Бабыл шәле 6 страница

-Лә кин без бит моң а килә без. Ә кренлә п булса да килә без...

Алар сү злә рен тө гә ллә п ө лгермә делә р яннарына Ръано килде.

-Кадерлем Айгө л! Бел! Хакимиятне хатын - кыз кулына алмыйча торып ир - атлар нә рсә дер ү згә ртергә кө чсез. Ә йдә гез ә ле ө стә л янына. Кыздырылган ит суына. Ризыклар безгә ү пкә лә рлә р алайса.

Барысы да зур ө стә л артына җ ыелдылар. Мә җ лес белә н хуҗ абикә нең якын дус хатыны Хабибә идарә итте. Хатын - кызлар кулларына фужерларны алдылар. Аларга салынган гә рә бә дә й шә раб ялтырады. Аны берничә тапкыр бушатып куйгач ризыкларны ашарга керештелә р. Бераз тамак ялгап алгач та алар Катриннан гичакта уйнавын сорадылар. Башлар ә йлә нгә н, рә хә тлектә н җ илпегә н тынлыкка гичак кө йлә ре дә кушылу - болай да томаланып бара торган акылларын бө тенлә й киртә лә де. Катрин уйнап бетергә ч Айгө лгә карап:

-Укы ә ле безгә шигырьлә рең не, - диде. Башкалар да аны элә ктереп алдылар.

-Укы, укы, - диештелә р.

Айгө л кыюсыз гына:

-Минем бит алар туган татар телемдә. Сезгә ошармы соң? Аң ларсызмы?

-Монда татар телен белмә ү че сирә к. Аң ларбыз, укы - диде хуҗ абикә.

Айгө л дә фтә рсез – нисез генә кү ң елдә н салмак тавыш белә н шигырьлә р укырга кереште. Аеруча дусларының кү ң елендә ялгыз тургай турындагысы калды. Кешелә р аркасында ялгыз калган тургай иртә лә рен җ ан дустын сагынып бакчаларда сайрый иде. Шул турыдагы шигырьне кө йгә салып укыды ул. Бу кайгылы ә сә рне тың лап торган дусларының кү злә ренә яшьлә р килде.

-Кү ң елебез белә н без барыбыз да ялгызлар - диде Айгө л, моң суланган дусларын юатырга тырышып. - Карагыз, дусларым, без ничек кү бә ү. Бу бә хет тү гелме соң?

Катерина да аң а кушылды:

-Дусларым, мин хә зер баянда уйнаячакмын. Сез кушылып җ ырларсызмы? Хә бибә думбырасын ала килде. Бә лки ул да кушылыр? Ә йдә гез уйныйбыз да җ ырлыйбыз. Безне кайгы җ иң еп китмә сен! Йө рә клә ребезне капламасын!

Бү лмә буйлап ә крен генә баян кө е һ ә м аң а кушылган думбыра кө е кушылды. Бә йрә м иң югары ноктасына җ итте. Барлык җ ыелган хатын - кызларга да ошады.

Ә скә р.

Ялгыз буйдак, утыздан узган ир - егет ә нисе белә н генә яши иде. Ә нисе аны ә тисез тапты һ ә м ү стерде. Ү зем ө чен табам, диеп тапты. Улына ә тисе кирә клеге турында уйлап та карамады. Гомере буена җ ирле гә зиттә хата тө зә тү че булып эшлә де ул. Баласы тууга риза – канә гать һ ә м бә хетле иде. Ике якын дус кебек бө тен кайгы – шатлыкларын да бү лештелә р алар. Унбиш яше тулганчы бертуктаусыз яшә ү мә гънә лә ренә тө шендереп, ө йрә теп торган улын унбише тулгач инде башка ө йрә тмә де. Ү з иркенә куйды. Улы исә ү зе телә гә нчә яши торгач ө йлә нергә икә нен дә онытты. Ә нисе аптырап исенә тө шерергә булды. Назлы гына елмаеп улына:

-Улым, инде бит сиң а утыз. Иптә шлә рең инде кү птә н гаилә кордылар. Башлы кү зле булып яшилә р, балалар ү стерә лә р. Син бу турыда бер дә уйламыйсың мыни соң?

