Сустракаецца, аднак формы посуду больш

дасканалыя і захоўваюць даўнія трады-

цыі» 28

Гарадная — толькі крайні паўночны пункт

у шэрагу ганчарных цэнтраў, якія склада-

юць значны арэал пашырэння белаглінянай

керамікі. На Валыні гэта асяродкі ў Ровен-

скай вобласці: Нігавішча, Яцулі, Крывіца,

Літвішча, Залішчаны. Блізкія аналогіі ў фор-

мах і дэкоры прасочваюцца ў кераміцы Ся-

рэдняга Падняпроўя. Белагліняная кераміка

была пашырана на тэрыторыі басейна Пры-

пяці, што паказвае на значны арэап быта-

вання адной з самых яркіх з'яў, здаўна ты-

повых дпя паўднёвага захаду Цэнтральнай

Еўропы.

Адметнасць керамікі паўночнага захаду

Беларусі (Панямоння) вызначаецца своеа-

саблівасцю яе вытворчасці. Тут пераважалі

невялікія ганчарныя цэнтры пераважна

сельскага тыпу, у якіх да сярэдзіны 20 ст.

посуд выраблялі архаічным кальцавым на-

Лепам з наступнай даводкай яго на ручным

ганчарным крузе. Гзтая традыцыя ідзе тут

ад ранняга жалезнага веку і вядомая на

значных тэрыторыях — у лясной паласе Еў-

рапейскай Расіі, у Літве, паўднёвых славян.

Аднак менавіта на паўночным захадзе Бе-

ларусі ляпная кераміка ў спалучэнні з гарта-

Ваннем займала да апошняга часу досыць

Кампактную зону.

М.А р э х аў, М.Ш чадзінскі. Ганчарны

посуд. 1970-я гады. Гліна, тачэнне, ангобны

роспіс, глазураванне. Бабінавічы Лёзненска-

га раёна.

Збан і гляк. 1930-я гады. Гліна, тачэнне,

глазураванне. Паўднёвая Беларусь.

Народнае мастацтва Беларусі

ваўся на ўказаных тэрыторыях амаль без

змен да апошняга часу, абумовіў і дзіво-

снае падабенства мастацкага аблічча выра-

баў з іх простымі, суровымі, злёгку асі-

метрычнымі формамі, падкрэсленымі 2—3

выціснутымі хвалістымі паяскамі — ста-

ражытным сімвалам вады. У гэтым пада-

бенстве лёгка пераканацца, калі параўнаць

кераміку Панямоння з аналагічнымі выра-

бамі не толькі суседніх тэрыторый, але і,

скажам, некаторых ганчарных цэнтраў

Югаславіі.

Блізкая па сваім характары і кераміка Па-

азер'я, асабліва яго заходняй часткі. Масіў-

насць, слабапрафіляванасць, «стаўбунава-

тасць» формаў керамікі дакладна пад-

крэслівае тутэйшая назва гладыша —

стаўбун. Яшчэ адна, паралельная назва —

берасцень — адлюстроўвае тыпова мясцо-

вую традыцыю абплятаць гліняны посуд бе-

расцянымі стужкамі. Хоць рабіпася гэта з

чыста практычнымі мэтамі (для трываласці,

павышэння цеплаёмістасці), у кантэксце гэ-

тай работы нельга не адзначыць маляў-

Збан. 1930-я гады. Гліна, тачэнне, глазура-

ванне, драцяная аплётка. Гомельшчына.