Бірінші кезең.

І.Пациентке алдағ ы іс- шара жайында тү сіндіріп, келісімін алың ыз.

2.Ваннағ а кішкентай орындық қ ойып, оғ ан пациентті отырғ ызың ыз

З.Пациенттің ваннағ а тұ руына кө мектесің із, арт жағ ынан тұ рып, шынтағ ынан ұ стаң ыз, сосын оны отырғ ызың ыз.

4.Пациенттің ө з бетімен жуынуына ық пал етің із, қ ажет болғ ан жагдайда ғ ана кө мектесің із.

Екінші кезең:

1. Алжапқ ыш киіп, пациенттің басын жуың ыз:

- жаялық ты бірнеше қ абат етіп орап алып, онымен кө здерін жа-
буын талап етің із

- душтан суды қ ұ я отырып, шаштарын сулап, жуың ыз

- пациенттің шашына аздап щампунь жағ ың ыз

- екі қ олың ызбен шаштарын жақ сылап жуың ыз

- сабын кө піршіктерін сумен жуып тастаң ыз

- пациенттің басын қ ұ рғ атып сү ртің із

2.Пациентке кө мектесің із, қ ажет болса, денесін де гигиеналық ванна жү ргізу тэртібі бойынша жуың ыз.

З.Пациенттің орындық тан тұ руына кө мектесің із (қ ажет болғ ан жағ дайда кө мектесің із, екі жақ тап, дененің дұ рыс қ озғ алуын қ олдана отырып).

Ү шінші кезең:

І.Пациентке ваннадан шығ уына кө мектесің із.

2.Денесін сол тэртіппен қ ү -рғ атып, сү ртің із.

З.Пациенттің шаштарын тарауына кө мектесің із, іш- киімдерін кигізің із.

4.Қ олдары мен аяқ тарының тырнақ тарын алың ыз.

5.Пациентке киімдерін киюге кө мектесің із.

б.Алжапқ ышты шешіп, оны су ө ткізбейтін қ апшық қ а салың ыз, қ олың ызды жуьш, қ ү -рғ атың ыз.

7.Орындалғ ан іс- шара жайында журналғ а жазың ыз.

1.6. ПАЦИЕНТТІЖУЫНДЫРУ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: жеке бас тазалығ ын сақ тау. Жабдық тау:

• жылы су қ ұ йылғ ан ыдыс

• дэкелер

• қ олғ аптар
Іс-ә рекетінің алгоритмі:

1.Қ олың ызды жуып, қ ұ рғ атып, қ олғ апты киің із.

2.Пациентке процедураның барысын тү сіндіріп, келісімін алың ыз.

З.Дэкені сулап алың ыз.

4.Ылғ алды дэкемен пациенттің бетін, содан соң қ ү лақ тарын, мойнын, қ олдарын сү ртіп алың ыз.

5.Екінші дэкемен қ айталап қ ү рғ атып сү ртің із.

б.Қ олғ апты шешіп, қ олың ызды жуың ыз.

1.7. ДЕНЕНІ ЫСҚ ЫЛАУ ІС - Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: жеке бас тазалығ ын сақ тау Жабдық тау:

• қ олғ ап

• жылы су

• дэкелер

• клеенка

• кө рпе

• суғ а антисептикалық эсері бар заттарды қ осуғ а болады. (ка-
лий перманганатын).

Іс - ә рекет алгоритмі:

1. Қ олың ызды жуып, қ ұ рғ атып, қ олғ апты киің із.

2.Пациентке процедура барысын тү сіндіріп, келісімін алың ыз.

З.Пациенттің астына клеенка салың ыз.

4.Пациенттің денесін тү _тас ашып тастамай, суланғ ан дэкемен дене бө ліктерін кезекпен жоғ арыдан тө мен қ арай сү ртің із, эсіресе қ олтық, шап аймақ тары сияқ ты қ атпарлы жерлерді, одан соң ора-малмен қ ұ рғ атып суртің із, қ ұ рғ атқ ан дене бө ліктерін одеялмен жа-уып отырың ыз. Дэл осылай дененің қ алғ ан бө ліктерін ысқ ылап сү ртіп шығ ың ыз.

