Бабыл шәле 3 страница

Нишлә птер бу мизгелдә Азатның да шул кошларның берсенә ә верелеп кү ктә очасы килде. Бу татлы хыял чынга ашмас булуына карамастан җ анга рә хә тлек бирә. Менә шушындый хыяллар булмаса, бу пә рә вез дө ньясында яшә ргә дә авыр булыр иде.

Бә лки кеше гомере могҗ изалы булганга озындыр да. Чө нки гомер ыгы- зыгыда ү тә. Театрда яки кинода тамашачы артисттан, клоуннардан кө лә. Лә кин ул ү з - ү зеннә н кө лгә нен аң ламый да. Тамашачы клоуннан, клоун тамашачыдан кө лә...

Кирә кме соң акыллы яки җ итди булырга? Белмим... Лә кин бар кешелеккә булган яратудан башка яшә ү мө мкин тү гел. Ә гә р дә кеше ү зенең телә к һ ә м хис - тойгылары белә н идарә итә ргә ө йрә нсә, кайгы - хә срә т азрак булыр иде, бө тен ү семлек һ ә м хайваннар дө ньясына дө ньяның матурлыгын кү рсә тү ө чен кешелә рне һ ә р ел бер генә атнага булса да урман, кыр, тау, диң гез, далаларга алып чыгасы иде. Кешелә р ул чагында бер - берсенә һ ә м табигатькә яхшырак карарлар иде. Тере табигатьтә кешенең сайлап алынган һ ә м мө һ им булуы ялган фикер, кеше дә шуларның бер тө ре. Тик аң а Бө ек Акыл тарафыннан яктылык һ ә м ут кө че белә н илаһ и акыл бирелгә н. Менә шул аң а тере Җ ир дө ньясында ү зенең адымнары ө чен җ аваплылык биргә н. Ә гә р дә бу җ аваплылыкны тоюыннан туктый икә н - ул ү зенең кешелеген югалтачак! Чө нки бу - акылсызлык.

Азат дала буйлап дө нья кү чә рендә алга барды да барды. Бу аның тормышның мә гънә сен эзлә венең бер юлы иде. Корыч ат таулар арасыннан ү ткә н юлга килеп керде. Тылсымлы, сихри таулар ү зенең матур һ ә м саф һ авасы белә н ү зенә дә ште. Алардагы гү зә ллек кешегә сакланганлык һ ә м тынычлык бирә иде. Тау битлә рендә эреп юкка чыгасы килә аның.

Монда кошлар тавышы да юк. Гү я алар тау тынычлыгын бозудан куркалар. Тау агачлары, ү лә ннә ре һ ә м чә чә клә ре ташлары белә н ү злә ренең мә ң гелек тынлыкларына чумганнар. Менә мондагы сихри тынлыкка чумгач кына гомернең ыгы - зыгыда бер бушка ү ткә нлеген сизенә сең. Монда гына тау кешелә ренең һ ә м аучыларының ни ө чен сү зчә н булмауларын аң лыйсың. Алар белә н кү п сө йлә шергә дә кирә кми, кү злә ргә карап та хә зер һ ә м гомер буе кемгә нә рсә кирә клеген тиз тө шенә лә р. Моның ө чен пә йгамбә р булу да кирә кми. Игътибарлы, кү зә тү чә н булу җ итә. Бө ек галимнә р Ньютон һ ә м Эйнштейн Бө ек Акылның кө ченә ышанганнар. Без дә ышанабыз. Без дә бит аның кодрә те!

Ярый ә ле без ү зебез уйлап чыгарган хыял дө ньясында яшибез. Безнең бай кү заллауларыбыз сө юдә һ ә м очышта тө рле кү ренешлә р тудыра. Бу безгә ү зебезнең кө чебезгә ышаныч бирә һ ә м шуның белә н язмышыбызны язабыз.

Кояш батканда зур һ ә м кечкенә кошларның тө н кунарга агачтагы ояларны яки тау битендә ге тишеклә ргә җ ыелулары кешелә р кебек бер - берсе белә н тө рле тавышларда арлашулары ишетелеп тора.

