ПИЕЛОНЕФРИТТЕРДІҢ ЖӘНЕ ЗӘРТАС АУРУЫНЫҢ ЕМІ

Режим жә не емдік тамақ тану

Созылмалы пиелонефрит кезіндегі режим қ атаң дық ты қ ажет етпейді, бірақ суық танудан, салқ ындаудан сақ тану қ ажет. Жоғ ары дә режедегі белсенділіктегі ө ршу кезінде жә не қ ызба кезінде науқ астарғ а қ атаң тө сектік режим тағ айындалады.

Артериальды гипертензиясы жә не бү йрек жеткіліксіздігі жоқ созылмалы пиелонефритпен ауыратын науқ астардың диетасы кә дімгі тағ амдық рационнан ерекшілігі аз, диета калориялы, витаминденген болуы тиіс. Барлық жемістер мен овощтарды қ олдануғ а болады. Ащы тағ амдар, приправалар, специялар, алкогольды ішімдіктер, кофе шектеледі. Зә рдің концентрациясын дұ рыстау ү шін жә не зә р жолдарынан инфекцияны айдау ү шін тә улігіне – 1, 5-2, 0 л сұ йық тық ішу ұ сынылады. Ә сіресе, клюквалық морс пайдалы, оның қ ұ рамында кө п мө лшерде натрий бензой қ ышқ ылы бар, ол гиппурин қ ышқ ылына айналып бактериостатикалық ә сер кө рсетеді.

Созылмалы пиелонефриттің емі комплексті болуы тиіс, келесі негізгі шаралар қ арастырылады:

1. Бү йрек қ анайналысының жә не пассажының бұ зылуын шақ ырғ ан себепті жою (артериальды немесе венозды)

2. Антибиотикограмм мә ліметтерін есепке алып антибактериальды заттарды немесе химиопрепараттарды тағ айындау

3. Ағ заның иммундық реактивтілігін жоғ арлату

4. Рецидивтердің жә не ө ршудің алдын-алу

Зә рдің ағ ысын қ алыптастыру хирургиялық жолмен іске асады.

Зә р пассажын толық қ алыптастырмай антибиотиктерді қ олданғ аннан тұ рақ ты эффект ала алмаймыз.

Созылмалы пиелонефриттің (СП) медикаментозды емі включает екі этаптан тұ рады – ө ршудің терапиясы жә не рецидивке қ арсы ем. Ө ршудің маң ызды емі – этиотропты антибактериальды терапия, ол антибиотиктерді қ олданудан тұ рады, сульфаниламид препараттарын, нитрофуран қ осылыстарын, оксихинолин жә не налидиксин қ ышқ ыл туындыларын қ олданады.

Антибактериальды терапия ұ станымдары:

- Антибиотикті таң дағ ан кезде қ оздырғ ыштың тү ріне жә не оның ә ртү рлі антибактериальды препараттарына сезімталдығ ына сү йенеді

- Алдың ғ ы емнің мә ліметтеріне

- Бү йрек функциясының жағ дайына байланысты антибактериальды заттардың мө лшерін тағ айындайды (дозалайды)

- Ағ задан дә рілік заттардың негізгі элиминациялық жолы

- Дә рілік препараттарының белсенділігіне зә р реакциясының ә сері

СП негізінен актибактериальды терапиясы этиотропты, ол бө лінген қ оздырғ ыш жә не оның сезімталдығ ы есепке алып тағ айындалады.

Антибиотикограмм мә ліметтерін алғ анғ а дейін кең спектрлі антибактериальды препараттар тағ айындалады.

Созылмалы пиелонефрит емінің ұ станымдары:

Антибактериальды емді бастамай тұ рып, зә рді бактериологиялық зерттеу жә не бө лінген микрофлораның антибиотикке сезімталдығ ын анық тауды жү ргізу керек.

СП ауыр ағ ымы емінің негізгі мақ саты – уросептиктердің жоғ ары концетрациясын бү йрек тініне жә не зә р шығ ару жолдарына жіберу арқ ылы қ абыну ү рдісін максималды басу.

СП ауыр ағ ымының ө ршуі кезінде ішек таяқ шаларына (ө йткені, кө п жағ дайда олар СП ө ршуін шақ ырады) жоғ ары белсенділікті ә сер ететін эмпирикалық антибактериальды терапияны кө ктамырғ а енгізуден бастау керек. Таң далғ ан препараттарғ а цефалоспориндердің 11, 111 жә не 1У ұ рпақ тары, аминогликозидтер, фторхинолондар, аминопенициллиндер b-лактамаз ингибиторымен, карбапенемдер.