5. Қ олғ апты шешіп, қ олың ызды жуың ыз.

6. Ауру тарихының бірінші бетіне пациентке санитарлық ө ндеу.
жү ргізілгені жайында белгі соғ ың ыз.

1.8.ПАЦИЕНТТЕ ПЕДИКҮ ЛЕЗ АНЫҚ ТАЛҒ АН КЕЗДЕГІ ІС- ШАРАЛАР АЛГОРИТМІ

Мақ саты:

бө ртпе сү зектің алдын алу, биттер мен сіркелерді ө лтіру. Жабдық тау:

• педикулезге қ арсы жиналғ ан сө мке:

• клеенкадан тігілген қ ап (киімдер ү шін)

• цинктелген шелек немесе лоток (шаш ү шін)

• клеенкадан жасалғ ан пелерина

• қ олғ ап

• қ айшылар

• 70% спитрпен ө ң делген жиі тарақ

• спиртті шам

• бас орамал

• мақ та

• 5%, 10% сірке қ ышқ ылы

• заттарды зарарсыздандыруғ а арналғ ан препараттар

• бө лмелерді зарарсыздандыруғ а арналғ ан препараттар

• биттерді ө лтіруге арналғ ан препараттар

• шаш алатын машинка

• лупа

Іс - ә рекет алгоритмі:

І.Пациентке бит анық талғ анын хабарлаң ыз, оны ө ң деуге келісімін алың ыз, процедураның орындалу барысын айтың ыз.

2.Қ осымша халат киің із, басың ызғ а байлам, аяқ киімің ізді ауы-стырып, қ олғ ап, маска, фартук киің із.

З.Пациентті ү стіне клеенка жабылғ ан кушеткағ а отырғ ызың ыз.

4.Пациенттің ү стіне клеенкадан жасалғ ан пелеринаны жабың ыз.

5.Шашын дезинсекциялық ерітінділердің бірімен оның қ олданылу тэртібіне сэйкес етіп ө ң деу керек жэне осы қ алыпта 30 минутқ а қ алдырың ыз.

б.Пациенттің шашын полиэтиленмен жауып, сыртынан ора-малмен орайды. 10

7.Шашты алдымен жылы сумен, одан соң жуғ ыш зат қ осылғ ан сумен жуып, орамалмен қ ұ рғ атың ыз.

8.Сіркелерді ө лтіру ү шін пациенттің шашын жылытылғ ан 6% асханалық сірке қ ышқ ылының ерітіндісімен ө ң деу керек.

9.Шашты ағ ынды жылы сумен жуып, орамалмен қ ү _рғ ату ке-рек.

ІО.Басын ақ дэкеге ең кейте ұ стағ ан қ алпында шашты аз- аздан бө ліп алып, жиі тарақ пен біртіндеп эрбір бө лінген шашты тараң ыз.

П.Шашын қ айтадан қ арап шығ ың ыз. Бит жэне сірке қ алмағ анына кө зің ізді жеткізің із.

12.Дэкені дез. ерітіндісі бар ыдысқ а салың ыз.

ІЗ.Пациенттің ү стіндегі барлық киімдерін шешің із, шешілген киімдерін, мейіркештің арнайы киімдерін арнайы клеенка қ апшық қ а салың ыз.

2.1-Қ олды ө ң деудің элеуметтік дең гейі

2.2-Қ олды ө ң деудщ гигиеналық дең гейі

2.3-Хлорлы известтің 10 % негізгі тазартылғ ан ерітіндісін дай-ындау іс-ә рекетінің алгоритмі

2.4-Хлорлы известтің 1% жұ мыстық ерітіндісін дайындау іс-эрекетінің алгоритмі (Юл)

2.5-Хлорлы известтің 5% жұ мыстық ерітіндісін дайындау іс-эрекетінің алгоритмі (10л.).