-Уйлыйм, ә ни. Синең булачак андый киленең. Киленең генә тү гел, кызың да. Син аны, ул сине хө рмә т итә чә ксез һ ә м яратачаксыз. Ә ле вакыты җ итмә гә н.

Шул урында ө йлә нү турында сө йлә нү тә мам була торган иде. Һ ә м тагын да кү п кенә вакытлар ү тә иде. Инде улының ө йлә нү ен һ ә м оныкларын беркайчан да кү рмә м дип уйлаган ә би тагын моң су кү злә рен җ иргә тө би иде.

Мә ктә пне бетергә ч тә ул кичен йө реп эретеп ябыштыручылар курсларын тә мамлады. Ә җ ә йлә рен тө зү челә р бригадасы белә н эшлә де. Бу алган һ ө нә рлә ре аң а кая барса да эшсез калмаска мө мкинлек бирделә р. Ул ү зенә эшлә ргә дип карар кылды. Кемгә дер эшлә ү не тү бә нчелеккә санап, берү зенә генә эшлә ргә дигә н карарга килде. Бер эш тә булмаганда ул кулына фотоаппаратын тотып авыллар буйлап китә. Анда җ ирле халыкны сурә ткә тө шереп акча эшли. Бу акчаларына ул ә нисенә һ ә м ү зенә нә рсә кирә к диеп санаса, шуларны ала. Бигрә к тә китаплар алырга ярата. Китапларның фә нгә кагылышлыларын ала. Менә шул китаплар аны Азат белә н якынайттылар да инде. Кешелә р белә н якыннан аралашырга яратмаса да, Азат белә н тиз аралашып китте. Кешелә р начар ягын кү рмә гә н егет изге тү гел иде. Ачык булмаган тормыш белә н ү з дө ньясына чумып яшә де. Юк, ул изге тү гел иде. Изге җ аннар белә н дә тукланмады. Кайбер чакларда шә раблар эчә ргә яратты. Ръано һ ә м Хә бибә нең яшерен сө яркә лә ре булып яшә де. Алар аны икесе дә сө юлә ре белә н иркә лә делә р. Башка хатын - кызга җ ибә рмә с ө чен тырыштылар. Ә скә рне хатын - кыз табигате шаккаттырды. Алар бер - берсенең бер ү к мә хә ббә т солтанын сө юлә рен белсә лә р дә, бу турыда бер - беренә сиздермилә р иде. Бер - берсенең генә тү гел, ү злә ре алдында да хә йлә кә рлә нделә р алар. Хатын - кыз табигатен кем белеп бетергә н?

Ничектер шулай ө ч ахирә т: Ръано, Хә бибә һ ә м Катрин яхшы шә раб кә сә лә ре артында бер - берсенә кү ң еллә рен ачтылар. Ир - атлар турында сө йлә шеп киттелә р. Ръано:

-Менә син, акыллы, яшь һ ә м гү зә л Катрин, ә йт ә ле шуны! Нинди тылсым кө че белә н яшь һ ә м кызыклы сө яркә не башкаларга бирмичә, ү з яның да калдырып була?

Хә бибә бу сү злә рнең кем турында барганлыгын аң лады, тә не буйлап бер ө шеткеч, бер пешергеч дулкыннар йө герештелә р. Лә кин ул ү зен - ү зе сатмас ө чен кулындагы узум тә лгә шенең җ имешлә рен тиз - тиз чү плә ргә кереште. Ръано, карашы белә н һ ә м кашларын уйнатып Хә бибә гә кү рсә тте. Катрин якты елмаю аша:

-Бер генә юлы бар. Аң а тагын бер сө яркә табарга кирә к, - диде.