Терапия ұ зақ тығ ы 2 аптадан кем болмауы тиіс, ал аурудың симптомдары сақ талғ анда ем 4-6 аптағ а дейін созылады.

СП орташа ауырлық тағ ы тү рін емдеу ү шін жартылайсинтетикалық пенициллиндер (жиі аминопенициллиндер, оның ішінде b-лактамаз ингибиторымен), цефалоспориндер 1 жә не 11 ұ рпақ тары, аминогликозидтер, сирек карбапенемдер. Биосинтетикалық пенициллиндер жә не фениколдар іс жү зінде қ олданылмайды.

СП орташа ауырлық тағ ы тү рінде антибиотиктерді пероральды қ абылдау немесе бұ лшық еттерге енгізумен шектеледі.

Пиелонефрит емінде қ олданылатын антибиотиктер жә не олардың мө лшері тө менде кө рсетілген.

Жартылай синтетикалық пенициллиндер:

- аминопенициллиндер:

ампициллин – б/е немесе к/т 1, 5-2 г/тә у. 4-6 инъекциядан, ішке 2 г/тә у. 2 рет қ абылдағ анғ а

амоксициллин – ішке 1, 5-3 г/тә у. 3 рет қ абылдағ анғ а

- карбоксипенициллиндер:

карбенициллин – б/е 4-8 г/тә у. 4 инъекцияғ а

тикарциллин – к/т 12-18 г 4-6 инъекцияғ а

- уреидопенициллиндер:

азлоциллин – к/т 8-12 г/тә у. 3-4 инъекцияғ а

пиперациллин – б/е немесе к/т 4-6 г/тә у. 2-3 инъекцияғ а

Жартылай синтетикалық пенициллиндер b-лактамаз ингибиторлармен қ осарласқ ан:

- аугментин (амоксициллин + клавулин қ ыш.) – ішке 1, 125-1, 875 г/тә у. 3 рет немесе к/т 3, 6 г/тә у. 3 инъекцияғ а

- уназин (ампициллин + сульбактам) – ішке 0, 375-0, 75 г/тә у. 2 рет

- тиментин (тикарциллин + клавулин қ ыш.) – к/т 12, 4-18, 6 г/тә у. 4-6 инъекцияғ а

- тазоцин (пиперациллин + тазобактам) – к/т 13, 5 г/тә у. 3 инъекцияғ а.

Цефалоспориндер:

- 1-ші ұ рпақ:

цефазолин (кефзол) – б/е немесе к/т 2 г/тә у 2 инъекцияғ а

цефалексин – 0, 5-1, 0 г/тә у. 2 рет

- 11-ші ұ рпақ:

цефуроксим (кетоцеф) –0, 25-0, 5 г/тә у. 2 рет

цефаклор (цеклор) – ішке -0, 75 г/тә у. 3 рет

-111-ші ұ рпақ:

цефотаксим (клафоран) к/т 2-4 г/тә у. 2 инъекцияғ а

цефтазидим (фортум) –б/е немесе к/т 1-2 г/тә у. 2 инъекцияғ а

цефтриаксон (лонгацеф) –б/е немесе к/т 1-2 г/тә у. бір рет

Аминогликозидтер:

1-ші ұ рпақ: гентамицин – б/е 3-4 мг/кг 3 инъекция тә улігіне

2-ші ұ рпақ: амикацин – б/е немесе к/т – 10 мг/кг 2-3 инъекция тә улігіне

3- ші ұ рпақ: нетромицин – б/е- 4-6 мг/кг 2-3 инъекция тә улігіне

Карбапенемдер:

- меронем (меропенем) – к/т 1, 5 г/тә у. 3 инъекцияғ а

- тиенам (имипенем + циласстатин натрия) б/е 1, 5 г/тә у. 3 инъекцияғ а

Монобактамдар:

- Азтреонам (азактам) – к/т, б/е 1-2 г ә р 6-8 с немесе 0.5-1 г ә р 8-12 с сайын

Линкозамидтер

- Линкомицин (линкоцин) – ішке, б/е, к/т; ішке 0.5 г тә улігіне 4 рет; парентеральді 0.6 г 2 рет кү ніне

- Клиндамицин (далацин) – ішке 0.15-0.45 г ә р 6 с; к/т, б/е 0.6 г ә р 6-8 с

сағ ат сайын

- Фосфомицин (фосфоцин) – ішке 0.5 г ә р 6 с; к/т, 2-4г ә р 6-8 с

сайын тамшылатып

Пиелонефрит емінде антибиотиктерді тағ айындағ ан кезде зә р реакциясына кө ң іл аудару керек.