2.6-Хлорамин (1л) дайындау іс-эрекетінің алгоритмі

2.7-Медициналық бұ йымдарды қ ұ рғ ақ ыстық пен зарарсыздан-дыру іс-эрекетінің алгоритмі

2.8-Зарарсыздандырылғ ан қ орапқ а заттарды салу іс-эрекетінің алгоритмі

2.9-Азопирам сынамасы

2.10-Фенолфталеин сынамасы

2.11-Палаталарды жалпы жуып тазалау іс-эрекетінің алгоритмі

2.12-Медициналық бұ йымдарды залалсыздандыру

2.1. МЕДИЦИНА Қ ЫЗМЕТКЕРЛЕРШЩ Қ ОЛЫН Ө Ң ДЕУ ДЕҢ ГЕЙЛЕРІ Қ ОЛ Ө НДЕУДЩ Ә ЛЕУМЕТТІК ДЕҢ ГЕЙІ

Мақ саты: пациенттің жэне медицина қ ызметкерлерінің жү дпалық қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ету. Жабдық тау:

• бір реттік қ олданылатын ормал

• ө лшегіші бар сұ йық сабын

• секундты кө рсететін стрелкасы бар сағ ат.
Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Терінің тұ тастығ ын тексерің із, (қ олда жарақ ат болса, онда оны лейкопластырмен жабыстырып қ ойың ыз).

- қ олың ыздан сағ ат жэне басқ а да эшекей бұ йымдарын шешіп
қ ойың ыз, халаттың жең ін тү рің із.

2.Екі рет қ олың ызды жақ сылап сабындаң ыз, жақ сылап екі қ олың ызды бір- біріне ү йкелең із:

- алақ ан мен алақ анды;

- оң жақ алақ аның ызбен саусақ сырттарын, сосын сол
қ олың ызбен оң жақ қ олың ызды;

- алақ ан мен алақ ан жэне саусақ араларын;

- бір қ олың ыздың саусақ тарымен екінші қ ол алақ анын, кезек-
кезек

- сол жақ алақ анызбен оң қ олдың бас бармағ ын айналдыра
ысқ ылаң ыз, дэл осылай екінші қ олмен жасаң ыз;

- сол қ олдың барлық саусақ тарының ұ штарымен оң
алақ аның ызды жэне дэл осылай екінші қ ол алақ анын ысқ ылаң ыз
- 30 секунд бойында.

З.Қ олың ызды раковинағ а тигізбей, жоғ ары кө теріп ұ стаң ыз. 4.Сабыны кеткенше қ олың ызды эбден ағ ынды сумен жуың ыз. 5.Бір реттік орамалмен қ олың ызды қ ұ рғ атып, осы орамалмен кранды жабың ыз.

2.2. Қ ОЛ Ө Ң ДЕУДЩ ГИГИЕНАЛЫҚ ДЕҢ ГЕЙІ

Мақ саты: пациент пен медицина қ ызметкерлерінің жұ қ палық қ ауіпсіздігі мен тазалық тың жоғ ары дең гейін қ амтамасыз ету. Кө рсеткіші:

• қ олғ апты киер алдында жэне шешкен соң

• ағ заның биологиялық сұ йық тық тарымен жанасқ ан соң жэне
мү мкін болғ ан микробтық ластанудан кейін

• иммунитеті тө мен пациенттерді кү тер алдында
Жабдық тау:

• бір реттік орамал

• ө лшегіші бар сү _йық сабын

• қ ұ рамында спирт бар тері антисептигі
•тампондар

• залалсыздандырылғ ан қ олғ ап.
Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Терінің тү _тастығ ын тексерің із, (қ олда жарақ ат болса, онда оны лейкопластырмен жабыстырып қ ойың ыз).

-қ олың ыздан сағ ат жэне басқ а да эшекей бұ йымдарын шешіп қ ойың ыз, халаттың жең ін білектің 2/3 дейін тү рің із.

