Nəsihət və moizə haqqında

Allahı n adı ilə

Mö min qardaş və bacı ları mı zdan bir qrupu [xahiş edib] nə sihə t sö ylə mə yimi istə yirlə r. Onları n bu istə klə rinə bir -neç ə cə hə tdə n e’tiraz edirə m:

1.Nə sihə t cü zi mə sə lə lə rdə edilir. Moizə isə cü ziyyatı və kü lliyyatı ə hatə etmə kdə daha ü mumidir.

Yadlar bir-birini nə shiə t etmə zlə r.

2. “Hə r kə s bildiyinə ə mə l etsə, Allah-tə ala onu bilmə diklə rinin də varisi edə r.”[106]

“Hə r kə s bildiyinə ə mə l etsə, bilmə diklə rinə kifayə t edə r.” (Bilmə diklə ri iş lə rin hesabı ondan sorulmaz.)

“Bizim yolumuzda cihad edib ç alı ş anları ö z yolları mı za (Bizə tə rə f gə tirib ç ı xardan behiş t yolları na) hidayə t edə cə yik...”[107]

Bildiyinizə ə mə l edin. Bilmə diyiniz mə sə lə lə rdə hə min mə sə l aydı n olana qə də r ehtiyat yolunu tutun. Ə gə r aydı nlaş masa bilin ki, bə ’zi mə ’lumatları nı zı ayaq altı na qoymusunuz. [Bildiyinə ] ə mə l etmə yə nin moizə tə lb etmə si qə bul edilmə zdir. Hö kmə n moizə eş itmiş siniz və bilirsiniz. Amma ə mə l etmə diniz. Ə gə r bildiklə rinizə ə mə l etmiş olsaydı nı z aydı n olardı nı z.

3. Hamı bilir ki, risalə ni (ş ə ri hö kmlə r risalə si) gö tü rü b oxumalı dı r, anlayı b ə mə ldə tə tbiq etmə lidir; halalı, haramı onunla aydı nlaş dı rmalı dı r.

Belə isə deyə bilmə zlə r: “Biz bilmirik nə edə k, nə etmə yə k.”

4. Ə qidə niz olduğ u (etibarlı bilib, inandı ğ ı nı z) ş ə xslə rin ə mə llə rinə nə zə r yetirin. Onları n etdiklə rini ixtiyari olaraq siz də edin, etmə diklə rini ixtiyari olaraq siz də etmə yin.

Bu, ali mə qsə dlə rə qovuş maqda ə n yaxş ı yollardan biridir. Dilinizdə n qeyri [yollarla] (ə mə l, rə ftar, ə xlaqı nı zla) Allaha də ’və t edə nlə rdə n olun.”

Ə mə llə edilə n moizə dillə edilə n moizə də n daha ü stü n və tə sirlidir.

5. Hə r gü n Qur`an oxumaq [lazı mdı r] –ö z yerində –aydı n mə sə lə lə rdə ndir. Hə r namazı n ö z tə qibatı nı (gü ndə lik zikri, duası), hə mç inin hə r vaxtı n və mə kanı n mü nasib duası nı da oxuyun. Mə scidlə rə, ş ə rə fli ziyarə tgahlara ç ox gedin. Alimlə rə, saleh insanlara tez-tez baş ç ə kin, onlarla oturub-durun. Bu, Allahı n və rə sulunun bə yə ndiyi xü susiyyə tlə rdə ndir. Alimlə r, saleh bə ndə lə rlə oturub-durmaq gü nbə gü n insanı n bə sirə tini aydı nlaş dı rı r, ibadə t, tilavə t və ziyarə tlə daha artı q ü nsiyyə t yaratması na sə bə b olur.

Ə ksinə, qə flə t ə hli ilə oturub-durmaq qə lbin qə savə tini, zü lmə tini artı rı r, insanı ibadə tdə n, ziyarə tdə n soyudur. Bu sə bə bdə ndir ki, insanı n ibadə tdə n, ziyarə tdə n ə ldə etdiyi xoş ruhiyyə si imanı zə if insanlarla oturub-durmaqla bə dbin ə hval-ruhiyyə yə ç evrilir. Bunun ü ç ü n də zə if imanlı insanlarla zə ruri sə bə b və ya onları hidayə t mə qsə di olmadı ğ ı surə tdə oturub-durmaq insanı n ö z mü sbə t xü susiyyə tini ə ldə n vermə sinə sə bə b olur, bə lkə də onları n pis xü susiyyə tlə r mə nimsə mə sinə gə tirib ç ı xardı r.

“Gö rdü yü nü zdə Allahı sizin yadı nı za salan, danı ş ı qları elminizi artı ran, ə mə llə ri sizi axirə tə rə ğ bə tlə ndirə n kə slə rlə oturub-durun.”

6.E’tiqad və ə mə ldə gü nahı n tə rki də bilmə li olacağ ı nı z aydı n mə sə lə lə rdə ndir. Buna ə mə l etsə niz Allahdan qeyrisinə mö htac olmazsı nı z. Yə ni [bilin ki, ] baş qası Allaha mö htacdı r, Allah baş qası na mö htac deyil.

Allah xeyir yetirə n və bə laları də f edə ndir.

“Mə n cin və insanları ancaq Mə nə ibadə t etsinlə r deyə yaratdı m.”[108]

Bə zilə ri elə gü man edirlə r ki, gü nahı n tə rkini adlayı b keç miş lə r! (Artı q gü nah etmirlə r) Daha bilmirlə r ki, gü nah ancaq bildiyimiz kə birə (bö yü k) gü nahlardan ibarə t deyil. Sə ğ irə (kiç ik) gü nahlarda israr etmə yin (gü nahı tə krarlamaq) ö zü də bö yü k gü nahdı r. Mə sə lə n, qorxutmaq, incitmə k mə qsə diliə fağ ı r adama acı qlı baxı ş la baxmağ ı n ö zü haramdı r. Hə mç inin tə ş viq, tə sdiq mə qsə dilə gü anhkarı n ü zü nə gü lü msə mə k gü nahdı r.

Alimlə rdə n, saleh insanlardan uzaq dü ş mə k din oğ ruları nı n ə lini-qolunu aç ı r, onlara mö minlə rin imanı nı satı n almağ a fü rsə t yaradı r. Tarixdə belə ş eylə r ç ox gö rü nü b.

Allahdan istə yirik ki, dü nya və axirə t sə adə tinin aç arı olan gü nahı hə miş ə lik və qə ti ə zmlə tə rk etmə kdə bizi mü və ffə q etsin, islamı n ş ə rif bayramları nı və [ə ldə edilə n] imanı bizim [hə qiqi] bayramı mı z qə rar versin. Bununla gü nahı n tə rki bizdə bir mə lə kə yə [zatı bir xü susiyyə tə, adə tə ] ç evrilsin. Mə lə kə sahibi ü ç ü n gü nah etmə k susuz bir insanı n zə hə r iç mə si kimidir.

Ə lbə ttə, ə gə r bu yolu getmə k axı ra qə də r mü ş kü l olsaydı, mehriban Allah tə rə fində n bu qə də r rə ğ bə t və mə hə bbə t gö stə rilmə zdi.[109]