Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Чыстасцю, спакоем, годнасцю вее ад ма-
ленькіх касцяных скульптурак, якія адлю- строўваюць аголеныя фігуркі жанчын з перабольшанымі, гіпертрафіраванымі фор- мамі. У гэтым можна было б бачыць нават нейкі шарж, гратэск, капі б не велічная ўрачыстасць старажытных багінь, іх ману- ментальнасць — нібыта далёкае прадчу- ванне трыумфу чалавека на зямпі, высо- кага ўзлёту яго пачуццяў і інтэлекту. Найбольш распаўсюджаная гіпотэза пра характар і значэнне папеалітычнай пластыкі засноўваецца на тым, што жаночыя фігуркі адпюстроўваюць прамаці ў мацярынска- Родавых калектывах, увасабляюць пло- днасць, багіню жыцця — наогул, выяўля- юць тую складаную магіка-абрадавую га- ліну жыцця старажытнага чалавека, якую засталі этнографы і ў наш час4. Пластычная своеасаблівасць багата арна- ментаваных складанымі геаметрычнымі фігурамі «птушачак», знойдзеных на Ме- зінскай стаянцы (Чарнігаўская вобл.), звяз- ваецца са старажытнымі культамі. Вераго- Кансолі. Пачатак 20 cm. Сычы Брэсцкага раёна. дна, жанчына і птушка ненкім чынам ата- ясамліваліся, у фігурках два вобразы зліваліся ў адзін, ствараючы складаны во- браз жынчыны-птушкі. У народнай куль- туры ўсходніх славян такія ўяўленні захоў- валіся да апошняга часу, праяўляючыся ў разьбе, вышыўцы і іншых відах народнага Мастацтва. Перарваўшыся ў эпоху мезаліту, мастац- тва дробнай пластыкі адражаецца ў неаліце (5—3 тысячагоддзі). Аднак на гэты раз дамінуюць мужчынскія выявы, што свед- Чыць пра зараджэнне патрыярхальных ро- давых калектываў. Адна з падобных знахо- дак — фрагмент скульптуркі са стаянкі Асавец (Бешанковіцкі раён), найбольш ранні выяўлены на тэрыторыі Беларусі ўзор мастацкай апрацоўкі дрэва5. Яна перадае вобраз мужчыны з выразнымі рысамі Твару, што надаюць яму крыху суровы вы- Гляд. Тулава выразана досыць схематычна. На той жа стаянцы выяўлена касцяная га- лоўка мужчыны, якой па дасканаласці вы- канання і выразнасці цяжка знайсці аналогіі сярод знаходак Усходняй Еўропы6. Абе- Вугал хаты. Пачатак 20 cm. Лускалы Камя- нецкага раёна. Мастацкая апрацоўка дрэва дзве скульптуркі перадаюць еўрапеоідны антрапалагічны тып, увасабляючы, маг- чыма, нейкіх міфічных герояў ці духаў. Багаты і разнастайны матэрыял перыяду Кіеўскай Русі. Апрацоўка косці ў старажыт- набеларускіх гарадах (Тураў, Мінск, По- лацк, Гродна, Навагрудак, Пінск, Ваўка- выск, Мсціслаў) дасягнула высокага ўзроў- ню. Разнастайныя пласціны-накладкі для калчаноў, тронкі нажоў, грабяні, шахмат- ныя фігуркі, вухавёрткі і інш. арнаментава-
|