Хә бибә бу кө телмә гә н сү злә рне ишетү еннә н эчә торган суына йотыкты. Дусты аның аркасыннан кагып:

-Дустым, син моның белә н килешә сең ме? - диде.

Кү злә рендә ге яшьлә ре аша:

-Белмим, - диде Хә бибә.

-Ярый, иртә гә ү к сө яркә эзлә ргә чыгам, - диде.

Дулкынлануын кө чкә яшергә н Хә бибә:

-Аннары ү зең ү к ү кенмә ссең ме? - диде.

-Юк. Андый саран булырга ярамый. Ирлә р белә н бү лешергә кирә к, - диде.

-Ә гә р дә ул синнә н китсә?

-Син, дустым, ирлә рне белмисең икә н. Алар беркайчан да ү зенә яхшылык эшлә гә н хатын - кызны сатмыйлар һ ә м яхшылыкны онытмыйлар. Тормыш кыска һ ә м кү ң елсез булыр иде гел бер ү к казанда кайнасаң. Ръано беркайчан да ирлә рнең ү зеннә н туйганнарын кө теп тормый. Ул аны кү ң еле белә н сизеп, тоеп, тиз арада араларны ө зә ргә тырыша. Ә скә рдә ул ү зенең бертуганын кү ргә ндә й булды.

Ә Хә бибә бу утта кү птә ннә н, ире белә н икесе арасында ялкын эчендә янды. Ирен дә югалтасы килмә де. Аның белә н аны балалары, иренең тугрылыгы бә йлә де. Ул аны кызганды. Ә Ә скә рне ул дә ртле сө ю белә н сө йде. Ә скә ргә булган дә рт, балаларының атасы булуына карамастан, ире белә н икесе арасында беркайчан да булмады. Ни ө чендер иреннә н оялгандай оялмады да ул анардан. Ө ч ел очрашып йө регә ннә н соң бу дә ртле ялкын аның кү злә ренә кү чте. Ә Ә скә рдә бу дә рт сү нә барып моң сулыкка ә йлә неп калды. Бу Хә бибә не сагайтты: “Ә ллә соң ул аны яратмый башладымы? ” Нә рсә дер аң а Ә скә рнең аны ире белә н бү лешергә телә мә вен ә йтә иде. Ә бү ген дус кызлары белә н утырган кичә дә ул аң лады: чыннан да алар Ә скә р белә н ерагайганнан-ерагая баралар. Ул хаклы. Тылсымчыдай Катрин моны раслады. Аларга бераз вакыт аерым яшә ргә кирә к. Ә гә р? Аның тә не буйлап салкын кө ч узгандай булды. Ходаем, мин бит яратам аны, һ ә м аны югалтасым да килми. Кө нлә шү ме? Саранлыкмы? Гел бер тү гелмен соң? Ул яшьлә ре аша елмайды.

Тө не буе елап чыкты ул. Ярый ә ле ире һ ә м балалары аннан аерым йоклыйлар. Ә ле Ръаноның сү злә ре аның колак тө бендә җ ил булып шауладылар:

-Ә ллә дусны вакытлыча сиң а биреп торасы инде?

-Югалтудан курку да юкмы?

-Юк.

-Минем бит ирем бар.

-Ир? Ирме? Нинди гө наһ турында сө йлисең, дустым? Ир бит ул ә тиең дә, улың да, якын туганың да тү гел. Ул бит тормыш кичкә ндә иң гә - иң атлап барырга, бер - берең не хө рмә т итү ө чен бирелгә н. Ялгыз яшә ргә кү ң елсез булмастан гына.

Хә бибә:

-Нә рсә сө йлисең син?

-Нә рсә сө йлә гә немне ү зем белә м. Менә син ирлә ребез дә без уйлаганны уйламый диеп ышанып ә йтә аласың мы? Тыныгызны да чыгармагыз!