2.Екі рет қ олың ызды жақ сылап сабындаң ыз, жақ сылап екі қ олың ызды бір- біріне ү йкелең із:

- алақ ан мен алақ анды;

- оң жақ алақ аның ызбен саусақ сырттарын, сосын сол
қ олың ызбен оң жақ қ олың ызды;

- алақ ан мен алақ ан жэне саусақ араларын;

- бір қ олың ыздың саусақ тарымен екінші қ ол алақ анын, кезек-
кезек;

- сол жақ алақ анызбен оң қ олдың бас бармағ ын айналдыра
ысқ ылаң ыз, дэл осылай екінші қ олмен жасаң ыз;

- сол қ олдың барлық саусақ тарының ү хптарымен оң
алақ аның ызды жэне дэл осылай екінші қ ол алақ анын ысқ ылаң ыз
- 30 секунд бойында;

З.Сабын кө піршігін кетіру ү шін ағ ынды сумен қ олың ызды
шайың ыз жэне эр қ олың ызды 5-6 рет қ айталап жуың ыз.
14 4.Қ олың ызды раковинағ а тигізбей, жоғ ары кө теріп ұ стаң ыз.

5.Бір реттік орамалмен қ олың ызды қ ү рғ атып, осы орамалмен кранды жабың ыз.

б.Қ олың ыздың терісін 2-3 минут бойында 5 мл. антисептикпен жақ сылап ө ң дең із.

Ескертпе: Қ олданылғ ан орамалдарды арнайы ыдысқ а салың ыз. Қ олың ызды кептірің із.

2.3. Ж¥ МЫСТЫҚ ЕРІТШДІЛЕРДІ ДАЙЫНДАУ Ү ШІН 10%

ХЛОРЛЫ ИЗВЕСТТЩ МӨ ЛДІР Т¥ НДЫРЫЛҒ АН ЕРІТІНДІСШ

Қ ОЛДАНУ ІС-Ә РЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: зарарсыздандыру. Жабдық тау:

• арнайы киім, ү зын медициналық халат, клеенка алжапқ ыш,
резең ке қ олғ аптар, респиратор, кө з қ орғ айтын эйнек, ауыстырып
киетін аяқ киім.

• қ ақ пағ ы бар, сыйымдылығ ы 10 л. эмальданғ ан ыдыс немесе
ү лкен қ оң ыр тү сті, тығ ыны бар шыны ыдыс

• бір пакет хлорлы известь (Ікг.)

• ағ аш кү рекше

• ертінділерге жэне қ ү рғ ақ ү нтақ заттарғ а арналғ ан ө лшемді
ыдыстар

• қ ү _жаттар: 10% хлорлы эк дайындау қ ұ жаты, белсенді хлор
бойынша қ ү _рғ ақ затты бақ ылау журналы

• жеке бас тазалығ ына қ ажет заттар: сабын, жеке орамал.
Іс-ә рекет алгоритмі:

1.Арнайы киімді киің із.

2.Жабдық тарды дайындаң ыз.

3. Процедураның басталу уақ ытын белгілең із.

4.Ыдысқ а аз мө лшерде су қ ү _йың ыз.

5.1 кг. хлорлы известті салың ыз, тү йіршіктерін езіп, ағ аш кү рекшемен араластырың ыз.

б.Суды 10 литрге дейін толтырың ыз, біркелкі болғ анша арала-г і ыра отырып.

7.Ыдыстың қ ақ пағ ын жабың ыз.

8.Дайындалғ ан уақ ытты белгілеп жазып қ ойың ыз, арнайы киімің ізді шешің із.

9.Тэулік ішінде бірнеше рет ерітіндіні араластырың ыз.

10.24 сағ аттан соң ерітіндінің ү стің гі жағ ын қ ұ йып алып, ү лкен шыны ыдысқ а сү зің із, бү _рандасын жабың ыз.

Белгі қ ойың ыз (кү ні, айы, мейірбикенің қ олы).

Ескертпе: ерітіндіні жабық ыдыста қ араң ғ ы бө лмеде 5-7 кү н сақ тау керек.

2.4. 1% ХЛОРЛЫ ИЗВЕСТТЩ Ж¥ МЫСТЫҚ ЕРІТШДІСІН ДАЙЫНДАУ ІС - Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ (10Л.)

Мақ саты: залалсыздандыру Іс-ә рекетінің алгоритмы:

І.Арнайы киімді киің із.

2.Ыдысқ а 1 литр 10% тұ ндырылғ ан хлорлы эк ерітіндісін қ ұ йың ыз.

3.10 литр су қ ұ йып, араластырың ыз, сосын қ ақ пағ ын жабың ыз (белгі соғ ың ыз).

