Кояш җилләре. 2 страница

Берсендә кичен концерттан кайткач та йоклар алдыннан Фатыйма болай диде:

- Дустым, туганым, гафу ит, лә кин кү ң ел кылларың а чиертә м бугай...

- Куркытма инде, ни ә йтергә телисең?

Фатыйманың йө зенә шә фә къ аллыгы йө герде:

-Син миң а Таирга якынаерга кушасың. Лә кин бит ул сине сө я. Бу бит ачык кү ренеп тора. Нишлә ргә миң а? Ул бит бар булмышы белә н сө ю утларында янып кө я бит инде, бичара...

-Зинһ ар ө чен, Фатыйма, сө йлә мә миң а бу турыда. Мин сине тың лаганда да Насыйрыма хыянә т иткә ндә й тоям ү земне.

-Лә кин бит син аның сиң а булган хислә ре турында белә сең...

-Юк, белмим. Белергә дә телә мим. Сө йлә мә дә миң а бу турыда...Без бит синең белә н дуслар. Дуслар гына да тү гел, рухи якын апалы – сең елле кебек. Кү п вакыт туганнар да болай якын булмыйлар. Син минем аң а якынаюымны телисең ме?

-Син ү зең не анардан, аны ү зең нә н коткарырга телә мисең дер бит...

-Нә рсә ә йтмә кче буласың?

-Сез миң а икегез дә якын. Лә кин аң а бик авыр бит. Ү зең дә кү реп торасың бит аның хә лен.

-Ничек соң аның хә ле?

-Хә йлә лә мә, син якыннарың ны кү рә сең һ ә м һ ә рбер сулышларын сизә сең.

-Син минем миемне яктыртсаң яхшырак булыр ахыры. Мин бө тенлә е белә н аң лап бетермим.

-Белмә сә ң – бел! Таир синең карашың белә н очрашудан курка. Сиң а карарга туры килгә ндә дә гашыйк яшь малай кебек кү злә рен янга ала. Сү злә ре бутала, теле бә йлә нә... Ничек ул синең уйларың ны һ ә м телә клә рең не белергә тели. Гомеремдә беренче мә ртә бә ирлә р елаганын кү рдем мин... Ө згә лә неп, ачыргаланып, җ авапсыз мә хә ббә ттә н елады ул...

-Кайчан һ ә м ничек кү рдең инде син моны?

-Ү ткә н язда син Насыйр белә н Тө ньяк Кытайга тө ркилә рнең язу тарихын ө йрә нергә киткә ч тә.

-Ә йе, бик истә лекле сә яхә т булган иде шул ул. Чыннан да тө ркилә рнең, шул исә птә н татарларның язу тарихы турында кү пме мә глү мат җ ыеп кайткан идек без анда.

-Менә шул чакта салкын, вак яң гырлы кө зге кичтә шә һ ә р белә н сокланып ө йгә кайтып барам.Салкынча, авыр һ ава... Нә рсә гә дер ө йгә кайтасы да килми. Шул вакытта башыма бер уй килде. Берә р чә йханә гә кереп бераз гына кү ң ел ачып утырсаң иде, дим. Лә кин кайда, кем белә н? Ник бер кеше булсын. Тагын кем белә н барыйм инде? Ә лбә ттә, Таир белә н. Такси туктаттым да Таирның ө енә юл тоттым. Ул яшә гә н катка кү тә релдем. Баскыч мә йданына туктадым. Ә монда моң агыла, баяннан. Баян елавына кушылып Таир елый. Ү зе җ ырлый, ү зе елый. “Йолдызлар балкышы” операсыннын бер ө зекне җ ырлый иде ул. Ишеге дә бикле тү гел. Мин ишекне шакымыйча гына эчкә ү ттем. Ул шулкадә р хислә ренә бирелгә н иде ки, кеше кергә нен дә сизмә де. Уйнап туктагач та мин ә ле генә кергә ндә й ишекне яптып һ ә м шакыгандай иттем. Ул тиз генә баянын куйды һ ә м минем каршыма килеп чыкты. Кү злә ре кызарган һ ә м кабарган иде. Яшьлә ре ә ле кибеп тә бетмә гә н (иде). Мине кү ргә ч тә, елмаерга тырышты. Бу кызганыч елмаю иде. Ү зенең кузгалган хислә рен яшерергә тырышкан Таир килеп минем җ илкә лә ремнә н кочып алды, кү крә генә кысты, ике битемнә н ү пте. Бу хә лгә минем кү ң елемә авыр иде. Нишлә п ул мине шулай яратмый икә н, диеп кат- кат сорадым мин ү земнә н шул чакта.