Тө рле чикерткә лә р, кондызларны шабыр - шобыр килеп чабышуларыннан аерып була. Кояшның аксыл кызгылт таралган тө се тө нге караң гылыкта йотыла. Тө н хайваннарына ауга чыгар вакыт җ итә. Иң беренче булып кү ктә ярканатлар хә рә кә ткә килә. Ташлар һ ә м куаклыклардан керпелә р, еланнар, зур ү рмә кү члә р һ ә м чаяннар кү ренә.

Бераз вакыттан соң кү ктә Айның тынычланган илаһ и тө се ялкынланган Зө һ рә йолдыз яктылыгына кушыла. Бераздан берсе артыннан берсе кызгылт Марс, аң а каршы якта бик кү п ара калдырмыйча Юпитер һ ә м Сатурн калкалар. Аларның яктылыгы аксыл таҗ ларын җ емелдә теп Зө һ рә йолдызның биюенә кушыла. Алар бер - берсенең биюен тагын да арттырып кү к йө зендә йолдызлы муенса ясап җ емелдек биюе башкаралар. Илаһ и Ай да, биюче Зө һ рә дә, ялгыз ү пкә лә гә н Марс та - барлык йолдызлар арасында ү злә ренең матурлыклары, аерымлыклары, кабатланмаслыклары белә н кү к йө зен бизә п торалар. Кү к йолдызларының янып балкуларыннан тө ннең караң гылыгы артка чигенә. Дө нья илаһ и нурга коена. Яң а тормыш туа. Ике гашыйк йө рә кнең кушылу могҗ изасы белә н йолдызлар биюе кушыла.

Кем дә кем бер генә тапкыр булса да Зө һ рә йолдызны чын - чынлап кү рсә, яратып кү ң ел кү зе белә н караса, ул инде аң а мә ң гелеккә гашыйк була. Тө н җ иткә н саен тө нге кү ктә аны эзли. Сихри елмаюын кү зли. Ә ул торган саен сине сихерли бара. Ай - патшабикә икә н, Зө һ рә исә сө ю алиһ ә се.

Тө нге кыска ауларыннан канә гать булып ярканатлар ү злә ренең ояларына кереп ялга талалар. Аларны зирә к ябалаклар һ ә м филиннар алыштыралар.

Йолдызлар парадын тауларда яки далада, якында кешелә р яшә мә гә н җ ирдә кү зә тергә рә хә т. Ә ллә шуң а да Азат тауларда тө н кунарга ярата. Ул монда ү зен бө тен акылы һ ә м тә не белә н аң лый, дө ньяның сулышын тоя, ү зен дә бу зур дө ньяның бер ө леше булуына ышанычы арта. Ул ү зенең йө рә к тавышы белә н янындагы яшел дө ньяның да йө рә к тибешен тоя.

Акыллы кеше булу нинди рә хә т нә рсә! Шушы уйларда рә хә тлә неп йоклап киткә н Азатны иртә нге кояш нурлары уятты. Юынып алды. Су кайнатты. Яшел чә й пешереп эчте, капкалап алды. Корыч атын ә йлә неп чыкты. “Нихә л? ” дип җ ан дусты белә н сө йлә шкә ндә й сө йлә шеп алды.

Ярый ә ле кеше бө тен нә рсә гә дә кодрә тле тү гел. Табигать кануннарыннан уза алмый. Ә табигать уза ала. Без аның сихри кө ченә, матурлыгына сокланып, анардан илһ ам алып яшә ргә ө йрә нә без. Ходай, барлыкка китерү чебез, барысына да кодрә тле. Галә м чуалчык дө ньяда яши. Мондагы һ ә рбер нә рсә - галактикалар да, йолдызлар да, планеталар да ү з кануннары белә н, ү згә реп, яң адан туып, ү злә ре бер - берсе белә н йотылып яшилә р. Ни ө чен чуалчык дө ньямы? Чө нки кеше кебек ү к дө нья дә тынычлыкта яши алмый. Тынычлык ул – ү лем. Чуалчыклык - уй кө ченең хә рә кә те. Ул һ ә рберсен ү зенчә хә рә кә ткә китерә, идарә итә, тере җ аннар ө стеннә н яң адан - яң а тә җ рибә лә р ү ткә рә.

