Сабақтың тақырыбы: Шешендік сөздер

Сабақ тың мақ саты:

а) оқ ушыларды ө тілген тақ ырып арқ ылы тілін дамыту, тіл байлығ ын жетілдіру;

ә) Сезімтал, шешен болуғ а ұ мтылдыру;

б) мақ ал –мә телдер ү йрету арқ ылы халқ ымыздың ә деби бай мұ раларын, шешендік ө нерін, дә стү рін қ адірлеуге тә рбиелеу;

Сабақ тың тү рі: Қ алыптан тыс-саяхат сабақ

Сабақ тың ә дісі: сұ рақ -жауап, талдау, іздену т.б

Сабақ тың кө рнекілігі: сызбалары, кестелері, дидактикалық материалдар т.б

Пә наралық байланыс: тарих, география

Сабақ тың барысы:

а) Ұ йымдастыру кезең і:

Оқ ушылармен амандасу, тү гелдеу, оқ у қ ұ ралдарын тексеру, сыныптың тазалығ ына кө ң іл бө лу. Оқ ушылардың зейінін сабақ қ а аудару.

ә) Ү й тапсырмасын пысық тау:

Ү йге берілген шешендік сө здер туралы сұ раймын оқ ушыларғ а бірнеше сұ рақ тар қ оямын

ә) Ү й тапсырмасын пысық тау:

Бү гінгі біздің ө тетін сабағ ымыз осығ ан дейін ө тілген шешендік сө здерді қ аншалық ты мең гергенімізді анық тауғ а бағ ытталмақ. Яғ ни саяхат сабағ ын ө ткіземіз. Шешендік сө здер қ ашанда халық тың қ ажетті мұ расы болып табылғ ан. Сонымен бірге олар-тә рбие қ ұ ралы. Қ азақ халқ ы қ андай ауыр жағ дайда ө мір сү рмесін, ө зінің би-шешендерінің сө зін жадында сақ тап, жаттап айта жү руді, одан ү лгі-ө неге алуды тоқ татқ ан емес. Шешендер, билер ә рқ ашан шындық ты айтып, аз сө зге аз мағ ына сыйғ ызып, халық тың рухани қ ажетін ө теп отырғ ан. Шешендіктің негізгі мақ саты –адамдарды иландыру, айтқ ысы келген нә рсені нақ айтып сендіру. Шешендердің сө з тапқ ыш, сезімтал, суырып салма ақ ын сияқ ты ә р тү рлі қ асиеттері болғ ан. Олар жалпы ө мір туралы, ел қ орғ ау туралы хабардар етіп отырды. Олар: Ә йтеке би, Тө ле би, Қ азыбек би, Сақ қ ұ лақ шешен т.б Сабақ ты осығ ан дейінгі ө ткен шешендер ө мірі, олардың шешендік сө здері, тө релігі туралы алғ ан білімдерімізді қ орытындылау мақ сатында ө ткізбекпіз. Саяхат сабағ ының ө ту ретін жақ сы білеміз. (мұ ғ алім сыныпты ү ш ауылғ а бө ліп, ү ш бидің атын қ ояды) Ә р ауылдан тиісті сұ рақ тарғ а жақ сы жауап беретін, берілген тапсырмаларды жақ сы орындағ ан оқ ушылар ғ ана келесі ауылғ а бара алады. Ол ү шін ә рбір ауылдың алдындағ ы кеспе қ ағ азды алып, сол қ ағ аздағ ы сұ рақ тарғ а жауап бересіздер.

Бірінші ауылымыз-Тө ле бидің ауылы. Мына кеспедегі сұ рақ тарғ а жауап берің іздер.

1. Тө ле би кім?

2. Тө ле бидің қ андай толғ ау, шешендік сө здері бар?

1-оқ ушы: Ұ л ө ссе ұ рпақ,

Қ ыз ө ссе ө ріс.

2-оқ ушы: Ү й сыртында тө бең болса,

Ерттеулі тұ рғ ан атың ғ ой.

Ел ішінде қ арияң болса,

Жазулы тұ рғ ан хатың ғ ой.

Мұ ғ алім: -Ия, балалар, біз сонымен Тө ле би ауылынан жақ сы ө ттік. Енді біздің келесі ауылымыз-Ә йтеке би ауылы.

1. Ә йтеке би жайлы не білесің дер?

2. Ә йтеке бидің қ андай толғ аулары бар?

1-оқ ушы: Қ ысқ аша Ә йтеке туралы мә лімет береді.

2-оқ ушы: Бай болса халқ ың а пайдаң тисін,

Батыр болсаң жауғ а найзаң тисін.

Бай болып еш пайдаң тимесе,

Батыр болып жауғ а найзаң тимесе

Осылайша 3, 4, 5 сұ рақ тарғ а жауап береді. Мұ ғ алім: -Біз, балалар, Ә йтеке бидің де ауылында болып қ айттық. Ендігі біздің ү шінші ауылымыз Қ азыбек би ауылы.(Оқ ушылар кеспе қ ағ аздарды ретімен алып ондағ ы сұ рақ тарғ а жауап береді.)

-Ал, енді ү ш ауыл ә ң гіме жарысына тү семіз. Ө зіміздің қ аншалық ты шешен, білгір екенімізді кө рсетеміз. Ү ш ауылғ а берілетін ә ң гіменің тақ ырыптары:

1. «Менің ә жем» 2. «Туғ ан жерім» 3. «Ана»

Соң ынан ә ң гімелерің ді оқ исың дар, одан кейін бағ алаймыз.

Сабағ ымыздың келесі бө лімі сө зжұ мбақ шешу: -Егер мына сө зжұ мбақ ты дұ рыс шешсең дер қ азақ тың ұ лы ақ ынының атын оқ исың дар.

1. Қ азақ халқ ының ең жақ сы қ асиеттерінің бірі

2. Ерте гү лдейтін гү л

3. Ел ордасы

4. Алғ аш мектеп ашқ ан адам

Мақ алдар жарысы: «Жасырынғ ан мақ ал» ойыны

«Жақ сы сө з жан семіртер»...

«Досы кө ппен сыйлас»...

«Отпен ойнама»....

«Ер туғ ан жеріне...» (ә р ауылғ а 3-4 мақ алдан беріледі.)

Мінеки, балалар, біз бү гін шешендік сө з ө неріне саяхат жасай отырып, шешендік сө здер туралы ойымызды дамыттық. Ү лкенді сыйлауды, кішіге, қ амқ ор болуды, кішіпейілділікке ү йрендік. Ерлікке, бірлікке шақ ырғ ан осындай халық тың кө ң іліне ұ нағ ан, жадында сақ талғ ан сө зі мә ң гі ө мір сү ретіні сө зсіз

Білімді бекіту: Би-шешендердің нақ ыл сө здерін оқ ыту, мазмұ ндау, ә діл бағ а бере білуге даярлау.

Білімді бағ алау: Оқ ушылырдың жауаптарына, сабақ қ а белсене қ атысып отырғ андарына қ арай білімдері бағ аланады.

Ү йге тапсырма: Ү ш бидің айтқ ан биліктері мен тө реліктерін жазып келу.

Кү ні: Пә ні: қ азақ ә дебиеті Сыныбы: 7