ДӘрiстер

Сызық тық алгебра

1 – дә ріс

Анық тама. mжатық жә не n тік жолдарда орналасқ ан сандар кестесін m n ө лшемді тік бұ рышты А матрицасы деп атайды. Яғ ни

А=

Бізге А= екінші ретті квадрат матрица берілсін.

Анық тама. Екінші ретті квадрат А матрицасына сә йкесті екінші ретті анық тауыш деп санды атайды жә не оны былайша белгілейді

=а₁₁а₂₂ – а₂₁а₁₂

Мысал. Мына анық тауышты есепте.

Шешуі. = .

Шінші ретті анық тауыш туралы тү сінік

Анық тама. Ү шінші ретті квадрат матрицағ а сә йкесті ү шінші ретті анық тауыш деп

а₁₁ а₂₂ а₃₃ +а₁₂ а₁₁ а₂₃ а₃₁ +а₁₃ а₂₁ а₃₂ -а₁₃ а₂₂ а₃₁ -а₁₂ а₂₁ а₃₃ -а₁₁ а₂₃ а₃₂ санын атап, мына символ арқ ылы белгілейді:

= а₁₁ а₂₂ а₃₃ +а₁₂ а₁₁ а₂₃ а₃₁ +а₁₃ а₂₁ а₃₂ -а₁₃ а₂₂ а₃₁ -а₁₂ а₂₁ а₃₃ -а₁₁ а₂₃ а₃₂

Ү шінші ретті анық тауышты есептеуде Саррюс ережесін (ү шбұ рыш ережесін) қ олданылады:

= + + - - - .

Мысал. Мына анық тауышты есептеу керек.

Ол ү шін ү шбұ рыш ережесін қ олданамыз. Сонда

=