Дала һ ә м тауларда кояш нурлары белә н иң беренче булып кечкенә кошлар уяна. Аларның иртә нге намазга чакыручы мулла тавышы кебек кө чле тавышлары кү ң елгә рә хә тлек бирә. Бераз гына салкынча саф һ ава тә ннә рне дерелдә век белә н тутыра. Ә назлы сө йкемле йомшак җ ил ә нкә йнең йомшак кулларын хә терлә теп тә ннә рне иркә ли.

Корыч ат ә кренлә п урыныннан кузгала. Эзлә нү че геологлар аны һ ә рвакыт яң алыклар белә н кө тә лә р, яң а китап, журналлар, тө рле вак - тө яклә р, азык - тө лек белә н кө тә лә р. Менә шул геологлардан Азат тө рле ташларны, асылташларны танып белергә, алтын яткан урыннарны ү семлеклә р һ ә м җ ирнең тө се буенча танырга ө йрә нде. Аларның ачык кү ң елле булулары Азатның кү ң еленә хуш килде. Ул алар арасында кү п дуслар тапты. Аларның башлыклары Луиза, урта яшьлә рдә ге хатын - кыз Азатны ү з итә, кү п кенә эшлә рне ышанып аң а тапшыра иде. Бу коллектив аң а икенче гаилә сен хә терлә тә. Аларның эшлә ренең сә гате юк. Ул вакытларда сату итү хө кү мә т тарафыннан рө хсә т ителгә н эш булмавына карамастан, Азатның бераз сату итү енә дә кү зен йома. Чө нки ул эшен җ иренә җ иткереп ү ти. Шуң а рә хмә т йө зеннә н Азат аң а сирә к ташлар бү лә к итә. Кайчакта сирә к тукымалар да алып кайтып бирә.

Вакыты булганда ү зенең кыргыз дусларында берничә кө нгә туктала, ял итә. Бу кешелә рнең тормышы ошый аң а. Кыргыз кызлары егетлә ре белә н ү злә рен тигез тоталар. Яшьлә р еш кына кичә лә р оештыралар. Монда яшь егет һ ә м кызлар була. Егет һ ә м кызлар ү зара бер - берсен хө рмә т итә лә р. Кө нлә шмилә р, рә нҗ етмилә р, тү бә нсетмилә р. Кыргыз кызлары чибә р һ ә м усаллар. Алар кемне телилә р, шуны ү злә ренә карата алалар. Кү бесенчә алар нә зек - озыннар. Йө решлә ре җ иң ел. Карасу тә нлелә р. Ә гә р дә хә йлә кә р елмайсалар, бар кешене оялтырга сә лә тлелә р. Матур итеп биилә р һ ә м моң лы итеп җ ырлыйлар. Ихтыярсыз аларга ияреп җ ырлый һ ә м бии башлыйсың. Азат ү з гомерендә ү збә к, кыргыз, казаклар арасында яшә п аларның барчасының бер гаилә дә н икә нлеклә ренә җ аны - тә не белә н ышанды. Алар барсы да зур тө рки нә сел кешелә ре. Аларны тел һ ә м дин генә дә тү гел, холык, мә дә ният, фикерлә р охшашлыгы да берлә штерә.

Боларның кайсысына гына кунакка килсә дә, аны ү злә ренеке итеп кабул итә иделә р. Һ ә м ул ү зен аларның туганнарыдай кабул итә иде.

Кыргызлар яшә гә н бер зур авылда аның танышы Сә фә р яши иде. Алар Азат белә н дусларча мө нә сә бә ттә. Бу юлы да ул дустында тукталырга булды.

Кө н уртасы иде бу. Ашап - эчеп ө стә л артында утырганнан соң ул мунча юынып чыкты. Сә фә рнең ә тисе аң а ятып ял итеп алырга тә къдим итте. Чыннан да юлда арыганлыктан бер ике сә гать ятып алыйм дигә н җ иреннә н кояш батканчы йоклады. Менә бер заман ул шау - шуга уянып китте. Аны Сә фә р уятып маташа иде:

-Азат, Азат дим... Тор ә ле. Безнең арттан машиналар килде. Дустым Нияз ө йлә нә. Ә йдә киттек. Безне кө тә лә р.

-Тукта, бү лә к алыйм.

-Юк, бү лә клә р инде җ ибә релгә н. Бер атна элек.