Чыннан да без аның белә н ресторанга киттек. Шунда инде бераз тынычлангач, җ иң елчә кө йлә р дулкынында җ аен туры китереп мин аны тикшереп карарга булдым:

- Гө лсинай һ ә м Насыйр белә н кү птә ннә н кү решкә нең юктыр инде, алар бит сә яхә ттә, дидем.

Ул минем нә рсә гә тартканымны аң лады булса кирә к, карашын читкә борды, хислә рен яшерегә тырышты, тиз – тиз, ө зек- ө зек сү злә р белә н:

-Ә йе, кү птә ннә н инде...

Бу сү злә рдә н аның йө зе кызарды һ ә м ул читкә карады. Ул шундый кеше, хислә рен яшерә белми. Йә, ә йт инде? Сиң а тагын ничек исбатларга була аның сө юен.

Моны тың лап торган Гө лсинайның кү злә ре дымланды. Кечкенә куллары калтырангандай тоелды. Җ илкә лә рен чарасызлыктан хә рә кә тлә ндерде.Кара энҗ едә й чә члә ре ай нуры белә н балкыды.

Бу халә т икесенә дә авыр иде.

Авыр уйлардан коткармакчы булып Фатыйма фужерларны тутырып шә раб салды. Гө лсинай аны иреннә ренә китерде. Бер- ике йотым эчеп куйгач та бераз тынычланып:

-Мин ү земнең аң а ү земнең барлыгым белә н авырлык китерү емне аң лыйм. Лә кин минем йө рә гем бер генә. Һ ә м ул Насыйр белә н яши. Миң а хатын- кыз буларак анардан башка бер кем дә кирә к тү гел. Ә Таир? Мин аны кешелеклелеге ө чен яратам. Абыемны яраткан кебек. Ул минем җ ан дустым. Ә хатын- кыз буларак миң а тик Насыйр гына кирә к. Хатын- кыз икегә бү ленергә тиеш тә тү гелдер ул. Насыйрны минем ү земнең икенче яртым кебек кабул итә м. Мин аның белә н бербө тен... Җ аным- тә нем белә н аның сулышын, ягымлы карашын тоям. Аның кө чле ир- ат хислә ре белә н сө ю назларында эреп юкка чыгам мин, сө ю бишегендә тирбә лә м. Икебез бер сулыш һ ә м йө рә ккә ә йлә неп диң гез дулкыннарында йө зә без без.

-Синең бу сү злә рең нә н минем утырып торасым килми башлады.

Икесе дә рә хә тлә неп кө лештелә р.

-Менә инде танышуыбызга бер ел вакыт ү тте. Ул ә ле һ аман мине кочарга һ ә м ү бә ргә курка. Кү пме кө тә ргә була инде миң а моны? Аның минем белә н чын- чынлап якынаюын?

-Ашыкма, карлыгачым, сабыр гына кө т. Берникадә р вакыт ү тә р һ ә м син моның ө чен тү землелегең ү зе ү к бү лә клә р.

-Нишлә ргә соң миң а? Бә лки аң а сө йдергеч эч(ер)ереп аның кочагында уяныргадыр?

-Бернинди дә сө йдергеч кирә к тү гел. Син ү зең – тылсымлы сө йдергечтә н торасың. Ә йт ү зең ә: Мин гү зә л, чибә р, кабатланмас, - диген. Шуны беркайчан да онытма һ ә м кө зге каршында кабатла.

Фатыйма кө зге каршына йө гереп барып шушы сү злә рне кабатлый- кабатлый йомшак хә рә кә тлә р белә н җ илкә лә ренә сибелгә н чә члә ренә кагылды. Гә ү дә сен биетеп сыгылмалы хә рә кә тлә рдә:

-Нә рсә генә кирә к соң бу Таирга тагын?

-Тиздә н синеке булачак ул.

