Емтихан билеті № 6

1.Философиялық поэзия - лириканың тақ ырыптық табиғ атына, мазмұ ндық -идеялык тұ рғ ыда жіктелуіне қ атысты туғ ан ұ ғ ым. Философиялық лирика термині ә дебиеттануда жиі ұ шырасатындығ ына қ арамастан, ол туралы дә йекті, тиянақ ты байлам жоқ. Сондық тан философиялық лирика термині кейде тым кең аяда - болмыс, ө мір, тағ дыр жайын толғ ағ ан кез келген ө лен-жырғ а байланысты қ арастырылады. Философиялық лирика мен кадым заман акындарының туындыларынан ежелгі дү ние таным іздері бажайланса, ол - философия мен поэзия арасындагы мә ң гі бірліктің, сарындастыктың айғ ағ ы. Осы орайда кө птеген философиялық ең бектердің ө лең сө збен жазылғ анын (мысалы, Гесиодтың философиялық дастандары, Ж.Баласағ ү нидің " Қ ұ тты білік "), тұ тас бір философиялық бағ ыттардың нақ тылы поэтикалық шығ армалардан (" Илиаданың " ә серімен дү ниеге келген гомеризм ағ ымы) бастау алатындығ ын да ескерткен жө н.

2. Сатира (лат. Satira)- ө зі суреттеп отырғ ан оқ иғ аны, қ ұ былысты немесе кейіпкерді ө ткір сынғ а алып, ә жуағ а айналдыратын кө ркемдік бейнелеу тә сілі. Сатираның мысал, эпиграмма, памфлет, фельетон, пародия, шарж, карикатура, анекдот сияқ ты жанрлары бар.Драматургияда сатира комедия жанрынан кө рінсе, кө ркем прозада сатиралық ә ң гіме, повесть, романдар жазылады. Сатиралық шығ армаларда ә сірелеу (гротеск), тұ спалдау (аллегория), юмор (достық рә уіштегі кү лкі), ирония (жең іл ә жуа), сарказм (ащы мысқ ыл, кекесін), т.б. бейнелеу тә сілдері кең інен колданылады. Ежелгі Грецияда жанр ретінде туындағ анымен ә дебиеттің дербес тегі ретінде Ежелгі Римде кең қ анат жайды. Петронийдің " Сатирикон", Апулейдің " Алтын баспақ " романдары осы тұ ста дү ниеге келеді.

3. Аристотель (грекше: Ἀ ρ ι σ τ ο τ έ λ η ς Aristoté lē s) (б.з.д. 384 — б.з.д. 322 жылдар) — грек пә лсапашысы, Платонның шә кірті, Ұ лы Александрдың ұ стазы. Ол тү рлі-тү рлі тақ ырыптарғ а зерттеулер жазғ ан, соның ішінде физика, метафизика, ақ ындық ө нер, театр, музыка, логика, шешендік ө нері, саясат, ү кімет, этика, биология жә не зоология.Аристотель кө птеген ең бектерін ө мірінің осы кезең інде жазғ ан болуы мү мкін. Ол тек кейбір бө ліктері ғ ана сақ талғ ан диалогтар жазғ ан. Бізге келіп жеткен ең бектерінің кө бі «трактат» тү рінде ө зінің шә кірттеріне арналғ ан оқ у қ ұ ралы ретінде жазылғ андық тан кө пшілігі жалпы таратуғ а арналмағ ан. Оның ең маң ызды ең бектері ретінде «Физика», «Метафизика», «Никомахтың этикасы», «Жан туралы» жә не «Поэтика». Бұ л ең бектердің арасында ө те маң ызды байланыстар мен ү ндестіктер болса да, олардың стилі мен тақ ырыптары жағ ынан ә ртү рлі болып келеді. Поэ́ тика (др.-греч. Π ε ρ ὶ π ο ι η τ ι κ ῆ ς, лат. Ars Poetica), 335 до н. э.^[1] — трактат Аристотеля, посвященный теории драмы. Согласно античным каталогам, состоял из двух частей, из которых до нас дошла лишь первая. Вторая часть предположительно была посвящена разбору комедии; об её содержании, вероятно, даёт представлениеКоаленовский трактат. Самый ранний из известных списков датирован 1100 г. н. э., всего сохранилось пять рукописей.