Автомобиль трансмиссиясы.Қызметі мен түрлері?

Трансмиссия (кү штік беріліс) — машина жасауда кө лік қ ұ ралының (автомобильдің) жетекші дө ң гелектерімен немесе станоктардың жұ мыстық органдарымен қ озғ алтқ ышты (моторды) жалғ айтын механизмдер мен тораптардың жиынтығ ы, сонымен қ атар трансмиссияның жұ мысын қ амтамасыз ететін жү йелер. Жалпы жағ дайда трансмиссия дө ң гелектерге (жұ мыстық органғ а) қ озғ алтқ ыштан айналдыру моментін беруге, тарту кү штерін, жылдамдық ты жә не бағ ытты ө згертуге арналғ ан. Трансмиссия кү штік агрегаттар қ ұ рамына кіреді.

Трансиссияның қ ызметі — автомобильдердің жетекші доң ғ алақ тарына механикалық кү штерді береді, мұ нда доң ғ алақ тың тіреніш бетімен ә серлесуінің салдарынан автомобильдің қ озғ алмалы жү рісі пайда болады. Трансмиссиядан айналу моментінің тү рленуімен бірге беріліс санына пропорционал айналу моментінің жылдамдығ ыда ө згереді.

Трансмиссияғ а келесі негізгі талаптар қ ойылады:

-жоғ арғ ы сенімділік жә не машинаның барлық диапазонындағ ы жұ мыс режимінде беретін қ уаттың аз шығ ыны (жоғ ары ПӘ К);

-берілген машинаның тү ріне жарияланатын нақ ты талаптарды қ амтамассыз ету;

- мү мкіндігінше габаритті ө лшемі жә не массасы аз;

-машинаның талап етілген мә нде қ озғ алыс жылдамдығ ын жә не тарту кү шін қ амтамассыз ету ү шін беріліс санын рационалды таң дау;

-ауыл шаруашылығ ында жә не ө ндіріс орындарында қ ажетті ө тімділігін жақ сарту ү шін доң ғ алақ тардың ә р-тү рлі жылдамдық та айналуы жә не тұ йық талуды доң ғ алақ аралық, сондай-ақ ө с аралық етіп іске асыру; басқ ару жең ілдігі;

-басқ ару органдарының ың ғ айлы орналасуы;

- техникалық қ ызмет жә не жө ндеу кезіндегі ың ғ айлылығ ы;

-трансмиссиядағ ы шуыл жә не діріл орнатылғ ан нормада;

- жұ мыс жабдығ ына, толық тырушы механиздерге жә не қ ұ рылғ ыларғ а кү штерді таң дау мү мкіндігі.

Трансмиссияның тү рлері. Қ уатты беру тә сілі бойынша трансмиссияны

1.механикалық

2. гидромеханикалық

3. электромеханикалық

4.гидро-кө лемді деп бө леді.

Механикалық трансмиссияда қ уат берілісі іліністегі механикалық ү йкелістің есебінен, сондай-ақ біліктердің шарнирлердің жә не тісті берілістердің жалғ асуы арқ ылы жү зеге асады.

Гидромеханикалық трансмиссияларда қ озғ алтқ ышпен трансмимссияның механикалық бө лігінің арасында гидротрансформатор немесе гидромуфта орнатылады, ол қ озғ алтқ ышпен трансмиссияның арасында гидравликалық байланысты іске асырады. Гидромуфта берілетін айналу моментін ө згертпейді жә не ә рқ ашанда турбинді доң ғ алақ тың сораптығ а қ атысты сырғ уында жұ мыс істейді, соғ ан байланысты қ уат шығ ыны болады. Ү лкен айналу жиілігінде сырғ у 2...3 % қ ұ райды, аз кезінде 100% қ ұ райды. Отын шығ ынының, массасының, габаритті ө лшемдерінің жә не қ ұ нының жоғ ары болғ андығ ына байланысты отандық автомобильдерде гидромуфтаны пайдаланбайды.

Электромеханикалық трансмисияда қ озғ алтқ ыш (ә детте дизелдегідей) электр генераторының роторын айналдырады, сол қ уатты электр желісімен электр қ озғ алтқ ышына одан раы тісті редуктордың кө мегімен жетекші доң ғ алақ тарғ а немесе жетекші доң ғ алақ тарда орналасқ ан электр қ озғ алтқ ыштарына береді. Электомеханикалық трансмиссия сә йкес реттеуші апараттардың кө мегімен жоғ арғ ы тү рлендіргіші жә не ауыспалы жү ктемеге қ олайлы, ал қ озғ алтқ ышы тиімді режимде жұ мыс істейді.