Шуларны уйлап елый - елый тынычланып таң алдыннан гына йоклап китте ул.

Хә бибә! Кем ә йтер икә н сө ю һ ә м ышанычның шайтани яки фә рештә и хислә р икә нлеген? Беркем дә тө гә л генә җ авап бирә алмастыр моң а!

Катрин Ә скә рне бик яхшы белеп бетермә сә дә тыйнаклыгын һ ә м театр сә нгатенә гашыйк икә нлеген белә иде. Сә нгать кешелә ре ү злә ренә бирелгә н вакытны белә лә р һ ә м кадерлилә р. Ул чыннан да Ходайдан иң дерелгә н сә лә тле актриса. Ул драматик кына тү гел, комик рольлә ргә дә тиз кереп китә, илһ амланып тө рле рольлә рдә уйный. Гичак белә н баянда уйнаганда аң а тиң нә р юктыр сыман. Аң а дө ньяның кү п кенә иллә ре һ ә м шә һ ә рлә рендә булырга туры килде. Дус кызы белә н теге сө йлә шү дә н соң Ә скә рне юри генә очраткан булып ул концертына чакырды. Концерт беткә ч тә зур чә чә клә р бә йлә ме кү тә реп Ә скә р сә хә нә гә менде. Бу чә чә клә рдә н торган бү лә ктә н Катрин нишлә ргә белмә де. Сө енече эченә сыймады. Ул аристрократларча киенгә н һ ә м ү зен бик кү ркә м тота иде. Аның оялчанрак кына елмаюы Катринны аң латып булмастай рә хә тлеккә чумырды. Кү з карашын аска тө шереп озын керфеклә ре арасыннан кү з сирпеп бер карады да, ай нурлары чә челгә ндә й булды. Бу карашуда аларның кү злә ре һ ә м тә ннә ре якынайгандай тоелды.

Концерттан соң алар ресторанга юл тоттылар. Катрин ү зе белә н Ә скә рне дә алды. Син ризамы анда, юкмы диеп сорап та җ ә фаланмады. “Йолдызлар балкышы” драмасының сә хнә гә беренче куелган киче иде бу. Ресторанда алар бер - берсенә каршы утырдылар. Бер - берсеннә н кү злә рен дә ала алмадылар. Ә крен генә ә ң гә мә кордылар. Шампан шә рабын эчмичә генә йотып утырдылар. Аларга икә ү җ иң ел һ ә м рә хә т иде. Кайбер актрисалар аны биергә чакырсалар да ул кырыс караш белә н аларга каршы килде. Артист халкының кү злә ре генә тү гел, битендә ге, тә нендә ге һ ә р мускул хә рә кә те кү ң ел хә лә тен, уйларын аң лата. Алар аның белә н камил хә рә кә т итә лә р.

Ә скә рнең Катрин белә н биисе килә иде. Ул торып аны биергә чакыды. Башта гафу ү тенде. Ә биергә чакырганчы ул кө йчелә р янына килеп, аларга акча тө ртеп, “Айлы сө ю” кө ен уйнауларын сорады. Зур кулларын Катринның кечкенә кулларына сузып җ ылы кечкенә кулларын кулына алды һ ә м биергә чакырды. Катринның гә ү дә се аның зур кочагына кереп китеп юк булды, эреде. Зал буйлап матур кө й яң гырады. Алар бер - берсенең тә ннә рен тоймыйча матур кө йлә р астында ә йлә нделә р. Ул аны ө енә кадә р озатып куярга булды. Аерылышу минутлары җ итү ен телә мә гә н Катрин аны ү зенә рә к китереп иреннә ренә ү релде. Ул аның сылу, зифа тә нен ү зенә рә к китерде. Бу тө ннең татлы мизгеллә реннә н Катрин йө рә ге янында Ә скә рнең туачак кызын ү зе белә н алып китте.

