Ылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі

Тарих (араб сө зі - зерттеу, оқ иғ алар) заманалар туралы шежіре шертеді.Тарихты білу алдымен ө зің туып ө скен ө лкең ді, елің ді оқ ып-ү йренуден басталды. Қ азақ стан тарихы дү ниежү зілік тарихтың қ ұ рамдас бө лімі болып саналатындық тан, еліміздің ө ткенін білуді жалпы адамзаттық даму тұ рғ ысынан қ арастырамыз. Қ азақ стан тарихының негізі — адамзаттың жү ріп ө ткен табиғ и жә не ә леуметтік даму жолы (адам — табиғ ат — қ оғ ам). Ол адамзат тарихының ең ежелгі дә уірінен қ азіргі кезге дейінгі кезең дерімен таныстырады. Тарихтың негізгі мақ саты-ұ лттың руғ а, тайпағ а, арысқ а, жү зге бө лінуі ү шін емес, оның тұ тастығ ына, туыстығ ына ортақ тілі, ортақ діні, ортақ ділі, ортақ Отаны, елі, жұ рты барына талдау жасауғ а арналғ ан. Тарих уақ ытпен байланысты ұ ғ ым. Қ ай ғ асырда, қ ай жылы, қ андай оқ иғ а болды, Оның халқ ымыз, ұ лтымыз ү шін қ андай мә ні бар - осы бізге аса қ ажет. Бү гінгі таң да ұ лттың тарихын білу керек дегенде, ең алдымен мемлекетіміздің, ұ лтымыздың қ алай қ алыптасқ андығ ын тануымыз керек. Ұ лттың тарихын білу керек деген сө зді ө зіме жақ ындатып пайдалансам- ө зімді -ө зім тану деген сө з. Кімде-кім ө зін сол ұ лттың ө кілімін деп таныса, санаса, сондай сезімді қ алыптастырғ ысы келсе, онда сол ұ лттың тарихы арқ ылы адам ө зін-ө зі тану керек.Яғ ни, тарихтың ішінде жү рген бір бө лшегі екенін сезінуі қ ажет. Сонда ғ ана ол ө зінің ұ ясын тапқ ан қ ұ с сияқ ты, ө зінің жерінде, елінде, ө зіне тә н ү лкен тарихы, қ оғ амдық ортада жү ргенін сезінеді. Сонда ғ ана адам ө зін толық қ анды адаммын деп санай алады. Ал енді қ ай ұ лттың ө кілі екенін білмей, айдалада лағ ып жү рген, қ айда барарын білмей адасып қ алғ ан адам ешуақ ытта ешкімге жақ сылық жасамайды. Қ азақ стан тарихының негізгі бө лшегі тарихи деректер болып табылады. Тарихи деректер-тарихи деректану ғ ылымының тікелей зерттеу объектісі. Деректану- тарихи деректер туралы ғ ылым. Оның негізгі міндеті- тарихи деректердің пайда болу заң дылық тарын жә не олардың шындық қ а қ атынасын зерттеу. Деректану тарихи зерттеу тә жірибесі барысында пайда болды.Алғ аш жазба деректер тек нақ ты тарихи фактілерді тануғ а кө мектесетін қ ұ рал ретінде пайдаланып, зерттелді. Тарихи деректер қ орының кең еюі мен ғ ылыми айналымғ а жаң а деректердің біртіндеп енуіне байланысты, бір тарихи оқ иғ аның, қ ұ былыстың не процестің ә р тү рлі дә режеде, тіптен кейде қ арама-қ айшы дә режеде бейнеленетіні кө ріне бастады. Қ азақ стан тарихының деректану курсының проблемалары мен қ ұ рылымы оның алдында тұ рғ ан негізгі міндеттермен айқ ындалады. Олар:

· ғ ылымның қ азіргі даму дә режесіне сай деректанудың теориялық жә не ә діснамалық саласынан білім беру;

· пайда болғ ан жә не сақ талынғ ан тарихи деректер кешені туралы ақ парат беру;

· тарихи зерттеудің даму қ ажеттілігінен шығ а отырып, олармен жұ мыс істеу тә сілдерін жетілдіру.,

Тарихи ғ ылымдарғ а халық тардың тұ рмыс-салтын зерттейтін этнография, жә не ежелгі дә уірдің заттай деректер - ең бек қ ұ ралы, ү й жиһ аздары, ә шекей заттар, қ оныстар, молалар т.б. зерттейтін археологияның да қ атысы бар. Тарих объектіні зерттеу бойынша ендік жағ ынан да бө лінеді: ә лем тарихы (бү кіл ә лем тарих немесе жалпы тарих), континенттер тарихы (мысалы, Азия жә не Африка тарихы), жеке елдердің, халық тардың немесе халық топтарының тарихы (мысалы, Ресей тарихы). Тарихи пә ндерге тарихи деректерді зерттейтін деректану жә не тарихшылардың кө зқ арастарын, идеялары мен концепцияларын суреттеу мен талдау мақ сатындағ ы, сонымен қ атар тарихи ғ ылымның дамының заң дылық тарын зерттейтін тар“Қ азақ стан тарихы” пә нінің маң ызды міндеттерінің бірі - сонымен бірге жас ұ рпақ тың тарихи қ ұ былыстар мен оқ иғ аларды зерделеуіне, бағ алауына, оларғ а нақ ты бағ а беруге тә рбиелеу. Ө з халқ ың ның ө ткенін, оның мә дениетін зерделеу, жастарғ а қ ұ ндылық бағ дарын анық тауғ а мү мкіндік береді, яғ ни тарихтың тә рбиелік маң ызы ө те зор. Келешекте ө мір сү ріп, кү н кешетін жас ұ рпақ ө з атамекенінің тарихын, ө з шық қ ан тегін, ата бабаларының тарихи тә жірибесін ә рі қ арай мақ танышпен жалғ астыру ү шін білу керек.