Студопедия

Главная страница Случайная страница

КАТЕГОРИИ:

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Сира фәне






Алдағ ы дә рестә ребеҙ ҙ ә беҙ Мө хә ммә т пә йғ ә мбә р (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) тураһ ында кү п нә мә лә р һ ө йлә нек, ә уның биографияһ ына айырым дә рес тә арнағ айныҡ. Ул дә рестә беҙ Пә йғ ә мбә ребеҙ ҙ ең (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) тормошон, йә ғ ни сираһ ын ҡ ыҫ ҡ аса ғ ына һ ө йлә п киттек. Ошо дә рестә беҙ сира тигә н фә нде тағ ы ла иҫ кә алабыҙ. Аң лауығ ыҙ са, сира фә не Мө хә ммә т пә йғ ә мбә рҙ ең (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) тыуғ ан кө нө нә н алып Раббыһ ы хозурына киткә нсе нисек йә шә гә нен, ни ө йрә ткә нен, ни һ ө йлә гә ндә рен аң лата. Шулай итеп, хә ҙ ис, тә фсир, аҡ ида, сира һ ә м башҡ а дини фә ндә рҙ ең ни тиклем тығ ыҙ бә йлә нештә булыуын тағ ы ла яҡ шыраҡ аң лайбыҙ. Бер фә нде яҡ шы ө йрә неү икенсе фә ндә рҙ е аң ларғ а ярҙ ам итә, уларҙ ың ниндә йҙ ер ө лө шө н ү ҙ эсенә алып уҡ ыусының эшен ең елә йтә.

Сира фә ненә ҡ айтайыҡ. Был фә н буйынса ла йө ҙ ә рлә гә н, хатта мең ә рлә гә н китаптар яҙ ылғ ан. Хатта ү ҙ ҙ ә ре мосолман булмағ ан ҡ айһ ы бер кешелә р ҙ ә Пә йғ ә мбә ребеҙ (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) тураһ ында китап яҙ ып ҡ алдырғ андар. Шуғ а кү рә, сира фә не буйынса ниндә йҙ ер китаптар уҡ ыйбыҙ икә н, уларҙ ың ҡ айһ ылары ышаныслы, ҡ айһ ылары ү ҙ эсенә тикшерелмә гә н, хатта ялғ ан һ ә м уйҙ ырмалы хә бә р алғ анын беҙ яҡ шы белергә тейешбеҙ. Был бик мө һ им, сө нки Пә йғ ә мбә ребеҙ (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) бер хә ҙ исендә «Кем дә кем минең турала ялғ ан һ ө йлә й, шул тамуҡ та урынын алһ ын!» – тигә н. Тимә к, беҙ Пә йғ ә мбә ребеҙ ҙ е (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) ни тиклем яратһ аҡ та, уны ололайым, маҡ тайым тип, уның турала булмағ ан нә мә лә р һ ө йлә ргә тейеш тү гелбеҙ. Мә ҫ ә лә н, ҡ айһ ы бер кешелә р, Мө хә ммә т пә йғ ә мбә рҙ ең (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) кү лә гә һ е булмағ ан тип, юҡ нә мә һ ө йлә йҙ ә р. Бындай һ ү ҙ танылғ ан сира китаптарында юҡ, ә Мө хә ммә т пә йғ ә мбә рҙ е (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) хө рмә т итеү уның сө ннә тен ү тә ү ҙ ә тора, уның турала булмағ ан легендалар һ ө йлә ү ҙ ә тү гел. Шуғ а мосолман сираны танылғ ан ышаныслы китаптарҙ ан ө йрә нергә тейеш. Был китаптарҙ ың исемдә рен һ ә м уларҙ ың авторҙ арын иҫ тә ҡ алдырырғ а тырышығ ыҙ: Ибн Һ ишә мдең «Сира» китабы, Ибн Кә ҫ ирҙ ең «Ә лфү сул фи сиратиррасү л» китабы, Ибн Ҡ аййимдың «Зә дү л мә ғ ә д» китабы. Быларҙ ың беренсеһ е, йә ғ ни ибн Һ ишә мдең сираһ ы, руссағ а тә ржемә ителгә н, лә кин ябай кешегә уны уҡ ыуы ауыр. Шуғ а һ еҙ гә Сафиюррахман Мү бә рә кфури исемле ғ алимдың рус телендә сыҡ ҡ ан «Мө хә ммә т пә йғ ә мбә рҙ ең тормошо» («Жизнь пророка Мухаммада») тигә н китабын тә ҡ дим итер инем. Ә лбиттә, был китаптар исемлеге тулы тү гел, бынан башҡ а яҡ шы китаптар ҙ а бар.

