Ақпараттық қоғам концепциясы. Құндылықтардың жаңа жүйесі

Қ оғ ам дегеніміз - байланысты ең бек ететін адамның ә леуметтік дамуы. Осы сө зде ә леуметтік заң дылы себептілі дамуанық талғ ан. Қ оғ амның нақ тылы сатылы дамуы формация деп саналады. Формациялық теорияның ө кілдері оның тү рін белгіленген: алғ ашқ ы, қ ұ лдық, феодалдық, капиталистік, коммунистік

Қ оғ амдық сананың формалары. Қ оғ амдық сананың формалары мә селесі ү немі қ ызу талқ ыланып, оның сандық қ ұ рылымы туралы пікірлер ө згеріп отырады. Салыстырмалы тү рде алғ анда, қ оғ амдық сананың формалары мыналар деуге болады: саяси сана, қ ұ қ ық тық сана, дін сана, ө нер, мораль (адамгершілік), ғ ылым жә не философия. Кейбір ғ алымдар қ оғ амдық сананың экономикалық жә не экологиялық формалары туралы да айтып жү р.

Қ оғ амдық сананың формалары ішкі ерекше қ атынастары бар кү рделі жү йе, бірақ олардың қ ай-қ айсысының да негізі адам қ ызметі, нақ ты ө мірлік процесс. Қ оғ амдық сананың формалары бір-бірімен тығ ыз байланысты, бір-біріне ө зара ә сер етеді. Олар ө зіндік тә уелсіздікке ие болғ анымен, оны абсолютке айналдыруғ а болмайды.

Қ оғ амдық сананың формаларының арасында саяси сана ерекше орын алады, себебі онда экономикалық, таптық қ атынастар, мемлекеттік жә не таптық мү дделер, билік мү дделері, ә леуметтік байланыстар тікелей, мү мкіндігінше айқ ын жә не толық кө рініс табады, сондық тан да саяси сана қ оғ амдық сананың басқ а формаларына айқ ындаушы ық пал етеді.

Дә уір деген ұ ғ ымда жиі ғ ылыми танымда пайдаланады. Дә уір дегеніміз - ол адамзаттың дамуындағ ы негіщзгі мә нді ә леуметтік бағ ытты белгілейтін ұ ғ ым. Дә уірде негізгі бағ ыт белгіліненеді. Осы сө зде негізі адмның даму жолы анық талады. Ө ркениет дегеніміз - ұ ғ ымды ә ртү рлі мазмұ нмен пайдалануғ а болады. Ө ркениет деп жоғ ары техникалық қ оғ амдық дамуды атайды. Не болмаса ө ркениет деп мә дениеттің ерекшелігін белгілейді. Мысалы: ұ лттық ерекшеліктер, кейбірде ү нді, қ ытай, тү ркі ө ркениеті. Глобализациалық, универсализациялық процесстер мемлекеттің бә рін жақ ындатып отыр. Содан соң дү ниежү зілік халық тың бә рін адамзат деп бірге аламыз. Кейінгі кезде тарихи даму жалпы адамның қ олында болып отыр. Содан соң ең терең ұ ғ ымдардың бірі қ азіргі дамуда - ол адамзат. Қ оғ амның ерекшеліктерін шығ ару ү шін оны, табиғ атпен байланыстыруымыз керек. Табиғ атпен қ оғ амның қ атынасы ә ртү рлі дә уірлерде ә рқ алай болғ ан. Алғ ашқ ы уақ ытта негізгі кү ш табиғ атта, табиғ аттың қ оғ ам беретін ә сері кө бірек болғ ан. Бірте-бірте қ оғ ам керісінше табиғ атқ а ә сер беріп ө з-ө зін табады. Ө згерте бастады. Табиғ и жә не ә леуметтік заң дарды бір-бірімен салыстарсақ олардың арасында келесі айырмашылық тарды кө ре аламыз. Табиғ и заң объективті, стихиялық дамуда. Ал ә леуметтік даму адам адамның қ ызметтың арқ асында ө теді. Содан соң ә леуметтік заң дарда субъективті даму кө п орын алады. Адамзаттың тарихи дамуында, қ алыптасуында бірте- бірте адамның ө з дамуына беретін ә серлері жоғ арлағ ан. Себебі таным терең деген соң адамдар заң ды тү сіне бастап ө з қ ызметтерінде пайдалана алады.

Кілт сө здері: Қ оғ ам, Ө ркениет, Адамзат

15-ТАҚ ЫРЫП. Қ азіргі заманның жаһ андык мә селелерін философиялық пайымдау

1. Қ азіргі заманның жаһ андык мә селелерінің сипаттамасы.

2. Рим клубының қ ұ рылуы - жаһ андык мә селерге назар аудару жә не оларды шешу жолдарын іздеу талпынысы.

3. Қ азіргі заманғ ы жаһ андык сананың ерекшелігі.

«Қ азақ стан-2050» Стратегиясы: Н.Ә.Назарбаев қ азіргі заманның он жаһ андық сын-катері жә не туралы. Тұ рақ ты даму - ә леуметтік прогресстің ұ тымды тү рі.

Аксиология - (грек тілінде “axia” қ ұ ндылық жә не “logos” - ілім). Аксиология - қ ұ ндылық тар жаратылысы туралы, оның орны, қ ұ рылымы, байланыс туралы ілім. Ол XIX ғ екінші жартысында қ алыптасқ ан. Аксиология термині алғ аш рет қ олданғ ан Э.Гартман. Қ ұ ндылық тардың теориялық талдануы философиялық ой тарихында ә р турлі бағ ыттармен сипатталады. Бұ л: натуралистік психологизм / А. Мейног, Р. Перри, Дж. Дьюи ж.т.б./, трансцендентализм /В.Виндельбанд, Г. Риккерт/, мә дени-тарихи релятивизм / О. Шпенглер, А. Тойнби, П. Сорокин/ жә не социологизм / М. Вебер, Т. Парсонс ж.т.б./

Ә лемды игеру барысында адам болмысты ө з қ ұ ндылық тары арқ ылы қ арастырады. Адамның ә лемге қ атынасының ерекшелігі оның ө зін жә не ө зге адамдарды, дү ниедегі заттарды, қ ұ былыстарды қ айырымдылық, ә ділеттік, сұ лулық, пайдалылық т.б.тұ рғ ысынан бағ алап, қ ұ ндылық тар арқ ылы қ арастырумен сипатталады.

Кілт сө здер: Сана, Қ ұ ндылық, Ә лем, Глобализация,