-Кайчан?

-Насыйр белә н ө йлә нешү ебезгә ел булган кө нне без бә йрә м оештырачакбыз. Чирмешә н елгасы буенда. Елга ярына зур ак чатыр корачакбыз. Таирның язмышын да шушында хә л итә чә кбез. Ү зе ө чен генә яшә веннә н туктатабыз аны. Сине бә хетле итә ргә вакыт. Кырык яше эчендә ул инде кү рә сен кү рде, йө рисен йө реде. Салмак тормыш сукмагына керергә вакыт. Кайда гына булмады, нә рсә генә кү рмә де инде ул. Һ ө нә р училищесын тә мамлагач та электрик булып хезмә т юлын башлады. Ике ел армия хезмә тен дә ү тте. Аннан соң Бирабиджанда сә ү дә баржаларына электрик булып эшкә урнашты. Шунда эшлә п Тын һ ә м Һ инд океаннарында ике ел йө зде. Кү п иллә рдә булды. Чит илдә калырга да уйлаган иде, чө нки сә яхә т итә ргә ярата ул. Кечкенә дә н ү к чит теллә ргә хирыс булуы турында сө йли (ул). Менә шулар булышкан да инде аң а чит иллә рдә.

Таирда чыннан да ике агым яшә де. Беренчесе: мин - минеке, икенчесе- якыннары алдында ү зен бурычлы тою. Беренче агым аң а: Тормышың ның тә мен бел, дө нья белә н лә ззә тлә н. Ә икенчесе: кайгы шатлыгың ны дусларың белә н бү леш, ди. Хә тере һ ә м акылы

аны ү зенекелә р янына, ә йтелмә гә н хислә ре янына чакырды. Кайчакта йө рә гендә ге сагышларын моң лы матур телдә һ ә м кө йдә тиң дә шсез дусты баян аша чыгара иде.

Оялчан йө зле татар хатын- кызларын кү рү аны яшә ртеп, дә ртлә ндереп җ ибә рә (иде). Ә ә нисе һ ә м сең лесе? Аларның яратуын һ ә м ышанычын бернинди акчаларга да сатып алып булмый. Ул бит ир- ат! Чын татар, туран ире! Аның ө чен бурыч һ ә м намус - изгелә рнең изгесе! Эшлә гә н акчаларын ул ү зенә җ итә рлек кенә калдырып аларга җ ибә реп торды. Ә ү зенең изге уе исә – Азиянең Туран даласын кү рү иде. Тө рле җ ирдә яшә ү челә рнең тормышын кү реп ул кү ң еленә тынычлык ала иде. Тө рки дө ньяда яшә ү ошый иде аң а. Монда тә кә бберлек юк.

Азиянең кү п кенә шә һ ә р һ ә м авылларында булып андагы тормышны Русия һ ә м Татарстан тормышы белә н чагыштырып ул шундый нә тиҗ ә гә килде: алар хезмә т сө ючә нлеклә ре белә н аерылмыйлар диярлек. Тө рле диндә, телдә, мә дә нияттә булуларына карамастан аларда бер - берлә ренә кызгану хислә ре белә н яшилә р алар. Азиядә кү п еллар яшә гә н Таирдан Гө лсинай тө реклә рнең яшә ү рә вешлә ре, мә дә ниятлә ре турында сораштырырга ярата иде. Таир моң а:

- Урта Азиянең тарихы бар иллә р белә н, шул исә птә н Татарстан белә н дә бә йлә нешле. Тө рки гаилә нең килеп чыгышын чын- чынлап белергә телә гә н кеше тө рки дө ньяда яшә ргә, аның мә дә ниятен һ ә м тарихын белергә тиеш, - диеп җ авап бирде.

Бик тиздә н Ауразиянең тө рки дө ньясындагы зур этник группаларына багышланган зур тарихи энциклопедия барлыкка килә чә к. Татарстанның берничә талантлы галиме тө рки галимнә р белә н берлектә моның ө стендә инде эшлилә р. Бу чын тере китап Британ дуслыгы кебек ү з телә клә ре белә н Ауроазиядә Тө рки бердә млеккә нигез салуның башлангычы булачак. Тө рки бердә млек башка бердә млеклә рдә н аермалы буларак, сугыш блогы, ягъни кү плә п юк итү коралы ә зерлә мә ячә к. Һ ә м монда диннә р дә роль уйнамаячаклар. Бердә млектә иң мө һ име – ә кияткә тиң дө нья тө зү гә ышаныч, килә чә ккә якты ө метле караш, куркытусыз һ ә м кө члә ү сез, кешелекнең тормышын җ иң елә йтү юллары эзлә ү булачак.