Сираны ө йрә нгә н мосолман ү ҙ е ө сө н кү п нә мә аң лай – белеү егеҙ сә, мосолман кешеһ е ө сө н беренсе ү рнә к – ул Мө хә ммә т пә йғ ә мбә р (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м). Уның ошо дин ө сө н нисек йә шә гә нен, нисек кө рә шкә нен, ниндә й ҡ ыйынлыҡ тар кисергә нен; ҡ атындары, туғ андары, балалары, кейә ү ҙ ә ре, ейә ндә ре менә н ниндә й мө ғ ә мә лә лә булыуын белмә й тороп, беҙ ысын мосолман портретын кү ҙ алдыбыҙ ғ а килтерә алырбыҙ мы? Юҡ, ә лбиттә, мө мкин тү гел. Һ ә м беҙ Ислам динен аң лар ө сө н теге йә был фә нде ө йрә нергә тейешбеҙ тибеҙ икә н, ул фә ндең нисек башланып киткә нен дә белеү мө һ им. Беҙ аң латып киткә н аҡ ида, тә джү ид, тә фсир, фиҡ һ, хә ҙ ис фә ндә ре Пә йғ ә мбә ребеҙ (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) ваҡ ытында тыуғ ан бит. Уларҙ ың барыһ ын да беҙ сира менә н танышҡ аныбыҙ ҙ а кү рә беҙ. Мә ҫ ә лә н, «Пә йғ ә мбә ребеҙ (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) фә лә н кө ндө сә хә бә лә ре менә н һ ө йлә шкә н ваҡ ытта шулай тип ә йтте», тиһ ә к, ниндә йҙ ер хә ҙ ис ө йрә нә беҙ. Ә гә р һ ү ҙ Ҡ ө рьә ндең аяты тураһ ында бара икә н, был тә фсир фә ненә инеп китә. Ә шул аятты нисек дө рө ҫ итеп уҡ ыу тураһ ында һ ү ҙ барһ а, был тә джү ид фә ненең бер ө лө шө була. Йә ғ ни сираны уҡ ығ ан кеше бө тә ислам фә ндә ренә н дә ниндә йҙ ер яң ы мә ғ лү мә т ала, һ ә м был мә ғ лү мә ттә рҙ е тарихи тә ртипкә теҙ ә. Ә ошо тарихи тә ртип һ еҙ ҙ ең белемегеҙ ө сө н бик кә рә кле нә мә, сө нки Ислам дине тарихының башы уның уртаһ ы, ә уның уртаһ ы аҙ ағ ы менә н бер тү гел. Быны аң ламағ ан кеше Ислам диненең стадияларын да аң ламаҫ, һ ө ҙ ө мтә лә ү ҙ тормошонда ла хаталар эшлә р. Зү һ рий исемле бер ғ алимдың сира тураһ ында шундай һ ү ҙ е бар: «Сира – ул донъя һ ә м ахирә т фә не». Ғ ә ли ибн Хө сә йен, Пә йғ ә мбә ребеҙ ҙ ең (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) ейә ненең улы ла: «Беҙ пә йғ ә мбә ребеҙ ҙ ең сираһ ын Ҡ ө рьә н сү рә һ ен ятлағ ан кеү ек ятлата торғ айныҡ». Ҡ ыҫ ҡ аһ ы, сираны ү ҙ ебеҙ гә лә, балаларыбыҙ ғ а ла диҡ ҡ ә тле ө йрә нер кә рә к, һ ә м ниндә йҙ ер кү ренекле кешенең биографияһ ы, һ ү ҙ ҙ ә ре, йә шә гә н ө йө, йө рө гә н машинаһ ы менә н ҡ ыҙ ыҡ һ ынғ ансы, Аллаһ ы Тә ғ ә лә гә иң яҡ ын булғ ан Мө хә ммә т Пә йғ ә мбә рҙ ең (саллаллаһ у ғ ә лә йһ и ү ә сә ллә м) тормошон ө йрә нһ ә к ине...

Ун туғ ыҙ ынсы дә рес тамам.

20 се дә рес


Поделиться с друзьями:

mylektsii.su - Мои Лекции - 2015-2024 год. (0.006 сек.)Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав Пожаловаться на материал