Португалиядә ү зенең кызы туганын белмә де Ә скә р. Лә кин моны кү ң еле белә н сизде ул. Йоклап китә алмый тилмерде. Ниндидер аң лашылмас курку хисе аң а тынгылык бирмә де. Иртә н беразга гына йоклап киткә чтен дә тө шенә ниндидер бала елаганы ишетелде. Ә ле елады ул, ә ле кө лде. Шулвакыт ниндидер кө йлә р ишетелде. Ү зенә кемдер кычкыргандай тоелды. Бу кычкыруга каршы ул:

-Ә?! - диде һ ә м уянып китте.

Бу тавышны йокый алмый яткан ә нисе дә ишетте һ ә м улы янына кереп:

-Ни булды? Куркыныч тө ш кү рдең ме ә ллә? - диде.

-Бар да яхшы ә ни! Бар син йокла, миң а карама!

Ә ниең не алдыйсың мы соң? Ул моны сизде. Ана баласы белә н гомер - гомергә бә йлә нгә н. Кө ндездә н ү к сизеп торды ул нә рсә булганын. Ә ле анда, ә ле монда килеп бә релде. Радионы, телевизорны кабызды. Аларда да кызык тапмады. Кулына китап алды. Китабын куйды һ ә м кү зен бер ноктага тө бә п утырып торуында булды. Ашарга, эчә ргә дә кү ң еле бармады. Ә нисе Ходайдан аның кү ң еленә тынычлык сорады. Ә скә р башка бик кү п дуслары кебек экстраcенсларга, кү рә зә челә ргә ышанмый, ә гә р дә инде берә р нә рсә туры килсә, бу шулай килеп чыкканга гына саный иде. Лә кин һ ә рвакытта да ул дө нья тө зелеше серлә ре белә н кызыксынды. Галә мдә Бө ек Акыл булуына ул ышана иде. Нинди кө ч безнең белә н идарә итә дә, хә тер һ ә м хис арасында нинди элемтә бар? Шушылар турында ул һ ә рвакыт уйга кала. Бар нә рсә белә н кызыксынса да, ул физик та, химик та, биолог та булып китә алмады.

Ә нисе гаилә корырга ашыкмаган улының Ръано белә н дуслыгы турында тирә нтен ү к белмә сә дә, сизенә иде. Шуң а да аптырагач, улына ә йтмичә генә ул аң а шалтыратты. Килеп китә алмассың мы икә н? – диде. Ръаноның аның улын энесе урынына кү реп яратканын белә һ ә м ышана иде ул. Ръано озак кө ттермә де. Озак та ү тмә стә н аның янына килеп җ итте. Ананың борчылуларын, улы турындагы уйларын игътибар белә н тың лап торды. Барысын да җ иң ел генә янга борып, ананы тынычландырып кайтып та китте. Бераз гына тынычлангандай булса да, ә нисе һ аман авыр сулады. Ә Ръано исә аның ни ө чен кайгырганын, моң сулаганын аң лады. Катринны сагына иде ул. Ул аларны бергә кү рде. Ничек итеп бер - берсенә карап торудан ук аң лады аларның гыйшык хә ллә рен. Ә Катрин килешү буенча Аурупага китеп баргач та акылдан шашакан шә ү лә гә ә йлә нде ул. Ә йе, ир - ат халкы хатын - кыздан башка озак яши алмый. Алар бик тиз югалалар.Тик хатын - кыз гына, анамы ул, гомер юлдашымы, апамы, сең елме, алар гына гомерлә рен озайталар ир - атларның.

Коткарырга кирә к энекә шне. Хатын - кыз, бары тик хатын - кыз гына коткара ала егетебезне! - дип уйлады Ръано. Берә ресе белә н таныштырырга кирә к. Тө шеп калганнардан булмасын. Яшь кызлар… Юк, юк. Булуы мө мкин тү гел. Яшь кызлар ү злә ре ү к тормышны аң лап бетермилә р

Таяныч булу тү гел, ү злә ре ү к таяныр кеше эзлилә р. Монда тормышны аң лый, ар – атны санлый торган урта яшьлә рдә ге дә ртле хатын - кыз кирә к. Ирлә ргә кү ң еллә рен, җ аннарын ачып, аларның эшлә рендә катнашып биргә ннә н дә кү брә к ала торган кеше кирә к монда. Менә бу ичмаса, ө лгергә нлекнең чын мә гънә се! Кем белә н кавыштырырга соң аны?