Мин тиз генә битне юып, киенеп, машинага кереп утырдым һ ә м без кузгалып киттек. Кә лә шне алырга баруыбыз икә н. Кү рше авылга. 40- 45 лә п ир-ат шау-гө р уен-кө лке белә н кү рше авылга барып җ иттек. Инде кич җ иткә н иде. Ай ә ле кү ренми. Ә йолдызлар берә н-сә рә н генә кү ренә башладылар.

Бик кү п халык җ ыелган, дә ртле кө йлә р уйнап торган ө й янына барып туктадык. Безне зур кунак бү лмә сенә озаттылар. Монда идә нгә эскә тер җ ә елеп, анда тө рле тә м - томнар тезелгә н: җ илә к - җ имеш, ит, яшелчә, шә раб, нә рсә генә юк. Һ ә м һ ә рберсе дә ялтыравыклы дисең ме, бә ллү рме савытларга салынып кү з явын алып торалар. Эскә тер тирә сендә ге сырмаларга кечкенә мендә рлә р тезелгә н. Без аларга бик кадерле кунаклар буларак терә леп ү к утырдык.

Мин ө й буйлап кү з йө ртеп чыктым. Диварларга келә мнә р эленгә н. Ө йдә бик алай җ иһ аз да юк. Лә кин тә рә зә пә рдә лә ре, келә мнә р, тү шә м, андагы яктырткычлар боларның бай гаилә иткә нлеген кү рсә теп торалар.

Йортта бө тен авылга ишетелерлек думбыра, гармун тавышлары ишетелә. Яшь егет һ ә м кызлар шуң а кушылып биилә р, җ ырлыйлар, кү ң ел ачалар. Монда карт - карчыклар кү ренми дә диярлек. Аларны кө ндез сыйлыйлар.

Без исә рә хә тлә неп кү ң ел ачып, ашап - эчеп утырдык. Бу арада ике сә гать вакытның узганын сизми дә калдык. Шул вакыт кемдер кереп:

-Кызны алып китә р вакыт җ итте, - диде. Нинди зур бә хет бит бу кыз алып кайту. Моның ө чен кү п кенә ирлә ргә гомерлә ре дә жә л тү гел. Һ ә рберсенең кү злә ре яна. Ү злә рен ә ллә кем итеп тоялар. Гә ү дә лә ре яшь боланныкы кебек тартыла. Бә хет тулы йө злә ре нур чә чә. Язгы сабактай яшь гә ү дә лә ре җ илдә бераз гына чайкалгандай тоела. Бу гә ү дә лә рне, карашларны аз гына да оялусыз яшь кызлар кү зә тә. Ә егетлә р бу карашлардан бераз гына оялалар. Чө нки бит бу кызлар аларның кө че дә, кө чсезлеге дә.

Яшьлә р ө йдә н ераклашырга да ө лгермә делә р, аларның артларыннан олырак ир - атлар чыбыклар белә н куалый, каешлар белә н аркага сугу кирә кме, безне куалап кыйный башладылар. Безгә җ авап бирергә ярамый. Бары тик саклана гына алабыз. Каты авырттырып сугалар. Без ә ле ү зебездә н дә битә р кияү не саклыйбыз. Аны каплыйбыз. Мин тү змә дем:

-Бу нә рсә инде? - дидем.

-Безгә бу туйны онытмаска һ ә м киленне рә нҗ етмә скә кисә тү, чө нки шулай булганда безгә тагын да авыртулар булачак, - диде Сә фә р. Аларның безне кыйнауларыннан шә рабтан исерү нең ә сә ре дә калмаган иде. Кыйналудан да тү гел, яшь кызларның бездә н мыскыллап кө лү лә ре рә нҗ етә иде безне. Бө тен дө нья, кешелә р генә дә тү гел, хә тта хайваннар да бездә н кө лә лә р иде тө сле. Ярый ә ле тө н хө кем сө рә. Безнең йө злә ребезне кешелә р кү рмә де. Алайса тагын да авыр булган булыр иде...

Кияү нең ө енә кадә р без бик ү к сө йлә шмичә, кайчакта ү з - ү зебездә н кө леп кайттык. Башка ашыйсыбыз да, эчә себез дә килми, тә ннә ребез генә авырта иде. Лә кин бер нә рсә тынычландыра: болар барысы да артта калган иде инде.

