Главная страница Случайная страница
КАТЕГОРИИ:
АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника
Салық салу жүйесi
|
|
Халық аралық практикада тү скен салық тар сомасының елдiң жалпы iшке ө нiмiне қ атынасы экономиканың салық тық жү ктемесiн кө рсететiн негiзгi ө лшем деп есептеу қ абылданғ ан. Бұ л кө рсеткiш мемлекет ө з функцияларын iске асыру ү шiн елде ө ндiрiлген жалпы кiрiстiң қ андай бө лiгiн пайдаланатынын айқ ын кө рсетедi. Дамығ ан экономика ү шiн оң тайлы сома шамамен ЖIӨ -нiң 35%-ын қ ұ райды. Экономикалық ө судiң жоғ ары қ арқ ыны мен елге тiкелей инвестициялар ағ ыны саясатын басымдық ретiнде алғ а қ ойғ ан елдер ү шiн салық тық жү ктеме едә уiр тө мен жә не 20%-дан 26%-ғ а дейiнгі аралық та ауытқ иды.
" Қ азақ стан - 2030" даму стратегиясының басты экономикалық басымдылығ ы елге тiкелей шетелдiк инвестициялар мен технологияларды тарту есебiнен экономикалық ө судiң жоғ ары қ арқ ынын қ амтамасыз ету болып табылады. Осының нә тижесiнде Салық кодексiн қ алыптастырғ ан кезде Қ азақ стан Республикасының Ү кiметi мемлекеттік шығ ындардың жоғ ары тиiмдiлігін қ амтамасыз етудi ө зiнiң фискалдық саясатының басты басымдылығ ы ретiнде айқ ындады, бұ л дамудың ұ зақ мерзiмдi стратегиялық басымдық тарын iске асыруды қ амтамасыз ететiн салық салу ставкасын белгiлеуге мү мкiндiк бердi.
2004 жылғ ы салық тық жү ктеменiң дең гейi басқ а елдермен
салыстырғ андағ ы ЖIӨ -ге %-бен мө лшерi
| Салық - тар, барлығ ы | Жеке тұ лғ а- лардан алына- тын табыс салығ ы | Пайда салығ ы | Ә леуметтiк сақ танды- руғ а аударымдаp | Тауар- лар мен қ ызмет- терге салына- тын салық | |||
| барлы- ғ ы | жұ мыс- керлер | жұ мыс беру- шілер | |||||
| Қ азақ стан | 21, 4* | 1, 8 | 6, 9 | 3, 0 | 3, 0 | 7, 8 | |
| Ресей | 34, 2 | 3, 3 | 4, 3 | 7, 5 | 7, 5 | 12, 8 | |
| АҚ Ш | 28, 9 | 11, 8 | 2, 4 | 6, 6 | 3, 5 | 4, 7 | |
| Ұ лыбрита- ния | 36, 3 | 10, 5 | 3, 8 | 6, 2 | 2, 6 | 3, 5 | 11, 7 |
| Германия | 37, 7 | 9, 5 | 1, 8 | 13, 8 | 6, 5 | 7, 3 | 10, 6 |
| Франция | 45, 8 | 8, 1 | 2, 9 | 15, 5 | 11, 5 | 12, 3 | |
| Италия | 43, 3 | 11, 4 | 3, 3 | 2, 4 | 8, 7 | 11, 9 | |
| Канада | 38, 2 | 14, 6 | 3, 7 | 5, 1 | 3, 1 | 9, 4 | |
| Жапония | 26, 2 | 4, 8 | 3, 4 | 8, 8 | 3, 8 | 5, 0 | 5, 3 |
| Венгрия | 39, 2 | 6, 8 | 2, 3 | 12, 9 | 2, 2 | 10, 7 | 15, 8 |
| Словакия | 35, 3 | 4, 4 | 2, 8 | 11, 5 | 2, 8 | 8, 7 | |
| Польша | 35, 2 | 8, 1 | 2, 6 | 9, 9 | 9, 9 | 13, 2 | |
| Чехия | 40, 4 | 5, 2 | 3, 8 | 15, 2 | 11, 3 | 13, 1 | |
| ЭЫДҰ елдері | 41, 6 | 10, 9 | 3, 7 | 9, 2 | 6, 2 | 13, 2 | |
| Еуроаймақ елдері | 37, 3 | 9, 5 | 3, 2 | 8, 9 | 3, 1 | 5, 8 | 11, 3 |
Кө зi: Еуростат, ХВҚ, Қ азақ стан Республикасы Статистика
агенттігі
* - Ұ лттық қ ор ескерiлмеген
Ө ндiрiстiк қ ызметтiң тиiмдiлігін айқ ындау ө лшемi салалар мен қ ызмет тү рлері рентабельдiлiгiнiң кө рсеткiшi болып табылады. Бұ л ө лшемнiң ерекшелiгi оның нақ ты ел кә сiпорындарының орташа техникалық жә не ұ йымдық дең гейiне бейімделгенінде. Бұ л кө рсеткіш экономиканың қ андай да бiр саласы қ аншалық ты тиiмдi жұ мыс істейтiнiн жә не оның салық тарды тө леу қ абiлетiн кө рсетедi.
