Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Пәннің оқу-әдістемелік картасымен қамтамасыз етілуі
|
|
| № | Курс бойынша оқ улық тар мен оқ у қ ұ ралдары | Қ арМУ кітапханасындағ ы оқ улық тар мен оқ у қ ұ ралдары саны |
| 1. Негізгі ә дебиеттер | ||
| Қ алиев Ғ., Сарыбаев Ш. Қ азақ диалектологиясы. Оқ улық. – Алматы: Ана тілі, 1991. – 200 б. | ||
| Тасымов А. Қ азақ диалектологиясы: оқ у қ ұ ралы. – Алматы: Қ азақ ун-ті, 2005. – 158 б. | ||
| Нығ мет Сауранбаев жә не қ азақ тіл білімі / ред. Омарбеков С. - Алматы: Кенже-пресс, 2000. – 253 б. | ||
| Диалектологиялық сө здік. – Алматы: Арыс, 2007. - 798 б. | ||
| Қ азақ тілінің аймақ тық лексикасы / Сарыбаев Ш., Нақ ысбеков О. – Алматы: Ғ ылым, 1989. - 191 б. | ||
| Қ азіргі қ азақ тілінің лексикологиясы мен фразеологиясы: оқ улық / Ғ.Қ алиев, Ә.Болғ анбаев. - Алматы: Сө здік-Словарь, 2006. - 259 б. | ||
| Қ азақ тілінің диалектологиялық сө здігі / қ ұ раст. Ә.Нұ рмағ амбетов. 1-кітап. - Алматы: Ғ ылым, 1996. - 196 б. | ||
| Қ азақ тілінің диалектологиялық сө здігі / қ ұ раст. Нақ ысбеков О. 2-кітап. - Алматы: Ғ ылым, 1999. – 237 б. | ||
| Аханов К.А. Тіл білімінің негіздері. – Алматы, 2011. | ||
| Хасенов Ә. Тіл білімі. – Астана: Ер Дә улет, 2007. – 127 б. | ||
| 2. Қ осымша ә дебиеттер | ||
| Қ алиев Ғ.Қ. Студенттердің диалектологиялық практикасын ө ткізуде пайдаланылатын кө мекші қ ұ рал. – Алматы: АлМУ, 2001. – 28 б. | ||
| Қ азақ тілі тарихы мен диалектологиясы: проф. Б.Ә білқ асымұ лының 70 ж. орай ұ йымдастыр. халық арал. ғ ылыми-теориялық конф. материалдары / " Қ айнар" ун-ті. - Алматы: Арыс, 2001. - 318 б. | ||
| Кә рімов, Х. Қ азақ диалектологиясының кейбір мә селелері. - Алматы: Қ азМУ бас., 1973. - 48 б. | ||
| Томанов М. Тіл тарихы туралы зерттеулер. – Алматы, 2002. – 616 б. | ||
| Қ алиев Б.А. Диалектологиялық іс-тә жірибе бойынша ә дістемелік нұ сқ аулар. – Қ арағ анды: Қ арМУ баспасы, 2012. – 26 б. | ||
| Салқ ынбай А., Абақ ан Е. Лингвистикалық тү сіндірме сө здік. – Алматы, 1998. – 304 б. | ||
| 2.1 Мерзімдік ә дебиеттер (басылымдар) | ||
| «Қ азақ тілі мен ә дебиеті» Республикалық ғ ылыми педагогикалық ә дістемелік журналы. | ||
| «Қ азақ стан мектебі» Республикалық ғ ылыми педагогикалық ә дістемелік журналы. | ||
| «Қ азақ тарихы» журналы | ||
| 2.2 Электрондық оқ улық тар мен оқ у қ ұ ралдары | ||
| Қ алиев Б.А. " Қ азақ диалектологиясы" пә ні бойынша мультимедиялық кө рсетілім [Мультимедиа]: сабақ тү рі - дә ріс: маманд. 050117 - " Қ азақ тілі мен ә дебиеті" - Электрон. текстовые дан. (24, 4Мб). - Қ арағ анды, 2011. - 10 дә ріс. | ||
| Қ алиев, Б.А. Қ азақ диалектологиясы пә ні бойынша дә ріс материалдары [Электронный ресурс]: курс лекций. - Қ арағ анды: Қ арМУ басп., 2005. - 9 дә ріс | ||
| Қ алиев, Б.А. " Қ азақ диалектологиясы" пә ні бойынша дә рістер курсы [Электронный ресурс]: маманд.: 050117 " Қ азақ тілі мен ә дебиеті", 050205 " Филология" - Қ арағ анды, 2008. - 10 дә ріс. | ||
| Қ азақ диалектологиясы [Электронный ресурс]: оқ у-ә дістемелік кешені 5В011700-қ азақ тілі мен ә дебиеті мамандығ ы ү шін: 2 курс, 3 семестр / қ ұ раст. Б.А.Қ алиев. - Қ арағ анды: Қ арМУ басп., 2011. - 88 б. | ||
| Қ алиев, Б.А. " Қ азақ диалектологиясы" пә ні бойынша мультимедиялық кө рсетілім [Мультимедиа]: сабақ тү рі - СОӨ Ж: маманд. 5В011700 " Қ азақ тілі мен ә дебиеті". - Қ арағ анды, 2012. - 15 дә ріс | ||
| 2.3 Интернет кө здері | ||
| www.tilbilimi.kz | ||
| www.ineu.edu.kz | ||
| www.library.psu.kz | ||
| www.webirbis.ksu.kz |
6. Лекциялық кешен (лекция тезисі)
№1 дә ріс. Қ азақ диалектологиясы туралы жалпы тү сінік
1. Диалектология ғ ылымының мақ саты мен міндеттері.
