Ала тұрғысында даму

Орнық ты даму принциптерін іске асырудың орталық тары ретіндегі қ алалардың маң ыздылығ ы 1994 жылы Алборгте ө ткен Ірі жә не кіші қ алалардың орнық ты дамуы бойынша Еуропалық конференцияда атап ө тілді, онда «Орнық ты даму ү шін Еуропа қ алаларының Хартиясы (Аалборг хартиясы)» қ абылданды. Бұ л қ ұ жатта «ә рбір қ ала басқ а қ алағ а ұ қ сас емес болғ андық тан, біз бә ріміз орнық ты дамуғ а апаратын ө з жолымызды табуымыз керек. Жергілікті саясаттың барлық бағ ыттарында орнық тылық тың принциптеріне негізделген жө н жә не ә рбір нақ ты қ аланың кү шті жақ тарына сү йене отырып жергілікті орнық ты даму стратегияларын ә зірлеу керек» делінген [3].

1994 жылғ ы маусымда ө ткізілген Екінші «Қ алалар жә не орнық ты даму» проблематикасы бойынша ә лемдік самитте (Манчестер, Ұ лыбритания) кө лік, кедейшілікті жең у, денсаулық сақ тау, жұ мыспен қ амту, қ аржы жә не ресурстарды бө лу міндеттерімен байланысты қ алалардың орнық ты даму бағ ыттары талқ ыланды. Ә лем қ ауымдастығ ының берілген проблематикағ а назар аударуының нә тижесі БҰ Ұ елді мекендер орталығ ы қ олдайтын «Қ алалардың орнық ты дамуы» арнайы бағ дарламасының пайда болуы болып табылады. Бұ л бағ дарламада ә лемнің 80 астам елдері қ атысады.

БҰ Ұ анық тамасы бойынша «орнық ты қ ала, онда қ оғ амдық, экономикалық жә не физикалық дамудағ ы жетістіктер тұ рақ ты болып табылады. Орнық ты қ ала, орнық ты дамуы тә уелді болатын табиғ и қ азбалармен тұ рақ ты қ амтамасыз етілген. Орнық ты қ ала тұ рғ ындарының қ ауіпсіздігін, соның ішінде табиғ и аппаттардан да ұ зақ мерзім бойында сақ тайды.». Басқ а сө здермен айтқ анда, қ аланың орнық ты дамуы оның халқ ының қ ауіпсіздігін жә не жоғ арғ ы ө мір сапасын қ амтамасыз етеді.

Орнық ты даму стратегиясы аясында қ алалық дең гейде ә ртү рі қ ызмет салаларындағ ы, жекелеген аудандарғ ы проблемалар шешіледі.

Орнық ты даму бағ дарымен жү ріп келе жатқ ан ә лемнің барлық қ алаларында онда миссия жә не/немесе қ аланың кө руі, орта немесе ұ зақ мерзімді перспективағ а анық талатын қ аланың тіршілігінің барлық негізгі салаларын дамытудың жалпы тұ жырымдамасы айқ ындалатын стратегияларды (стратегиялық жоспарларды) ә зірлеу тә жірибесі қ абылданғ ан. Мұ нымен бірге, қ аланың жалпы жағ дайының ерекшелігі ескеріледі.

Орнық ты дамуды қ амтамасыз етуге бағ ытталғ ан стратегиялары бар қ алалардың мысалдары:

1. «Оттава - 2020» Ө суді басқ ару стратегиясы

2. Канберра – 30 жылғ а арналғ ан қ аланы дамыту жоспары, ү ш ө зара байланысты бө лімдерден тұ рады – Ә леуметтік жоспар, Аумақ тық жоспар жә не Экономикалық даму жоспары

3.2006 жылғ а дейінгі Праганы дамытудың стратегиялық жоспары

4. Мельбурнды 2030 жылғ а дейін дамытудың стратегиялық жоспары

5. Софияның 2010 жылғ а дейінгі даму стратегиясы.

Ә лемнің кейбір қ алаларындағ ы онық ты дамуды қ амтамсыз ету бойынша жобаларды іске асыру мысалдары [4].