-Бу тө рки варианттагы БМО буламы инде?

-Гафу ит, кү п сө йлә дем бугай, - диде. - Лә кин мин моң а ышанам. Бу чыннан да шулай булачак. Китап кибетлә рендә бу “Тө рки халыклар тарихы” дип исемлә нгә н китап пә йда булачак. Изге китаплар янә шә сендә ул мә гърифә тчелә рнең ө стә л китабына ә йлә нә чә к. Нишлә ргә соң? Болганчык сә ясә т дө ньясында йө зә се килми. Ү з халкым исеменнә н дан һ ә м шө һ рә т, нә фес артыннан ияреп кайбер аталарыбыз ү злә ренең артларыннан коллыкка алып китә лә р.

Мин беркайчан да байлыкка, тә хеткә тартылган кешелә рне аң ламадым. Син яшә гә н кешелек авыру икә н, димә к бу авыру сиң а да иярә. Хә зергең ү ткә нең ә һ ә м якының а ә йлә нә чә к.

Бушлыкта йолдызлар һ ә м планеталар ә йлә нә лә р. Кеше дә ү ткә неннә н килә чә ккә бер туктамыйча ә йлә нә. Табигатьнең кануннары шундый. Ү з- ү зең не алдау – кө чсез кешелә р эше, - диде ул.

Ө стә л янына чакырдылар. Фатыйма белә н Насыйр пылау пешергә ннә р иде. Ө й буйлап аның тә мле исе чыкты. Ө стә лдә тагын помидор һ ә м кыярдан салатлар ясалган.

Бү ген алар бер- берсе белә н аралашып ө йдә генә утырырга булдылар. Насыйр һ ә рберсенә туран шә рабы салып чыкты һ ә м сү зне Таирга бирде. Ә ул сү зне болай башлады:

-Кадерлелә рем, - диде ул, - мин бу илаһ и җ ирнең җ имеш суын ялкынлы кайнар хисле сө ю хакына, бер- беребезне хө рмә т итү, аң лау хакына эчә ргә тә къдим итә м.

Гө лсинай кара кү злә рен зур итеп ачып:

-Сө ю аң лашыла, ә бер- берең не аң лау да шул дә рә җ ә дә ү к мө һ имме? - диеп сорады.

-Ә йе, аң лашу ул- кешенең ү з- ү зен тотышының, аек чынбарлыкның тө п билгесе.

Фатыйма, бу сү злә рнем аң лап бетермичә:

-Белмим, сө ю һ ә м аек акыл бер- берсеннә н ерак торган ике тауның ике биеклеге тү гелме соң ул?

Таир:

-Без, ир- атлар хатын- кызның хыялый дө ньяда яшә ү лә рен белә без. Аек акыл алар ө чен авыр нә рсә. Һ ә м бертө рлелек һ ә м тиешлек аларны тиз туйдыра торгандыр.

Гө лсинай елмаеп иренә карап:

-Ә йт ә ле, кадерле ирем? Бертө рле булмавым белә н сиң а кайчан да булса авырлык китердемме?

(-Юк, ул сезнең чын тормышта тү гел, ә тө штә яшә вегез турында гына ә йтергә телә гә н иде.)

-Бә лки ә ле сез безне ү зенең матурлыгы һ ә м хуш исе белә н акылдан шаштырып, башка бер чә чә ккә дә игътибар бирдерми, инде дә килеп кү ктә очыртмый торган сарацений чә чә генә тиң лә рсез.

