Главная страница Случайная страница КАТЕГОРИИ: АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Дәлелдеуі.
Алдымен Коши есебінің интегралдық тең деуге пара-пар екендігін кө рсетейік. Айталық, функциясы (2) шартты қ анағ аттандыратын, кесіндісінде анық талғ ан (1) тең деудің шешімі болсын: Соң ғ ы тепе-тең дікті х0 -ден х -қ а дейін интегралдасақ, мынандай тепе-тең дік аламыз: Бұ дан функциясының (5) интегралдық тең деудің шешімі болатынын кө реміз. Енді керісінше, функциясы (5) тең деудің шешімі болсын: Бұ дан болатынын кө реміз. Егер осы тепе-тең дікті дифференциалдасақ, тепе-тең дігін аламыз. Бұ дан шығ атын қ орытынды – Коши есебінің шешімін табу ү шін интегралдық тең деудің шешімінің барлығ ын жә не жалғ ыздығ ын дә лелдесек жеткілікті. Интегралдық тең деудің шешімін біртіндеп жуық тау ә дісімен іздейміз. Бұ л ә дісті Пикар ә дісі деп те атайды. Бастапқ ы нө лдік жуық тау ретінде ізделініп отырғ ан функцияның алғ ашқ ы y0 мә нін аламыз да, бірінші жуық тау ү шін (6) ө рнегін жазамыз, ал екінші жуық тау ү шін (7) ө рнегін жазамыз. Жалпы, кез келген -ші жуық тауды мына тү рде жазамыз: (8) Мұ нда . Осы кесіндіні Пеано кесіндісі деп атайды. Енді алынғ ан {yn} тізбегінің ә рбір мү шесі берілген облыстың ішінде жататынын кө рсетуіміз керек. Айнымалы -ты Пеано кесіндісінде ө згереді деп, жуық таулардың бастапқ ы мә ннен ауытқ уларын есептейік. Алдымен, Екінші жуық тау ү шін: Жалпы, кез келген -ші жуық тау ү шін тө мендегідей тең сіздік аламыз: (9) Бұ л тең сіздіктер тізбектің барлық мү шелері D облысының кейбір кішірейген облысының ішінде жататынын кө рсетеді. Енді жуық таулар тізбегінің жинақ тылығ ын кө рсетейік. Тізбектің жинақ тылығ ын дә лелдеу ү шін сол тізбектен қ ұ рылғ ан функциялық қ атарды қ арастырамыз: (10) Осы қ атар бірқ алыпты жинақ ты болса, онда тізбегі де бірқ алыпты жинақ ты болады, ө йткені, . Қ атардың ә рбір мү шесін, екіншісінен бастап, Пеано кесіндісінде абсолют шамасы бойынша бағ алайық: , Соң ғ ы тең сіздікке Липшиц шартын пайдалансақ, онда Осылайша, тең сіздігі алынады. Кез келген -ші мү ше ү шін де индукция ә дісін пайдаланып, тө мендегідей тең сіздік аламыз: Сонымен, функциялық (10) қ атардың абсолют шамасынан қ ұ рылғ ан қ атар Пеано кесіндісінде тө мендегідей сандық қ атармен бағ аланып отыр: (11) Бұ л қ атарды (10) функциялық қ атардың мажоранты деп атайды. Енді осы мажоранттық қ атардың жинақ тылығ ын кө рсетейік. Даламбер белгісіне сү йенсек, , яғ ни, (11) қ атар жинақ ты. Сондық тан, Вейерштрасс теоремасы бойынша функциялық (10) қ атар Пеано кесіндісінің ішінде бірқ алыпты абсолютты жинақ ты. Егер қ атардың қ осындысын деп белгілесек, онда тізбектің шегі осы болады:
(10) қ атардың ә рбір мү шесі кесіндінің ішінде ү здіксіз функция болғ андық тан жә не ол қ атар бірқ алыпты жинақ ты болғ андық тан, Коши теоремасы бойынша осы кесіндінің ішінде функциясы да ү здіксіз болады. Тізбектің бірқ алыпты жинақ тылығ ынан шарты шығ ады. Липшиц шартын пайдаланып, тең сіздігін аламыз. Бұ л тең сіздік интегралдан шек алу ү шін сол интеграл астындағ ы ө рнектен шек алуғ а болатынын кө рсетеді, яғ ни Осыны пайдаланып, (8) қ атынастан шек алайық: немесе (12) Бұ л тепе-тең діктен j(x) функциясының Пеано кесіндісінде интегралдық тең деудің шешімі болатынын кө реміз. Сондық тан, ол Коши есебінің шешімін береді. Коши есебінің шешімінің жалғ ыздығ ын дә лелдеу ү шін алдымен Гронуолл леммасын келтірейік. Лемма. Кейбір аралығ ында ү здіксіз функциялары жә не тұ рақ ты саны ү шін (13) тең сіздігі орындалса, онда одан мынандай тең сіздік алуғ а болады: (14) Дә лелдеуі. (13) тең сіздікті оң жағ ындағ ы қ осындығ а бө лейік : Екі жағ ында оң функциясына кө бейтіп, -ден -ғ а дейін интеграл алайық: Мұ нда бө лшектің алымы бө лімінің туындысы екенін ескерсек, онда Осыдан Потенциалдап, одан соң берілген (13) тең сіздікті пайдалансақ, (14) тең сіздікке келеміз ( болғ анда лемманы дә лелдеу ү шін интегралдың бағ ытын ө згертсе, жеткілікті). Енді осы (14) тең сіздікті пайдаланып, шешімнің жалғ ыздығ ын кө рсетейік. Айталық, j(x) жә не ψ (x) функциялары ә ртү рлі екі шешім болсын: , Осы шешімдердің айырмасын бағ алайық: Мұ нда , f(x)=L, C=0 екенін ескерсек, (14) тең сіздіктен тең дігі шығ атынын кө реміз, яғ ни j(x)=ψ (x), . Сонымен, Пеано кесіндісінде Коши есебінің тек жалғ ыз ғ ана шешімі бар екені толық дә лелденді. Ескерту-1. Шешім кесіндісінде анық талып отыр. Мұ нда , яғ ни саны М санына кері тә уелді: М саны ү лкен болса, аз сан болады. Сондық тан, шешім нү ктесінің қ ысқ а тұ йық аумағ ында анық талып отыр. Осы себепті бұ л тұ жырымды локалды теорема деп атайды. Ал шындығ ында, шешімді берілген облыстың шекарасына дейін созуғ а болады. Ескерту-2. Ә детте, Липшиц шартының орнына одан басымырақ жә не оң ай тексерілетін шарт алынады. Дә лірек, функциясы берілген тұ йық облыста у аргументі бойынша ү здіксіз дифференциалданады – деп. Бұ л шарт орындалғ анда Липшиц шарты ө зінен ө зі орындалады.
|