ алыпты тіршілік ә екеттерін жә не олардың бұ зылуына байлынысты қ алыптасатын ауруларды, соның ішінде гендік жә не хромосомалық мутациалардың себебінен туындайтын тұ қ ым қ уалайтын ауруларды тү сініп білудің негізгі базасы- медициналық генетиканы қ ұ райды.

Студеттерге бірінші курстан бастап мұ ндай білім қ орын қ алыптасыру олардың клиникалық тұ рғ ыдан ойлау қ абылетін қ алыптастыруғ а мү мкіндік береді. Студент молекулалық биология мен медициналық генетиканы оқ у барысында тіршілік ү рдістерінің молекулалық жә не жасушалық қ ұ рылымы бұ зылуының механизмдерін, патологиялық, ө згерістердің қ алыптасуы мен кө рінуіндегі рө лін, сонымен қ атар диагностикалау мен алдын алудың негіздерін тү сінеді.

Сонымен молекулалық биология жә не медициналық генетика пә нінен білім алу ары қ арай биологиялық химия, гистология, физиология, патологиялық физиология, жалпы иммунология, фармакология, педиатрия, неврология, акушерлік жә не гинекология білімдерінің теориялық базасын қ алыптастырады.

4.2.2. Пә ннің мақ саты:

Молекулалық биология жә не генетиканы оқ ыту барысында қ ұ зыреттілікке бағ ытталғ ан медициналық білімнің жаң а моделін қ олдану, бұ л:

- студенттерде ағ за қ ызметтерінің негізгі молекулалық -генетикалық жә не жасушалық механизмдері туралы заманауи білімді (когнитивтік қ ұ зырлылық ты) қ алыптастыру;

- тә жірибелік сабақ тапсырмаларын орындау, типтік жә не жағ дайлық есептерді шығ ару, сызба жә не кесте толтыру барысында молекулалық биология мен генетикадан алғ ан білімді тиімді қ олдану;

- коммуникативтік қ ұ зыреттіліктің бастапқ ы дең гейдегі дағ дыларына ү йрету: топта оқ ытушымен, ә ріптестерімен ө зара жақ сы қ арым-қ атынас қ ұ ра білуді, сабақ тың мақ сатына жетуде жағ ымды атмосфераны тудыру;

- Қ Р денсаулық сақ тау мен фармациядағ ы нормативтік-қ ұ қ ық тық қ ұ жаттарды (қ ұ қ ық тық қ ұ зырлылық ты) білу;

- ө зінің портфолиосын жасау арқ ылы ө зін-ө зі жетілдіру.

4.2.3. Міндеттері:

· кең інен таралғ ан ауруларды нақ ты диагностикалау, алдын алу жә не емдеу ү шін ағ заның қ алыпты жә не патологиялық жағ дайдағ ы қ ызметтеріндегі молекулалық -генетикалық жә не жасушалық механизмдердің рө лін тү сіндіру;

· теориялық жә не практикалық медицинада қ азіргі молекулалық генетикалық ә дістер мен технологиялардың негізгі ұ станымдар жайлы пікір қ алыптастыру;

· тұ қ ым қ уалайтын ауруларғ а дер кезінде диагноз қ ою жә не алдын алу ү шін олардың негізгі белгілерін тани білуге ү йрету;

· молекулалық –генетикалық зерттеулердің жетістіктерін медицинада қ олданудың этикалық жә не қ ұ қ ық тық нормалары жайлы тү сінік беру;

· ғ ылыми ә дебиеттер мен тұ қ ым қ уалайтын аурулардың электрондық базалары бойынша мә ліметтерімен жұ мыс істеу дағ дыландырын ү йрету.

· топта жұ мыс істеудің коммуникативтік дағ дыларын жә не кә сіби ағ ылшын, қ азақ жә не орыс тілдерінде қ арым-қ атынас жасау дағ дыларын қ алыптастыру.