Ескертпе: пациентті қ арауғ а арналғ ан кушетка, ванна, басқ а да заттар, клеенка алжапқ ыш, бө лме жуғ ыш заттар, ағ ымдағ ы тазалық жріыстарына арналғ ан.

2.5.ХЛОРЛЫ ИЗВЕСТТЩ 5% ЖҰ МЫСТЫҚ ЕРІТШДІСШ ДАЙЫНДАУ ІС - Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ (10Л.)

Мақ саты: залалсыздандыру Іс-ә рекет алгоритмы:

1.10% тү ндырылғ ан хлорлы эк ерітіндісінен 5 литр алып, ше-лекке қ ү йың ыз.

2.Судың кө лемін 10 литрге дейін жеткізіп, араластырың ыз.

Ескертпе: туберкулезбен ауырғ ан пациенттерді кү туге арналғ ан бұ йымдарды залалсыздандыру жэне бө лмелерді жақ сы жуып тазалау ү шін қ олданатын ерітінді.

2.6 ХЛОРАМИН 1(л) ЕРІТІНДІСШ ДАЙЫНДАУ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: залалсыздандыру Жабдық тау:

• арнайы киім

• Юг. қ ұ рғ ақ хлорамин ұ нтағ ы

• сыйымдылығ ы 1 литрге дейін ө лшегіш белгісі бар суғ а
арналғ ан ыдыс

• залалсыздандыру ерітіндісіне арналғ ан ыдыс

• ағ аш кү рекше
Іс-ә рекет алгоритмі:

1.Арнайы киімді киің із.

2.Ыдысқ а шамалы мө лшерде су қ ұ йың ыз.

З.Белгіленген ыдысқ а қ ажетті мө лшердегі қ ұ рғ ақ хлорамин ұ нтағ ын салың ыз.

4.10 литр су қ ұ йып, араластырың ыз, сосын қ ақ пағ ын жабың ыз

5.Белгі қ ойың ыз (кү ні, айы, мейірбикенің қ олы).

Ескертпе: 0, 5% хлорамин ерітіндісі асхана ыдыстарын залал-сыздандыру ү шін қ олданылады. 1% хлорамин ерітіндісі пациентті қ арауғ а арналғ ан кушетка, ванна, басқ а да заттар, клеенка алжапқ ыш, бө лме жуғ ыш заттар, ағ ымдағ ы тазалық жұ мыстарына" арналғ ан.

Зарарсыздандыруғ а арналғ ан ерітінділермен жұ мыс жасау кезінде қ ауіпсіздік ережелерін сақ таң ыз. Ерітінді теріге немесе кілегей қ абық тарғ а тамып кеткен жағ дайларда тез арада ағ ынды сумен жақ сылап жуу керек. (жаң адан дайындалғ ан ерітіндіні бір рет қ ана қ олдану керек.)

БИБЛИОТЕКА

Павлодарского

медицинск! копле

2.7. МЕДИЦИНАЛЫҚ Б¥ ЙЫМДАРДЫ Қ ¥ РҒ АҚ ЫСТЫҚ ПЕН ЗАРАРСЫЗДАНДЫРУ ІС - Ә РЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ

Мақ саты: микроорганизмдердің вегетативті тү рлерін жою жэне спораларын жою. Шарты:

• шыны, металл, жү _қ а фарфор бұ йымдарын залалсыздандыру

• лотоктарда, ашық эдіспен залалсыздандыру

• барлық залалсыздандырылатын бұ йымдарды алдын ала дай-
ындап зарарсыздандырылуы жэне залалсыздандыру алдындағ ы
тазартудан ө ткізілуі керек.

Талап: залалсыздандырылатын бұ йымдарды жібек, қ ағ аз-мақ та немесе синтетикалық материалдармен орамау керек, олар жанып немесе кү йіп кетеді.

Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Қ ұ рғ ақ ыстық шкабының ішкі бетін зарарсыздандыратын ерітіндімен суланғ ан тампонмен 2 рет жақ сылап сү ртіп алың ыз.

2.Торларғ а лотокпен инструменттерді жайып қ ойың ыз.