Салалар бө лiнiсiндегi рентабельдiлiктің дең гейiн 2003 жылғ ы талдау тұ тастай экономика бойынша оның дең гейi (19, 7%) экономиканың дамуына жә не салық тө леуге мү мкiндiк беретiнiн кө рсетедi. Кейбiр салаларда, ә сiресе табыстарды жымқ ыруғ а неғ ұ рлым қ олайлы жағ дайлары бар жерлерде, сондай-ақ табиғ и монополиялар жұ мыс iстейтiн салаларда оның дең гейi не жоғ ары емес не терiс.
Электр энергиясын, газ бен суды ө ндiру жә не бө лу саласында, сондай-ақ коммуналдық шаруашылық та рентабельділіктiң терiс мө лшерi табиғ и монополияларғ а халық тың жә не ү й қ ожалық тарының бір бө лiгiнiң тө лем қ абiлеттiлігінiң қ олданыстағ ы мү мкiндіктеріне есептелген тарифтердi белгiлеу (тұ тынушылардың санаттарына қ арай тарифтердi кү рт сараландыру), ескiрген технологиялар мен жабдық ты пайдалану жә не қ олдану, сондай-ақ бө лу тұ тынушыларғ а (тұ рғ ындар мен ұ йымдарғ а) дейiн жеткiзу кезiндегі едә уiр шығ ындар салдарынан болады.
2004 жылғ ы негізгі қ ызметтен алынғ ан рентабельділік жә не
қ ызмет тү рлері бойынша ө ндіріс рентабельділігі
| Негiзгі қ ызметтен алынғ ан рентабель- ділік, (шығ ынды- лық) % | Ө ндiрiс рентабел- ділiгі, (шығ ынды- лығ ы) % | |
| Барлығ ы | 23, 1 | 25, 7 |
| Ауыл шаруашылығ ы, аң шылық жә не орман шаруашылығ ы | 0, 2 | 1, 7 |
| Ө неркә сiп | 40, 3 | 41, 6 |
| тау-кен ө неркә сібі | 67, 2 | 67, 5 |
| ө ң деу ө неркә сібi | 21, 3 | 22, 8 |
| электр энергиясын, газ бен суды ө ндiру жә не бө лу | -2, 8 | 2, 6 |
| Қ ұ рылыс | 2, 6 | 3, 4 |
| Сауда-саттық, автомобильдерді, тұ рмыс бұ йымдары мен жеке қ олданатын заттарды жө ндеу | 2, 7 | 4, 9 |
| Қ онақ ү йлер мен мейрамханалар | 6, 7 | 19, 1 |
| Кө лік жә не байланыс | 10, 5 | 18, 9 |
| Қ аржылық қ ызмет | 1, 7 | 11, 2 |
| Жылжымайтын мү лiкпен жасалатын операциялар, жалғ а алу жә не тұ тынушыларғ а қ ызмет кө рсету | 6, 7 | 8, 3 |
| Коммуналдық, ә леуметтік жә не дербес қ ызметтер кө рсету | 2, 0 | 5, 4 |
Кө зi: Қ азақ стан Республикасы Статистика агенттігі