Шул вакыт кү з алдына елмаеп Гө лсия килеп басты.

Бу уеннан ү зенең ү к оятыннан бите утта яна башлады.

-Кичер мине, Ходаем. Мин синең эшең не ү земә алырга җ ыенам бугай, - диде ул кулларын ө скә сузып башын кү тә реп ү зе дә шунда карап. Ә стә гыфирулла! Булмаганны! Намуслы хатынны нишлә тергә җ ыенам мин, - диеп як – ягына тө керенде ул. Ярый ә ле янында беркем дә юк иде.

Хатын - кызларга Ходай ү зе ү к кеше тормышын ү згә ртергә ризалык биргә ндер. Менә бер кө нне ул Гө лсияне кунакка чакырды. Алар бер - берсе белә н сө йлә шеп, кө лешеп, кү ң елле генә утырмакчылар иде. Шул вакыт ишек шакыдылар. Ә дә пле генә исә нлә шеп, ыспай матур килешле киемнә рдә н, елмаеп ишектә н Ә скә р килеп керде.

-Менә, ө лгергә нлек кө не килеп җ итте, - диде Ръано.

Аның ни турында сө йлә гә нен икә венең берсе дә аң ламаса да, кайтарып сорамадылар. Ү злә рен аң сызга санамасыннар дип уйладылар.

Ашап - эчеп алгач та алар бер - берсенә караштылар. Инде иялә неп килә лә р, эчкә н шә раб булышлыгы белә н бер - берсеннә н читенсенмилә р дә, кү птә нге танышлар кебек хис итә башлаганнар иде. Шулвакыт Гө лсия сорарга батырчылык итте:

-Нинди ө лгергә нлек кө не ул тагын? – диде.

-Ү ткә н атнада... Зоопркка барган идем, - дип башлап китте Ръано, кү ң еленә килгә н беренче уйны сө йлә п китеп. - Маймыллар читлеге янына килдем. Килдем дә карап торам боларга. Шул вакыт минем кү ң елемә бер уй килде. Ө лгергә нлек. Мин ө лгереп җ иттем диеп уйладым. Бу уйдан миң а шулкадә р кызык булды ки...- диеп сө йлә п бетерә дә алмады. Ә скә р белә н Гө лсия эчлә ре катып кө лә лә р иде инде. Алар бу кө лү дә н озак туктый алмадылар. Кү злә ре томанланды, яшьлә нде. Бу кө лү не ишетеп, чыдый алмыйча ү з бү лмә сеннә н карт ә тилә ре чыкты. Ул да килеп басты. Аң а да сө йлә делә р. Ул да аларга кушылды.

Гө лсия бераз тынычланып:

-Ө лгерер ө чен безгә дә маймыл читлеге янына барыргамы инде? - диде.

-Шулай булып чыга.

Тагын кө лештелә р. Ръано кинә т кенә торып басты, башын ө скә кү тә реп, гә ү дә сен турайтып, яшь тал кебек сыгылмаландырып, кү злә рен уйнатып җ ырлап торган кө йгә кушылып шә рык биюе бии башлады.