Зә рдің қ ышқ ыл реациясы кезінде келесі антибиотиктер ә сері кү шейеді:

- Пенициллиндер жә не олардың жартылай синтетикалық препараттары;

- Тетрациклинның;

- Новобиоцинның;

- Нитрофуранның.

Зә рдің сілтілі реациясы кезінде келесі антибиотиктер ә сері кү шейеді:

- Эритромицинның;

- Олеандомицинның;

- Линкомицинның, далацинның;

- Аминогликозидтердің.

Зә р реакциясына тә уелді емес ә сер ететін препараттар:

- Ристомицин;

- Ванкомицин;

- Цефалоспориндер.

Антибиотиктердің нефротоксикалығ ы

Жиі Сирек

Неомицин Пенициллиндер

Паромомицин Цефалоспориндер

Канамицин Амфотирицин В

Полимиксин В Нистатин

Колистин Тетрациклиндер

Бацитрацин Виомицин (флоримицин)

Ванкомицин Налидиксин қ ыш.

Гентамицин

Сульфаниламидтер

Пиеллонефриттің жең іл ағ ымының емінде препаратты ішке қ абылдауымен шектелуі мү мкін. Бұ л жағ дайда пероральды цефалоспориндердің 11-ші ұ рпағ ы, сонымен қ атар хинолондар немесе септрин (ко-тримоксазол) болып табылады.

Фторхинолондар:

Монофторлы:

Пефлоксацин (абактал) – ішке 0, 8-1, 2 г/тә у. 2 рет

Офлоксацин (таривид) – ішке 0, 4 г/тә у. 2 рет

Ципрофлоксацин (ципробай) – ішке 0, 25-1 г/тә у.

Дифторлы:

Нормофлоксацин (нолицин) – ішке 0, 4 г/тә у. 2 рет

Ломефлоксацин (максаквин) – ішке 0, 4 г/тә у. 1 рет

Трифторлы:

Флероксацин (хинодис) – ішке 0, 2-0, 4 г/тә у. 1 рет

Фторлы емес хинолондар:

Нитроксалин (5-НОК) – ішке 0, 4 г/тә у. 3-4 рет

Оксолин қ ыш. (грамурин) – ішке 1, 5 г/тә у. 3 рет

Циноксазин (цинобак) – ішке 1 г/тә у. 2 рет.

Нафтиридин туындылары:

Налидиксин қ ыш. (неграм) – ішке 2-4 г/тә у. 4 рет;

Пипемидин қ ыш. (палин) – ішке 0, 8 г/тә у. 2 рет;

Пиелонефрит емдеу ү шін сонымен қ атар нитрофуран туындылары қ олданылады – 0, 2-0, 4 г/тә у. 4 рет;

Триметоприм – ішке 0, 04-0, 06 г/тә у. 1 рет;

Септрин (ко-тримоксазол, бисептол) – ішке 0, 96 г/тә у. 2 рет.

СИМПТОМАТИКАЛЫҚ ЕМ

СП мен ауырытын науқ астарды базистік терапия аурудың негізгі кө ріністерін ұ зақ уақ ытқ а дейін баса алмайды, сондық тан симптоматикалық емді қ олдануғ а тура келеді. Гипотензивті терапия АҚ тұ рақ ты жоғ арлауы жә не криздік жағ дайларлда қ олданылады, таң далғ ан препараттарғ а АПФ ингибиторы жә не кальций антагонистері жатады.

Зә р шығ ару жолдарының дискенизиясы нә тижесінде пайда болатын ауру синдромы ұ зақ қ а созылғ анда антиспастикалық заттар тағ айындайды.

Анемия дамығ анда – қ ұ рамында темірі бар препараттар, рекомбинантты эритропоэтин, айқ ын интоксикация кезінде– дезинтоксикациялық терапия тағ айындалады.

СП терапиясында физиотерапевтикалық ем маң ызды роль атқ арады. Қ абынуғ а қ арсы жә не ыдырататын (рассасывающие) ә сері бар физиоем жергілікті иммунитет жағ дайына, сонымен қ атар бү йректің қ анмен қ амтамасыз етілуіне оң ә сер кө рсетеді, бү йректік плазма ағ ысын жоғ арлатады, бү йректің тү бікше жә не зә рағ ардың бірың ғ ай салалы бұ лшық еттерінің спазмын басады, зә р кристаллдарының, шырыштардың шығ уын қ амтамасыз етеді. СП мен ауыратын науқ астардың комплексті емінде толық емес ремиссия фазасында физио процедулалар ү лкен маң ызғ а ие (парафин жә не озокерит аппликациясы, балшық ты ем, фонофорез, диатермия, бү йрек аймағ ына никотин қ ышқ ылымен, кальций хлоридымен, фурадонинмен электрофорез).