Творительный падеж(kim. Czym. ) имен существительных.

В текст четвертого урока мы ввели новую форму существительных – творительный падеж.

Творительный падеж ед.ч. слов мужского и среднего рода характеризуется окончанием -em.

м. род przyjaciel — przyjaciel em (другом)

lekarz — lekarz em (врачом)

inż ynier — inż ynier em (инжинером)

nauczyciel — nauczyciel em (учителем)

ср. род miasto — miast em (городом)

morze— morz em (морем)

У существительных с основой на k, g перед окончанием творительного падежа появляется буква i, знак смягчения k, g.

м. род robotnik — robotniki em (рабочим)

sł ownik — sł owniki em (словарем)

pocią g — pocią gi em (поездом)

brzeg — brzegi em (берегом)

ср. род dziecko — dziecki em (ребенком)

ł ó ż ko — ł ó ż ki em (кроватью)

Творительный падеж слов женского рода и мужского рода на -а – имеет окончание –ą:

ж. род siostra — siostr ą (сестрой)

studentka — studentk ą (студенткой)

noc — noc ą (ночью)

czę ś ć — czę ś ci ą (частью)

м. род pianista — pianist ą (пианистом)

kolega — koleg ą (товарищем, коллегой)

Не смешивайте формы творительного падежа с винительным падежом, у которого окончание -ę:

siostr ę (вин. пад.) — siostr ą (твор. пад.)

mę ż czyzn ę (вин. пад.) — mę ż czyzn ą (твор. пад.)

Лишь у одного слова pani обе формы совпадают (см. урок 3):

Zapraszamy panią nad morze. (вин. пад.)

On interesuje się panią (твор. пад.)

Форма творительного падежа мн. ч. огромного большинства существительных имеет окончание -ami:

koleg ami

siostr ami

noc ami

lekarz ami

НАСТОЯЩЕЕ ВРЕМЯ ГЛАГОЛА b y ć

В отличие от русского языка, напомним, польский глагол być образует в наст. времени все личные формы. Их употребление обязательно во всех тех случаях, когда в русском языке нет никакого глагола (см. урок 1):

Czy pan Marek Kalinowski jest w domu?

Jestem jego przyjacielem.

Jesteś my wię c kolegami.

Обратите внимание на то, что в двух последних примерах (см. также предл. 3., 5., 7., 12., 13., 14.) существительное следующее за формами глагола być принимает форму твор. падежа.

Сравните: być lekarzem быть врачом

jestem lekarzem я врач

Вопросительные местоимения kto? co? также выступают выступают в творительном падеже:

Czym pan jest z zawodu? Кто вы по специальности?

Czym on jest? Кто он (по специальности, по профессии)?

Kim on jest? Кто он?

Примечание: Местоимение czym? употребляется лишь в вопросах о профессии. Однако, в разговорной речи допускается употребление местоимения kim? Также в вопросе о профессии.

Указательные местоимения:

ten этот tamten тот

ta эта tamta та

to это tamto то

te эти tamte те

Ten mę ż czyzna jest sportowcem.

Tamten mę ż czyzna jest ró wnież sportowcem.

У П Р А Ж Н Е Н И Я

I. Ответьте на следующие вопросы:

1. Czy pani (pan) jest lekarzem? (нет)

2. Czy ta pani jest studentką. (да)

3. Czy ten mę ż czyzna jest poetą?

4. Czy pani (pan) jest? (инженер)

5. Czy są tamte kobiety? (машинистки)

6. Czy jest ten mę ż czyzna? (учитель)

II. Замените множественное число единственным

1. Jesteś my komunistami.

2. One są robotnicami.

3. Jesteś cie lekarzami.

4. Oni są studentami konserwatorium.

5. Te kobiety są konduktorkami.

6. Pań stwo są nauczycielami.

7. Jesteś my mechanikami.

8. Jesteś cie gó rnikami.

III. Поставьте слова в скобках в соответствующей падежной форме:

1. Przepraszam (pani).

2. Bardzo mi przyjemnie poznać (pani).

3. Chcę zobaczyć jego (siostra).

4. Ona interesuje się (literatura I malarstwo).

5. Zwiedzam (Warszawa).

6. Jesteś my jego (rodzice).

LEKJA PIĄ TA

CHCĘ NAPISAĈ LIST *

1. - Moż e masz przypadkiem adres Wandy? Nie pamię tam, gdzie ona mieszka i nie mogę znaleź ć jej adresu.

2. - Nie, adresu Wandy nie mam, ale moż esz zadzwonić. Ona chyba ma telefon.

3. - Zdaje się, ż e tak, ale nie znam numeru jej telefonu ani nie mam ksią ż ki telefonicznej.

4. - Masz z’a to bardzo zł y humor. Dlaczego?

5. - Nie umiem napisać listu po rosyjsku.

6. - Nie umiesz?

7. - Przecież dopiero zaczynam się uczyć rosyjskiego. Czasem pomaga mi Marek aldo Tadek, ale dziś oni nie mogą. Nie mają szasu.

8. - A czyż Wanda ma czas? Przecież pracuje jako tł umacz i jednocześ nie studiuje historię Polski. Nie, jna też na pewno nie ma czasu.

9. - Tak, masz rację. Wię c co robić?

10. - Nie rozumiem! Czy nie moż esz napisać tego listu jutro albo pojutrze? Dlaczego chcesz pisać wł aś nie dziś?

11. - Nie mogę zwlekać. To bardzo pilny list.

12. - Czy Ola nie moż e ci pomó c?

13. - Ona zna chyba tylko ję zyk francuski.

14. - Nie, zna ró wnież inne ję zyki: rosyjski, angielski.

15. - A czy dobrze zna rosyjski?

16. - Tak. Swobodnie rozmawia, czyta utwory literatury pię knej. Ona moż e ci pomó c.

СЛОВАРЬ