Бармаклары белә н ө стә л янына утырып калган икә ү не дә биергә чакырды. Ө чесе дә кө йгә кушылып бии башладылар. Ә скә р егетлә рчә, кү крә ген кү ркә дә й бү сә ртеп, ике кулын ике якка сузып, хатын - кызларга чә бә клә п биеде. Ул ү зенең тылсымлы ятьмә лә ргә элә геп баруын сизә һ ә м аң лый иде. Ул илаһ и уйсыз фикерсез халә ттә алар белә н гү я оча иде. Хуҗ абикә фужерларны гә рә бә дә й шә раб белә н тутырып торды. Гө лсиянең кулы белә н Ә скә ргә озата торды. Ү злә ре дә эчтелә р. Фужерны сузганда аның йомшак куллары Ә скә рнекенә тиеп - тиеп киттелә р. Бу Ә скә рне чыгырыннан чыгарды. Бу илаһ и нечкә бармаклардан аң а электр тогыдай дулкыннар ү теп кереп тә не буенча аяк очларына чаклы ү теп керделә р. Ул аны ү зенең ү ткен карашы белә н кисеп ү тте. Бу мизгелдә йө рә клә р бер - берсенә ү теп керделә р.

Кышкы озын салкын кичлә р артта калдылар. Җ ир ә кренлә п кенә йокысыннан уянды. Бар дө нья тереклек суы белә н яшә рде. Агачларның кара кайрылары ачык тө скә керделә р, алландылар. Кө ндезлә рен бер ише кошлар сайраса, кичлә рен исә икенче тө рлелә ре сайрады. Елгалардагы карлар шаулап - гө рлә п, дулкынланып, куерып ү зе белә н кыш буена торган бозларны ә йлә ндереп - ә йлә ндереп алып киттелә р. Нә ү рү з җ итте. Шә рык календаре буенча Яң а ел, кө н белә н тө ннең тигезлә шеп яң а кө н туу бә йрә ме иде бу. Авыл халкы бакчаларында кайнашты. Урамнар яшә рде, ямьлә нде.

Азат иртә язда ү зенең геологлар тө ркеме белә н нефть һ ә м газ эзлә ргә чыгып китте. Гө лсия кызын ү стереп, базарда яшелчә һ ә м таудан җ ыелган дару ү лә ннә ре белә н сату итә калды. Ә Ә скә р исә кышларын ү зенең ө ендә сораулар буенча җ иһ азлар сата иде. Ръано кыш беткә ндә генә ү зенең дуслары Катрин һ ә м Айгө л янына кунакка барып кайтты. Катринның кызының фотосурә тен алып кайтты ул аннан. Бу сурә ттә коеп куйган Ә скә р карап тора иде. Хә бибә Ташкентка яшә ргә кү чте. Алар дусты белә н аерылышмадылар. Һ ә рвакытта да бер - берсенә элемтә дә булып, акчалата булышып тордылар. Гө лсия, Ръано һ ә м Ә скә р еш кына ө чә ү җ ыелып бә йрә м итә ргә, тормыш мә шә катьлә реннә н арынырга ө йрә неп киттелә р. Ә скә р белә н Гө лсия очрашу ө чен сә бә п кенә эзлә п тордылар. Гө лсия Азатны бик яратса да, аның гел янында булмавыннан Ә скә рне эзли башлый иде. Ә скә р Гө лсияне чын кү ң елдә н яратса да, рә хә тлә неп кү ң ел ачса да, якынлыкка батырчылык итми, аны кү з карашы белә н дә рә нҗ етергә курка. Ул нинди бар, шундый булуы белә н, бу дө ньяда барлыгы белә н дә бә хетле иде Ә скә р. Ул Гө лсиядә н ү зенең хислә рен, кү злә рен яшерергә тырыша, дулкынланудан бераз гына калтыранган тавышын тынычландыра алмыйча тилмерә. Авыр сулышы аны беренче тапкыр гашыйк булган егет кебек юк итә. Дулкынлануларын яшерә алмый ул аны кайда да булса очратканда. Йө зе алсуланып кызара, йө рә клә ре шашынып тибә башлый, аяк һ ә м кулларыннан тормыш кө че юкка чыга, теле телә сә нә рсә сө йли башлый, фикерлә ү сә лә те юкка чыга. Бар барлыгы белә н ул:

-Мин сине яратам. Синнә н башка яшә ү юк миң а. Сө йгә нем кочагында мин тә муг утларында янарга да ә зер, - диеп кычкырасы килә.

