Каларыстычнай гамы.

Ручнікі. 1-я палова 20 cm. Лён, бавоўна,

ткацтва, вязанне кручком. Пінскі раён.

Народнае мастацтва Беларусі

Тэхніка ткацтва, у большай ці меншай

ступені анапагічная ва ўсіх спавянскіх наро-

даў, падрабязна разгледжана ў шматлікіх

этнаграфічных працах26. Аднак тыпалагіза-

цыя яе не вызначаецца адзінствам, у адных

выпадках называюцца 3—4 асноўныя віды з

наступным вылучэннем варыянтаў, у дру-

гіх — указваюцца ўсе варыянты як сама-

стойныя тэхнікі ткацтва. Аднак большасць

даспедчыкаў зводзіць усю разнастайнасць

тэхнік да трох асноўных: рамізная, браная і

закладная. Іншыя пашыраныя ў Беларусі ў

канцы 19—20 ст. тэхнікі (простая палатня-

ная, пераборная, пяцельчатая, выбарная і

інш.) можна лічыць іх разнавіднасцямі.

Разнастайныя тэхнічныя прыёмы, вядо-

мыя беларускім народным майстрам вы-

шыўкі, маюць у цэлым агульнаславянскі

характар. Вядомы спецыяліст па ўсходне-

спавянскай вышыўцы Г.Маспава ўсю разна-

стайнасць тэхнічных прыёмаў вышыўкі зво-

дзіць да дзвюх асноўных груп. Першую

скпадае лічаная тэхніка, якая выконваецца

па ліку нітак тканіны. Яна можа выконвацца

па цэлай тканіне (набор, двухбаковае шво,

Ткачыха А.Лукашэвіч з Моталя Іванаўска-

га раёна. 1984.

косы шывок, крыжык па ліку нітак тканіны,

падліковая гладзь і інш.) і разрэджанай (ро-

зныя віды строчкі). Да другой адносіцца

няпічаная тэхніка, капі вышыўка выконваец-

Ца па абазначаных абрысах мапюнка (та-

мбур, адвольная гладзь і інш.)27. Даспед-

чык беларускай народнай вышыўкі В.Фа-

дзеева ў аснову класіфікацыі кладзе від

тканіны: па цэлай ці скразной, а затым —

лічаныя вышыўкі, якія выконваюцца з улі-

кам структуры тканіны, і адвольныя — па

КонТуры28. Аднак у дадзеным выпадку не-

каторыя асаблівасці ў класіфікацыі не ма-

юць вялікага значэння, у любым выпадку

даследчыкі сыходзяцца на тым, што пера-

важным відам вышыўкі на ўсходнесла-

вянскіх землях з'яўляюцца лічаныя швы на

цэлай тканіне. Сярод іх пануючае месца

займае старажытны агульнаспавянскі пры-

ём — шыццё наборам. Рэгіянальныя бела-

рускія назвы гэтай тэхнікі (нацяг, процяг,

нацяганне, завалаканне) тлумачаць і тэхна-

логію яе выканання: нітка працягваецца па

ўсёй даўжыні ці шырыні ўзору, шывок кла-

дзецца ўздоўж нітак асновы ці ўтку то зве-

В.Л укашэвіч. Ручнік. 1972. Лён, бавоў-

на, мулінэ, ткацтва. Моталь Іванаўскага

раёна.

Ткацтва і вышыўка

рху, то знізу тканіны, утвараючы на яе ад-

варотным баку негатыўнае адлюстраванне,

Знешне шыццё наборам нагадвае бранае