Бө тенесе дә кө лештелә р. Радиодан Фә ридә Алсу дуэты җ ыр суза иде. Бу кө йнең матурлыгыннан ә легә чә селкенмичә дә утырып торган Фатыйма хә рә кә ткә килде һ ә м кунак бү лмә сенең уртасына чыгып сыгылмалы зифа гә ү дә сен җ иң елчә хә рә кә ткә китереп бии башлады. Ө стендә ге кү лмә ге аның биюен тагын да тулыландырды. Кү злә ре йолдызлардай янып балкыды. Ул кө чле һ ә м ялгыз булудан арыган һ ә м туйган иде. Юк, ү зен кызгануларын телә ми ул. Ир- атның аны аң лавы да аң а буш сү з. Ул ә ле һ аман да шул кө йлә ргә бирелгә н иде. Янында бер кемне дә кү рми. Сары йолдызлар сибелгә н кү лмә ге аның биюен тагын да тулыландыра. Аң а кушылып бердә й агымда бө терелә. Олы мә хә ббә т кө теп, кө чсезлегенә аптырап, җ анындагы бушлыктан, тормыш мә гънә сен таба алмаганлыктан аптырап җ ан ачысы белә н бии иде ул. Гел бер сорау бирә (ул) ү з- ү зенә: ”Нә рсә соң ул хатын- кыз бә хете? ” Язмышка буйсынумы? Фатыйманың ничек һ ә м нинди хислә рдә бө терелү е Таирны ү з уйларына этә рде: “Фатыйма бит аннан тә вә ккә л адымнар кө тә.” Акылына килергә вакыт инде Таирга. Инде танышуларына бер елдан артык вакыт ү тсә дә ә ле һ аман аң лый алмый ул, яратамы аны, юкмы. Яратамы ул аны, ә ллә кызганамы. Ә ллә куркамы ул анардан. Тагын анардагы ике хис уяндылар: мин һ ә м бурыч! Насыйр белә н Гө лсинай кө йгә бирелгә н булып ә ле Фатыймага, ә ле Таирга кү з тө шереп утырдылар. Ике утлы йө рә кнең кө рә шү е кү ренеп тора иде монда. Хатын- кыз сиземлә ве белә н Гө лсинай бу кө рә шкә катнашырга тиешлеген тойды. Ят кайгылар булмый. Ул ә керен генә урыныннан торды һ ә м Фатыймага таба ике кулын канатларын җ ә йгә н коштай ике якка җ ә еп атлады. Ул ү зе белә н язны алып килү че яз кызына охшаган иде. Алар бер- берсенә яшьле кү злә р аша карап язгы тамчылар тамуын хә терлә ткә н кө йгә кушылып ә йлә нделә р дә ә йлә нделә р. Фатыйма чыдый алмады эчке елавы белә н Гө лсинайның кү крә генә капланды. Насыйр белә н Таир бер- берсенә карашканнан соң сү зсез бер- берсен аң лап җ ә йге бакчага юл алдылар.

Бакча җ имеш агачлары белә н тулы иде. Анда нинди генә чә чә клә р ү сми.

Фатыйма сулкылдап:

-Нишлә ргә миң а? Мин бит аны сө ям. Аннан башка минем тормышым буш. Бә лки мин аның ө чен барби курчагына гына тиң мендер. Матур, лә кин тере тү гел курчакка.

-Син искиткеч чибә р, тере гомер уты белә н янып торучы хатын- кыз. Мин аның сине сө юенә ышанам. Лә кин ул куркадыр. Сине бә хетле итә алмам диеп уйлыйдыр.

-Нигә дә шми соң ул? Нә рсә кө тә? Миң а беренче булып сө юемне аң латыргамы ә ллә?

-Юк, юк. Уйлама да бу турыда. Туран ир- атларына беренче булып сө ю аң латырга ярамый. Бу аларга ошамый. Син кө чле һ ә м тү земле(к) булырга тиеш. Ә бү лә ккә сиң а ү лемсез сө ю утындагы кайнар йө рә к булачак.

