Ганчарства. міка як сапраўды вялікае мастацтва»16

міка як сапраўды вялікае мастацтва»16. Гэта

ж адзначае і Е.Хахлова: «Сціпласць і пра-

стата знешняга выгляду большасці пасудзін

садзейнічалі іх успрыманню як прадметаў

будзённых, і да нядаўняга часу нават многія

знаўцы народнага мастацтва не ўлоўлівалі

ў іх дэкаратыўных вартасцяў і глыбіні во-

бразнага зместу»17.

У такім выпадку досыць дакладным мож-

на лічыць вызначзнне А.Салтыкова: адна з

галоўных асаблівасцяў твораў народнага

мастацтва заключаецца ў тым, што форма

іх ніколі не бывае самамэтаю, яна заўсёды

падпарадкоўваецца практычнаму прызна-

чэнню прадмета і выяўляе перш за ўсё гэ-

Тую якасць18. Такое вызначэнне можа ха-

Рактарызаваць вырабы гаспадарчага пры-

значэння як Беларусі, так і сярэднярускай

паласы ў цэлым, у кераміцы якой «не пра-

явіліся ні шматколерны арнаментальны

роспіс, характэрны для керамікі паўднёвай

Расіі, ні вытанчаная складанасць усходніх

формаў, ні сухаватая дакладнасць апра-

цоўкі заходніх вырабаў»19. Плаўнасць і кру-

глявасць формаў як нельга лепш адпавяда-

І.Генбіцкі. Ганчарны посуд. 1987. Глі-

На, тачэнне, глазураванне. Гарадная Сто-

лінскага раёна.

Юць характару матэрыяла, з якога выра-

бляўся посуд паўсядзённага гаспадарчага

прызначэння, а гранічная іх адпрацаванасць

у адпаведнасці з прызначэннем ужо сама

па сабе з'яўляецца адзнакай мастацкасці.

Мяккая, няяркая, часцей за ўсё аднатонная

афарбоўка керамічных вырабаў цалкам ад-

Павядала стрыманай каларыстыцы трады-

цыйнага інтэр'ера народнага жылля лясной

паласы Усходняй Еўропы.

Мастацкія якасці народнай керамікі ў

многім залежаць ад характару тэхнічна-ма-

стацкіх прыёмаў апрацоўкі вырабаў, нават

ад асаблівасцяў сыравіны і спосабаў яе

падрыхтоўкі. У многіх выпадках гэта ды-

ктуе і форму, і знешні выгляд, і нават вы-

карыстанне таго ці іншага віду дэкору, яго

характар і размяшчэнне.

Беларускія народныя майстры-ганчары

да апошняга часу практыкавапі два асноў-

ныя спосабы вытворчасці ганчарных выра-

баў бытавога прызначэння: ручная лепка і

Тачэнне на ганчарным крузе.

Традыцыі ручной лепкі, якая ўключае

кальцавы і спірапьны налеп, ідуць ад ран-

Ганчар І.Генбіцкі з Гарадной Столінскага

раёна. 1987.

Народнае мастацтва Беларусі

Двух абсалютна аднолькавых. Як бы ганчар

ні выпраўляў, ні прыгладжваў выраб, на ім

застаюцца і сляды стыкоўкі гліняных жгу-

тоў, і ўмяціны, і адбіткі пальцаў, і пэўная

асіметрыя, што надае кожнай новай рэчы

ўласцівае толькі ёй аблічча. Вырабы таў-

стасценныя, масіўныя, статычныя і па-свой-

му манументальныя, нават капі і маюць не-

вялікія памеры.

Іншы характар мае посуд, выраблены з