Студопедия

Главная страница Случайная страница

КАТЕГОРИИ:

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Вызначыла шматвяковую нязменнасць фор-






маў саламянага начыння. Да апошняга часу

яно захоўвала гранічную прастату і мэта-

згоднасць, выкліканыя сваёй утыпітарнас-

цю. Вялікія, часам у рост чалавека, пасудзі-

ны (шыян, кораб, кузуб, саламяннік) змяш-

чалі да паўтоны зерня ці мукі і мепі

ўстойлівую цыліндрычную ці блізкую да яе

форму, часцей за ўсё звужаную ўверх,

каб можна быпо лёгка накрыць вечкам.

Посуд меншых памераў (каробка, кубел,

карабец) часта быў авальны ці прамаву-

гольны, шырыня яго пераўзыходзіпа вы-

шыню; часам ён меў 2 ручкі са жгутоў.

Невысокія, авальныя ў плане вырабы з рас-

шыранымі ўверх сценкамі звычайна скары-

стоўваліся дпя ручной сяўбы і называліся

сеялкай, сявапкай, сявенькай, сяўнёк. У та-

кіх выпадках замест ручак быў рэмень ці

вяроўка. Аднак начынне падобнай формы

знаходзіла і больш шырокае выкарыстан-

не — дпя захавання і пераноскі разнастай-

ных прадуктаў. Невялікія цыліндрычныя ці

са злёгку расшыранымі сценкамі пасудзіны

мелі назву «гарнец». Гэтае паняцце аб'яд-

ноўвае падобныя вырабы з дрэва, гліны,

метапу па іх асноўным прызначэнні — як

меры аб'ёму. Аналагічные формы — у

выглядзе вертыкальнага ці гарызантальнага

цыпіндра, усечанага конуса — мелі такса-

ма пчаліныя вуллі-саламянікі,

Такая ж прастата і мэтазгоднасць улас-

цівыя саламянаму начынню і іншых наро-

даў. Кораб работы беларускіх майстроў па

характары пляцення і формах практычна не

адрозніваецца, напрыклад, ад бельгійска-

га17. Крыху вылучаецца шэраг вырабаў

складаных формаў і больш тонкага пляцен-

ня ў народным мастацтве Польшчы і Аў-

стрыі18. Адчуваецца яўная арыентацыя на

гарадскога спажыўца, імкненне паўтарыць

формы вырабаў з іншых матэрыялаў. Па

Некаторых звестках, зрэдку пляценне з са-

ломы арыентавалася на рынак і ў Белару-

сі19

(пры гэтым вырабы набывалі больш

Разнастайныя формы, аднак у цэлым яно

развівалася як хатняе рамяство, практычна

не мяняючыся на працягу ўсёй гісторыі

Свайго бытавання.

Тым не менш утылітарнасць і прастата

формаў не пазбаўляюць гэтых вырабаў

мастацкіх вартасцяў, як і гліняных ці даўба-

ных драўляных. У гэтым выпадку прастата

формаў асацыіруецца не са спрошчана-

сцю, а з іх дакладнасцю і дасканаласцю.

Тэхналагічныя асаблівасці адначасова ства-

раюць пэўны дэкаратыўна-мастацкі эфект:

дробны рытмічны дыяганальны ці спіральны

ўзор лазовага перапляцення стварае пры-

гожы малюнак на залацістых жгутах сало-

мы. Утылітарныя, пластычныя і дэкаратыў-

ныя, мастацкія ўласцівасці саламянага на-

чыння з'яднаны ў непарыўным адзінстве.

Іншыя прыёмы пляцення выкарыстоўва-

ліся дпя вырабу неад'емнага кампанента


Поделиться с друзьями:

mylektsii.su - Мои Лекции - 2015-2024 год. (0.006 сек.)Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав Пожаловаться на материал