Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Па палатне, ствараючы стрыманы, дакла-
дны празрысты дэкор. Сеткавы ўзор з тых жа элементаў стварае выразны графічны Мапюнак. Як відаць, беларуская народная разьба па дрэве пастаянна адчувала ўздзеянне ста- Ражытных эстэтычных канцэпцый. Аднак гэта не значыць, што беларускім майстрам было неўласцівае імкненне шукаць і зна- ходзіць новыя пластычныя вырашэнні, вы- карыстоўваць найноўшыя мастацкія дася- гненні, ствараць новыя рэчы ці дэкараваць традыцыйнымі матывамі, раней не вядо- мымі ў народным мастацтве. Асабліва прыкметная становіцца гэтая тэндэнцыя ў канцы 19 ст,, капі схільнасць да дэкаратыў- насці выявілася ва ўсіх відах народнага ма- стацтва. Майстры свядома ці несвядома арыентуюцца на прамысповыя вырабы і творы, убачаныя ў інтзр'ерах сядзіб, пала- цаў, храмаў і інш. Побач са старажытнымі геаметрычнымі матывамі, выкананымі трохгранна-выемчатай ці контурнай разь- бой, пашырэнне набываюць распінныя, якія нярэдка чаргуюцца з сюжэтнымі сцэнкамі, адлюстраваннямі птушак і жывёл. На дро- Бных вырабах (табакерках, куфэрках, та- Лерках) такая разьба нярэдка выконвалася ў нізкім рэльефе, што для традыцыйнага Народнага мастацтва мала характэрна60. Такія вырабы побач з традыцыйнымі згадва- юцца ў каталогах сельскагаспадарчых і са- матужніцка-прамысловых выставак, якія праходзіпі ў канцы 19 — пачатку 20 стагод- дзя ў буйных гарадах Беларусі і за яе ме- жамі. Экспанаваліся таперкі з дэкаратыўнай разьбою, куфэркі, разьбяная мэбля, музы- чныя інструменты, разьбяныя цыбукі і таба- керкі з адлюстраваннямі паляўнічых, сабак, Мастацкая апрацоўка дрэва аленяў, арлоў, змеяў, дуплянкі з узоры- стай разьбою, карцы «з лапкай», «з паву- ком», «з конікам», лыжкі «з разьбой» і т.д.61 У характары адных твораў адчуваец- ца самадзейная стылістыка, другіх — пе- раймальніцтва, трэціх — паточны падыход. Аднак большасць вырабаў па-свойму арыгінальная і своеасаблівая. Адчуваецца, што майстры імкнуліся выказаць подых но- Вага часу, скарыстаць папулярныя кам- пазіцыі і вобразы. Вылучаюцца такія творы гэткай жа наіўна-рэалістычнай трактоўкай, як, напрыклад, вядомыя паволжскія роспісы і інкрустацыя на прасніцах і донцах. Аднак кола сюжэтаў іншае: адлюстроўваліся не сцэны чаявання і катанняў, а палявання, рэ- альныя і фантастычныя жывёлы, птушкі і г.д., што збліжае гэтыя вырабы беларускіх майстроў з падобнымі ўзорамі народнага мастацтва Заходняй Еўропы. У іх стылісты- чным ладзе нярэдка адчуваецца архаіка, што дае падставу казаць пра мадыфікацыю старажытных матываў. Як дапаможныя элементы выступаюць паяскі геаметры- чнага арнаменту накштапт неалітычнага:
|