Иртә нгә кадә р кү ң ел ачтык, биедек, җ ырладык. Һ ә м иртә нге кояш безне бу кө лке хә лебездә кү рмә сен диеп ө йлә ребезгә таралыштык.

Азатыбыз бу хә ллә рне бер атна буе оныта алмады. Кешелә ргә, аларның йолаларына ис китә рлек иде. Туйлар узгач та берникадә р вакыт аның уйлары буталды. Ниндидер серлелектә йө рә ге туң ды. Нә рсә булды соң ә ле аң а? Нидә н болай бу? Сорауларына җ авап табарлык тү гел иде. Бә лки туйның тә эсиредер? Бә лки берә р җ ирдә ү зен дө рес тотмагандыр? Ә ллә соң аның да ө йлә нә се килә ме? Юк, һ ич юк. Булуы да мө мкин тү гел. Аң а ирек барыннан да кадерлерә к бит. Аның исеме дә азат, ул гомер буе азат булырга тиеш. Бә йлә ү че җ еплә р артуын телә ми дә ул. Лә кин... аның кү з алдыннан кияү ө ендә ге бер кызның карашы узды. Бу серле ү зенә тартучы караш аның кү з алдына берничә тапкыр килде. Бу кечкенә кү злә р ерактагы йолдыз балкышын хә терлә теп, аның кү з алдында балкыдылар. Аларның карашлары берничә тапкыр очрашты бит. Кү ң елендә ге кайнар утка куркыну бушлыгы да ө стә лде. Азатка моң су иде. Гаҗ ә п. Сихерче ятьмә сенә элә кте тү гелме соң ул? Ул бит кө чле шә хес. Һ ә м аның планнарына да кем белә ндер тормышын бә йлә ү кермә гә н. Ярый ә ле аны корыч дусты сө ю ятьмә лә реннә н еракка алып китеп бара. Вакыт кешене тө рле җ ан авыруларыннан дә валый. Лә кин ул да бө тенлә е белә н дә валап бетерә алмый.

Яшьлек - яшь йолдызга тиң. Ул һ ә рвакыт яна. Тормыш суын ә йлә нә - тирә мохит белә н бү лешә. Һ ә м ү зенә дә башкаларның серле суын сең дерә. Ә йлә нә - тирә дө нья тылсым белә н яши. Шулай булмаса, без ирекле уй - фикерлә ребезне, кыланышларыбызның тирә легебездә н торганлыгын ничек итеп аң латыр идек? Бу барыбер дә очраклы килеп чыгу яки табигатьнең язылмаган кануннарына бә йле.

Кү п кенә яшь кызлар Азатыбызда ү злә ренә ир булырлык кешене кү рсә лә р дә, ул ү зендә сө юдә ге омтылышлы дә рткә тартылулы чылбырдан ү зен азат итә ала иде.

Кешенең гомер юлы ү зенең акылсызлыгы белә н ү з - ү зен алдап, алдагы гомерең дә биеклекнең иң югары ноктасына менеп җ итү не язмыш дип атаудан тиз кыскара.

Ярты еллап вакыт ү ткә ндер, бераз олыгайган, җ иллә нгә н йө зле, карасуланган тә нле Азатны юллары янә дә н бу авылга алып килделә р. Бу юлы ул Алтымышта туктарга булды. Ә дусты исә аң а бү лә к ә зерлә де. Ә ле һ аман да ө йлә нмичә йө ргә н дустын кыргыз кызына ө йлә ндерергә булды. Бу турыда ул аң а ә йтмә де дә. Бә йрә м оештырырга булды һ ә м анда имештер Азатны да чакырды. Монда авылдагы кияү дә булмаган кыз - кыркынның барчасын да җ ыйды. Бә йрә мгә тиз ә зерлә нделә р. Авыл кырыендагы бер ө йдә оештырдылар.

Кояш батканда яшьлә р барысы да җ ыелып беттелә р. Кунак бү лмә сендә кыргыз кө йчелә ренең матур кө йлә ре агыла. Тә бә нә к кенә ө стә лгә эскә тер җ ә елгә н. Монда куелган сыйларны бә клә рнеке дип атап була. Кө меш кә сә лә ргә кыздырылган итлә р, җ илә к - җ имешлә р тезелгә н. Озын - озын шешә лә ргә гә рә бә дә й кызыл шә раб, яң а гына ө зеп алган помидорлардан һ ә м борычлардан салатлар ясалган.

