Параграф 3. Көлеңкелi қолма-қол ақша қаражаты айналымының мөлшерiн қысқарту жөнiндегi бағыттар

Тө лемдердi бө лшек сауданың кез келген саласында жү зеге асыруғ а мү мкiндiк беретін тө лем карточкасы тұ тынушылардың тү рлi бө лшек рыноктарында айналыстағ ы қ олма қ ол ақ ша массасының елеулi кө лемiн қ олма-қ ол емес нысанғ а ауыстыру ү шiн барынша шынайы тө лем қ ұ ралы болып табылады. Қ олма-қ ол ақ шамен операция жасауды бақ ылаудың тиiмділiгі аз болса, тө лем карточкаларымен жасалатын барлық операциялар тiркеледi жә не банк жү йесiндегі карт-шоттарда кө рсетiледi.
Қ азiргi уақ ытта қ олма-қ ол ақ ша айналысының ауқ ымды кө лемi жә не қ олма-қ ол ақ шамен жасалатын ұ сақ тө лемдердiң негізгi ағ ыны сауда мен қ ызметтер саласына келедi. Сауда мен қ ызметтер саласында тө лем карточкалары кең iнен пайдаланыла бастауы ү шiн оларды қ абылдаудың сауда мен сервистiң ә р қ илы пункттерiн қ амтитын ә р жердегi жә не қ ол жетiмдi желiсiн қ ұ ру қ ажет. Алайда, практика кө рсеткендей, барлық сауда жә не сервис (ә сiресе шағ ын) кә сiпорындарында карточкаларды қ абылдауды ынталандыру - бiрнеше банктiң ө зi шеше алмайтын мiндет. Оны тиiмдi шешу ү шiн ынталандыру шараларының кешендi бағ дарламасын жү зеге асыру жолымен қ олма-қ ол емес тө лемдер жү йесiн тө лем карточкаларын пайдалана отырып дамытудың алғ ышарттарын мемлекет қ ана қ амтамасыз ете алады.
Қ азақ стандағ ы сауда, кө лiк, қ ызметтер саласының тө лем карточкалары жү йесiнiң негізгі қ атысушылары бола алатын ұ йымдары шағ ын жә не орта бизнестiң айналасына шоғ ырланғ ан. Бұ л ұ йымдардың тауарларды (жұ мыстар мен қ ызметтердi) тө лем карточкалары арқ ылы қ олма-қ ол емес есеп айырысу жолымен сатуғ а кө шуi ү шiн жең iлдiктер беру, кө термелеу шаралары жә не қ олайлы жағ дайлар жасау тү рiндегi мемлекеттің белгілі бiр ынталандыру шаралары қ ажет. Сауда мен сервис кә сiпорындарын тө лем карточкаларын қ абылдауғ а тарту жә не оларғ а қ ызмет кө рсетудiң тармақ талғ ан инфрақ ұ рылымын қ ұ ру халық ү шiн тө лем карточкаларының тартымдылығ ын қ амтамасыз етедi жә не оларды кү нделiктi тұ рмыста кең iнен пайдалануғ а қ ажеттi жағ дайлар жасайды.
Кө рсетілетiн қ ызметтердiң сапасын арттыру, автоматтандырылғ ан қ олма-қ ол емес есеп айырысу жү йелерiн - электронды тө лемдердiң " бө лшек" жү йелерiн одан ә рi дамыту мақ сатында:
тө лем карточкаларын қ абылдау желiлерiн (банкоматтар мен РОS-терминалдарды) кең ейту;
ақ ы тө леуге тө лем карточкаларын қ абылдайтын сауда жә не сервис кә сiпорындары желiсiн елдiң барлық ө ң iрлерiнде қ атар дамыту;
тө лем карточкалары бойынша дә стү рлi банктiк, сондай-ақ қ осымша қ ызметтердiң барынша кө п санын кө рсету;
тө лем қ ұ ралдарының жаң а тиiмдi тү рлерiн енгiзу жә не дамыту;
банктердiң электронды банктiк қ ызметтердiң жаң а тү рлерiн кө рсетуiн одан ә рi дамытуғ а жә рдемдесу;
телекоммуникациялық қ ызметтердi дамыту: байланыс желiсiнiң тұ рақ тылығ ы мен сенiмдiлiгін арттыру, сондай-ақ телекоммуникациялық қ ызметтердiң қ ұ нын тө мендету қ ажет.
Қ олма-қ ол емес айналым жү йесiн дамыта отырып, бiз жаң а тұ тыну мә дениетін жә не экономикалық ө мiрдiң жаң а стандарттарын қ алыптастыруғ а ық пал етiп қ ана қ оймай, елдiң қ аржы жү йесiн жетiлдiруге белсендi тү рде кө мектесемiз, оны ә лемдiк жеделдiк пен ашық тық стандарттарына сә йкес келтiруге жә рдемдесемiз.