Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Свайго зараджэння яно было, бадай, най-
больш пашыраным рамяством, паколькі за- давальняпа самыя надзённыя патрэбы насельніцтва. Нават у канцы 19 ст., з прані- кненнем у беларускую вёску адносна тан- ных прамысповых тканін, ткацтвам па-ра- нейшаму займаліся практычна ў кожнай сялянскай сям'і. Уменне ткаць было аба- вязковае дпя сялянкі, і недарэмна асноўную частку пасагу нявесты павінны быпі скла- даць тканыя вырабы: адзенне, пасцельнае ўбранне, ручнікі, абрусы і інш. 3 ткацтвам звязана шмат старадаўніх народных абра- даў і звычаяў, вельмі часта яно згадваецца ў беларускіх народных песнях. У большай ці меншай ступені гэта характэрна для ўсіх спавянскіх народаў, узорыстае ткацтва якіх выгадна вылучаецца на агульнаеўрапейскім фоне. «Капі б не Румынія, край, бадай, самы багаты рознымі відамі дэкаратыўных тканін народнага тыпу ў Еўропе, — адзна- чае І.Грабоўскі, — можна было б сцвяр- джаць, што гэты від народнага мастацтва характэрны для Славяншчыны»22. Асноўным матэрыялам для тканых выра- баў у беларусаў, як і ў цэлым ва ўсходніх спавян, спужыпі лён, авечая воўна, каноп- ля. Ніткі фарбавапі натуральнымі фарба- вальнікамі з кветак, траў, кары дрэў, таму традыцыйная гама беларускіх тканых выра- баў стрыманая і няяркая. Толькі з канца 19 ст. дзякуючы шырокаму выкарыстанню ні- так прамысловай вытворчасці і хімічных фарбавальнікаў яна становіцца больш яркая і насычаная, адпаведна ўскладняецца хара- ктар і кампазіцыя дэкору2 3. Аднак най- больш характэрныя для Беларусі белыя тка- ніны з ільну з далікатным мапюнкам, які ствараўся своеасаблівай тэхнапогіяй ткацтва ці чаргаваннем адбеленых (кужэльных) і неадбеленых (суравых) іпьняных нітак. Кам- Паненты адзення, вырабы абрадава-дэка- ратыўнага прызначэння (ручнікі, абрусы) з адбеленага льну аздабляпіся вышыванымі ці вытканымі ўзорамі агульнаславянскага ро- мбагеаметрычнага характару сімвалічнага Чырвонага колеру, часам з дадаткам чор- нага і жоўтага24. Большасць тканых вырабаў утылітарна- дзкаратыўнага прызначэння (як і тканін для Адзення) выраблялася на гарызантальных Станках-кроснах, вядомых са старажытнас- ці25. Самая простая іх канструкцыя дазва- ляла атрымліваць звычайнае льняное пала- тно, з якога шылі адзенне, Выкарыстанне нескладаных дапаможных прыстасаванняў, павелічэнне колькасці нітоў (да чатырох, васьмі і больш), паслядоўнасць дзеяння па- нажамі дазвалялі атрымліваць вырабы уты- літарнага і дэкаратыўнага прызначэння з Разнастайным мапюнкам геаметрычнага, расліннага, зааморфнага характару багатай
|