Берсеннә н - берсе уздырырга тырышып матур киенгә н кызлар нинди генә бизә нү ә йберлә ре такмаганнар. Ялтырап торган белә зеклә р дисең ме, ак кардай муеннарны бизә ү че ак һ ә м кызгылт ташлардан муенсалар аларның яшь нурлы йө злә ренә тагын да нур ө стилә р, хә тта һ ава да тылсымга чума. Кунак бү лмә се сө ю һ ә м илаһ илык белә н тула. Бә йрә мне алып барырга чая кызларга кушылган. Аларның кө чле тавышлары ө йне генә тутырып калмыйча урамга да чыга.

Егетлә р шә раб эчү дә н тү гел, ә матурлыкларыннан теллә р бә йлә нерлек кызлардан исерә лә р. Һ ә р егетнең янына берә р кыз утырган. Бу шулай килеп чыкканмы, аларны кемдер утыртканмы, беркем дә анык кына ә йтә алмый. Яшь чибә рлә р ү злә ре шулай утырганнар булса кирә к. Чә члә ре кара энҗ е ялтыравы белә н ялтырыйлар. Кечкенә кулларының бармаклары серлелекнең ү зе булып аклык һ ә м җ ылылык бирә лә р. Патшабикә лә рнекенә тиң язгы сабактай гә ү дә лә ре, хә рә кә тлә ре җ иң ел, матур һ ә м буйсынусыз.

Кызлар бизә нмә гә ннә р һ ә м хушбуйлар да сипмә гә ннә р. Алар яшьлек һ ә м камиллекнең ү зе булып балкып һ ә м кыр чә чә клә редә й аң кып утыралар. Тылсымлы матурлык белә н кү ктә ге йолдызлардай илаһ и балкып утыралар. Аларның ашау һ ә м эчү лә рен ү з кү зең белә н кү рми торып, моның нә рсә икә нен аң лап булмый. Кызлар - кулларындагы фужерларны хә терлә тә лә р.

Егетлә р дә, кызлар да гаеплә нмә с илаһ илыкта. Бу яшьлә р ө чен җ омаһ ның ү зе. Менә шул бер мизгел ө чен дә яшә ү ни тора. Бераз вакыттан соң оялулар каядыр кереп югалдылар. Барчасы бергә җ ырлап - бии башладылар.

Иң беренче уртага чыгып бер тү гә рә ккә тезелеп аккошлардай бии башладылар. Бу биюлә ре белә н язгы җ иллә рдә тирбә лү че балкузакның гө лчә чә клә р һ ә м бө тнек белә н кушылып аң куын хә терлә тә лә р. Бу яз башы сыман язгы җ иллә рнең назлап тормышка дә шү лә ре сыман. Егетлә р тү гә рә кне ө зеп бераз чайкалган хә лдә бә хеттә н балкыган кызлар арасына кереп кулларын ә ле бер - берсенә, ә ле ботларына чабып ярсу кө йгә иярә лә р. Ә кызларның хә рә кә тлә ре палас агачының яшь ботакларындагы чә чә клә рне хә терлә тә лә р.