4.2.4. Оқ ытудың тү пкі нә тижелері:

Студент ө зінің нақ ты жеткен жетістіктерін – білімдерін, тү сініктерін, дағ дылары мен, шеберліктерінің жиынтығ ын кө рсетуі қ ажет:

- когнитивтік қ ұ зырлылық ты, білімдер мен ұ станымдарды қ алыптастыру:

· ағ за қ ызметтерінің негізгі молекулалық -генетикалық жә не жасушалық механизмдері, тұ қ ым қ уалайтын материалдың молекулалық дең гейдегі (ДНҚ) қ ұ рылымдық -функциялық қ ұ рылымы туралы;

· тірі жү йелердегі тұ қ ым қ уалайтын ақ параттардың берілу бағ ыттары мен механизмдері, олардың тірі ағ залардың қ алыпты жә не патологиялық жағ дайлардағ ы қ ызметтеріндегі рө лі мен маң ыздары туралы;

· тұ қ ым қ уалайтын ақ параттың жү зеге асырылуының молекулалық механизмдері туралы;

· тұ қ ым қ уалайтын материалдың гендік, хромосомдық жә не геномдық дең гейлердегі қ ұ рылымдық -функциялық қ ұ рылымы туралы;

· тұ қ ым қ уалайтын ө згергіштіктің пайда болуының себептері мен механизмдері жә не адамның тұ қ ым қ уалайтын аурулары мен дамудағ ы туа біткен ақ аулық тардың қ алыптасуындағ ы олардың рө лі туралы;

· гендермен бақ ыланатын тұ қ ым қ уалаушылық ты, белгілердің (аурулардың) тұ қ ым қ уалау типтерінің жә не дә рігерлер тә жірбиесінде аурулардың тұ қ ым қ уалау сипатын анық таудағ ы олардың қ олданылуы туралы;

· организмнің дә рілік препараттарғ а реакцияларының молекулалық -генетикалық жә не жасушалық механизмдері туралы;

· дә рілік препараттардың синтезделуі мен қ олданылуының молекулалық негіздері туралы;

· халық аралық тілдегі молекулалық -биологиялық жә не генетикалық терминологиялар туралы;

· тұ қ ым қ уалайтын патологиялардың, дамудың туа біткен ақ ауларының алдын алудың қ ұ қ ық тық аспектеріндегі мә селелер туралы.

- тә жірибелік, коммуникативтік дағ дыларды, қ ұ қ ық тық қ ұ зырлылық ты жә не ө зін-ө зі жетілдіру дағ дыларын:

· аурулардың пайда болу механизмдерін тү сіндіруде молекулалық –генетикалық білімді қ олдануды;

· адамның ауруларының тұ қ ым қ уалау сипатын тани білуге;

· хромосомалардың ә ртү рлі типтерімен адамның қ алыпты жә не патологиялық кариотиптерін ажырата білуді;

· аурудың тұ қ ым қ уалау сипатын анық тауда генеалогиялық ә дісті қ олдануды;

· арнайы анық тамалық материалды, молекулалық -биологиялық жә не генетикалық базалар мә ліметтерін жә не т.б.;

· рефераттар жазу дағ дыларын игеру;

· эсселер жазу дағ дыларын игеру;

· тезистер жазу дағ дыларын игеру;

· баяндамалардың презентацияларын даярлауда жә не аудитория алдында сө йлеу дағ дыларын

игеру;

· топпен жұ мыс істеуге ү йрену;

· басшылық дағ дыларды;

· шешендік қ абілеттілікті;

· ұ йымдастырушылық қ абілеттілікті игеруді қ алыптастыру;

Оқ ыту аяқ талғ ан соң молекулалық биология жә не генетика пә ні бойынша студенттердің бойында қ алыптасады:

коммуникативтік қ ұ зіреттілік: студент А2-В1 жә не одан жоғ ары дең гейде ү ш тілде кә сіби терминдерді пайдалана отырып ө з ойын еркін жеткізеді, кә сіби сұ рақ тар мен мә селелерді емін-еркін талдайды.Студент жоғ ары дең гейде ү ш тілде кә сіби терминдерді пайдалана отырып ө з ойын еркін жеткізеді, кә сіби сұ рақ тар мен мә селелерді емін-еркін талдайды.