2. Диалектология пә нінің негізгі зерттеу нысандары.
Дә ріс тезисі: Диалектология пә нінің негізгі мақ сат-міндеті – жергілікті тіл ерекшеліктерін зерттеу. Ол диалектілер мен говорларды (сө йленістерді) зерттеп айқ ындауды мақ сат тұ тады. Ал диалект, сө йленіс (говор) деп халық тық немесе ұ лттық тілдің ө зіндік ерекшеліктері бар тармақ тарын, бө ліктерін айтады. Ол – жалпыхалық тық тілден ө згеше белгілі бір аймақ ты, территорияны қ амтитын тілдік ерекшеліктер.
Зерттеуші ғ алымдар диалектілерге байланысты тү рлі атау ұ сынды. Мә селен, С.Омарбеков осы сө здерді айтылым деп атауды ұ сынды. Ал зерттеуші Ғ.Бегалиев диалекті сө здерді сө здік диалекті жә не дыбыстық диалекті деп екіге бө ліп қ арастырды. Ғ алымдар арасында бұ л қ олдау тапқ ан жоқ. Тек тілдік жергілікті ерекшеліктер деген атау ғ ана қ олдау тапты.
Сө з диалектизм болу ү шін екі тү рлі шарт болу керек:
1. Ә деби тілде қ олданылмайтын, тек белгілі бір говорғ а, диалектіге тә н сө з болу керек. Ә деби тілде баламасы болу керек.
2. Диалектизмнің ө зінің таралу шегі, аймағ ы (тілдік изоглоссасы) болу керек.
Диалектілердің пайда болу, қ алыптасу тарихы халық, ұ лт тарихымен, оның этнографиясымен (ә дет-ғ ұ рпы, салт-дә стү рі т.б.) тығ ыз байланысты болады. Ө йткені жергілікті ерекшеліктер этнографиялық белгілермен ұ штасып жатады.
Қ азақ тілін зерттеуші диалектологтер диалектілердің шығ у жолдарын ү ш тү рлі жағ даймен байланыстырады:
1. Тарихи жағ дайларғ а байланысты
2. Белгілі бір кә сіптік сө здерге байланысты, яғ ни белгілі бір кә сіптің, шаруашылық тың тү рімен байланысты
3. Кө ршілес тілдердің ә серімен байланысты
Диалектология зерттеу нысанына жә не сипатына қ арай:
1. Сипаттамалы (описательная) диалектология
2. Тарихи (диахрониялық) диалектология болып екіге бө лінеді.
Сипаттамалы диалектологияның міндеті – жергілікті тіл ерекшеліктерін фонетикалық, лексикалық, грамматикалық тұ рғ ыдан жан-жақ ты зерттеп, жү йелі тү рде тү сінік беру. Яғ ни сипаттамалы диалектологияны терең зерттеп алмайынша тарихи диалектологияғ а жол ашылмайды. Ал тарихи диалектология жергілікті тіл ерекшеліктерінің пайда болуын, шығ у тарихын зерттеуді мақ сат етеді.
Жергілікті тіл ерекшеліктерін танып-білу тіл тарихын (дыбыс, сө з, сө з тіркесі т.б.) зерттеумен тығ ыз байланысты. Оларды танып-білудің халық тілінің сө з байлығ ын мең геруде теориялық жағ ынан болсын, практикалық жағ ынан болсын маң ызы ө те зор.
Диалектілердің келешегі, болашағ ы бар ма? Қ азіргі диалектологияның алдында мынадай 2 міндет тұ р: 1. Сө йленістердің (говор) тіл жү йесін барлық жағ ынан сипаттай отырып, арнайы зерттеу. 2. Тілдегі сө йленістердің (говор) ө зара қ арым-қ атынасын, байланысын, территориясын анық тай отырып, толық жіктемесін (классификация) жасау. Тілдегі говорларды бұ лайша зерттеу арқ ылы тіл дамуының жалпы бағ ытын анық таймыз жә не де диалектологиялық карта, атлас жасауғ а да қ ажетті материалдар жинақ таймыз.
Негізгі ә дебиет: 1. [1.7: 1], 2. [1.7: 11].
Қ осымша ә дебиет: 1. [1.7: 12], 2. [1.7: 13], 3. [1.7: 16].