Ходаем! Безнең илгизә ребез бу җ омаһ кошларына мө киббә н китеп бө тен дө ньясын да, ү зенең кем икә нлеген дә онытып сө ю диң гезендә ге хыял дө ньясына очты. Ул инде ү зенең ирекле дө ньясы белә н хушлашуын ү зе дә аң лый башлаган иде. Аның барлыгы һ ә м берлеге менә шушы мә җ лестә ге яшьлә рдә н тора кебек. Аерым алганда биюче кызлар арасында бер табышмаклы - хыялые ү зен тотышы, гә ү дә се, елмаюы белә н Флора алиһ ә сен хә терлә теп аны ниндидер дө ньяга чакыра. Ул аны ү зенең тылсымлы дө ньясына чакырып, анда эретеп юкка чыгара. Азатта гә ү дә сеннә н кала бер нә рсә дә калмады. Кү злә ре томанланды. Татлы хыял тө шенә чумды. Уйларының соң гылары да очып китте. Ү зеннә н - ү зе оялып, йокы халә тен селкеп атасы килде. Лә кин кү з алдына һ аман антик дө нья Флорасы килеп басты. Лә кин инде ул башка сурә т алды. Бусы инде испан актрисасы Антонии Сарате иде. Хыялый, акыллы, чибә р, матур киемле, ачык кү крә клә ре, җ илкә лә ре аны акылсызлыкка китерде. Йө рә ге берничә кисә ккә ярылды. Акылы “Яки мин аның белә н гомергә, яки мин бу җ ирдә артык кеше” диде. Бө тен бу җ ирдә ул бер ү зе генә иде бугай. Чыннан да бит ул аң а гына биеде. Утлы, ерактан чакырып янган кү злә ре тылсымлы сө ю утларында яналар. Илаһ и матурлыктан сихерлә нгә н Азат кая кушсалар шунда барырга, нә рсә кушсалар шуны эшлә ргә ә зер иде.

Бу гү зә л кызның исеме Гө лсия булып ү зенең чагыштыргысыз матурлыгын ул кү чмә тө рки кабилә сеннә н алган иде. Аның берү зендә генә берничә йө з яшеренгә н. Фә рештә дә, сихерче дә, ымсындыргыч канизә к тә, ерткыч җ анвар да, бар да бар иде анарда.

Соң рак һ ә р егет ү зенә кыз сайлап яки бии, яки сө йлә шә башладылар. Ә Гө лсия Азатның кулын алып Кашкарый биюе башкарды. Бу бию кө йсез генә башкарыла. Кечкенә генә ә йлә нә буйлап биеп йө реп кү з карашларын, тә нне, башны, бармакларны, гә ү дә не, аякларны хә рә кә ткә китерү иде бу.

Гө лсиянең җ ылы кулына кагылгач та аның тә не буйлап ток суккандай дулкыннар йө герештелә р. Башына шундый уй килде: Ул нинди җ иң ел, саф һ ә м балалардай йомшак.Ә аң а караган карашлары Азатны оялталар иде. Ү зен ул кө чсез, ү сеп тә бетмә гә н малай итеп сизде. Ә кыз аның каршында гү зә л, назлы һ ә м буй җ итмә слек... Бу кыз – камиллекнең ү зе. Башын кыргый хис буып алды: Хә зер ү к аныкы булырга тиеш иде бу кыз! Лә кин икенче уй: “Нишлисең син? Тукта, тынычлан! Ү зең не кулга ал. Ү зең не юкка чыгарма! ”- диде.

-Исемең ничек, гү зә л кыз?

-Гө лсия...

-Нинди матур... Сирә к исем. Беренче ишетә м. Исемең дә ү зең кебек матур икә н, - диде ул кө чкә сү зен сү згә бә йлә п, моң а тагын уң айсызланып югалып калып.

-Рә хмә т. Бу исемне миң а бабам кушкан. Мин хә зер, - диде дә Гө лсия аш бү лмә сенә кереп югалды.

Азатны курку билә де: “Ә гә р дә ул ә йлә неп кермә сә? Мин акылсыз һ ә м аң а тиң дә тү гел. Җ ырлый, бии дә белмим. Җ итмә сә юлчы, илгизә р...”

Шуларны уйлап утырудан ү зенең янына Гө лсия килеп утырганын сизмичә дә калды. Ул ү зенең нурлы елмаюы белә н:

-Ә йдә аш бү лмә сенә, - диде.

Аш бү лмә сенә керделә р. Ө стә л тулы ризык, шә раб иде. Ул ике фужерга шә раб салып берсен Азатка сузды һ ә м:

-Ә йдә, бу тере суны синең ө чен эчә без, - диде.

-Юк, инде, гү зә лем без аны синең гү зә ллегең ө чен эчик, - диде Азат, кү ң еленә килгә н беренче уйны ә йтеп.

Гө лсия ирен чите белә н елмаеп куйды. Алар бер - берсеннә н кү злә рен алмыйча, карашып ә керен генә ә чкелтем - тө чкелтем Оша даласы шә рабын эчтелә р. Бераздан Азат: