Сурет 1. ИЖ-38 пневматикалық винтовка.

Ату ү шін тек қ орғ асын оқ тар пайдалнылады. Оқ тың бастапқ ы жылдамдығ ы 150-180м/с. Мылтық тың шаппасын қ айыру стволды «қ айыру», тө мен-жоғ ары – алғ а-артқ а қ озғ алысымен жү ргізіледі.

Винтовканы зарядтағ анда шаппалы ілгекке блок қ оятын автоматты сақ тандырғ ышы болады. Қ арауыл жабық қ озғ алыссыз, қ арауылдың орны тігінен жә не кө лденең микрометрикалық бұ рандалармен реттеледі. Кө здеу бағ ыты ұ зындық пен реттеледі. Шаппаның кү ш салуы – 2-3кг. Металдан жасалғ ан бө лшектер қ ара оксидтелген бояумен боялғ ан. Дү мінің жә не мойынның материалы – пластик немесе ағ аш.

Техникалық мінездемелер:

Конструкция: - серіппелі-сү мбілі

Елі: - Ресей

Ө ндіруші: - Ижевск механикалық зауыт

Калибр: - 4, 5

Стволдың ұ зындығ ы, мм: - 450

Магазин сыйымдылығ ы, дана: - 1

Оқ тың бастапқ ы жылдамдығ ы, м/с - 150

Ауыз қ уаты, Дж: - < 7, 5

Ұ зындығ ы, мм: - 1050

Ені, мм: - 40

Биіктігі, мм: - 205

Салмағ ы, кг: - 2, 8

Пневматикалық қ ару оқ тармен қ алпақ, домалақ немесе цилиндр тү рінде атады. Олар қ орғ асын, болат немесе пластмасса тә різдес болады. Жұ мсақ қ орғ асын оқ тар қ алпақ тү рінде бірнә рсені жақ сарту ү шін етегі бар. Аң шылық та оқ тарда қ ылды немесе пластмассалы қ ауырсындаумен пайдаланады. Қ азіргі заманда винтовкалар ә р тү рлі 4, 5 бастап 6, 35 дейін калибрмен шығ арылады. Пневматикалық винтовкалар оқ у мақ сатында қ олданылады. Бірақ ірі калибрлілер де бар: оларды транквилизатор қ осылғ ан шприцтармен ату ү шін пайдаланады.

№2 сурет. ИЖ-38 винтовканың қ ұ рама бө лшектері жә не механизмдері:

1 – ствол, 2-нысана, 3-стволдың білігі, 4-стволдың тө сеніші, 5-ствол қ орабы, 6-сү мбі, 7-соғ ыс серіппесі, 8-шаппа механизм қ алыбы, 9-қ алыптың штифі, 10-қ ұ ндақ, 11-артқ ы қ ұ ндақ бұ рандасы, 12-шаппа кү ршегі, 13-шептало, 14-блок қ ою рычагы, 15-қ айыру рычагы, 17-манжета, 18-топса, 19-сына, 20-ригель, 21-ригельдің серіппесі, 22-топса білігі.

Ө ндіруші – Ижмех (Ресей). ИЖ-38 модельді бір зарядты серіппелі-сү мбілік винтовка иір ойық ты стволмен жабдық талғ ан.

Атысқ а дайындық

Атыс кезінде сол жақ қ олының білезігі тіреуішіне қ ойылады, ал оғ ан мойын ретінде винтовка қ ойылады.

Тұ рқ ының дұ рыс жағ дайын атқ ыш тіреуішіне қ атысты тұ рқ ының алғ а немесе артқ а аз ғ ана жылжуымен болады, ол ө зіне дұ рыс жағ дайды алмағ анша қ ояды.

№3 сурет. Дұ рыс кө здеу:

а – ашық кө здеумен атқ ан кезде; б – диоптрикалық кө здеумен атқ ан кезде

Атқ ыштар спорт тә жірибесінде атудың басқ а да ә дісі мә лім, ол тіреуіштен ату. Оның бұ рынғ ыдан айырмашылығ ы тіреуішке винтовка қ ойылады, ал сол жақ қ олы астынан мылтық тың дү мін ұ стап тұ рады.

Кө здеу– нысананы талқ андау ү шін қ ажетті мылтық бағ ытының ствол ө ң ешіне басу. Ол кө здеу мен қ арауылдың кө мегімен орындалады.

Ашық кө здеумен атқ ан кезде кө зделу ү шін сол жақ кө зді жұ му қ ажет, ал оң жақ кө збен қ арауылғ а кө здеу арқ ылы қ арап, оның тө бесі кө деудің дә л ортасында болу керек. Осындай қ арауылдың орны «Тура қ арауыл» деп аталады. Кө здеу тесігінің қ арауыл дұ рыс орнына аса мә н бө лген жө н, тек анда-санда кө здеуді анық тау ү шін кө ру қ абілетін кө здеу нү ктесіне ауыстыру қ ажет.

Диоптрикалық кө здеумен атқ ан кезде кө здеу ә лде қ айда жең ілдейді, ө йткені мерген диоптрдың ортасына қ арауылды белгілеп, екі нү ктеге де қ арап отыруғ а мү мкіндігі бар (№3 сурет).

Қ ара шең бермен нысан бойынша атқ ан кезде кө здеу кішкене жең ілдікпен ұ сынылады, мерген кө зделгенде қ арауылды жә не қ арауылдың тө бесін анық кө ру керек. Жең ілдіктің кө лемі мергеннің кө ру ерекшелігіне байланысты, ол ә р атқ ан кезде бірдей болу керек.

Жаң адан бастағ ан мергендердің кө здеудегі ерекше қ ателері мынадай (№4 сурет):

1. Ұ сақ қ арауыл болғ анда тесіктері тө мен болады, қ арауыл ірі болғ анда – кө здеу нү ктесінен жоғ ары болады.

2. Қ арауылды солғ а немесе оң ғ а ұ стағ анда тесікте қ арауыл қ алай ұ сталса, солай қ арай тиеді.

3. Винтовканы оң жақ қ а немесе сол жақ қ а аудару. Бұ л кезде тесіктер аудару жағ ына қ арай жә не тө мен қ арай орналасады.

Дем алу. Атудың мергендігі мергеннің дем алуына ә сер етеді. Егер мылтық тың қ ұ лағ ын басқ анда демді ұ стап қ алса, қ ару тігінен жә не кө лденең шайқ алуы болады, ө йткені ол мылтық тың дү мі демді шығ арғ анда тө мен тү седі, ал ствол жоғ ары кө теріледі, ал дем алғ анда бә рі керісінше болады.