Тө н уртасында мә җ лесне тә мамладылар. Фатыйма кайтып йө рмә скә булды. Ә Таир барысы белә н дә, соң ыннан Фатыйма белә н дә саубуллашты. Хушлашканда ул Фатыйманың кү злә ренә кү тә релеп карарга базмады. Тынчу кич иде бу. Кинә т кенә кү кнең тө бе тишелгә ндә й булды. Ничек тиз башланган булса, бу шулай тиз тә мамланды да. Татарста(р)нның табигате шундый инде. Ә ллә кайдан гына килеп чыккан болытлар бер мизгелдә агызып китә рдә й яң гыр яудыралар. Башка иллә рдә н килгә н дусларының ә йткә ннә ре дә бар:

-Сездә ге һ ава торышы бигрә к кызык инде: ул нә къ хатын- кыздай. Кайчан нә рсә кө тә ргә икә нлеген бер дә алдан белеп булмый. Ә ле кояш пешерә, ә ле җ ылы җ ил назлап яфраклар шавында йокыга талдыра. Йокыга киттем генә дигә ндә генә аяктан егар җ ил бә реп егеп яшен яшьнә п, кү к кү крә п чилә клә п яң гыр коя. Һ ә м син ә зер! Юеш койрыгын кая илтеп яшерергә белмә гә н эттә й яң гырдан качар урын эзлисең.

Ә Таиргә менә шундый һ ава торышы ошый да инде. Менә шунда гына ү зең нең тереме, юкмы икә нлегең не аң лыйсың. Яшисең ме син ә ллә ә керенлә п ү леп барасың мы, аң ың а килеп уйланып куясың.

Кечкенә чагында караган бер фильм исенә тө ште аның. Тө п героиня юлбасарлардан качып яң гыр астында калып йө рә к яргыч тавыш белә н елаган иде. Яшьле кү злә ре белә н юлбасарлар ягына карап ачу белә н:

-Менә мин! Килегез яныма, - диеп кычкырган иде. Тегелә ре бу чакыруны ишетеп: салкын яң гыр тамчылары астында озак кына аны кү зә теп кө зге яң гыр пә рдә се астында эреп юкка чыкканнар иде.

Менә Таирның тормышында да тагын бер кө чле яң гыр. Тикмә гә генә тү гелдер бу. Ничек сагынган булган ул бу яң гырны. Чилә клә п койган яң гыр аның акылын ачып җ ибә ргә ндә й булды.

Татарстанда иртә ата таң нар. Кояш гаризонттан еракта, ул кү ренми дә диярлек. Лә кин якты кояш нурлары ү зенең җ ылы нурлары белә н тереклекне җ ылытып җ ибә рде. Яң гырдан соң саф җ иң ел татлы һ ава ү лә н һ ә м чә чә клә рнең хуш ислә рен бар җ иһ анга таратты.

Казанкай елгасын ү тә р ө чен салынган кү пер аша чыкканда кө чле итеп ө ргә н эт тавышларын ишетте ул. Кызыксынуы чамасыз иде. Кү пер челтә рлә ре арасыннан аска карды. Анда ике эт ө скә карап ө рә лә р иде. Таир ә к(е)рен генә кү пер яныннан вак ташлар буйлап аска атлады. Этлә р селкенмә делә р дә, туктамадылар да. Алар эрү лә рендә булдылар. Алар карап ө ргә н якка таба атлады Таир. Якынырак килгә н саен ул тө ренеп утырган кешене якынрак кү рде. Кара плащлы кеше башыннан ук карадан тө ренеп утырган иде. Таир:

-Син кем? Булышырга кирә кмиме?

Бу кеше ә керен генә кү тә релде. Олы кеше дә тү гел икә н. 11-12 яшьлек кыз бала. Кысыграк кү злә рен кү тә реп ул Таирга карады. Аның ө стендә зур һ ә м ү зенә буш киемнә р иде. Аяк киеменә дә кереп баткан, гү я кө ймә дә басып тора.

-Син кем? Исемең ничек синең?

Кыз нечкә генә тавыш белә н:

-Нино, - диде.

-Ә ни ө чен Нино? Нина тү гел.

-Ә ни мине шулай атый. Син беремнеке дә тү гел, - диде.

-Алай димә... Син кояш һ ә м кеше баласы. Лә кин ә ниең – табигатьнең ялгышы булып бик ү к акыллы тү гел икә н, шулай дигә ч...

Таир ү зенең сү злә ре белә н кызны җ ә фалавына уң айсызланып куйды.

-Ә йдә мин сине кайтарып куям, - диде.

-Юк, мин берә ү гә дә кирә к тү гел.

Таир сү зсез генә нишлә ргә кирә клеген уйлый иде. Кү тә релеп кызга караганда кыз да аң а карап тора иде.