З.Залалсыздандыру дең гейін бақ ылау ү шін 5 жерге бақ ылау тестісі- индикаторларды орналастырың ыз (артқ ы жағ ына 2 ин-дикатор, 2- алдына, жэне 1-уі ортасына). Қ ұ рғ ақ ыстық шкабын электр тогының желісіне қ осың ыз, залалсыздандыру 180 граду-ста 60 минут уақ ыт болу керек, оның 25 минуты материалдарды қ ыздыруғ а, 35 минуты кө рсетілген температурада микробтарды жэне олардың ұ рық тарын жоюғ а кетеді.

4.Қ ұ рғ ақ ыстық шкабын ток желісінен алып тастаң ыз, есігін тек температура 45-50 градусқ а тө мендегенде ғ ана ашың ыз, мейірбике таза хирургиялық халат, маска жэне залалсызданғ ан қ олғ ап киіп лотоктағ ы бұ йымдарды алып шығ ады.

Ескертпе: залалсыздандырылғ ан бұ йымдар бірден залалсыздандырылғ ан соң қ олданылады.

2.8. ЗАЛАЛСЫЗДАНДЫРАТЫН Қ ОРАПТАРДЫ РЕТПЕН САЛУ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Мақ саты: автоклавта залалсыздандыру ү шін жэне белгіленген уақ ыт аралығ ында сақ тау кезінде залалсыздану дең гейін сақ тау ү шін.

Жабдық тау:

• зарарсыздандыратын ерітінді: 1% хлорамин ерітіндісі (не-
месе басқ а рұ қ сат етілген ерітінді)

• «бикстер ү шін» деген белгісі соғ ылғ ан сү лік-2 дана

• сү лгілерді, қ олғ аптарды зарарсыздандыруғ а арналғ ан ыдыс

• қ олғ аптар, маска

• бикстің ішіне салуғ а арналғ ан ү лкен қ алың дэке

• орауғ а арналғ ан материалдар, медициналық бұ йымдар

• пішіні жэне сыйымдылығ ы эртү рлі залалсыздандыру
қ ораптары(ЗҚ), фильтрлі немесе фильтрсіз, қ ораптар.

Іс-ә рекет алгоритмі:

І.Қ олың ызды жуып, қ ү -рғ атың ыз.

2.Бикстің дұ рыстығ ын тексерің із.

З.Бикстің ішкі бетін жә не сырт жағ ын 2 рет, (15 минуттан соң) зарарсыздандырың ыз.

4.Бикстің ішіне матаны оның шеттері бикстің биіктігінен 2/3-дей сыртына шығ ып тү ратындай салың ыз.

5.Материалдарды немесе бү йымдарды арасына қ ол сиятындай бостау етіп ретпен салың ыз.

б.Осы бұ йымдар ү шін температура тэртібіне сэйкес залалсыз-дандыру индикаторын салың ыз.

7.Барлық салынғ ан материалды бикстің сыртына шығ ып тү рғ ан дэке шеттерін қ айырып жақ сылап жабың ыз.

8.Бикс қ ақ пағ ының астына залалсыздандыру индикаторын салың ыз.

9.Бикс қ ақ пағ ын қ ү лыпқ а жабың ыз.

ІО.Бикс тү тқ асына бө лімше жэне кабинет аты, залалсыздана-тын бұ йымдардың аты кө рсетілген белгіні байлайсыз.

Ескертпе: ОЗБ-не бикстер таза, қ алың қ апшық та жеткізіледі,
()'ІЬ-нен де дэл осылай экелінеді. 19

2.9. ЗАЛАЛСЫЗДАНДЫРУ АЛДЫНДАҒ Ы ТАЗАРТУДЫҢ

САПАСЫНА БАҚ ЫЛАУ ЖҮ РПЗУДЩ ІС-Ә РЕКЕТІНЩ

АЛГОРИТМІ

Азопирам сынамасы

Мақ саты: медициналық бү _йымдарды залалсызданды-ру алдындағ ы тазарту сапасына жалпы жиынтық тарғ а бақ ылау жү ргізу (гемоглобиннен, жуғ ыш заттардан, хлор қ осылғ ан заттар-дан, тоттан, дэрілік заттардан тазару дең гейін анық тау).