Базарда сатып басып торганда Гө лсия кайчакларда ү зендә кемнең дер карашын тоя. Караш килгә н яктан эзлә п ул Ә скә рне таба. Карашлары очраша. Ә скә р аны кү рми тора алмас булды. Бар эшен ташлап базарга килә дә ерактан карап тора да, тынычланып, кайтып китә.

Кичен Гө лсия кызын йоклатты. Ү зенә юыныр ө чен су ә зерлә де. Анда тө рле ү лә н тө нә тмә лә ре салды. Ү зенең бар җ аны - тә не белә н ул Ә скә рне эзлә де. Җ ылы суга кереп утыргач та бу уйлар аны калдырмадылар. Ул куллары белә н ү з - ү зен иркә лә де, назлады. Ә ү зенең хә зергесе минутта Ә скә рне кү рә се килде. Лә кин. Юк... Ә скә ргә аның дө ньяда барлыгы да бик җ иткә н иде. Артыгырагына ул ө метлә нми дә. Аның ир хатыны икә нлеген белә ич ул. Хислә ренә дә кагылырга җ ыенмый.

Тө н бү ген искиткеч иде.Таулар ягына коры һ авалы җ ылы җ ил исә. Һ ава балкузак һ ә м сирень чә чә клә ре исенә коенган. Кояш таулар артына кереп бара. Лә кин аның ал нурлары ә ле шә фә къне яктырталар. Җ ир тереклек кебек ү к җ ылылык белә н сулый. Нинди бә хет бит ү з - ү зең не яшь һ ә м кө чле итеп тою. Ә гә р дә инде сө ю утларында да янсаң... Тормыш яшә ү, ярату, иҗ ат итү ө чен яратылган да бит инде.

Хыяллары тормышка ашкач, дә ртлә ре басылгач алар тагын да тынычландылар. Бә хетлә ренең иге - чиге дә булмады. Һ ә р тө ннең сө юе ү ткә ненә охшамаган иде. Тере адә м баласы акылы белә н илаһ и сө ю хислә ренең рә хә тлеген озын юллар аша моң а килми торып белә алмый. Гө лсия моның ни белә сен тә мамланасын белсә дә, гаилә сен югалтырга мө мкин икә нлеген аң ласа да, кү ң еле белә н Ә скә рдә н аерыла алмады. Кемнә рнең дер каршысында ихтирамын югалу да аны бу юлдан аерып алалмады. Бу аның акыл һ ә м тә н чакыруы иде. Азат командировкадан ө йгә кайтып торганда аң а ө йдә кысан, суларга һ ава җ итми. Аның арыган карашыннан ул кача, сө йлә шә се килми, аннан читкә рә к китә ргә тырыша иде. Гө лсия ү зен кү пме генә тыныч тотарга тырышмасын, ул тиз кабынып китә, уйлары тарала, Югалып кала, кызына, яраткан песиенә дә кычкыра башлый. Кичлә рен Азат янына ятудан да авырырак нә рсә булмагандыр да ә ле аның гомерендә. Ул телә р телә мә с кенә килеп ята. Тиешле эшен башкаргандай гына башкара торганга ә йлә нде. Ә уенда Ә скә р. Ул аны сагына. Биш ел гомер иткә н сө еклесендә ге ү згә решлә рне кү рми кала алмады Азат. Нә рсә нең дер ү згә рү ен аң лады. Гаилә се таркалу каршында торганлыгын тө шенде, аны саклап калу ө чен нидер кирә клеген аң лады. Бә лки ерак юлга китмә скә дер, хатыны һ ә м кызы янында калыргадыр. Бә лки ә ле эш узмагандыр, берә р нә рсә не җ айлап булыр.