Быпо дакладна вядома, што гэта ручная ра-

бота. Спецыяльным зубілцам з паўкруглым

лязом краі бляшанай стужкі насякапіся раў-

намерна размешчанымі выемкамі і высту-

памі, утвараючы аднародны, па-свойму

прыгожы рытм, узмоцнены паўкруглымі

плешкамі каваных цвікоў. Пэўная аднастай-

насць парушаецца некаторымі «нестандар-

тнымі» элементамі: высечанымі на стужцы

ці асобнай накладцы годам вырабу, крыжа-

падобнымі фігурамі, архаічнымі сілуэтамі

птушак. Па сутнасці, гэта ўжо не столькі

акоўка, колькі прасечка, традыцыі якой па-

Мастацкая апрацоўка металу

клалі пачатак новаму, пашыранаму на За-

ходнім Палессі віду народнага мастацтва.

Дэкараваныя такім чынам куфры выра-

блялі ў Давыд-Гарадку. і ў 1920 — 30-я

гады. Пазней попыт на такія куфры знізіўся,

у моду ўвайшлі распісныя паліхромныя.

Аднак да гэтага давыдгарадоцкія куфры з

прасячным дэкорам паспелі набыць папуля-

рнасць на ўсім Палессі і нават пакласці па-

чатак промыслу ў іншых рэгіёнах, напры-

клад на Тураўшчыне. Яшчэ і ў пасляваенныя

гады вырабам куфраў з прасечкаю займа-

ліся ў некаторых вёсках Лельчыцкага ра-

ёна32. Бляшаны дэкор і яго размяшчэнне

практычна нічым не адрозніваліся ад выра-

баў давыд-гарадоцкіх майстроў. Акоўкай

куфраў займаліся таксама ў Пінску, Лагі-

шыне, Кажан-Гарадку і іншых папескіх мяс-

Тэчках.

Мастацкія асаблівасці акаваных куфраў

іншых рэгіёнаў Беларусі значна менш

выразныя, фігурная акоўка не мела знач-

Нага пашырэння. Да таго ж да канца 19 ст.

ролю сховішча для пасагу ў народным по-

быце беларусаў наогул выконвалі бандар-

Ныя вырабы (кублы).

Капі звярнуцца да мастацкага кавальства

як аднаго з відаў сучаснага народнага ма-

стацтва Беларусі, то ў дадзеным выпадку

размову можна весці не столькі пра маста-

цкае кавапьства, колькі пра мастацкую

апрацоўку металу ў цэлым, дзе ўласна ка-

вальства займае сціплае месца. Кавалі і

сёння ёсць у кожнай калгаснай ці саўгаснай

гаспадарцы, аднак гэта перш за ўсё май-

стры па рамонце селыасінвентару і тэхнікі,

якія валодаюць не столькі традыцыйнымі ві-

дамі кавальскай апрацоўкі металу, колькі

газа- і электразваркай, слясарнымі работа-

мі, паяннем і інш. Звузілася сфера выкары-

стання кавальства і ў народным побыце, па-

колькі народнае дойлідства сёння амаль

цалкам абыходзіцца вырабамі прамы-

словай вытворчасці. Гэта ж датычыць сель-

гасінвентару і большасці рэчаў хатняга

ўжытку.

Тым не менш ёсць некапькі сфераў суча-

снага побыту, дзе метал набыў сёння зна-

Чнае пашырэнне. Прыкметную групу мета-

В.А трашкевіч. Люстра. 1987. Гродна.

А.Д у б ін а. Попельніца *Конь1996. Глы-

Бокае.

Народнае мастацтва Беларусі

лічных вырабаў складаюць вароты, агаро-

джы, весніцы, бапюстрады, а таксама

намагільныя агароджы і помнікі. Іх выраб у

апошнія дзесяцігоддзі набыў значнае пашы-

рэнне як на Беларусі, так і за яе межамі і

ўжо стаў своеасаблівай традыцыяй.

Пры знаёмстве з падобнымі вырабамі су-

часнай мастацкай апрацоўкі металу ў вочы

кідаецца надзвычайная разнастайнасць ма-

люнкаў і кампазіцыі дэкору, што сведчыць

пра яўную перавагу самадзейнага пачатку.

Нямала эклектычных маламастацкіх выра-

баў, не заўсёды адчуваецца добры густ,

заўважаюцца выпадковыя з'явы. Часам для

вырабаў скарыстоўваюцца розныя абрэзкі

арматуры і труб, адыходы прамысловай

штампоўкі, разнастайны падручны матэ-

рыял. Але капі такая самадзейная з'ява з

часам набывае ў рэгіёне значнае пашырэн-

не, выпрацоўваецца своеасаблівая мясцо-

вая традыцыя, якая адсейвае ўсё лішняе,