Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Не маем.
Складаныя, супярэчлівыя працэсы хара- ктэрны дпя народнага мастацтва Беларусі парэформеннага перыяду. Развіццё капіта- лістычных адносін закранула ўсе яго віды. Гарадскія цэхавыя рамёствы занепадаюць, мануфактурная вытворчасць ці згортваец- ца, ці пераходзіць на выпуск танных выра- баў, каб канкурыраваць з масавай прамы- словай прадукцыяй. На мастацкі ўзровень вырабаў паўплываў таксама эклектызм у Тагачасным мастацтве. На становішча традыцыйнага народнага мастацтва развіццё капіталістычнай вытвор- часці паўплывала не так адназначна. Праў- Да, некаторыя традыцыйныя народныя промыспы (набоечны, пернікавы, гарадскі ганчарны) вымушаны былі вытрымліваць жорсткую і часта няроўную канкурэнцыю з капіталістычнай вытворчасцю, на падставе чаго ў мастацтвазнаўстве пэўны час пана- Вала думка пра заняпад народнага маста- цтва ў канцы 19 — пачатку 20 стагоддзя15. Несумненна, развіццё капіталізму адмоўна паўплывала на лёс традыцыйных промы- спаў, некаторыя з іх, асабліва тыя, што ра- ней арыентаваліся галоўным чынам на га- радскога спажыўца (набоечны, пернікавы), перасталі існаваць. Многія традыцыйныя формы і матывы саступілі месца новым. Аднак гаварыць пра заняпад народнага ма- стацтва ў цзлым няма падстаў, што апош- нім часам сцвярджаецца ўсё больш упэў- нена16. Гаворка можа ісці толькі пра скла- данае становішча тых відаў народнага мастацтва, якія развіваліся ў выглядзе про- мыслаў. У адносінах да беларускага народнага мастацтва трэба да таго ж улічваць два ва- Жныя фактары. Беларускае сяпянства не вызначалася высокім пакупніцкім узроў- нем, і прамысповая прадукцыя была яму Мала даступная, таму яно па-ранейшаму Аддавала перавагу вырабам народных промыслаў, што стымулявала не толькі існаванне традыцыйных, але і развіццё не- каторых новых. Другі фактар заключаецца ў тым, што народнае мастацтва Беларусі развівапася пераважна ў выглядзе хатняй вытворчасці, на ўласныя патрэбы. Промы- спамі мастацкага характару былі толькі на- бойка, ганчарства, некаторыя віды пляцен- ня, а з пачатку 20 ст. — і роспіс. Практыч- на не мелі прамысловага характару разьба па дрэве, ткацтва, вышыўка, кавапьства і іншыя традыцыйныя віды народнага мастац- тва. Гэтыя абставіны дазвалялі яму захоў- ваць традыцыйнасць і практычна не падвяр- гацца ўплыву капіталістычных адносін. Тым не менш парэформенныя змены, закрануўшы многія бакі жыцця грамадства, не абышлі і вёску, яе паўнатуральную гас-
|