Бу кызның кү злә ре акыллы. Лә кин балалык кайгысы белә н тулы. Бераз гына Фатыймага да охшаган иде бугай ул. Ярдә мчесез, кайдан нә рсә кө тә ргә белмә гә н бала язмышлар чатында басып тора иде.

-Ә йдә, мин сине ә ниең янына кайтарып куям. Аннан нишлә ргә кирә клеген ү зең карарсың. Киемнә ре илә мсез булганлыктан аң а ярдан ө скә менә ргә җ айсыз иде. Таир аң а кулын сузды. Бу калтыраган кечкенә салкын кул аның зур учына кереп чумды. Аң а бу кулда шулкадә р абыйларча, туганнарча җ ылылык һ ә м терә к сизде ки, кулын аласы да килмә де.

Кыз атлаган якка атлады Таир.

-Син ничек болай кү пер астына элә ктең соң? - диде ул.

Ул ә керен тавыш белә н:

-Ә тием юк, ә ни бертуктаусыз эчә. Энем ачлыктан һ ә м салкыннан тилмерә.Еларга да хә ле юк, бары тик ың гыраша гына. Инде мин шундый карарга килдем: ә гә р дә мин ү лсә м энемә ашарга һ ә м игътибар кү брә к булыр иде, дим.

-Һ ә м син батып ү лә ргә җ ыендың мы?

-Ә йе абый. Сез миң а батып ү лә ргә комачауладыгыз.

-Мин тү гел, фә рештә лә р сиң а ү лә ргә бирмә делә р. Этлә р булмаган алар, фә рештә лә р ярдә мгә чакырганнар мине. Димә к, ә ле синең бу дө ньядан китә р вакытың җ итмә гә н. Яшә һ ә м яшә вең ә сө ен! Бу тормышта кү ң елле нә рсә лә р бик кү п. Шуларны кү рми, тоймый, татымый торып ү з телә гең белә н китмә бу тормыштан. Бу кү ренешлә р вакытлыча. Бик тиз ү тә р. Ү сеп җ итә рсең. Ү з тормышың ны ү зең корырсың. Ә ле хә зергә энең янында бу. Аны кара, ү стер. Аң а да синсез бик кү ң елсез булачак. Ә ашарга табылыр. Ышаныч һ ә м ө мет белә н яшә. Син кө чле һ ә м зирә к булырга тиеш. Вакыты белә н барысы да ү тә р.

Бер- берсе белә н ә ң гә мә корып бара торгач алар ә нисенең ишек тө бенә кайтып җ иткә ннә рен дә сизмә делә р.

Ә нисе сең елесе һ ә м аның да балалары белә н яши иде. Сең елесе һ ә м кияве соравы буенча шулай иде бу.

Таирның ә нисе кү ң еле белә н улының килә сен сизгә н иде. Тө нлә дә начар йоклады. Ә таң алдыннан гына тө ш кү рде.

Имеш, тын диң гез ө стендә кү ктә биектә илаһ и Ай йө зә. Диң гез дулкыннарында кө ймә дә ялгыз гына улы йө зә. Ул кү ң елсез. Ә нисе улын чакыра, имеш, ә ул аны ишетми. Ү з тавышына ү зе уянып китте Халимә. Тә рә зә гә карады. Пә рдә лә р артыннан йокы бү лмә сенә качып кына Ай шә ү лә се кергә н иде.

-Кү кнең йө рә ге! - диде ана Айга таба кулларын сузып. - Булыш минем улыма ү з юлын, ярын, тиң ен табарга. Дө нья бә ла- казаларыннан сакла аны!

Шушы сү злә рне ә йткә ч тә Ана Айга карап белгә н догасын кабатлады. Юынып алды да вак итеп икмә к ваклады. Аны тотып балконга кошларга ризык бирергә чыкты.

Ә нисе йорт- җ ирсез кош- кортларга ярдә м итеп ү зебезгә ярдә м итә без, диеп уйлый иде. Инде йокысы тә мам качты һ ә м ул җ ә ймә гә камыр баса башлады. Улы килер тө сле иде. Һ ә м ана йө рә ге алдамады. Ә кызы белә: иртү к ә нисе җ ә ймә пешерсә, димә к, улын кө тә.