Дзейным мастацтвам. Творчасць асобных

народных майстроў прыраўноўвалася да

творчасці прафесійных мастакоў; ад-

сюль — насаджэнне станковых формаў,

тэм і сюжэтаў, асабліва прыкметнае ў 50-я

гады. Ярка выяўленыя функцыянальнасць і

утылітарнасць прамысловых вырабаў

пачатку 60-х гадоў пераносіліся і на творы

народных майстроў, што было асабліва

прыкметна ў дзейнасці промыслаў, ар-

ганізаваных на дзяржаўнай аснове. Усе гэ-

тыя крайнасці набыпі сваё тэарэтычнае аб-

Грунтаванне18.

Сёння мы не можам не адзначыць, на-

колькі памыпковыя і ў многіх выпадках

шкодныя былі многія з такіх сцверджанняў.

Нягледзячь* на значны навукова-тэхнічны

ўзровень сучаснага грамадства, народнае

мастацтва не знікла, не злілося з прамы-

сповасцю, прафесійнай і самадзейнай твор-

часцю. Яно прадаўжае сваё развіццё, за-

хоўваецца яго значэнне як самастойнай

часткі нашай культуры19.

Безумоўна, маштабы бытавання суча-

снага народнага мастацтва ўжо далёка не

ранейшыя. Калі ў мінулыя часы яно насы-

чала ўвесь сялянскі побыт з яго натураль-

ным ці паўнатуральным укладам, то сёння-

шнія карэнныя змены ў яго характары мо-

цна звузілі сферу выкарыстання многіх

рукатворных прадметаў. Адпала практы-

чная неабходнасць у іх вытворчасці (у ко-

жным разе, масавай), таму можна лічыць

аб'ектыўнай рэальнасцю тое, што некато-

рыя віды народнага мастацтва, звязаныя з

ранейшым побытам, канчаткова адышлі ў

нябыт. Калі дадаць сюды і некаторыя фа-

ктары суб'ектыўнага парадку (непрадума-

ная дзяржаўная фінансавая палітыка ў

адносінах да майстроў-саматужнікаў, не-

гатыўная грамадская думка пра народнае

мастацтва як пра архаіку і інш.), то можа

здацца дзіўным, што народнае мастацтва,

хоць і не ва ўсёй сваёй паўнаце і разнастай-

насці, прадаўжае жыць. Заўважаецца на-

ват развіццё некаторых яго відаў, хоць

адбываецца гэта ў ж о на іншай аснове. Узні-

каюць новыя арганізацыйныя формы быта-

вання народнага мастацтва, выпрацоўваюц-

ца іншыя мастацкія нормы, пашыраецца

дыяпазон творчасці народных майстроў,

мяняецца іх светапогляд. Усё гэта надае су-

Часнаму народнаму мастацтву новыя

якасці, якія, з аднаго боку, сведчаць пра

Цесную сувязь са шматвяковай культурай

народа, з другога — арганічна ўключаюц-

ца ў дасягненні сучаснай культуры. Як ака-

залася, народнае мастацтва «здольна

функцыяніраваць у жыцці грамадства па-за

сінхроннай залежнасцю ад узроўню яго

эканамічнай і тэхнічнай магутнасці»20.

Адначасова такія тэарэтычныя і практы-

чныя зрухі ярка выявілі той бясспрэчны

факт, што да вывучэння і ацэнкі розных ас-

пектаў сучаснага народнага мастацтва не-

льга падыходзіць з ранейшымі меркамі.